Lögberg - 03.08.1911, Síða 4

4-
LÖGI’.KRG. FÍMTI,l'\('.í\\ 3. ÁGÚST 1911.
LÖGBERG
GefiíJ út hvern fimtudag a£ Thk
( < t M B1A PRKSS LlMITED
Corner William Ave. & Nena St.
WtNNiPEO, - - Manitopa.
STEF. BJÖRNSSON. Editor.
J. A. BLÖNDAL, Business Manager.
UTANÁSKRIFT
Tlu CÖLIMBIA PRKSS l.td.
P. O. Box 3084, Winnipeg. Man.
utanXskrift ritstjórans:
EDiTOR LÖGBERG
P. O. Box 3084, Winnipeg, Manitoba.
TELEPHONE Garry 2156
VerS blaðsins: $2.00 um árið.
Kosningahorfur.
Síöan sambandsþmgiö kom
saman hefir hvorki gengiö né rek-
iö um framkvæmdir á þingstörf-
utn Afturhaldsmenn héldu upp-
teknum hætti um tnálþóf og vífi-
lengjur. Sá stjórnin sér því
þann kost nauöugau aö leysa upp
þtng á laugardaginn var og efna
til nýrra "osninga. Kosnhiga-
dagur er ákveöinn 21. September
Timbur ýmiskonar,
Söguö borö, planka,
Járnbrautabönd og staura,
Giröingarstaura o. fl.
Ennfremur hljóta bæöi löndin
!aö hafa drjúgan hag af tollækkun
j á þessum.varningi:
Kjoti, nýju og frystu.
Svínakjöti,
Nauta- og svínakjöti.söltnöu
Kjöti mðursoönu,
Svínsfeiti,
Tomötum og öðrum slíkum
ávöxtum
Hveiti. mjöli og haframjöli,
Þurkuöum korntegundum ti
rr.atar,
Úrsigti, og oöturn koruteg-
unda úrgangi,
Ivexi og sætabrauöi.
Ávöxtum niðursoönum,
Akuryrkjuv^rkfærum,
Hnífum og eggjárnnm,
Úrutn og klukkum,
Kænum, canoes og
Mótorvögnum?
Á þessu virðist ekki erfitt að
| átta sig, og þaö ættu hér um bil
allir kjósendur aö geta, svo að
þekkingarskorti á þessu ema máli
| ætti óvíða aö verða til aö dreifa,
sem betur fer og sögu þessa máls
næstkomandi. Eru bloðin þvt , , _ , _
r „ , . , þanmg hattaö, aö um það eitt
fartn aö gera aætlamr um kosn-;r 0 , , , v
, ,. . hefir vertö rneir ritað 1 blööum
íngaurshtm næstu. , , , ,
, ,,,, þessa lands og tnnantum, en
Miög eru áætlamr þær ohkar v , ,, ,
_ . , . . , . nokkurt annað landsmal, þaðsem
eöa sundurleitar, eins og ekkt er; . _ J , , ,
_ , _ ._. | af er þessu árt. Hefir þvi ekkt
aö furða, en um eitt atriði eru: .
... ,, _ ., , 1, , ! getað hia þvt fartö, aö allur þorrt
flestir sammala. aö tn sé allmik- 6 1 v r
.,, , , .... , manna hetír kynt sér þaö, og
tll hopur manna, vtð hverjar kosn- J
, , , I myndaö sér pokkurn vetjiun fasta
tngar, ei stendur svona her um J 0
, , , . .. „ skoöunáþví. Vitaskuld tná við
bil a sama utn urshtin. ner 1 r
* 1 » því búast, aö afturhaldsmenn
margt til þess, eu jatnaðarlegast r
, „ „ , , ... ] reyni að suúa hugutn manna lrá
það, að þa menn skortir næga J h
,,,. ,1 ec þessu aöalmáh. setn kosningarn-
þekking á landsmalum, og hatí r . ö
, 1 ar eru um, eftir aö þeir hafa
fyrtr þa sok engan ahuga á þeim, r
- , kannaö liö sitt og þykia þunn
en lata sig það svo setn engu 0 VJ 1 r
skifta, hver flokkur verður yfir- ^ipaöar fylkingmgarnar og aö
sterkastur. Og mönnum er þetta e,IlhverJu,n öðru'' málum; en á
nokkur vorkunn. Fæst blöö ræöa því ætt. eng.nn að láta blekkjast.
