Lögberg - 14.07.1894, Blaðsíða 1

Louberg er gefiS út hvern miðvikudag og
laugardag af
ThE LöGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skrifstola: Atgreiðsl jstoia: ricr.tcmiðja
148 Princess Str., Winnipeg Man.
Kostar $2,oo um árið (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
Lögberg is puMished every Wednesday anl
Saturday by
TllE LöGBERG PRINTING & PUBI.ISHING CO
at 148 Princess Str., Winnipeg Man.
S ubscription price: $2,00 a ycar payable
advance.
Single copies 5 c.
ROYAL
CROWN
*
*
SOAP
Kóngs-Kórónu- Sápan er ósvikin
kún skaðar hvorki köndumar,
andlitið eða fínustu dúka,
ullardúkar klaupa ekki
ef hún er brúkuð.
tessi er til-
búin af
The Royal Soap Co., Winriipeg.
A. Friðriksson, mælir með kenni við
landa sina.
Súpan er 1 punds stykkjum.
Umfram allt reynið hana.
FRJETTIR
CANAUA.
Samning pann milli Canada og
Frakklands, sem Ottawastjórnin vildi
ekki ráða pinginu til að sampykkja,
með því að kann væri svo óhagkvæm-
ur fyrir Canada, lætur hún nú pingið
staðfesta pessa dagana. Er slíkt hinn
aumasti ósigur fyrir fjármálaráðherra
stjórnarinnar, og jafnframt sönnun
fyrir f»ví, hve mikils Tupperarnir
mega sín. Eins og lesendur vorir
munu minnast, var pað Sir Charles
Tuppor, sem samninginn gerði fyrir
Canada hönd.
— Rjett þegar blað vort er að
fara í pressuna, frjettist, að Debs for
seti hafi boðið að hætta verkfallinu,
og taka aptur til vinnu hvervetna,
nema hjá Pullman. Kemur pað þar
fram, sem miklum meiri hluta manna
í þessu landi vitanlega kefur pótt, að
óviturlega hefur verið stofnað til þessa
verkfalls, og líkindin súralftil fyrir pví
þegar frá byrjun, að það gæti haft
nokkuð annað en tjón í för með sjer
$2,500 ætlar Ottawastjórnin að
verja til bryggjugerðar aðGimli sam-
kvæmt auka-fjáráætluninni, tnse lögð
var fyrir þingið á fimmtudagskveldið.
Fyrir nokkru síðan var það staðhæft
og því trúað i Njfja íslandi, að Mr.
líradbury hefði útvegað $10,000 hjá
stjórninni til þessa fyrirtækis, og er
þvi ekki mótvon, þótt N/-íslending-
um þyki nú vonir sínar bregðast í
meira lagi.
BANDARIKIN.
Af verkfallinu mikla er það helzt
að segja, að það virðist sem stendur
ekki ætla að verða eins stórkostlegt
eins og horfur voru á um miðja vik-
una. Stórmeistari Vinnuriddaranna
hefur skorað á fjelag sitt um þvert
og endilangt landið að leggja niður
verkið, en þeirri áskorun hefur al-
mennt ekki verið sinnt, þótt það hafi
verið gert á sumum stöðum. Reynd-
ar lieyrist það eptir verkfallsmönnun-
um, að þeir búist við sigri, en frjetta-
ritarar blaðanna sýnast ekki hafa trú
því, enda er allmikið af lestum farið
að ganga eptir þeim járnbrautum,
sem engin umferð var um meðan
verkfallið stóð scm hæst.
Allmiklum tfðindum þótti það
sæta, að sfðari hlut þriðjudagsins var
Debs, forseti fyrir American Railway
Union, tekinn fastur í Chicago, ásamt
flciri leiðtógum verkfallsmannanna.
Var þeim gefið að sök samsæri um að
stöðva flutning ápósti 13andaríkjanna.
Verkfallsmennirnir svöruðu með því
ftð reyna að fá samskonar mál höfðað
framkvæmdarstjórum járn-
brautafjelaganna, með því að stöðvun
á póstflutningi sje alveg eins mikið
þeim að kenna eins og verkamönnun
um. Enn er óvíst, hvað úr þeirri
málshpfðun verður.
