Lögberg - 03.08.1911, Blaðsíða 1

24. ARGANGUR
WiNNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 3. ÁGÚST 1911
NUMER 31
HINN SIGURSÆLI FORINGl
Cpnada og Cuba
Aukin verzlunarviðskifti vænt-
anleg.
Eirnn hinna merkustu matma á,
Cuba, Carlos Garcia general, er nú ,
að feröast um Canada. Hann var i
staadur austur í Toronto i fyrri j
viku og ræddi þar margt um vætiit-1
anleg verzlunarviðskifti milli Culba ■
og Canada. Kvað hann þau næsta,
fýsileg en ]rótti tollar fullháir enn
þá i Canada til þess að viðskiftin
gætu aukist til muna. Enn frem-
ur taldi hann nauSsynlegt aS lagt
væri fé til fastra gufuskipaferSa
milli landanna. Byltingum í Cuiba
httgSi hann loki'S. Þar væri riú
komið á frjálslegt stjórnarfyrir-
komulag, að miklu leyti sniSib eft-
ir stjómarskipun Canada. Cuba-
búar eru aS koma sér upp her-
skipun og löggæzla á landi er
mikið aS batna nú i seinni tíS.
Híbýli verkamanna í
AusturríkL
$40,0C0,000 stjðrnarlán.
SIR WILFRID LAURIER.
stjórnarformaSur.
Sambandsþingið rofið.
Eínt tii nýrra kosninga. — Útnefningardagur
ákveöinn 14. Sept. Kosningar fara fram
21. s. m. Templeman og Oliver ráð-|
gjafar stýra kosningabaráttunni í Vestur-
fylkjunum.
Flugsamkepnin á Bret-
íandi.
Stjórnin i Austurríki hefir fastt-
ákveSiS að veita $40,000,000 lán
tii þess að koma upp smotrum í-
búSarhúsum hancla verkamönnum'
þar ,sem ö'llum iheilbrigðismálaJ
fyrirskipunum sé fulinægt. Fyrst
í stað á að veita $300*000 af láni
þessu á ári, og skifta á milli bygg-
ingafélaga og bæjarráSa, er aftur
veita' verkamiönnum þeim lán til
húsabygginga, er fara þess á leit
og þurfa þess brýnast við. En
]>etta stjórnaríán er þannig til
kornið, að þaS er or-Sið afartítt, að
fólk þyrpist saman i stór hús í
borgnm i Austurríki, og verSur
þar hin nmesti óþrifnaður sakir
þrengsla og óþæginda. Vildi því
stjómin reyna að veita 1'á-niS, er
áSur var urn geti'ð þeirn fjölskykl-
nm, er sjálfar vildu reyna aS eign-
ast þak yfir höfuSiS. Mælist ný-
mæli þetta ágætlega ve! fvrir.
Leopold af Bavaríu að deyja.
_
Leópold prinz. stjórnari i Bav-
aríu, er sagður mjög sjúkur, svo
aS honum er ekki líf hugaS. Hann
er nú niræSur, var fæddur 12.
Marz 1821.
FORMAÐUR KOSNINGABARÁTT-
UNNAR 1 VESTURFYLKJUNUM.
Beumont hinn franski hlut-
skarpastur. Flaug 1,010
mílur á 22 kl.t. og 28
mínútum.
—Á la/ugardagirm var sá Laurier
stjómin sér einn kost nauðugan aS
rjúfa samibandsþingiS og efna til
nýrra kosninga, sakir þrákelkni
minnihlutans um aS hefta fram-
gang þings/tarfa og neita aS sam-
þykkja fjárlög. Eins og menn vita
eru enn tvö ár eftir af kjörtímabili
stjórnarinnar, en samt hikar bún
sér ekki viS aS leita á ný trausts-
yfirlýsingar ;hjá ílbúum landsins.og
kviSir ekki úrshtunum.
Kosningar era ákveSnar 21.
