Lögberg - 18.07.1895, Page 5

I
LÖGBERG FIMMTL DAGINN 18 JÚLÍ 1895
5
apturhaldsmanna hjer S fylkinu, al-
gferlega fjelaus maður að sögn.
Stjórnin ljet hann hafa um $1,700
virði af f>essum kornbindingaf>ræði
upp á „krít“, og stendur mikið af
skuldinni óborgað enn. Rodgers
hefur náttúrlega „spekúlerað11 á betr-
unarhúss iðnaði pessum!
Maður heitir B. L. Baldwinson
og er hluthafi og stjórnarnefndar-
maður í blaði einu, er Heimskringla
heitir. Síðastliðið fjárhagsár borgaði
Ottawastjórnin Mr. Baldwinson og
blaði hans $5,036,19. Flesta mun
renna grun I, að einhver ,,boodling‘‘
hafi átt sjer stað í sambandi við pessa
upphæð.
Hversvegna ljet ekki Hkr. skipta
pessu fje á ir.illi fátækra innflytjenda,
fyrst blaðið var svo „liberal“ í pessa
átt, pegar pað var að ræða um fje pað,
sem Manitobastjórnin kostaði til ísl.
innflutninga? Hkr. er „liberal-con-
servative“ (frjálslynt apturhalds- eða
Ihalds-) blað, og petta einkenni blaðs-
ins kemur fram á pann liátt, að pað er
svo frjálslynt, að vilja látaskipta ann-
ara fje meðal fátækra innflytjenda, en
svo íhaldssamt, að pað vill ekki láta
skipta pessum liðugum fimm þiisund-
um, sem pað og Mr. Baldwinson
fjekk af almennings-fje síðastl. fjár-
hagsár. Já, Hkr. er sjálfri sjer jafn-
samkvæm í pví og pegar blaðið
skammar og svívirðir /msa heiðvirða
menn, /mist í ritstjórnarnafni eða í
gegnum fúlmenni pau, sem blaðið
notar sem höfunda í pessu skyni, en
skrækir eins og barin tík, ef ögn er
tekið í lurginn á pví og pessum ó-
pjóðalyð pess. Frjálslyndis-aptur-
hald eða Ihald blaðsins kemur enn-
fremur fram f pvf, að ljúga öllum
vömmum og skömmum upp á Mani-
tobastjórnina og frjálslynda flokkinn í
heild sinni, on pegja yfir skálkapör-
um apturhaldsmanna.
Ritstjórnargreinin *í Hkr. 28. f.
m. um íslendingadaginn, er fremur
misheppnuð. Höf. er lengi að berj-
ast við að sanna, að pað, sem Lögberg
liefði sagt um að halda 16. júlí sem
pjóðminningardag, nái engri átt. Hið
merkilega er, að Lögberg hefur alls
ekki haldið pvf fram, að heppilegt sje
að velja 16. júlísem hinn árlega pjóð-
minningardag. I>vert á móti hefur
Lögb. haldið pví fram, að ef Austur-
ogVestur-ísl. ekki geti komið sjersam-
an um dag, sem ísl. haldi hvar sem
peir eru á hnettinum, mundi heppi-
1 egast að halda daginn, sem hinir
fyrstu ísl., er komu bingað til Norður-
Amerfku (fyrir 25 árum síðan) í peim
tilgangi að setjast hjer að, stigu fyrst
fæti á land. En Lögb. benti á, að
pað ætti vel við að halda pann dag f
þetta sinn, af pví að pá eru liðin 20
ár frð pvf að fyrstu íslendingar sett-
ust að lijer í Rauðárdalnum. Hkr. er
pví að eins að berjast við skuggann
sinn, pegar hún er að mótmæla 16.
júlí.— Vjer erum nú búnir að fá upp-
lysingar um, að hinn fyrsti ísl. inu-
flytjenda hópur, stje á land l Quebec
snemma i jr/ni 18~0. Síðar munum
vjer skyra frekar frá peim mönnum
og ymsu í sambandi við för peirra frá
íslandi til Ameríku.
