Lögberg - 23.01.1913, Side 3

3
LÖGBEKG, FIMTUDAGIXX 23. JANÚAK 1J13
Alþýð
uvisur-
Kveðið einn kaldan dag.
Mörg aö þrýsta meinin bráð:
mjölHn snýst í hrönnum,
helja brýzt um lög og láð,
—lifið gnístir tönnum.
M. Markússon.
Þessi vísa er gamall húsgangur, en
þó kynni einhver að vita hvernig hún
er komin til:
Einn er róinn Engey frá
út á sjóinn kalda
borðatnjóum báti á
burða sljóum karli hjá.
Þessi visa mun vera götnul, enda
var hún húsgangur i Skaftafells-
sýslu:
Ekki er skemtun að tnér nein,
alla hef af lagi,
kann eg enga kvæðagrcin,
kátlegur er það bagi.
Næsta vísa er alþekt um alt land:
Enginn talar orð við mig,
eitthvað býr t sinni.
Hefur ntaður hver um sig
horn í síðu minni.
Th.
var búinn að sitja frá þvt um tniðjan
dag og fram á kvöld *á gærurúm-
stokknum hjá Guðmundi Bergjtórs-
syni ng vinir hans spuröu hvcrnig
nonum heföi líkað við krypplingina,
þá svaraöi biskup:
Heiðarlegur hjörvagrér
hlaðinn dygð og sóma.
af honum jeg ekkert bcr
utan hempu tóma.
Þessi vísa er I'tka eftir hann, þegar
hann í síðasta sinn reið Kaldadal og
komst upp á heiðina og dó þar:
Herra guð í hintna sal!
haltu mér við trúna;
kvíði jeg ei, við Kaldadal
kvölda tekur núna.
Einar Suðfjörð.
Satnúel förukarl, sem fyr hefir
nefndur vcrið i vísnabálki Lögfber^s,
var allra manna trauðaátur til verka
Það var eitt sinn að Vtnn gekk milli
manna er þeir kotnu að úr fiskiróðri
og bað þá gefa sér, en þeir köstuðu
að honum kaldyrðum og þótti hann
hafa fulla burði til að bera sig eftir
björginni, ekki síður <ín aðrir. Þá
kvað Satnúel þessa vísu:
Samúel kallinn súðadall
sýnist valla bleyta,
einatt lallar upp á pall
þá aðrir spjalla ttm róðrabrall.
Austanmaður sá scm svaraði
Sveinatungu-Eyjólfi tneð vísunnf:
“Blótaðu ekki brags t stauti, Borg-
firðingur”,
mun hafa verið austan úr Biskups-
tungum, Þorsteinn á Brú, faðir Hann-
esar ritstjóra og sonttr Narfa á Brú,
er kallaður var “ofviti”, er margar
sögur ganga unt i þetm sveitum. Sú
er ein, að hann var eitt sinn sam-
ferða séra Páli Sigurðssyni með fleiri
tnönnum, er jjá var prestur í Miðdal,
Og komst prestur i hita og sagði sína
skoðun afdráttarlaust, en var manna
sjálfstæðastur i sínutn skoðunum. En
cr hann hafði lokið máli sínit, mælti
hann til Narfa i gantni og alvöru.:
“Hvernig líkar |>ér að heyra til rmn
núna, Narfi?”
Þá svaraði Narfi og sagði sína
skoðttn alveg afdráttarlaust:
“Eg segi það, og cg segi þctta: Ef
nokkttr talaði svona í minni svcit og
breytti samkvæmt því, þá væri hann
sagðtir fara krókalausa. beina Ieið til
h.......I”
Gárungar kotnu eitt sinn til Eiríks j
hins fjölkttnnuga prests að Vogsós-
unt og sögðu lát kerlingar og báðu
hann að jarða hana, tóku svo löngu
feiknastóra eða hrygg úr henni, létu
í likkistu og báru að gröfinni. Prest-
ur gekk að henni og mælti:
Sæðið er af söltum sjó,
sálina finn jeg hvergi.
Er j>að langa yfrið mjó
— engin sveitakcrling dó!
Var svo þeirri jarðarför lokið.
E. Erlendsson.
Einu sinni kom Sigurður Breið-
tjörð að Tjaldanesi í Sattrbæ; J>egar
lokið var ttpp fyrir honutrt var hann
að kveða vísur þessar:
%
Klæði stinna kalt er vés,
kveð jeg dyrnar viður,
j>ví í fyrnttm ljóð jcg les,
Ijót er kyrnajv Tjaldanes.
Þegar jeg vestur var í hvestu
gestur,
ft'ot beztu þáði þar,
jtótti flest til ttnunar.
A Flatey er svo fjandans kalt
fynr norðan hólinn,
sunnan til á eynni alt
eru betri skjólin.
Eg fór inn í insta bæ,
ttpp á loft hjá konum,
þar jeg stundum felur fæ
fyrir stórveðronum.
Dagsins runnu djásnin góð
dýr um hallir vinda,
morgunsunnu blessað blóð
blæddi unt fjallatinda.
Norður loga Ijósin há
Iopts um boga dregin,
hirnins vogum iða á
af vindflogum slegin.
Þessar vsur allar eru eftir Sigurð
Breiðfjörð.
| Einu sinni mætti litill bátur stóru
skipi á fiskimiðum; það var mjög
einkennilegt. Fortnaður kallaði:
Fögru skipi fleytirðu,
föstum steini út þeytirðu,
bjartan öngul beitirðu,
birtu mér hvað heitirðu.
Þá svaraði bátsmaðurinn:
Stóru skipi stýrirðu,
sterka drengi hefurðu,
sjálfur niðrt siturðu,
segðu mér hvað heitirðu.