Ospektir út úr verkfallinu hafa
engar átt sjer stað sfðustu daca.
Cleveland forseci hefúr lofað að
setja nefnd til að rannsaka orsakir
vcrkfallsins.
ÍTLÖXD.
Jarðskjálptar miklir hafa verið í
Tyrklandi nú I vikunni. Fjöldi húsa
hcfur hrunið í Miklagarði og fleiri
borgum. í Galata varð jarðskjálpti
10 mönnum að bana, og eitt þorp,
Adabazzaar, hefur, að sögn gjöreyðst.
I>að virðist eigi vera hættulaust
að vera lögreglumaður á Fiji-eyjun-
um. Á einni eyjunni voru lögreglu-
menn fyrir skömmu að ganga eptir
sköttum hjá mönnum. Eyjarskeggj-
ar tóku skattheimtumönnunum á þá
leið, að þcir rotuðu þá alla og átu all-
marga þcirra. Á eyjunum er brezk-
ur landstjóri, Sir John Thurston.
Hann lægði rostann I eyjarskeggjum
með hersveitum.
Hinn 15. þ. m. andaðist að Flögu
í Vatnsdal merkisbóndinn Árni Er-
lendsson, rjett sextugur að aldri;
hann bjó mestan sinn búskap á Hóla-
baki og Flögu. Átti hann FJögu og
hafði h/st þar jiryðilega. Hann var
dugnaðar og atorkumaður, og dreng-
ur hinn bezti.
Kennarakennsla. Að aflokinni
kennarakennslunni f vor við Flens-
borgarskóla gengu þessir undir próf,
með hjer tilgreindum einkunnum:
1. Halldór Jónsson, sonur Jóns
hreppstjóra Olafssonar á Sveinsstöð-
um; aðaleink. dável (5,00).
2. Einar Guðmundur Þórðarson,
sonur Þórðar bónda Bjarnásonar í
Kirkjuvogi; aðalcink. dável (4.88).
3. Valgerður Bjarnadóttir, dóttir
Bjarna bónda Sigurðssonar í Hrauns-
ási; aðaleink. dável mínus (4.52).
4. Siggeir Sigurðsson, sonur Sig-
urðar bónda Sigurðssonar f Saurbæ
í Holtum; aðaleink. vel (4.00).
Prófdómendur voru þeir skóla-
stjóri Morten Hansen í Rvík og I>ór-
arinn prófastur Böðvarsson í Göiðum,
til þess kjörnir af stiptsyfirvöldunum.
Rvík 30. maí 1894.
Afli nokkur að tölu til bæði hjer
og syðra, en smærð og rýrð söm og
áður. Góður afli á Eyrarbakka og
Stokkseyri.
Islantls frjettir.
(Niðurl. frá 3. bls.)
Rvfk 26. maf 1894.
Larus Þórarinn Blöndal,
SV.SLUSIAÐUR, r. dbr., Ijezt 12. þessa
mánaðar eptir örstutta banalegu af
afleiðingum inflúenza-veikinnar, setr.
um það leyti geysaði sem liarðast um
Húnavatnss/slu og bysna-skæð. Hann
var sonur hins þjóðkunna valdmanns-
skörungs Bjarnarsyslumanns Auðuns
sonar Blöndal (dó 1846) og fæddist að
Hvammi í Vatnsdal 16. nóvember
1836, fór í Reykjavíkur lærðaskóla
1851, útskrifaðist þaðan með 1. ein-
kunn, kvæntist 21. ágúst s. á. Ivrist-
ínu Ásgeirsdóttur Finnbogasonar á
Lambastöðum, sigldi samsumars til
háskólans og tók til að stunda lækn-
isfræði, en hvarf frá því sfðar og nam
lögfræði, og tók embættispróf 1865
með II. betri aðal-einkunn. Kom sfð-
an til Reykjavíkur í för með Hilmari
Tinsen, sem þá gerðist lijer stipt-
amtmaður, og var á skrifstofu hans
hin næstu missiri og landfógctans,
Jar til er hann var settur s/slumaður
í Dalas/slu haustið 1867, en fjekk
veitingu fyrir henni vcrið eptir (12
maf), sat þar fyrst á Staðarfelli og
sfðan f Fagradal innri. Ilúnavatns
sysla var honum veitt 12. apríl 1877
og íluttiss hann þá fyrst að Stóru-
b°rg — bjó þar eitt ár, — en síðan að
Kornsá, þar sem hann bjó til dauða-
dags. Dingmaður Húnvetninga var
hann 1881—1885. Hann var sæmd-
ur riddarakrossi dannebrogsorðunnar
8. aprfl 1891, en skipaður af konungi
26. febr. f vetur amtmaður í norður-
og austuramtinu frá 1. júll þ. á. Börn
eignuðust þau hjón 11.