Af ástæðunum, sem vjer áður
höfum tekið fram, erum vjer alger-
lega mótfallnir, að 2. ágúst eða nokk-
ur annar dagur á tímabilinu, sem pjóð-
hátíðin 1874 stóð yfir, sje tekinn upp
sem hinn árlegi pjóðminningardagur
Vestur-íslendinga. E>að væri bein-
línis hlægilegt eins og sakir standa.
t>að væri meira að segja ókurteisi af
Vestur-íslendingum að halda pann
dag hátíðlegan á meðan hin harða
barátta stendur yfir á íslandi út af
stjórnarskránni frá 1874, pví að pað
er hið sama og að 1/sa yfir pví, að ísl.
á Fróni hafi ekki vit á málum sínum.
í Hkr. er önnur ritstj. grein 28.
f. m. með fyrirsögn: „Liberala“ álit
um íslendinga. t>ar eru tilfærð nokk-
ur orð eptir próf. Goldwin Smith, sem
Hkr. er að bögglast við að sjfna að sje
íslendingum til niðrunar, og blaðið er
auðsjáanlega að reyna að koma pví
inn í lesendur sfna, að Goldwin Smith
sje „liberal“-flokkurinn!! t>að má
vera að Goldwin Smith standi nær
frjálslynda flokknum en apturhalds-
flokknum, en enginn leiðtogi er hann
í frjálslynda flokknum, svo pað er
jafn-illgirnislegt og heimskulegt að
reyna að gera pað, sem Smith segir í
pessu efni, að áliti eða orðum frjáls-
lynda flokksins. t>ar að auki er petta,
sem Smith sagði engar skammir um
íslendinga. Hann er, sem sje, að
kvarta undan pvf, að fjöldi af unga
fólkinu fVsturfylkjum Canada ílyi
burt úr heimkynnum sínum vegna
hinnar vitlausu stefnu apturhalds-
stjórnarinnar í verzlunarmálum lands-
ins, og setjist að í Bandaríkjunum.
Hann sjer eptir pessu fólki,sem pann-
ig hefur flutt burt (um 1 miljón
manns álítur hann) og álítur heppi-
legra fyrir Canadj., að petta innlenda
fólk væri kyrt í landinu en að fá
Mennoníta, íslendinga eða ruslara-
lyð frá London inn í landið í staðinn
fyrir pað. Detta eru nú öll ósköpin,
sem Smith sagði; pað er ekki honum
að kenna, pó Hkr. dragi vitlausar
ályktanir af orðum hans. — I>að er
aðdáanlegt — sem axarskapt —,
hvernig Hkr. setur pessi orð Smith’s
í samband við fjelag eitt, er myndast
hefur í Toronto til að vinna að pví
augnamiði, að koma á sameiginlegum
enskum skólum um allt ríkið, p. e.
afnema hina sjerstöku frönsku skóla,
eins og hjer í Manitoba. Þetta stend-
ur pó ekki í minnsta sambandi livað
við annað. En Ilkr. tekur svo sárt
til klerkavaldsins franska og kapólsk-
unnar — pó blaðið sje við hvert tæki-
færi að bölsótast út af öllu öðru
klerkavaldi og sje fullt af guðlasti og
allskonar svívirðingum. — l>að er
skrítin samkvæmni f sltku! l>að er
pessi gamli ,,liberal-conservativismus“
blaðsins, »ð kapólskt klerkavald og
kreddur eiga svo mikinn rjett á sjer,
en aðrir kristnir klerkar og annarra
manna kristin trú á engan rjett á sjer
hjá pví blaði.
Ofurlítil fjármálaskyrsla var les-
in upp í Ottawapingmu hjer um dag-
inn, sem sjmir, að á síðustu átta árun
um, hefur sú góða stjórn par, miðlað
að eins 10 af fylgisblöðum sínum í
landinu fjögur hundruð og sjö þús-
und fimm hundruð sjötlu ogþremur
dollurum. í>ett» eru nú að eins ein
tíu blöð, og er pó ótalin aragrúi ann-
ara blaða um land allt, sem hún held-
ur uppi, til pess að söngla um sig
d/rðina og bre.ða yfir brestina, og
geta menn skilið, að til pesspurfi eitt-
hvað, pegar hún parf að leggjasnepl-
inum hjerna upp á Hveravöllura svo
púsundum skiptir á hverju ári. I>að
er ómagameðlag í rífara lagi.