landstnál til nokkurrar hlítar, Ve&na v.ðsk.ftamáls.ns e.ns
nemarétt fyrir kosningar. Þá neyddu aftu, haldsmenn stjórnma
er haugaö í almenning þeim lii aö efna nl n>'na ^sn.uga, og
kynstru.n af flugritum og stjórn- þessvegna vetður um það e.U
málagreinum, aö illmögulegt er
aö komast yfir aö lesa. mönnum, Um l«>sningarúrslitm er vitan-
, „ v , , . , lega ekki auðið aö segja meö
sem emskoröaðan tima hafa. Þá , . r ..
oldungis fastakveomnt vissu, en
er írá svo mörgu aö segja, að les- j sk_vnsamiega áxetlun er hægt aö
endur eiga öröugt rneö aö átta gera sér uan þau meö því aö
sig á nokkru sérstöku máli t.l 'nlít- byggja á þessu tvEimu:
ar, fá jafnvel óbeit á aö kynna aj Undirtektnnum um viðskifa-
sér þau, og fyrir þá sök hiröa þeir málið, og
svo sem ekkert um það. hvernig b) OrsKtunupt við síðustu sam
; ætti það að rýra fylgi frjálslynda j
ílokksins í þeim héruðum frá því,
! sem það var 1908. og þykir sann-
girni næst aö ætla. að Laurier-
stjórnin fái i Strand'fylkjunum og
\ esturlandinu að minsta kosti
tuttugn þingsæta meiri hluta, í
næstu saimbandskosningutn.
Með slíkan rneiri hluta sama
sama sem vífean að austan og vest-
an ættu úrslitin í Quöbec og Ont-
ario ekki að verða ískyggileg. Við
kosnitigarnar 1908 voru í þessum
fylkjum tveimur kosnir samtals
9a liberalir þingmenn, en 61 oon-
servativ. Höfðu liberalar þar 29
meiri hluta. Síðan hefir stjómin
tapað þar tveimur þingsætum, j
öðru í Ontario,— það unnu con-
servativar—, og hinu í Quebec, —
það unnú Nationalistar; svo að
meiri bluti stjómarinnar er nú í
Quebec og Ontario 25. Ef con-
: servatívar ættu að geta unnið
næstu kosningar yrðu þeir að'
græða svo mörg þingsæti, að þeir
kollvörpuðu þeim meiri hluta (25J
j sem liberalar hafa nú, og græða.
þar að auki jafnmikinn meiri
hluta. En það virðist öldungis ó-
hugsandi.
Ef conservatívi flokkurinn væri
allur á einu bandi t Ontario og
Quebec, en ekki sjtá'fum sér sund-
urþykkur, eins og hann eti, og
hann hefði öflugan og atkvæða-
mikinn foringja, þá væru horfur
hans að vísu nokkru álitlegri en
þær eru nú. En það er á allra
vitund. að í Quebec fylki er i hann
kotnin hin megnasta uppdráttar-
sýki. Niðhöggur hans þar er
i nationalista flokkurinn.
Fííiö vðttr
SHARPLES
Tubular skllvindu
þegar í tipphaíi
Skrifið osseftir. JunkPile Pictures"
Þær sannfæra yöur um. hve fljótt diska
skilvindur og ódýrar skilvindur eru
látnar í skiftum fyrir Tubulars.
Aðrir hafa lært afdýrkeyptri reynslu
að diskar eru ónauðsynlegir í nútíma
skilvindum. og ódýrar skilvindur spilla
verði sínu á ári í rjómatapi.
Hví skyldi pérkaupadýrt þá reynzlo.'*
Tubulars skilvindur eru búnar til
með einu aðferð, sem kunn er. til að
komast hjá öllum ókostum aDnara skil-
vindna Einkaleyfi. Verður ekki
stælt. Engir diskar Tvöfalt skil-
magn á við aðrar. Skilor fljótar og
helmingi betur. Fndist lifs
tíð. Ábyrgst ávalt af elstu
skilviudufélagi álfunnar
Margborga sig með því að
s p a r a
það sem
a ð r a r
eyða.
Þesa-
v e g n a
ve r ð i ð
þér eigi
ánægðirj
með aðr
ar teg-
undir og
kaupið
lokum Tubular og ættuð að fá Tubular
í fyrstu. Sjáið gæða skilvinduna,beztu
í heimi og biðjið um hana.
Umboðsraaður vor sýuir yður Tubular
Ef þér þekkið hann ekki, skrifið þá eft-
ir nafni
hans og
skr if ið
eftír
verðlista
ho 343
THE SHARPLE8 SEPARATOR CO.
TorontOj Onl Wínmpcg, Man
yr.s
The DOMINiON 6ANK
SKLKIRK UTl&DIÐ.
Alls konar bankastörf af hendi leyst.
SparisjóSsdeildiu.