Sept., en útnefningar fara fram 15
s.m. ÞingiS mun eiga aS koma
saman snemma í Október og setur
þaS hinn nýji landástjóril hertog-
inn af Connaugjht. ASal málið sem
fyrir liggur, er viSskiftafrumvarp-
iS. Kjósendur eiga aS svara því
viS þessar kosningar, hvort þeir
vilja rýmri og hagkvæmari viS-
skifti vib Bandaríkin htldur en þeir
hafa haft, og hvort meiri- eSa
minnihiluti skuli ráSa í þinginu.
ÞingrofstíSindum var tekiSmeð
mesta fögnuði af öllum þingmonn-
um frjálslynda flokksins og hugs-1
uSu þeir hiS bezta til kosningabar-
áttunnar, eftir alt þófiS í þeim
conservatívu.
Afturlhaldsmenn láta sem þeir
séu hvergj smeikir, en þaS er opin-
bert leyndarmál, aS rnargir þeirra
telja þaS mjög misráSiS, aB neýða
stjómina til kosninga þegar i staS,
og aS þaS sé öldungis vonlaust fyr-
ir afturhaldsmeinn aS vinna sigur
í viSskiftamálinu, því aS meiri hluti
þjóðarinnar sé andvígur stefnu
conservatíva í því.
bardaga; stjórnarformaSurinn mun
ferðast austur um Quelbec og Ont-
ario og er hann hinn hrtessasti í
anda, og er sem nýft f jör og móS-
ur færist í hann er á hóliminn skal
ganga. Þeir ráSgjafamir Temple-
man og Oliver eiga að stýra kosn-
inga baráttunní hér, í Vesturland-
inu.
Flokkaskipun eftir ingar 1908 var þessi síSustu kosn-
On-tario • 36 48 2 86
Quebec ■ 53 11 1 65
New Bruns. . 11 2 0 13
Nova Scotia. . 12 6 0 18
P. E. Island. • 3 I 0 4
Manitaba. . . 2 8 O 10
Brit. CoL . . . 2 5 O 7
Sask .. 9 I 0 10
Alberta • 4 3 0 7
Ytrkon. . . . . I O 0 I
AUs. . L33 85 3 221
Sir Wilfrid Laurier og allir riáS-
gjafar hans búast nú sem óðast tilf
ÞaS er altalaS aS Dominion-
stjórnin ætli aS láta semja kjör-
skrár í Winnipeg og Brandon, þvi
aS til þtess hefir hún fulla heimild,
samkvæmd gildandi lögum, er mæla
svo fyrir, að þegar engar gildandi
kjörskrár séu itil er efnt sé til sam-
band>skosninga, þá skuli sam-
bandsstjóminni skylt aS láta semja
þær, þar sem þær vanta. Fylkis-
stjórnin í Manitoba hirti ekki um
aS láta endurskoSa kjörskrámar í
Winnipeg og Brandon í sumar um
leiS og endurskoðun kjörskránna
fór fram út um landilK, og verður
þaS því hlutverk sambandsstjórn-
arinnar, svo sem aS sjálfsögðu.
í síðasta blaði var gtetið nm
hringflugiS mikla um Bretland.
Milli tíu og tuttugu manns urSu
til aS keppa um verðlaunin, sem
blaðiS Dailý Mail hafði heitiS, því
að þau vom feikna há, $50,000.
Vegalengdin, sem fljúga átti, var
samtals 1,010' mílur, og komust
liana að eins tveir þeirra, sem
um verSlaunin keptu, báSir fransk-
ir menn. VerSlaunin hrepti þó
annar þeirra, A. Beaumont laut-
enant, nafnkunnur flugkappi.