Nær mun pá landsins líður
opna augun og «egja: Hingað
ng ekki lengra? Margir spá að
pað verði við næstu kosningar, og
stjórnin er auðsjáanlega hrædd um
pað sjálf, pví henni virðist standa við-
líka stuggur af peim, og pví, að setja
r.yjann fylkisstjóra hjer f Manitoba.
Innbyrðis óánægja er mikil hjá
stjórninni sjálfri og hver ráðherrann
kennir öðrum um ófarirnar. öll
ráðsmennskan gengur nú í ólestri, og
hefir pað allt af ágerst, síðan Sir John
A. McDonald dó, pví pó hin núver-
andi stjórn reyni, að halda við lians
gömlu stefnu, pá vill allt fara út um
púfur vegna pess, að engum manni í
flokki sfnum hefur stjórnin nú á að
skipa, sem jafn snjall sje honum í að
fleyta pessum prota-búskap áfram.
£>ess vegna reynir hin núverandi
stjórn að bæta upp pað, sem hennar
eigin menn skortir að hæfileikum og
ráðkænsku, með stjórnlausu fjárbruðli
og ómaga meðlögum. Með pÚ3und-
um iðjulausra en hálaunaðra embættl-
inga, víðsvegar um landið, sem eiga
að spretta upp og taka til vopna, hve-
nær sem stjórnin blæs í kosningalúð-
urinn.
iSLENZKAR BÆKUR
----o----
Aldamót, I., II., III., IV. hvert....2; 0,50
Almanak JÞj.fj. 1892, 93,94, 95 h vert 1: 0 25
“ 1881—91011.. . lo] 1,,10
“ “ einstök (gömul.. 1] 0,20
Almanak fyrir i895, gefið út í Winnip. 0,10
Andvari og btjórnarskrárm. 1890.. .4] 0,75
“ 1891....................2] 0,40
Arna postilla í b................h] 1,00
Auesborgartrúarjátningin.........i] 0,10
B. Gröndal steinafræöi...........2] 0,80
„ dýrafræði m. inyndum . .2] 1,q0
Bragfræði 11. Sigurðssonar .......5] 2,00
Barnalærdómsbók II. H. í bandi....ij 0,30
Bænakver O.Indriðasonar í bandi.. i[G,15
Bjarnabænir.......................1] o’25
Chicago för mín...................i:0,50
Dauðastundin Ljóðmæli)...........1: o|l5
Draumar þrír......................2:0,10
Dýravinurinn 1885—87—89 hver ...2] o’25
“ 91 og 1893 hver.....2] o’,30
Elding Th. Helm ............ 6] 1,00
Fyrirlestrar:
Fjórir fyrirlestrar frá kirkjuþ. 1889 2 : 0,50
Mestur hlieimi (H. Drumrooud i b. 2] 0,25
Eggert Olafsson B. Jónsson).......1] 0.25
Sveitalífið á íslandi B. Jónsson) ... .1] o,10
Mentunarást. á sl. I. II. G. Pálscn, 2] 0,20
Olnbogabarnið [O. Olafs«oo........Ij 0,15
Trúar og kirkjylíf á ísl. [Ó. Ólafs] II 0,2o
Verði ljós [Ó. Ólafsson].........ij 0,15
Hvernig er farið með þarfasta
þjóninn OO i:0.15
Presturinn og sóknarbörnin O O 1] 0,15
Frelsi og menntun kvenna P.Br.] i: 0,20
Um hagi og rjettindi kvenna [Briet 1] 0.15
Island að blása upp..............1) 0.10
Qönguhrólfsrímur (B. Gröndal.... 2: 0,35
Hjálpaðu þjer sjálfur í b. Smiles 2:0.05
Huld 2. 3. 4. [þjóðsagnasafn] hvert 1] 0,25
Hversvegna? Vegna þess 1892 . 1[ 0,55
“ “ 1893 . 2) 0,45
Hættulegur vinur.................2j 0,10
Hugv. missirask.og hátíða St. M.J. 1: 0,25
Hústafla • . , . í b. 2j 0,35
Iðunn 7 bindi i g. b. . . 22j 6,50
Islandssaga Þ. Bj.) í bandi.......0 0,60
íslandslýsing 11. Kr. Friðrikss. 2: 0,20
Kvennafræðarinn II. útg. i gyltu b. 3] 1,20
Kennslubók í Dönsku, með orðas.