TekiP víð inDlogum, frá$i.oo að uppbæf
og þar yfir Hæstu vextir borgaðir tvisvai
sinaum á ári. Viðstáftam bæada og aoD-
arra sveitamanoa sérstakur gatrmur gefim,
Bréfieg innlegg og úttektir aígreiddar. Ósk-
að ©ftir bréfavíðskiítum.
Greiddur höfaðKtóll...$ 4,000,000
v'f?.sj,5ðr og óskiftur gr<3Si $ 5,300,000
Allar eignir..........$62,600,00«
Innieignar skírlieini (letter of credits) seW
sem eru grsiðauleg um allan heíru.
NORTHERN CROWN BANK
AÐALSKRIFSTOvA í WINNIPEC
J. GRISDALE,
bankastjóri.
HöfuðstóU (löggHtur)
Höfuðstóll (grekidur)
$6,000,000
$2,200,000
Formaður
Vara-formaður
Jas, H. Ashdown
Ð. C- Cameron
STJÓRNENDUR.
Sir D. H. McMillan, K. C. M. G
.................Capt. Wm Kobinson
H T. Champion Frederick Nation
W, C. Leistikow Hon. R. P. Roblia
kosningar fara.
bands-kosningar.
Eins og menn muna, er viö-
Nokkuð öðruvísi stendur á viö ; skiftaframvarpið orðiö til fyrir
þær kosningar, sern nú fara í ösk hændanefndarinnar miklu, er
hönd. I þetta skifti verður ekki fann sambandsstjómina að mál-
um mörgeðaflókin landsmál að um í Desembermánuöi síöastl., og
ræða. Þessvegna ætti hópur ,'raföist þess,^ fyrir hörnl korn-
þessara ,,kærulausu“ manna
verða minni en vanalega, og fyrir
þá sök aftur auðið aö fara nær Bandaríkja
yrkjumanna í Vesturlandinu, aö
komið yröi á tollfríum viöskiftum
111T1 búsafuröir milli Canada og
um það, en venjulega,
slitin muni verða.
bver úr- Stjórnin í Ottawa varð viö þess-
| um áskorunum eins og menn vita,
Nú er eiginlega ekki nema eitt °S Þv‘ er e,cki nema eðililegt.
mál sem til greina kemur við
sa ubandskosniiigarn r.
aö
vænta þess, aö mikill þorri korn-
Þetta .vrkjunianna í Vesturlandinu verði
sambándsstjórninni fvflgjandi í
þessum kosningrim, og til þess
benda allar þær mörgu áskoranir,
er til sambandsþingsins Ihafa bor-
ist á vfirstandamli ári. Ýmsir
mál er viðskiftin við Bandaríkin,
eins og flesturn mun kunnugt.
Þar veltur alt á þessu:
Vilja Cauad.imenn hagkvætnari,
meiri og betri viöskifti við Banda- mikilsmetnir styrktannenn cotv
ríkjarnenn, en þeirhafa áöurhaft? servatíva hér i Sléttufylkjunum.
Vilja þeir tollfrí viðskifti
Bandaríkjamenti urn
afurðir beggja landanna?
hafa
v1q i naia tjáð sig eindregna fylgis-
n.enn vi ðskiftaf rumvarpsins,
11 . , inciiii viuðRii Lcm udiuvai i/öiirs, Ofif
allar nelzXu - , f , f. $ , . • $
. fer sa hopur vaxandi en ekki mwik-
andi, eftir því sem nær dregnr
bændurnir í Canada verða þeirra kosningum, og minkaði hann ekki
hlutminda aðnjótandi, að fá toll- við vfirlýsingar berra TVrrvlens á
frí viðskifti við fiandaríkjamenn ferðalaginu hér vestra nýveriö.
urn þer búsafurðir, meðal anuars jafpþvert og liann tók í öll tiilmæli
sem hér eru taldar og áður hefir tofnyrkjumanna um bagkvæmari
viðskifti við Bandarikin og tofl-
lækkun vfirleitt. Yfir höfuö
virðist alt benda til þess, aö sam-
bandsstjórnin eigi vcm á miklu
meira fylgi í Vesturlandinu, en
hún hafði við síðustu sambanrLs-
; kosningar, en í hinum fylkjunum
flestum muni hún hafa líkt fylgi,
1 eins og síðast þegar kosiö var til
| sambandsþings.
veriö lagbur tollur á:
Nautpemng,
Hross og múlasna,
Svín,
Sauðfé,
Hæns,
Hveiti,
Rúg,
Hafra,
Bygg.
Baunir,
Kartöflur,
Maís,
Lauk,
Epli,
Perur,
Ferskjur,
Vfnber,
Smjör,
Nýmjólk,
Nýjan rjóma,
Egg-
Hey og
Strá?
