Lögberg - 18.07.1895, Page 4

4
LðGBERG, FIMilTUDAGINN 18 itiLÍ 1895
Sögberg.
GeliS 6t aS 148 Prinoess Str., Win nipeg M
of The T-ögberg Printing & Puhlishing Co'y.
(Incorporated May 27, i89o).
Ritstjóri (Editor):
SICTP. JÓNASSON.
Business manager: B. T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar i eilt
kipti 25 cts. fyiir 30 orö eða 1 þuml.
dálksiengdar; 1 doli. um mánuSinn. Á stærr.
auglýsingum eða augl. um lengri tíma af
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verður aB ti!
kynna skrijlcga og geta um fyrverandi bú
stað jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er:
TfJE LÓCBEHC PRfNTING & PUBLISH- CO.
P. O. Box 388, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EÐITOR Ld«BER«.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
-- FlM.MTUDA.OINN 18. JÚLÍ 1895.—
Samkvæm iaDC.slögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema hann sé
skuldlaus, þegar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
ið flytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sðnuun fyrir ^rett-
vísum tilgangi.
Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fynr borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hæíilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. 0. ifow.y Orders, eða peninga í lle
giatered Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Próf. Iliixley dáinn.
Líffræðingurinn mikli, prófessor
Thomas Henry Huxley, dó í East-
bourne áEnglandi 29. f. m.; hann hafði
verið heilsutæpur um nokkurn tíma,
en banalegran var stutt. Prófessor
Huxley var annar síðasti maðurinn af
lióp hinna miklu* vísindamanna, sem
uppi hafa verið á Englandi á stjórnar-
árum Victoríu drottningar, og sem
seinni hluta þessa tímabils hafa með
oddi og egg reynt að útbreiða frí-
penkjara-kenningar meðal enskumæl-
andi manna. Hin vísindalega van-
trú, sem um nokkurn undanfarinn
tíma hefur náð all-miklu gengi á Eng-
landi, hefur fylkt sjer í kring um pá
Darwin, Tyndall, Huxley og Spencer,1
og peir hafa mátt heita hlíf, skjöldur
og sverð pessarar tegundar af vantrú.
Af pessum fjórum vísindamönnum er
nú aðeins Herbert Spencer eptir á lífi.
Próf. Iluxley var fæddur í Eal-
ing á Engiandi hinn 4. maí 1825.
Hann las iæknisfræði og tók mjög
gott próf í henni við London-háskóla
tvítugur að aldri. Arið 1846 varð
hann aðstoðar-iæknir á einu af her-
skipum Hreta, llattlesnaJce, sem um
nokkur ár var við dýpismælin^ar o. s.
frv. í kringum Astralíu. t>á rannsak-
aði liann dyralíf pað, er finnst í peim
höfum, og seridi vísindafjelaginu
Royal Society á Englandi skýrslur
um pað; af pessu varð hann fyrst
frægur maður. Arið 1853 yfirgaf
liann herflotann, og ári seinna varð
hann prófessor í náttúrusögu í Edin-
borg. Frá 1863 til 1869 var hann
prófessor við konungl. læknaskólann.
Huxley var meðlimur og stundum
forseti ýmsra helstu vísindafjelaga á
Englandi og ritaði fyrir ýms útlend
vísindafjelög, og var gerður að heið-
ursfjelaga við ýmsa háskóla. Huxley
ritaði margt og mikið um vísindaleg
efni, en einkum um líffræðina (bio-
logy), og pótti allt, sem hann ritaði,
afbragðs ljóst og alpýðlegt. Það má
segja, að Huxley hafi á seinni hluta
pessarar aldar verið pjóð sinni hið
sarna og Voltaire var Frökkum á
seinni hluta 18. aldarinnar, nefnil.
aðalformælandi trúleysishugsana stns
tíma. En prátt fyrir petta, og pó
guðsafneitendur teldu hann í sínum
flokki, pá bendir yinislegt á, að hann
hafi ekki verið alger guðsafneitari.