Hann var 22 klukkustundir og 28
mín., aS' fljúga þessar rúmar þús-
und mílur. Þetta er sami maSur-
inn, sem vann verSlaunin í hring-
fluginu milli Parísar og Lundúna
fyrir eitthvaS rúmum þremur vik-
um. Félagi hansV Vedrine, kom
1 klst og 10 mínútum seinna aS
markinu. Þegar Beaumont kom
til Brokklandis og hafSi lokiS flug-
inu, var honum tekiS meS miklum
fagnáSarlátum og borinn inn i
tjald si/tt á gullstóli. Bandaríkja-
maS'ur einn, Weyman, tók þátt í
þessari flugSamkepni, en honum
hlektist á og skemdi vél sína, og
varS aS hætta viS flugiS eins og
aðrir fleiri félagar hans.
Fljótandi skipakví.
Bygð á Englandi, dregin til
Montreal.
Sambandssltjórnin í Ottawa htef-
ir gert samning lyS félag eitt á
Englandi um aS sniíða skipakví þá
hina miklu. sém lengst hefir veriS
í ráði aS koma upp i Montreal.
Skipakví þessari hefir veriS ná-
kvæmlega lýst áður hér i blaSinu.
FélagiS. sem byggir skipakvína, er
Wickers, Sons and Maxim, og á'
aS draga hana yfir Atlanzhaf
þegar hún er fullgerS og alla leiS'
til Montreal.
Miklar birgðir af kolum em í
Dulutih sem seldar mundu verða i
Vestur-Canada, ef tollur yrSi af-
numinn.
Kennaraprcfin.
Ktnnaraprófin hér i fylkinu em
nýlega afstaSin og hafa allmargir
Islendingar sta'ðist þau og sumir
fengið ágætlega góS^n vitnisburS.
Flest eru þaS stúlkur, sem prófin
hafa ley^t af hendi, en tveir is-
lenzkir piltar aS eins, sem vér höf-
orðiS varir viS. Fin stúlka,
Miss Salóme Halldórsson B. A.,
liefir lokiS fyrsta flokks prófi meS
heiðri.
Hin prófin eru á þtessa lei'ö ;
j Fyrsta flokks (rion-professionai) :
Hilda Johnson.
Ólafia S. Thorgeirsison,
Guðný Sólmundsson.
Annars flokks próf.
Mary. Thorleifsson, ág.eink..
Tngibjörg Björnsson,
Ellen F. Jóhannssoil
Jóna E. Sigurðsson,
Olafia S. Thorgeirsson,
Jennie BárSarson.
Þriðja flokks próf ('síðari hluta) ;
Guðbjörg Helgason, ág.eink.,
Rúna Jóhannsson, ág.eink.,
Soplria G. Joilinson, fig.eink.,
Anna M. Johnston, ág.eink.
fngibj. Thorsiteinisisoii. ág.eink.,
Salóme Henriksson,
Margrét Johnson,
Dorotihy Thorsteinsson,
Agnar Einarsson.
ÞrJSja flokks próf (íyrrx hluta) :
Barntev Bjamason, ág.eink.,
Ljóttmn Johnson. ág.eink.,
Mabel Joseph, ág.oink.,
Sigurlína Johnson,
GuSrún Peterson,
Kristin Pétursson,
Inga Sveinsson.
Atkvæðamiklar konur.
Það þótti tíSindum sæta, aS tvö
þúsund húsmæSur í Vínarborg
samþyktu þar á fundi áskorun til
stjórnarinnar, um aS nema úr
lögum bann þaS eir lagt hafði veriS
á innflutning kjöts frá Argentina
til Austurríkis. Á fundum allfjöl-
mennum höfðu socialistar samþykt
áður áskoranir til stjórnarinnar. er
fóm i svipaða átt, og em menn al-
ment taldir kunna innflutnings-
banni þessu illa í Austurríki. Ung-
verskir óðaleigendur sterkrikir
kváSu hafa róiS unidir viS stjórn-
ina um aS samiþykkja bann þetta,
til þess aS þeir æittu hægt meS að
halda kjöti í okurverSi.

FYLKISSTJÓRINN NÝI.
Fellibylur í Japan.