Nú skal vikið að úrslitunum viö
| síðustu sambandskosningar og at-
j huga þá fyrst hver þau uröu í
: Vesturlandinu. Þar voru lcosnir
! 18 liberalir þingimenn til sambanids
: þingsins 1908. en 17 conservatív-;
ar. Meiri hluti liberala þar 1. öll
| líkindi eru til þess, aö liiberaLar
1 græði þar nokkur þingsæti x þess-
um kosningum.
í Strandfylkjunum voru kosnir;
28 liberalir þinigmenn 1908. en 9
conservatívar. Meiri hluti liberala
þar 17. Úrslitin þar uröu ná-
j kvæmlega hin sömu, aö tölunni til, i
eins og 1904, þó að breyting yröi
I á kosningum r surnum kjördæm- j
.......... , um. Þaö er alkunnugt. aö á ýms-
Vdja trjáviðarsalar . Canada um stö?5um . Strandfylkjunum
öðlast tollfrí viðskifti við Banda- teija kjósendur sér mikinn hag aö
ríkin um: j viðskiftaframvarpinu, svo aö ekki
Vafalaust er þettaf hvorttveggja
Má m'eö- rett- Verksmiöjufélögin í Ontario
al anuars sjá það af því, aö af eru margíalt öflugri heldur en þau
þeim 11 conservatívum, sem kiosn- Voru fyrir 20 áruan, og það er eng-
ir voru í Quebecfylki 1908, hafa ínn efi á því, að þau leggjast með
5 yfirgefiö flökkslbræður sína og (>|[u sínu fjármagni og áhrifavaldi
' fylkt ser undir merki nationalista; viöskiftafrumvarpinu. En
02: ætlun manna er su, að oonser-
vatívar muni ekki treysta sér að l>aS dreSur nokkuS ur a'hrifiwn
keppa um neitt sveitakjördæmi í þeirra t stjómmálastefnum, að
Quebecfylki. en ætli að' fylkja verksmiðjumánna stéttin er heim-
þeim mun fastara í þeim 12 kjör- ilisföst í bæjum og borgum, ein-
dæmum , þar sem enskuitnælandi mitt þar sem ríki conservatíva
menn eru í meiri hluta. stendur föstutn fóttnn og hefir
Conservatívar tala digutbarka- l>egar staðið um mörg ár. Þar er
lega uni það, að -liberalar muni því ekki um neitt beint tap að
fara ófarir fyrir nationalistum í ræða. sem frjálslynda flokkinum
ÍQuebec. Ef svo færi þá yrði |>ar getur staðið af harðfylgi verk-
kosinn hópur manna. 'sem ekki smiöjumanna gegn viðskiftasamn-
yrðu conservativar, heldur nation- ingnum. Það er aftur á móti út
alistar. En nationalistar eru menn um sveitir1, sem liberalar hafa átt
af frönsku bergi brotmr, sem styrks að vænta í Ontario og geta
berjast fyrir ákveönum stefnu- vænst hans enn; þó að viöskifta-
skrár atriðum, en umtfram alt við- frunwarpið auki fylgi conserva-
Ihaldi hins frakkneska þjóÖernis í va ' bæjunum, þá ætti þaö aö
Ouebec. og það á nafnið á flokkn- verðá liberölum aftur á móti til
um að tákna. A-llir, sem nolckuð styrktar út um sveitir meðal bænd-
þekkja til stefnu þess flokks vita anna: °S með því mæla fastlega
og gerla, að hann geiur alls ekki kosninga úrslitin 1891, þegar bar-
gert fcandalag við afturhaldsmenn, 'st var um viðskiftasamningana
nerna þvi að eins að hann rjúfi vi^ Bandaríkin, og við lá, að lib-
stefnuskrá sina i aðala'TÍðimutn. eralar vntiu fylkið af conservatív-
Færri conservatívar munu því lMn-
eiga sæti á næsta þingi, heldur en Þegar litið er yfir landið alt, þá
nú, en í stað þess, ef til vill nofckra sýnist nærri því óhugsandi, að
fleiri nationalistar, en nú era. — conservatívar geti skert meiri
Hve margir þeir verða, er ekki hluta liberala i nokkru fylkinu,
auðið aö gizka á öldungis fyrir svo að neinu nemi, og því síður,
vist. Það er alkunnugt hve mikið að þeir geti orðið' í meiri hlutía í
fylgi Sir Wilfrid Laurier hefir alt samibandsþinginu eftir kosning-
af átt i Quebec . og að öllum lík- amar. Það er að Visu kunnugt,
indum mun það ekki bregðast hon- ab þeir hafa búið sig vel undir
um nú frekar en endranær, auk þessar kosningar og hafa safnaö
þess sem mikill flokkur bænda í til þeirra feikna fé; þeim fylgja
fylkinu bugsar gott til viðskifta- ög" að ntilum ýms auðfélög eystra,
fnimvarpsins, og vill gjaraan flá sem ekki hafa fundiö sigTcnúö til
það samþykt. því að í Quebec er a® beita sér fyrir alvöra í kasn-
heyrækt mikil og heilmiklar birgð- ingum fyr en nú, er viðski ftafram
ir af heyi fluttar til Bandaríkja, varpið komst á dagskrá. En samt
en tollur á heyi afar hár syðra, sen. áöur eru engin minstu líkindi
svo að í fyrra t. a. m. var beLmings til þess, að conservatívum nægi sú
verðmunur á tbeyi í Quebec og í hjálp auðfélaganna til sigurs.