Hann sagði einu sinni í grein, sem
hann skrifaði í einu merku tímariti,
að menn hefðu nú einu sinni sleorið
n
pví föstu, að hann væri guðsafneitari,
og pess vegna væri ekki til neins fyr-
ir sig að mótmæla pvf; hann yrði að
hafa pað hvort sem hann vildi eða
ekki og hvort sem pað væri satt eða
ekki. Hann fann að sögn upp orðiB
„agnostic11 (sá sem ekki veit eða er í
efa), og lysir petta orð hans ef til vill
betur afstöðu hans gagnvart guðs-
trúnni en pað, sem aðrir sögðu um
hann í peim efnum. Uetta orð hefur
verið misbrúkað, einkum af mönnum,
sem eru of latir til að mynda sjer
sjálfstæða meiningu, en hjá hugsandi
mönnum pyðir pað „ærlegan efa-
semdamann“.
Pólitiska ástandið í Ottawa.
Síðan Lögberg kom út seinast
hafa nokkur pólitisk undur skeð í
Ottawa— ef annars nokkuð má nefna
undur, sem hinn gjörspillti apturhalds-
flokkur aðhefst.
Þrír fransk-kapólsku ráðgjafarn-
ir, nefnilega peir Sir Adolphe Caron,
Mr. Óumet og Angers sögðu af sjer
út af pví, að formaður stjórnarinnar,
Sir Mackenzie Bowell, vildi ekki
leggja fyrir pingið, sem nú situr,
plásturslög handa kapólskum mönn-
um hjer í Manitoba, og drífa pessi
kúgunarlög í gegn á pessu pingi.
En svo bauð Sir Mackenzie peim að
kalla pingið aptur saman í janúar í
vetur, og berja kúgunarlögin pá í
gegn, ef Manitobastjórnin fáist ekki
til að breyta stefnu sinni viðvíkjandi
skólalöggjöf fylkisins. Með petta
loforð gerð'u peir sig ánægða Sir
Adolphe og Mr. Oumet, tóku aptur
afsagnir sínar og sneru aptur til ket-
katlanna. En Mr. Angers porði ekki
að eiga undir pessum loforðum, og
yfirgaf pví stjórnina fyrir fullt og allt.
Sir Mackenzie Bowell hjelt langa
ræðu í öldungadeild pingsins til að
útskyra málið og láta uppi stefnu
stjórnarinnar, og fjármálaráðgjafi
Foster (leiðtogi apturhaldsmanna í
pjóðkjörnu deildinni) var að reyna
að gera pingmönnum hið sama skilj-
anlegt í sinni deild. Sir Mackenzie
sagði, að ef Manitobastjórnin ekki
fengist til að breyta stefnu sinni, pá
skyldi Ottawastjórnin smella kúgun-
arlögunum á Manitobamenn. Hann
játaði, að hann hefði enga von um, að
Manitobastjórnin mundi breyta stefnu
sinni, en hann vildi aptur gera til-
raun. í pessu sambandi fórust hon-
um pannig orð: „Jeg vil geta sagt,
að vjer höfum gert allt, sem I voru
valdi stóð, áður en jeg er reiðubúinn
að neyða upp á pá (Manitobabúa)
með valdi fyrirkomulagi, sem getur
skaðað fylkið og friðinn og samlyndið
í Canadafylkjasambandinu.“ t>ar hef-
ur maður orð forsætisráðgjafa aptur-
haldsstjórnarinnar fyrir pví, að hann,
stjórn hans og flokkur, er reiðubúinn
til pess, eptir boði klerkanna í Que-
bec, að nej7ða upp á okkur Manitoba-
menn með valdi löggjöf, sem eptir
hans áliti getur slcaðað fylkið og
f riðinn og sam lyndið l Canadasam-
bandinu! Hann segir reyndar ekki,
hvað miklu valdi hann ætlar að beita
til að framfylgja pessum kúgunar-
lögum. t>að má ganga að tvennu
sem alveg vísu, pví fyrst og fremst,
að Macitobastjórnin og pingið geng-
ur ekki inn á pað, sem kapólsku
klerkarnir gera sig ánægða með, og
hinu, að pó Ottawapingið búi til pessi
kúgunarlög, pá framfylgja pau sjer
ekki sjálf, og verður veitt mótspyrna.