Lárus sál. Blöndal var atgerfis
maður til sálar og líkama, og yfirvald
sköruglegt, röggsamt og skyldurækið,
drengskaparmaður mikill og gleði-
maður, mæta-vel þokkaður, jafnt af
þeim er hann átti yfir að segja sem
öðrum, er höfðu kynni af honum.
Ilann var lista-skrifari og söngmaður
hÍDn bezti. Ilann húsaði pryðilega að
Kornsá og var heimili þeirra hjóna
eitt hið nafnkunnasta gestrisnis- og
rausnar-heimili á landinu. I>ykir Hún-
vetningum að honum sár og mikill
hjeraðs-sviptir.
Rvfk. 2. júnf 1894.
ÍSFIRZKU MÁLAFERLIN. Ólafur
nokkur Ólafsson, húsmaður á ísafirði,
hafði dæmdur verið í vetur þar f 5
daga fangelsi við vatn og brauð fyrir
rangan vitnisburð og meinsæri, en
yfirrjettur ón/tti þann dóm 21. þ. m.
og vísaði mál’.nu heim aptur til nyrrar
°R ^glegri meðferðar og dómsálegg-
ingar, en dæmdi undirdómarann, L.
K. Bjarnason, til að greiða allan af á-
fryjun málsins leiðandi kostnað, —
vegna þess, að hann (undirdómarinn)
hafði neitað að setja kærða þann tals-
mann, er hann óskaði, nefnil. Skúla
l’hóroddsen, án gildra ástæðna að
dómi yfirrjettarins, heldur sett annan
miður hæfan en hann, og að hann
hafði, er hann tók málið fyrir af nyju,
að þar til gefnu tilefni, ekki veitt á-
kærða nema 2 stunda fyrirvara, og
þar með eigi gefið honum löglegt
færi á að gæta rjettar sfns.
Rvík. 9. júnf 1894.
Veðratta. Eptir fádæma lang-
vinna þurka í vor brá til votviðra hjer
um slóðir fyrir viku. Hofur mikið
hleypt fram gróðri á þeim tíma, þó
að heldur svalt hafi verið samt, eins
og áður. Líkt er að frjetta af veðr-
áttu að norðan nú með „Thyra“, en
hvergi þó getið um haffs; hún varð
hans hvergi vör.
Mannai.áL Mad. Steinvör Egg-
ertsdóttir, prests Bjarnasonar land-
læknis Pálssonar, kona sjera Magnús
ar Gfslasonar, er var prestur í Sauð
lauksdal yfir 30 ár, fædd að Mosfelli í
Grímsnesi 24. des. 1817; audaðist 23.
apríl. síðastl. eptir stutta banalegu í
inflúenza f Kvígindisdal í Grímsnesi.
Systir hennar, Ingibjörg Eggerts-
dóttir, sem um síðustu 30 ár hafði
dvalið hjá lienni dó 25. s. m. nær 84
ára gömul, ógipt en hafði eignazt 1
son, er dó um tvítugt.
Hinn 29. s. m. andaðist á saiha
bæ heiðurskonan Ingibjörg Sigurðar-
dóttir, 56 ára að aldri. Hún giptist
26. sept. 1859 Sigurði bókbindara
Gíslasyni, bróður sjera Magnúsar,
manns mad. Steinvarar.
Sama dag og mad. Stoinvör, 23.
april, andaðist f Saurbæ á Rauðasandi
ein merkiskona, Ragnheiður Gfsla-
dóttir, ekkja eptir Jón yngra Jónsson
á Kvfgyndisfelli við Tálkuafjörð, 80
ára að aldri.