Portland í Maine ríkinu. Sjá hey- Auðfélögin í Ontario eru öflug,
ræktarbændur í Quebecfylki sér en öflugri samt er aiþjóðarviljinn,
því meir en lítinn hag í þvi að geta l>eg'ar hann fær að njóta sin.
átt heyverzlun töllfría við Banda- Sjaldan hafa verið' meiri líkindi
ríkjamenn. en það heimilar við- td ]>e-ss við neinar kosningar en
skiftafrumvarpið svo sem kunnugt einmitt nú. Bændurnir vita hvað
er. Ætla menn að öllu athuguðu, 1 l>e'r vilja í viðskiftamálinu.
að fylgi sambandsstjórnarinnar Hvorki fjáraustur eða bLekkingar
muni ekki haggast tiL neinna muna afturíialdstnanna fá raskað skoð-
í Québecfylki við þessar kosn- u"um þeirra á því, og fylgjandi
ingar. jafn mikilhæfum og giftudrjúgum
. . ,» , . ,. T,, , foringja eins og Sir Wilfrid
Þa er Ontario eítir. Ef marka r ° . . ,
v • , , L^aurier er, hafa þeir siffurinn í
ma að ein'hverju ursilit htnna stð- , , 1 s
ari kosninga, þá hafa liberal- 1Cn< 1 Ser'
ar þar meir en lítil ítök, þó aö . t'aur1ei stjómin og bændastétt-
oonservatívar séu í meiri hluta. in 1 anada vinnur stórfengileg-
Yiö kosningarnar 1891 höfðu con- an siSl,r 2I- •sePt- næstkomandi.
servatívar að eins 4 atkvæða rneiri T7! ***
hlut í Ontariofylki, og þá einmitt llinoklin.
vora viðskiftasamningar við Banda 1 ____
rtkin eitt aðal málið, sem uim var Fáar þjóðir hafa þekt einokun
barist. Við kosningamar 1896 betur en íslendingar. Hún v
bá.m hl>eraiar tem sfcjöld í Ont- 1(%boein & íshmdi i6q2
arto, fengu 5 atkvæða mein hluta; .
síöustu kosningar þar á eftir uröu °£ stoð svo Þan&a8 til 1786,
con.servatívar ofan á» og hafa eig- a® alt af var verríunin leigö ein-
inlega ekkert áunniö síðan, því aö hverju einu dönsku félagi, nema
liberalar komu aö 37 þingmönn-' nokkur ár tók konungur hana að
l,m ari» IQOO. en 38 áriö 1904 og sér. En 1786 var öllum Dönum
36 þingmönnum 1908. |veitt .heimild til að teka þar verzl-
Conservatívar halda því fram. un og varg þa-g tu mikilLa bóta, en
að astandið í Ontario hafi breyzt i v
mjog mtkiö siðan hberalar fengu I _ . ,, . , 1 ’
beztan bvr sakir fylgis síns viöi mattl ckkl standa' k'andií5 þarfn-
gagnskiftasamninga milli Canada aSist újálsrar verzlunar viö allar
og Bandaríkja. Andstæðingar j þjóðHr
Lauriertsjómarinnar segja. að Margir unnu að verzJunarfrels-'
vfcrksmiðjufélögin í Ontario hafi inu> en Jón Sigurösson þó rnest
magnast afarmiktð siðastliðtía tvo , TT ,,, , , , ,
artugi, og su stett rtsi meö ollu b '
sínu ofurvaldi gegn viðskifta- gegTt a'ð verzlun ,andsins var
samningunum. !gefin frjáls viö allar þjóöir 1854.
Síðan eru liðin rúm 50 ár, og
1 telst svo til, að á þeim árum hafi
latidið grætt tugi miljóna á verzt-
unarftelsinu, og er þó verzlunar-
I tnagn landsins lítið i samamburði
við verzlun annara þjóða.