Hátt á annað hundraB manns
hafði farist í felliibyl, sem geysaði
yfir Tokio og Yokohama í Japan
á föstudaginn var. Nokkur lík-
a,nna þegar fundin. Eignatjón varS
afarmikiS. Mörg skip, sem vom
skamt undan landi þegar fellibyil-
urinn skall á, halda menn a'S hafi
farist flest, þvi aS ekkert hefir til
þeirra spurst.
Hon. FRANK OLIVER.
ráSgj-dfi.
Hvaðanæfa.
D. C. CAMERON.
Kemur konungur til Canada?
BlaSiS “Birmingham’ Post” full-
yrSir þaS rétt nýveriS, aS George
Bretakonungnr rnuni taka sér ferS
á hendur til Canada um land-
stjómartíS hertogans af Connaugihlt.
Þetta hefir heyrzt áSur, en veriS
borið til baka. Það er aftur taliS
alveg vist, aS prinzinn af Wales
og Albert Prinz muni koma hing-
aS til lands aS öllum líkindum
í feröalagi sínu um alríkiS brezka.
ÁSur hefir veriS getið um þaS,
aS fylkisstjóraskifti hafi orðið hér
i Manitoba. Hinn góðkunni fylk-
isstjóri Sir D. H. McMillan hafi
sagt af sér, en í hans staS verðúr
skipaSur D. C. Cameron, einn hinna
bezt þektu starfsmlálamanna hér
í borg, aS öllu- hinn valinkunn-
asti maS-ur. Hann sór etmbættisi-
óBinn 1. þ.m., eftir venjulegum si5
og tekur nú formlega viS embcetti
sínu.
Hinn nýji fylkisstjóri heitir fullu
nafni Douglas C- Cameron og er
ættaður austan úr Ontario; fædld-
1854. Fékk hann hiS bezta upp-
eldi og mentaðist vel á skólum þar
eystra. StundaSi hann búskap aS
| aflokimi skólanómi um 9 ár elða
þangaS til 1880. ÞaS ár kom hann
til Winnipeg og tó-k aS fást viS
trjáviSarverzhm, fyrst sem hlut-
hafi og síðar sem formaður Rat
Portage trjáviSarsölu félagsins.
Hann hefir veriS maSur áhuga-
samur um stjómmál og var eitt
sinn þingmaSur í Ontariofylki. und
!ir merkjum frjálslyndaflokksins,
|sem hann hefir ávalt stutt vel og
drengilega. Hann var þingmanns-
efni liberala hér í Winnipeg 1908,
og féll þá fyrir Alex. Haggart
D. C. Cameron er manna vinsæl-
astur og aS fleistra áliti mjög vel
fallirin til stöðu þelrrar, sem er
liann hefir hlotiS.
Samskotunum, handa þeim, sem
skaða biðtt í skógareldunum miklu
i Ontario, miðar vel áfram. $10,-
000 af því fé á aS verja ti-1 húsa-
bygginga i Porcupine-hce.
Tnnfhitttar vörar til Canada hafa
verið, þaS sem af er fjárhagsár-
intt, eitthvaS um $12,000000 m-eira
virði en um sama leyti og i fyrra.
Loftfari nokkur, Harry Darnell,
féll til jarðar þúsund feta hátt úr
lofti, á fimtudaginn var suBur i
Chicago og beiS 'bana af. Um
5000 manns voru viSstaddir silys-
för þe-ssa.
Alt er enn í hinu rnesta uppnámi
á Haiti. Þykir óhjákvæmikgt, aS
Símon forseti verði aS segja af
sér.
Svíakonungur var'ð nýskeS 52.
ára gamall. Hann er vinsæll kon-
ungtir sem faðir hans„ og veiðimaS-
ti r mikill.
NýskeS hefir fundist í Suður-
höftim marhálntur afar stórvaxinn.
ttm 300 feta löng hver jurt.
George Roerma, nafnkunnur
bóndi i grend viS Nortli Battle-
ford, Sask., seig í ftesti niður í
brnnn á heimili sínu, en vanmegn-
aSist þar af gaslofti og lét líf sitt.
Þétta var á föstudaginn var.