[eptir J. Þ. & J. S.] í bandi 3] 1,00
KveSjuræða M. Jochumssonar . 1: 0,10
Landafræði II. Kr. Friðrikss. . 2: 0,45
Landafræði, Mortin Ilansen .......2:0,40
Leiðarljóð handa börnum í bandi 2: 0,20
Leikrit: Hamlet Shaekespear 1: 0,25
,, herra Sólskjöld [II. Briem] 1] 0,20
„ Prestkosningin, Þ. Egilsson. 2;04ð
„ Víking á Hálogal. [H. Ibsen 2[ 0.40
Ljóðm.: Gísla Thórarinsen í bandi 2] 0,75
“ GrimsThomsen............2: 0,25
,. Br. Jóussonar með mynd 2: 0,65
„ Einars Iljörleifssonar í b. 2: 0,50
,, Iiannes Ilafstein , 3: 0,80
„ „ „ í gylltu b.3: 1,30
,, II. Pjetursson I. .í skr. b.5: 1,50
„ „ 1, II. ,, 5: 1,75
„ ,, __ „ II. 1 b. 4] 1,35
“ H. Blöndal með mynd af höf.
í gvltu bandi 2] 0,45
“ J. Hallgríms. (urvalsljóð) 2) 0,25
“ Kr. Jónssouar i ba:idi....3 1,25
„ ,, í skr. bandi 3: 1,75
,, Olöf Sigurðardóttir . 2: 0,25
„ Sigvaldi Jónsson . 2: 0,50
„ Þ, V. Gíslason . .2: 0,40
„ ogönnur rit J. Hallgrimss.4 1.65
„ Bjarna Thorarensens......4: 1.25
I, Vig S. Sturlusonar M. J. 1:0,10
„ Bólu Hjálma'-, óinnb.... .2)0.40
Njóla............................. 2) 0.25
Guðrún Osvífsdóttir eptir Br. ,1. 2) 0.35
Kvöldmáltíðardbörnín „ E. Tegnér 1) 0.20
Lækningabækur Dr. Jónassens:
Lækningabók.................5 1,15
Iljálp í viðlögum . . . 3) 0,40
Barnfóstran . . .1) 0,25
Hom. lækninæabók, sjera J, Aaustm.
og sjera M. Jónssonar í b...... 4)1,50
Barnalækningar L. Pálson ... .í b. 1: 0.35
Kennslubók handa yfirset ikonunt 2)1.20
Sjalfsfræðarinn, stjörnufr.. í. b. 2: 0.40
„ jarðfrteði '........“ 2)0.35
Iljúkrunarfræði J. II.............2: 0.35
Barnsfararsóttin J. II............ 1: 0.15
Mannkynssaga P. M. II. útg. íb....3: 1.20
Passíusálmar (H. P.) í bandi......2: 0,45
„ i skrautb.................2)0.65
Páskaræða (síra P. S.)............1: 0,10
Ritreglur V. Á. í bandi ..........2:0,30
Sendibrjef frá Gyðingi í fornöld.... 1] 5,10
Supplements til ísl. Ordböger J. Th. 2: o,75
Sögur:
Blömsturvallasaga . . 2: 0.25
Fornaldarsögur Norðurlanda (32
sögur) 3 stórar bækur í bandi.,12: 4,50
Fastus og Ermena..............1: 0,10
Fióamannasaga skrautútgáfa . 1:0,25
Gullþórissaga . . .1: 0,15
Gönguhrólfs saga..............1) 0.15
Heljarslóðarorusta.......... 2, 0,40
Hálfdán Barkarson ............2; 0,10
Höfrungshlaup 1: 0.20
Högni og Ingibjörg, Th. Holm 2: 0,30
Heimskringla Snorra Sturlus:
I. Olafur Tryggvas. og fyrirrenn-
ararhans.................... 4: 0,80
II. Olafur Haraldsson helgi . 5: 1,00
Islendingasögur:
l.og2. íslendingabók og laadnáma3] 40
3. Harðar og Hólmverja . 1| 0’20