Mönnum finst það nú ótrúiegt;,
! að nokkur íslendingur skyldi vera
á móti þvi, að Isiand fengi verzl-
unarfrelsi. En það er þó satt, aö
margir börðust þá móti því, og
| það einkum þeir, setn helzt var
; trúandi til að hafa vit á verzlun-
! armálefnum. En allar þeirra rök-
| semdaleiðslur eru nú fal'Lnar um
koll og munu ' aldrei verða vaktar
i upp aftur.
Þegar vér hugsum um, hvaða
gagn Jón Sigurðisson vann Islandi,
þá minnumst vér þess fyrat og
seinast, að það var hann, sem
leysti verzlunarfjötra landsins aö
fullu og öllu. Það hefir verið
sagt, að aldrei hafi alþýöa mianna
fylgt Jóni Sigurðssyni jafn ein-
huga í nokkru máli eins og þessu,
og það fyrir þá sök, aö menn
'skilrlu nytsemi þess. Og það hef-
ir enn fremur verið' sagt, að ís-
lendingum sé sárara um verzlunar-
.éttindi sín en nokkur önnur rétt-
indi, og þeir mundu aldrei Láta þau
viljugir af höndum, jafnveL þó aö
það yrði talin “dönsk sanngirnis-
krafa.”
Það er lærdómsríkt að hugsa um
þetta hér í landi. einkum nú. Ein-
okun er hér vitanlega engin, en
tolllög þau, sem nú eru í gildi miLli
Bandaríkja og Canada, hafa mjög
spilt \erzlun milli þessara tveggja
landa. Og svo hár getur toLlurinn
Orðið, að liann hafi lík áhrif eins
og einokun.
I^oks er nú svo komið, að tæki-
færi gefst til þess að koma greiö-
ari viðskiftasamningum á viö
Band'aríkin, og brjóta ni$ur toll-
garðinn, þenna nýtízku Kínverja-
múr. sem hlaðinn hefir verið hér
milli landanna. Næstu- kosning-
ar, — 21. September — verða ein-
göngu háðar urn þetta mál, þó að
afturhaldsmenin sjái sér ugglaust
hag í að grauta öðlrum málum
inn í, til að villa mönnum sjónir.
Hvorn flokkinn ætla ísletnding-
ar hér að fylla í þessu máli ? Hafa
þeir ekki lært svo mikið af sögu
og reynslu þjóðar sinnar, að þeir
greiði óliikað atkvæði með hverju
þvi framvarpi, sem miðar til þess
að losa um ranglát verzlunarfiöft
þessa lands, sem þeir þyggja?
Allskonar oankastorf afgreidd.—Vér byrjum reikninKa við aiostaklinga
eða félög og s^nngjarair skilmiiar veittir. — Avísanir seldar til hvaðastaöar
sem er á Islandi.—Sérstakur gaamur gefinn sparisjóðs innlögum, sem hægt
er að byrja með einum dollar Reutur lagðar við á hverjum 6 mánuðum.
T. E. THORSTEINSON, RáOsmaöur.
|Corner William Ave. og Nena St. Winnipeg. Man.
.,Meira ljós.
Bókafregn.
var
á
/. P. Jacobsen. María
Grubbe. Þýðingin eftir
Jónas Guðlaugsson. Gyl-
dendalske Boghandel.
Khöfn og Krja. 1910.
I.ögberg hefir fengið þessa bók
frá Gyldendal Publ. Go„ Chioago,
III.
Skáldið' J. P. Jacobsen var ein>-
bver merkasti rithöfundur Dana á
seinasta mannsaldri. Hann var
ekki mikilvirkur, en á'kaflega vand-
virkur, kunni móðurmál sitt
manna bezt og ritaði það afburöa
vel. Lítið hefir verið þýtt eftir
hann á íslenzku. Eg man eftir
smásögu, sem hét “Skotið . þok-
unni” og vísunum “Þess bera
menn sár,” sem Hannes Hafstein
þýddi.
Sagan um Mariu Grulbbe gerist
á 17- öld, og styðst viö söguleg
sannindi. Hún Lýsir átakanlega
tíðarandainum, drykkjuskap og
bverakonar löstum, og ðhamingju
þessarar konu, sem rataði í ótrú-
legar þrautir og niðurlæging.
Þýðandinn getur þess í forniála
bókarinnar, að “ýmsar smávægi-
legar prentvillur” ihafi slæðst inn í
bókina. Hann hefði mátt kveða
íastara að orði, því að prentvill-
urnar eru bæði margar og stórar.
Þar að auki eru mörg orð rang-
Legá stafsett og orðfæri mjög á-
bótavant. J. G. hefir í hyggju að
þýða fleiri bækur, ef þessari reið-
ir vel af. En hann verður að
vanda sig lætur. v. H.