Hvað ætlar apturhaldsstjórnin í Otta-
wa pá að gera? Ætlar hún að senda
herlið hingað til að framfylgja kúg-
unarlögum sínum?
Hvað álíta menn annars um pann
ráðgjafa, pá stjórn og pann flokk,
sem er svo gráðugur í að halda völd-
um, að hann hikar sjer* ekki við að
kaupa fylgi kapólsku klerkanna í
Quebec með pvl að kúga Manitoba-
menn, skaða fylkið, og stofna friðnum
og samlyndinu í fylkjasatnbandinu í
voða—ef til vill rjúfa sambandið?
Getur slíkur leiðtogi, slík stjórn og
slíkur flokkur búist við, að almenn-
ingur í Canada fylgi sjer að málum?
Nei. Almenningur í Canada er of
gáfaður, upplysturog sanngjarn til að
gera slíkt. Að ymsir pingmenn, sem
alltaf hafa fylgt stjórninni að málum,
hafa nú pegar dregið sig út úr
stjórnarflokknum, synir, að peir eru
hræddir við pessa kúgunarstefnu.
Aður en Sir Mackenzie ljet pessa
stefnu uppi, hafði stjórnin 56 atkvæði
á pingi umfram frjálslynda flokkinn,
en við næstu atkvæðagreiðslu á eptir
aðeins 35 atkvæði umfram. I>að er
alls ekki cnn sjeð fyrir endann á hvað
margir fleiri kunna að skerast úr leik
áður en lykur nösum.
Sir Hector Langevin,
sem hrökklaðist út úr ráðaneytinu fyrir
3 árum út af hneykslunum, sem kom-
ust upp í pinginu 1891, hefur nú ver-
ið tekinn inn í ráðaneytið I Ottawa 1
staðinn fyrir Angers, akuryrkjumála-
ráðgjafa, sem sagði af sjer út af skóla-
málamálinu, og pykir slikt stór-
hneyksli.
Eins og lesendur vora mun reka
minni til, sannaðist pað við rannsókn-
irnar, sem fóru fram út af fjárdrætti
peirra McGreevy’s, og Connolly’s í
sa.nbandi við umbætur á Quebec-
höfninni, að Sir Hector Langevin
varð aðnjótandi |i25,000 af fjenu er
peir McGreevy og Connolly rang-
lega höfðu út í sambandi við pessar
hafnarumbætur. Sir Hector var pá
opinberra verka ráðgjafi, og útvegaði
peim pessa „contract“ við hafnabætur
í Quebec, og fjekk pessn litlu upp-
hæð auðsjáanlega í póknunarskyni.
Fyrir petta athæfi var hann rekinn úr
ráðaneytinu, en hjelc samt sæti sínu á
pingi. Deir kunningjar hans voru
dæmdir 1 fangelsi, en apturhaldsstjórn-
in sleppti peim útapturáðurentíminn
var út runninn af peirri ástæðu, sagði
stjórnin, að fangelsisvistin ætti ekki
við heilsu peirra, aumingja inaunanna!