Hinn 29. f. m. varB elding aS
bana bónda nokkrum Wallace
Louitt, er átti heima skamt frá
Souris, Man. MaSurinn stóS
skamt frá vmd-mylnu í bæ Sínum
hjá hesti, sem hann var aS beita
fyrir vagn; eldingunni sló niBur í
vfndmylnuna og fórst bœði maS-
tirinn og hesturinn.
Heyrst hefir að- Canadamenn sem
nú em s-taddir á Haiti muni í hættu
s-taddir vegna innan-lands óeirS
anna þar.
Tyrkir kváS hafa hótaS Mont-
enegró-búum aS fara mteS her á
hendur þeim, ef þeir hætta ekki aS
leyfa flóttamönnum landsvist hjá
sér.
Páfinn hefir veriS sjúkur mijög
um þessar mundir; hann fékk mörg
yfirliS einn daginn nýskeð.
TilboSunt um að byggja fyrstu
200 mílumar af Hudsons-flóa
brautinni verSur ekki veitt móttaka
lengur. Atta félög gerðu tilboS og
verSur innan skamms gert heyrum
kunnugt hvert hlítur. Á brautar-
lagningunni verður bvrjaS í þess-
um mánuBi.
Niobe hlekkist á.
Niobe, varSskipi Canadamanna,
hlektist á 30. f. m. viS Cape Sable
á N. S. Þoka var mikrl en skerj-
ótt mjög þar um slóðir og len-ti
skipiS á einu skeri og broltnaSi gat
á þaS. í fimm kltikkustnndir
hangdj s-kipið á skerin-u og gat ekki
losaS sig, en sendi loftskeyti og
beiddist hjálpar. Seoctán manns
fórti af skipi-nu i tveim bátum, því
aS engin líkindi þótttt til að þaS
losnaði af skerinu. En svo varS
þó og komst alla leiS til hafnar
hjálparlaust þó aS þaS væri Itekt
mjög. Menn vom hræddir um, aS
bátarnir hefSú farist, sem frá
skipinu höfSu fariS, en svo varS
þó ekki. Skipin tvö, er send voru
til aS hjálpa Niobe, náðu henni
ekki og liggja í þoiku úti fyrir
landi.
Ur bænum.
EJdri sonur prestsbjónanna, Mr.
og Mrs. R. Marteinsson, Jón aS
nafni, var i fyrri viku filuttur
sjúktir á alm. spítalann, og gerði
Dr. Rrandson þar uppskurS á
honum fyrra miSvikudag. Dreng-
urinn fékk svo bráSan bata, aS
hann var fluttur heim til foreld'ra
sinna síSastl. þriSjudag.
Miss V. Briem frá Árborg kom
hingaS til bœjarins fyrir helgina,,
úr kynnisför vestan úr Sask.
Af vangá láSist aS geta þess í
seinasta blaði, aS greinin “Unnin
Dofrafjöll” eftir Matth. Jochums-
son, og kvæðið “SeySisfjörSur”'
eftir GuSmund GuSmtt nds son,
vom bæSi tekin úr “Austra”.
Þess var getiS 'hér í blaðinu í
suntar, aS hr. Hjálmar Hermann
frá Árborg var fluttur sjúkur
hingaS til bæjarins . Hann hafði
tekið taugaveiki þar norSur frá og
lá mjög þungt haldinn hér á alm.
spitalanum margar vikur. En nú
er hann kominn á fætur og farinn
aS vera úti, þó aS hann sé vitan-
lega ekki svipaS því jafngóður
enn.
Séra Rögnvaldur Pétursson fór
héSan úr bænum vestur til Wynv-
ard sl. laugardag. Hann ætlar aS
verða þar viS samkomu 2. Ágúst.
ÞangaS hafði skáldiS Stephan G.
Stephansson ætlaS aS fara, og
höfðu þeir mælt sér þar mót, séra
Rögnvaldur og hann. Séra R. P.
býst viS aS dvelja þar vestra tim
tíma.