Svo heitir smágrein í Reykja-
víkurblaðinu Vísi, og er hugleið
ing út af prestastefnunni í Reykja-
vík, sem um er getið á öðrum stað
hér í blaðinu. Greinin er Lhugun-
arverð, en viðvíkjandi því, sem
hún fjallar um, getur hver trúað
því, sem honum þykir trúlegast, en
ef alt er þar rétt hermt, sem lang-
sennilegast er, þri er einkenni-
lega háttað frjálslyndi þeirra “ný-
guðfræðinganna” og býsna veik í
þvi þolrifin. ,
Greinin er þannig: ,
“Það er alrnæli í bænum. að
biskup hafi bannað Siguilbirni Á.
Gíslasyni guðfræðiskand'idaJt áð
sitja á synodus og taka þátt í um-
ræðunum eins og hann hefir gert
á báðum síðustu prestafundum, og
raunar mörgum prestaistefnum
áður.
Segja sumir. að orsökin muni
vera. að biskupi liafi þótt áhrif
! hans fullmikiil á Hólafundinum í
fyrra. en aðrir halda að annar
I maður, miklu ófrjálslyndari en
biskup, standi á bak við og hafi
1 með þvi viljað koma í veg fyrir
að séra Fr. Bergmann, sem vitan-
! lega var settur við háborðið á syn-
odus, yrði var við nokkra mót-
! spyrnu gegn sinni stefnu. —
Reyndar hafði það ekki lánast,
þeir eru ekki allir svo einurðar-
lausir, prestar, sem betur fer.—En
miðlungi vel kvað pnestum líka
i þetta “frjálslyndi” biiskups.—Séra
i Olafi fríkirkjupresiti var boðið að
sitja á synodus, séra Lárasi Halll-
dórssyni fríkirkjupresti var bann-
að það, meðan iliann þjónaði sama
! söfnuði. Því segi eg það: fallega
tekst þeim blessuðum að fram-
, kvæma frjálslyndið sitt, það er
reyndar stundum þægilegra a®
flagga með því, en sýna það í
verki.
“Jafnrétti fyrir alla, meðan vér
eram í minni hluta, en einkaréttur
fyrir mína menn þegar vér eíruim
komnir í meiri hluta.” ,
Það kvað vera “búmannlegt
f rjálslyndi.”
Sólstingur,
Allir hafa heyrt talað um sýki,
sem sólstingur heitir, og í heitu
löndunum veikjast margir aj
henni á hverju sumri. Hér í Ame-
ríku kveður nokkuð að henui í
hitasumrum, en þó einkum suður í
i Bandarikjum. Þar Haf'a ihitari
verið venju framur miklir í sumar
og þess vegna kveðið meira að
sólsting en mörg önnur ár.
Telja má tvær tegumdir sól-
! stings; aðra vægari, hina þyngri,
og er hin fymefnda sú, er memn
oft kalla öðra nafni “að vanimegn-
ast af hita”. Hún lýisir sér þann-
ig, að hörundið fölnar, kólnar og
verður þvalt viðkomu. Lífæðin
verður mjög dauf. Það kernur
fyrir, að menn deyja af þesskyns
sólsting, en áð öllum jafnaði batn-
ar sjúklingnum ef hann fær góða
: hjúkrun í tæka tíð. Þegar menn
vanmegnast þarnnig af hita er svo
sem sjálfsagt, að fara með þá í
forsælu og baða þá um höfuð og
brjóst úr köldtr vatni. Gott er að
j haida einhverju, sem sterk lykt er
af, svo sem salmiak spirituis (Harts
Jiorn fyrir vitin, og stundium er
nauðsynlegt að gefa sjúklingum
! einhver örfandi lyf.
Hin tegundi söLstiingsins er miklu
viðsjárverðari og er eiginlega sól-
stingur í sinni réttu mynd. Harnn
lýsir sér með þeim' hætti, að hör-
undið og andlitið verður rauðblátt,
augun þrútin, æðarnar tútna út og
hörundið verður þurt og heitt.
! Ekki deyja nærri þvi allir þeir,
sem sýkjast af þess kyns sólsting,
í en ef þeir komast afi, verða þeir
jafnaðarlegast aumingjar alla æfi
í sina.
Það virðist svo sem hitinn hafi
mestar verkanir á heilann og mæn-
una. Þegar maður fær hina verri
tegund sólstings verðúr líkamshit-
inn afar mikill, og hefir þá oftast
dauðann í för méð sér.