Hinn 28. apríl ljezt á heimili
sfnu Hvallátrum við Patreksfjörð
sómakonan Guðrún Snæbjarnardóttir,
hreppstjóra Pálssonar f Dufansdal við
Arnarfjörð, 66 ára að aldri.
Ur Skagafirði skrifar frjettaritari
lsafoldar 30. f. mán.: Meðal þeirra
er dáið hafa úr iiiflúenza hjer í s/slu,
vil jeg nefna húsfrú Hólmfrfði Björns-
dóttur, kona Jóseps Björnsonar bú-
fræðings og hreppstjóra f Ásgcirs
brekku. £>au hjón áttu 6 ung börn.
Tveiin dögum sfðar andaðist á sama
bæ faðir Hólmfríðar sál., Björn Pálma-
son, 62 ára, n/tur og dugandi maður:
hafði hann leDgi búið með miklum
°K röggsemi í Ásgeirsbrekku, og
verið gróðamaður og með merkari
bændum í sinni sJeit. Ilinn 21. maí
andaðist Daníel Ólafsson (prests I>or-
valdssonar í Viðvík), söðlasmiður á
1 ramnesi, og 2 dögum sfðar aunar
bóndinn á sama bænum, Bjarni Jóns-
son. Enn fremur Sigurður Sigurðs-
son, mikill járnsmiður á Sauðárkrók,
og Geirlög Eiríksdóttir, á níræðisaldrí,
á Bæ á Höfðaströnd, tengdamóðir
Konráðs hreppstjóra Jónssonar í Bæ,
mjöggreind og góð kona. Margir
fleiri cru nýlega dánir vfðsvegar f
s/slunni, og á /msum stöðum liggja
menn mjög þungt.
(ísafold.)
Rvfk. 12. júnf 1894.
Alþingiskosningarnar eru nú
um garð gengnar i öllum kjördæm-
um landsins, en ekki hafa enn borizt
hingað fregnir um þær nema úr nær-
s/slunum:
í Vcstmanneyjuni var kosið 1. þ.
m. og varð þar fyrir vali:
Valt/r Guðmundsson dr. phil. í
Kau pmannahöfn. Har voru 2 aðrir f
kjöri: Sigfús Árnason, er þingmað-
ur ' ar fyrir eyjarnar f fyrra og Sig-
urður Sigurfinnsson skipstjóri. Var
tvíkosið og skorti þá Sigurð að sögn
að eins 1—2 atkvæði á við dr. Valt/r.
Fór Sigurður samdægurs upp f Land-
eyjar og ætlaði að bjóða sig fram í
Vestur-SkaptafelIss/sIu, því að mælt
var, að Guðlaugur s/slumaður mundi
ekki gefa þar kost á sjer.
í Mýrasvslu var kjörfundur hald-
inn að Eskiholti 4. þ. m. og valinn:
Halldór Daníelsson hreppstjóri í
Langholti með 37 atkvæðum. Bene-
dikt próf. Kristjánsson í Landakoti
fjekk 35 atkv. Er mælt að Mvra-
inenn ætli að ón/ta þessa kosningu,
með því að s/slumaður hafi ekki boð-
að kjörþingið með nægum fyrirvara,
hvort sem þeini kæru verður sinnt
eða ekki.
Rangvellingar hjcldu kjörfund
að Stórólfshvoli 5. þ. m. I>ar voru
engir aðrir í kjöri en hinir fyrverandi
þingmenn:
Sighvatur Árnason í Eyvindar-
holti og Þóiður Guðmundsson í Hala
og hlutu þeir þvf kosningu í einu
hljóði (72 atkv. hvor).
í Borgarfirði fór kosning fram 7.
þ. m.' Ivosinn var:
Lórhallur Bjarnarson presta-
skólakennari með 87 atkv. Ilinn fyrv.
þingm. Björn Bjarnason, Reykjakoti
fjekk <5 atkv. Driðja þingmanns-
efnið Runólfur I>orsteinn Jónsson frá
Grund á Akranesi tók aptur framboð
sitt, er að kosningu kom.
í Kjósar- og Gullbringus/slu
voru valdir 8. þ. m. þeir f eðgar:
Þórarinn Böðvarsson prófastur f
Görðum með 82 atkv. og
Jón Þórarinsson skólastjóri í
Flensborg með 65 atkv. Auk þeirra
var f kjöri Magnús Th. S. Blöndal
trjesmiður f Hafnarfirði og fjekk
hann 17 atkv.