Ef einhverjir fátæklingar hefðu út úr
vandræðum aðhafst eitthvað pvílíkt,
og pó miklu minna hefði verið, hefðu
peir fengið að lúra inni til enda. En
pað lítur út fyrir, að heilsa fangelsis-
lima, sem lagt hafa fram tugi pús-
unda í mútusjóð, sje dyrmætari en
heilsa vanalegra fangelsislima. Mc
Greevy var nú aptur kosinn á ping í
vetur er leið með fylgi apturhalds-
flokksinSjSvo nú situr hann á löggjafa-
bekknum sama megin og Sir Hector,
kunningi hans. Allt petta er sú svl-
virðing fyrir Canada, að hún afmáist
aldrei. En hvað hugsar apturhalds-
flokkurinn um pað! Hann er svo
„liberal“ við óbótamenn, af pví flestir
í honum eru í andlegri frændsemi við
pá. Dar að auki er Sir Hector bróðir
biskupsins f Three Rivers og frændi
hans er erkibiskup hjer í St.Boniface.
Hann hefur pví mjög mikið fylgi
meðal klerkalyðsins í Quebecfylkinu,
og slíkt pyðir meira hjá stjórninni í
Ottawa en raðvendni.
Fleiri Ottawa-lnieyksli.
Ýmsir klækir hafa komist upp
um Ottawastjórnina á pessu pingi.
Dað má svo að orði kveða, að spilling
og allskonar svik eigi sjer stað f hverri
einustu deild í stjórninni. Landsfje
hefur verið óráðvandlega ausið út
undir allskonar yfirskyni, svoríkiðfer
alltaf í meiri og meiri skuldir. Dað
var ekki einusinni hægt að grafa hinn
fyrverandi forsætisráðgjafa, Sir John
Thompson, án pess að sviksamleg
eyðslusemi ætti sjer stað. Eins og
menn vita, sendi stjórniniá Englandi
herskip yfir til Halifax moð lfkið,
Canada að kostnaðarlausu, og stóðst
eiginlega allan kostnaðinn, en samt
notaði Ottawastjórnin petta tækifæri
til að eyða $25,000 f Halifax, mestu I
helberan óparfa — aðeins til pess að
vissir gæðingar stjórnarinnar gætu
grætt á pvf.
Náfrændi eins franska ráðgjaf-
ans, St. Lojiis að nafni, hafði „con-
tract“ á að byggja brú eina, og heppn-
aðist að svíkja út af hinu opinbera í
sambandi við petta verk yfir $140,-
000! fram yfir pað, sem honum bar
með rjettu. Hann hefur nú verið
lögsóttur, en óvfst að nokkuð hafist
upp úr pví. Frændi hans, ráðgjafinn,
gerir allt, sem hann getur, til að hann
sleppi.
Landið hefur orðið fyrir stór-
skaða í sambandi við byggingu Sault
Ste.Marie skipaskurðarins (milliHuron
og Superior vatnanna) fyrir pað hve
sviksamlega sumt verkið hefur verið
unnið og borgað fyrir ymislegt frain
yfirsamning. Detta nemuryfir $100,-^ s
000.
Dannig mætti telja upp pví nær
hvert einasta opinhert verk, sem unn-
ið hefur verið síðastliðið ár og nú er
verið að vinna, og syna, að svik og
fjárdráttur á sjer stað í sambandi við
pað, par á meðal Hnausabryggjuna.
En vjer hirðum ekki að fara lengra
út í pað f petta sinn. En pað eru pó
enn tvö ofurlítil atriði, sem vjer ætl-
um að leiða athygli lesenda vorra að,
af pvf hvorttveggja sjerstaklega snert-
ir menn hjer í Manitoba.
Stjórnin f Ottawa á betrunarhús
(tugthús) austur í Kingston. Betrun-
, arhússlimirnir búa par til meðal ann-
ars kornbindingapráð (Binder Twine),
og á náttúrlega að selja hann. Mað-
ur heitir Rodgers, og er talinn for'ng
246
4 Veginn til London, skammt frá blettinum sem jeg
nú stóð á. Degar pú skildir við mig fór jeg af stað
og komst á pann veg. Dá mundi jeg eptir pví, að
jeg yrði að fara f gegn um Slopperton — fara til
baka í sömu áttina. Dað porði jeg með engu móti
að gera; jeg fór pess vegna út á hinn fyrsta veg,
sem lá út af London-veginum, og treysti pví að
komast síðar meir á hann aptur. Jeg svaf f skógn-
um um nóttina, eða, rjettara sagt, sofnaði í honum
undir morgun. í langan tfma porði jeg ekki að
spyrja til vegar. og jeg porði ekki að kaupa mjer
mat fyrr en jeg var orðin magnprota af hungri“.