Sólstingur er svo hættulegur
sjúkdómur, að jafnan ætti að vitja
j læknis sem fyrst. Meðan ekld
!næst í hann er ráðlegt að leggja
j klaka við höfuð sjúklingsins og
eins við bakið, til að' draga úr hit-
anum. Er þá bezt aS mylja klak-
ann og láta hann í litla togleðurs-
poka eða poka úr þéttum dúk ef
hitt er ekki við hendina, og enn-
fremur má og leggja klakann við
Liöfuðið bert og hálsinn.
Það er mjög svo nauðsynlegt
öllum, sem þurfa að vinna úti við
í sterkum sólarfhita, að hafa góð
og hentug höfuðföt, sem hlífa vel
fyrir sólargeislunum. Bezt er að
vera í ljósleitum fötum, og með
ljósleitt höfuðfat, af þvi að hvít
föt draga miklu minni hita að sér
heldur en dökkleit eða svört föt.
Margir, sem vinna þurfa úti í mikl-
um hitum, hafa sautmaðan dregil
úr ullardúkeða bómull innan í
nærskyrtu sína á bakinu. Er það
gert til að hlífa mænunni við sól-
arhitanutn, og hefir það tieynst
vel.
Hættast er við sólsting i rrvollu-
hi'tnm þegar enginn andvari er,
en mikið sólskin, Meðan hægt er
að halda við útgufuninni úr lík-
amanrnn, og menn eru að svitna,
þola menn mikinn hita, af því a®
útgufunin hefir kælanrii álhrif á
líkamann: en þegar loflihitinn
verður jafnmikill líkamshitanum
(98J2 stigj eða meiri, þá er jafn-
aðarlegast hætta á ferðum.
Til eru ýms fom ráð til að verj-
ast sólsting og er gott að festa sér
þau í minni. Þau era rneðal ann-
ars þessi: Varist geðshræringar,
og verið sem rólegastiil. þá verður
líkamshitinn minni. Drekkið ekki
áfenga drykki, Borðið frernur
litið en mikið, og heLzt góðan og
áuðmeltan mat. Gangið foreælu-
megin á götunum, og verið sem
mest í forsælu að aiuðið er. Of-
þreytið yð'ur ekki. Lofið loftinu
að komast sem bezt að höfðinu.
annað hvort með því að taka ofan
ihöfuðfatið öðru hvoru eða bnika
höfuðfat, sem er með götum, svo
áð loft komist inn um, og að hárs-
verðmum. Það er sagt, að betra
sé “heilt en vel gróið”, þess vegna
er vert að fara svo varlega með
heilsuna, sem maður getur, hvort
sem um sólsting eða aðra kvilla er
að ræða. sgim mikið má forðast
með skynsamlegri varúð.
Grand Trunk jám-
brautin.
j Um þessar mundir er að kom-
: ast á fót mikil samkepni í járn-
i brautamálum og gufuskipatnálum
Canada. C. P. R. félagiö er að
líkindum voldugasta gufuskipa-
félag í heimi, meö því aö }>aö er
í viöskifta tengslum viö öll lönd í
heimi, og hefir til þess hin miklu
flutningaskip sín bæöi á Atlanz-
j hafinu og Kyrrahafi. Þaö hefir
fiogiö fyrir, að félag þejta hafi í
hyggju, aö nota hin hraðskreiöu
1 ,,Empress“-skip sín eingöngu til
þess, aö halda uppi sau göngum
j milli Liverpool og Vancouver, eu
opinberar sannanir hafa ekki feng-
ist fyrir því enn.
Þessi , ,Empress“-skip fara 21
' mflu á vöku, og voru smíðuð til
þess, aö halda uppi skipaferðum á
1 Atlanzhafinu. Þau eru alskipuð
! farþegum í hverri ferö, þó aö þau
I flytji þá ekki nema til Quebec og
j hafi af þeim feröina um fljótiö til
! Montreal, sem er einhver skeinti-
legasti kafli feröarinnar frá Liver-
| pool.
j Áriö sern leið fékk C. P. R. fé-
lagiö f fyrsta skifti keppinaut á
hafinu. Það var hið öfluga Can-
adian Northern járnbrautarfélag,
sem nú er aö gerast mjög vald-
ugt og atkvæðamikiö um járn-
brautarflutninga hér í Canada;
þaö gerirsér miklar vonir um aö
fá sinn hlut í kornflutningi frá
! Vesturlandinu, og hefir í því skyni
lagt þriðju meginlandsbrautina,
ogerum leiö oröiö keppinautur
C. P. R. félagsins, bæði á sjó og
landi.
Þaö^efir margoft áöur verið
bent á þessar mikilfenglegu fyrir-
ætlanir C. N. R. félagsins og skal
því enn viö bætt hér. aö á næsta