Reykvíkingar kusu 8. þ. m.:
JÓU Jcnsson yfirdómara cptir
tvöfalda kosningu. Við fyrri kosn-
inguna fjekk Jón 86 atkv., Hannes
IJafstein landritari 68, og Halidór
Friðriksson 25, en við hina síðari
fjekk Jón jafnmörg atkvæði sem fyr,
Hannes 70 og H. Kr. Fr. 13.
í Árness/slu var kjörfundur hald-
inn að Ilraungerði 9. þ. m. Kosn-
ingu hlutu:
Gunnarsson r. af dbr.
bankastjóri með 115 atkv. af 180, er
greidd voru og
Þorlákur Guðmundsson f Fífu-
hvammi með 103 atkv. Ilannes Þor-
steinsson ritstjóri fjekk 75 atkv. og
Bogi Melsteð 68.
Hval, um 40 álna langan, rak
n/lega í Breiðuvfk eystra (millum
Borgarfjarðar og Loðmundarfjarðar).
Á Klyjipstaðarkirkja þar reka og
fjekk Dvergasteinspresturinn (Bj.
Þorláksson) O. Wathne til að sækja
hann, en þá er í Breiðuvfk kom, var
hvalurinn horfinn. Ilöfðu bændur
þar í grenndinni dregið hann á land
á óhultari stað (í svonefndri Kjólsvlk)
og voru teknir að skera hann. Ætla
menn að mál rísi af þessu, því að
Dvergasteinspresturinn heldur fast á
sfnum hJut, bændurnir toga á móti,
ábúandinn í Kjólsvfk heimtar land-
hlut og Wathne vill fá citthvað fyrir
snúð sinn.
Tvíbýli lijartans.
Gleði og Sorg heita systur tvær,
sali hjartans tvo byggja þær.
Sorg b/r í öðrum — nú sofnuð frá
grát,
syngur í hinum Gleði kát.
Gleði er hávær og gamansöm,
grátþung er Sorg og amasöm.
Gleði, þú mátt ekki glymja’ of liátt,
getur skeð systir þfn vakni þá brfitt.
Jón Runólfsson.
í ritstjórnargrein f sfðasta b'aði
Lögbergs er kvcðið svo að orði: „Og
heilmikill málarekstur þarf að vcrða
hvervetna til þess að yfirvöldin hafi
lcyfi til að tálma þvf, að verkfalls-
mennirnir fremji ofbeldisverk.“ Þnð
er alveg rjett, að það þarf málarekst-
ur til að senda út herlið, en það tr
naumast rjett, að kasta skuldinni fyiir
öll ofbeldisvcrk, er framin hafa verið
þcssa dagana, á verkfallsmennina.
Allir foringjar verkafjelaganna, þó
sjcrstaklega Debs forscti, hafa haið-
lcga bannað verkafjelagsmönnum að
fremja ofbeldisverk; en þótt anarkút-
ar og skríll láti ekkctt tækifæri ónct-
að til hryðjuverka, þá cr ekki rjctt að
skella þvl á verkafjelögin.
Lögreglan í Chicago hefur el ki
heldur verið frí við það að fremja of-
beldisverk. Þegar Debs forseti vrr
tekinn fastur um daginn, ljet hún
greipar sópa um skrifstofu hans, 6-
upprifin prívat brjef vo-u ekki
friðhclg. Hvort rjettvísi Bandarfkj-
anna muni taka slíkt til greina leiðir
tíminn í ljós, en fari svo að slíkt verði
látið afskiptalaust af hendi rjetfvfs-
innar, þá er slíkt voðavald vissulcga
hættulegra fyrir heill þjóðanna, held-
ur cn verkafjelögin. Því þó að auð-
valdið liafi f liði með sjer lögreglu og
dómstjórn landsins nú, þá er það að
öllum líkindum að eins tfmaspursmál,
hversu lengi þjóðin þolir slfkt. En
eitt er víst, að eptir þvf sem fjötrarn-
ir eru harðsnúnari og sterkari, ejitir
þvf verður hvellurinn hærri, þegar
þeir hrökkva.
S. Th.