4. Egils Skallagrímssonar 8: 0,65
5. Hænsa Þóris . . 1] 0,15
6. Kormáks ... 1] 0,25
7. Vatnsdæla ... 2] 0.25
8. Gunnlagssaga Ormstungu • 1: 0,15
9. Hrafnkelssaga Freysgoða.... 1: 0,15
10. Njála ...................4)0,80
Kóngurinn i Gullá . 1] 0,15
Kári Kárason . 1] 0.20
Klarus Keisarason .. 1: 0.10
Kjartan og Guðrún. Th. Holm 1) o,10
Högni og Ingibjörg..............1) 0,30
Maður og kona. J. Thoroddsen.. .5': 2.00
Iiandíður i Hvassafelli í b. 2 0,40
Smásögur PP 12345Í b hver . .2: 0,25
Smásögur handa unglingum Ó. Ol. 2: 0,20
„ ., börnum Th. Hólm 1: 0,15
Sögusafn „safoldar 1. og 4. hver 2] 0,40
„ „ 2, og 3. 2 0,35
Sogusöfniu öll . . [9 1,35
Villifer frækni . 2] 0,25
Vonir “[E. Ilj.] 2] 0,25
Þórðar saga Geirmundarssonai 2: 0.25
GOfintýrasögur . 1; 0,15
Söugbœkur:
Nokkur fjórrödduð sálmalög 3: 0.50
Söngbók stúdentafjelagsins 2| 0.40
“ “ í b. 2) 0.05
“ T~l “ i giltu b, 2] 0.75
Sönglög, Bjarni Þorsteinsson 2: 0.40
Stafróf söngfræðinnar . 2:0,50
Islenzk sönglög. 1. h. H. Ilelgas. 2: 0.50
„ „ 1. og 2 h. hvert 1; 0 10
Utanför. Kr. .1. ., . 2:0,20
Utsýn I. þýð. í bundnu og ób. máli 2 0,20
Vesturfaratúlkur (.1. Ó) í bandi 2] 0,50
Vísnabókin gamla i bandi . 2: 0,30
Olfusárbrúin .‘ . .1: 0,10
Bæki.r bókmenntafjelagsins ’94....2.00
íslenzk hlöd:
Kirkjublaðið (15 arkir á ári og smá-
rít.) Reykjavfk . 0,00
Isafold. „ 1,50
Sunnanfari (Kaupm.höfn).........1,00
Eimreiðin “ 1. hepti 2] 0.40
Engar bóka nje blaða pantauirteknar
til greina nema full borgun fylgi, ásamt
burðargjaldi.
Tölurr.arviðsvigann táknaburðargjald
til allra staða í Canada. Burðargjald til
Bandaríkjanna er helmingi meira.
Utanáskript:
H. S. BARDAL,
6K) Elgin Ave, Winnipeg Man.
ÍSLENZKUR LÆKNIR
Halldopsaa
Park Jliver,-iV. Dak
Islendingar í Selkirk-
kjördæmi
Greiðið atkvœði með
Þ IN'GMA ATNSEI-WI FJIJÁLS-
X YNI)A FLOKKSnLS,
við nœstu Dominion kosninaar.
251
„Júdit, þú skalt ekki voga f>jcr—“ byrjaði jeg
reiðulega. en stanzaði svo, f>ví jeg sá að Clara leit
upp, og pað var auðsjeð á lionni að hún var forviða
af því, hvað jeg talaði kunnuglega til Júditar. En
hin illgjörnu augu Júditartóku eptirsvipnum á okk-
ur báðum í sama vetfangi.
„Það lítur út fyrir, að yður sje ókunnugt um,
Miss Clara, að f>essi maður og jeg pekkjumst eins
vel og við gerum. Jeg byst við að hann liafi ekk]
sagt yður frá f>ví, hvernig við erum tengd?“ sagði
hún ennfremur.
„Nei, nei. í hamingjubænum segðu henni það
ckki, ef nokkur meðaumkvun er til í pjer!“ greip jeg
fram í og kastaði mjer á knje frammi fyrir Júdit.