„Eptir óttalega erfiðismuni komst jeg til Ips-
wich, pví jeg hafði villst algerlega út af beinustu
leið. Dar keypti jeg mjer ny föt, og fór með járn-
brautarlest til London. Dó jeg ætti eptir átta pund,
pegar jeg kom pangað, fór jag strax að hugsa um,
hvernig jeg gaeti haft ofan af fyrir mjer“.
„En, kom pjer ekki til liugar að skrifa afa pín-
um — segja honum frá öllu, sem pú hefðir liðið?“
tók jeg fram f fyrir henni.
„Ó, nei; jeg porði pað ekki. Fyrst og fremst
fannst mjer að pau væru búin að gera mig svo
vonda — að jeg hefði brotið af mjer pað traust, sem
hann bar til mín — að jeg hefði nærri verið orðin
pjófur; og mjer fannst, að ef jag færi aptur heim til
hans, pá tæki hið sama við aptur. Dví ef pau vissu
livar jeg var niður komin, gæti enginn máttur á jörð-
jnui Yerndað mig frá áhrifum jieggara óttalcgu augna,
255
að jeg get neytt pig til að gera petta eða hvað ann-
að, sem jeg vil“, bætti hún við drembilega“, án pess
að nota hana til pess. Nú, ætlar pú að gera pað,
sem jeg heimta, eða ekki?“
„Jeg skal gera pað!“ svaraði jeg einbeittlega.
Hvað gerði pað nú til hver vissi, að hún var konan
mín? Ef hún hefði heimtað pað, pá liefði jeg leitt
hana um götur bæjarins og sagt hverjum manni pað,
sem jeg mætti. Ef jeg gæti frelsað Clöru með pvi,
að leggja jafnlítið f sölurnar, pá var sjálfsagt að
gera pað, og pað væri ofurlítil yfirbót fyrir mitt
ódrengilega atferli við hana.
Degar pessum samningi var lokið, lagði hún
sig út af á legubekknum; en jeg sat í sömu stelling-
um á rúminu, ineð höndurnar fyrir andlitinu og ol*
bogana á hnjánum; og pannig rann dagurinn og birt-
an reyndi að prengja sjer inn í herbergið í gegn um
pykku gluggatjöldin.
250
XXII. KAPÍTNLI.
Clara íak upp lágt hljóð og hörfaði til baka
skjálfandi; en jeg stóð parna hreifingarlaus eitt
augnablik, eins og prumulostinn af pessum ógeð-
felda fundi, og starði á óvin okkar beggja, Júdit.
„Dað virðist eins og sú óvænta gleði, að sjá mig,
veki meiri undrun en ánægju“, sagði Júdit með
sínu vanalega skerandi háði, sem mjer f|ell ver en
liennar mesta vonska. „Maður mætti halda, að piö
væruð að hugsa um að fara burt úr pessu liúsi án
pess að segja orð við húsbóndann eða búsmóðirina.
En við látum ekki gesti okkar slcppa svo hæglcga
frá okkur“.
Jeg hafði ósjálfrátt fært mig nær Clöru, eins og
til pcss að vernda hana. Hún hafði hnigiö niður í
stól, skjálfandi, og porði ekki að líta á Júdit, sein nú
var komin inn 1 herbergið.
„Dað er fallegt athæfi af ungri stulku að loka
sig inni í svefnhorbergi sínu um hánótt!“ hjclt Júdit
áfram i sama tón.