Jeg hefði eins vel mátt biðja kvenn-tígrisdýr
um vægð. Hún hjelt áfram með sama kalda háðinu,
án pess að virðast gefa bænum minum hinn minnsta
gaum, og sagði: „Máske pjer vitið ekki, að pessi
elskhugi yðar er eiginmaðurinn minn!“
Clara leit út nokkur augnablik eins og hún
hefði fengið högg, scm hefði hálf rotað hana, og
virtist ekki geta áttað sig á f>ví, hvað pessi orð þýddu,
en þegar jog hreifði mig, eins og jegjætlaði að koma
til hennar, pá rak hún upp lágt hljóð og færði sig
hrædd út í horn.
„Nei, nei!“ hrópaði jeg upp með angistarfullri
rödd.
„Jeg mana þig til að neita því!“ kallaði Júdit
upp. „Neitaðu pví ef pú gctur.“
254
poss, að niðufiæging mln væri fullkomin—pað nefnil.
að pú skyldir fyrirlíta mig. I>ú liafðir viðbjóð við
mjer, en samt ert pú reiðubúinn að leggja lífið i
sölurnar fyrir pessa stúlku! Að hverju leyti stendur
hún svo miklu ofar en jeg? I>ó pú >'ærir keisari, og
pó pú elskaðir mig af öllu hjarta og af allri sálu
pinni, pá gæti jeg ekki borið hina minnstu ást til
pín. En samt er jeg kona. t>ú ert eiginmaður
minn, að nafninu til að minnsta kosti, og jeg get
ekki fyrirgefið pjer pað, að pú hatar mig — ást pína
á annari konu.
„Hefndu pín á mjer svo mikið sem pú vilt, pví
pað eru engar pær kvalir til, sem jeg ekki get polað
hennar vegna — til áð frelsa hana!“ sagði jeg í
bænarróm.
„t>að er stór lieppni að sál mín er upphafin yfir
afbr/ðissemi, pví annars kynnu bænir pínar að hafa
alveg gagnstæð áhrif á mig við pað, sem pú ætlast
til“, sagði hún spottslega. En svo sagði húd í
breyttum róm: „Kannast pú við mig sem eiginkonu
pína frammi fyrir konunni, setn kemur hingað á
morgun, og pá skal jeg frelsa stúlkuna og hefna min
með pví á prælmenninu, sem hefur eyðilagt mig.
Jeg myndi hafa sagt afa hennar hvar hún var niður-
komin, og margt fleira, strax og jeg fjekk að vita
pað, ef pað hefði ekki átt við fyrirætlanir mínar að
liafa hana hjer eins og keyri á pig. Strax og pú
gerir hana gagnslausa fyrir mig með pví að upp-
fjdla óskir míuar, pá læt jcg hana lausa. Þú veist
247
Jeg áleit að afi minn mundi lialcU, að jeg væri dauð
— frændi minu mundi erfa allan auð hatis, og pá
mundi jeg óhult; jeg ásetti mjer pess vegna að búa
paðan í frá á meðal ókunnugra tnanna, og láta eng*
an vita nafn mitt“.
„Mjer gekk illa að halda pennan síðastnefnda
ásetning minn; fólk var svo forvitið og tortryggt,
svo jeg varð allt af að vera að flytja mig úr einu
húsi í annað til pess að slepj>a við spurningar, og
stundum til að sleppa við að mjer væri misboðið“.
„Og hvernig fórst pú að fá pjer atvinnu?“
spurði jeg.
„Fólk hafði æfinlega hælt dráttlist minni, mál-
verkura og hannyrðum, mjög mikið. Hegar jeg kom
fyrst til London pótti mjcr mjög gaman að pvf, að
ganga um göturnar og virða fyrir mjer hinar stór-
kostlegu sölubúðir. I>cgar jeg pví sá pessahluti til
sals í búðunum, datt mjer í hug að bjóða par pað,
sem jeg gat búið til. Jeg gat strax selt pað, og hef
pví allt af haldið pví áfram síðau. Og nú hef jeg
sagt pjor alla æfisögu mína“.
„Hefur pú sjcð Jón frændapinn síðan pú komst
í petta hús?“ spurði jeg.
„Já“, svaraði hún, og hrollur fór um hana. „í
kveld sat jeg við gluggann og var að horfa á sól-
setrið! pá heyrði jeg að hurðin var opnuð, og leit
pví fram í dyrnar, og sá hatin og pessa óttalegu
stúlku standa í peim. Jcg hljóðaði upp yfir mig af