Með sama hvarf skipið og sást ekki
meir.
Heilraði.
Auðtrúa þú aldrei sért,
aldrei tala um hug þinn þvert,
f að má kalla hyggins hátt
að heyra margt en tala fátt.
Jón biskup Vidalin var ekki að
stæ-a sig af gáfúnum. Þegar hann
Kvcðja.
Hér J>ó okkar skilji skeið
skal mig sorg ei buga;
en fram á Jnna lengri leið
léttiun fleyti jeg huga.
Því jeg hræðist {>irm ungdóm.
■—J>örf er fyrirhyggja, —
J>egar J)ú kemur J>ar í Róm
þúsund snörur liggya.
Á j)ínum aldri engan vin
áttu er treysta megir.
Jjeirra ást er yfirskin,
sem aldttr og reynslan fleygir.
Vellyst holdsi er voðaleg,
við hvert tækifæri
vill hún faðmi vefja þig,
en varastu hana, kæri.
Þapn sig hennar vélum ver.
virði eg kcmpu fríða;
viðkvæmt hjarta veikast er.
en vcrður J)ó að stríða.
Ljáirðu henni lausan taum.
þó lítið virðast megi,
freistinganna fyrir straurn
færðu • staðist eigi.
Sofnar J)ú í göldum glaum.
en glatar dygða vegi;
Þó er tíðin náða nattm,
á næsta máske degi.
Við*ttr sálar veinin aum
vaknar beiskur tregi,
værðarlaus í vöku og draum
verður svæfður eigi.
Þvt við sérhvert fet þú fer
fram á lífsins skeiði,
Jiygðu hvort það hæfir J)ér.
cn hata dramb cvg reiði.
Heiðraðu Jæirra háu stétt
—fyrst heimsins það er siðttr—,
en látdt hinna lægri stétt
líða J)ar ei viður.
Vizku og dygð aö vinum J>ér
veldu systttr báðar,
leitaðtt, hvað sem forma fer,
fyrst til Jteirra ráða.
Hamingjan býr í hjarta manns,
höpp ertt ytri gæði,
dygðin ei má httga hans
hvíla og gefa n*ði.
Viðkvæmnin er vanda kind,
veik og kvik sem skarið,
veldur bæði sæltt og synd
svo scm með er farið.
Lán og tjón—já, líf og morð
liðug fæðir tunga,
þvt er vert að vaúda orð
og venja hana unga.
Heiöraðu þann, sem hærttm á
hrósar dögum sinttni.
vertu cinkttm vífum hjá
vandur aö orðum þtnum.
Vondum solli flýðu frá
og forðast þá, setn rciðast;
elskaðu góða’, en aumka þá.
afvega scm leiðast.
Hcyrðtt snauðra harma rattst.
hatnlaðu sjúkra pínum,
vertu öllum attmum traust
eftir kröftum }>ínum.
og J>ó væri alt samlíf manna, sam-
>ykki þeirra og sundurþykki, hlý-
úð þeirra og kaldúð gjorureytt, el
þe r gætu elcki horfst í augu, sem
er alt annað að sjá eða athuga
hver annan.
Þetta samband er svo næmt
vegna þess, að augnaráðið sem at-
hugar hvern annan, er sjálft ‘hug-
mark. Meö augnaráðinu birtist
ósjálfrátt hvað i huganum býr.
Augun geta ekki tekið nema þut
gefi um leið. Augað* afhjúpar
fyr'r þeim sem horft er á þá sál
sem ætlar að afhjúpa hann. Þetta
verður auðvitað að eins þegar
menn horfast beint í augtt, og í
engurn viðskiftum standa menn-
irnir eins jafnt að víg:.
Af þessu veröur það1 loks skilj-
anlegt, hvers vegna vér forðumst
augnaráð annara og lítum undan,
er vér verðum sneyptir. Það' er
eflaust ekki t:I Jress að hlífast við
því hvern g aðrir líta á oss i vand-
ræðunum, heldur er hin dýpri
ástæðan sú, að með þvi er h:num
að nokkru lcyti varnað að ganga | Vér viljum v ta: hvernig er þessi
úr skugga um oss. Sá sem e’ k, jmaður. hvert er hið varanlega tð.i
horfir á annan, dregur sig aðjhans? Og: hvernig er hann núna.
nokkru leyt undan sjón hans. j hvað er hann að hugsa, hvað vill
Enginn er allur þar sem hann erjhann, hvað er hann að segja? Og
séður. meðan hann horfist ekki i j yfirleitt er það sem vCr sjárm á
augu við nrann. jmarmi J>að sem varanlegt er í hon-
Sjaldan gera tnenn sér ful'ljóst j um í andliti hans má lesa s'águ
hvernig öll viðskifti manna faraihans, e'ns og jarðfræðingurmn les
eft’r vitneskju þeirra hvers um j jarðsöguna á þverskurði jarðDg-
annan, hvort heldur er um augna- ; anna. Svipbreytingarnar eru ekk':
bliksástandið eða insta eðlið. Avg- jnæfri eins margháttaðar og radd-
Jaá. í nútlðarlifinu
■meir og me r sjónin
skynjanasambandið manna á m 11.,
og hlýtur þaö að breyta samhfs-
tilfinningum inanna. Að það :em
vér sjáum á mönnum er tíðræð-
ara en það sem vér heyrum 11
þe rra, styður að þvi að gera lif ð
nú á tímum meir á huldu en áðar,
gera menn áttavilta i saml.f nu
og einmanalegri, þar sem als.að-
ar eru lokaðar dyr fyrir.
Það bætir upp hverflek heyrn-
arskynjanana, að m nn ð ge m r
bétur heyrt en séð. En það er
auðveldara að ljúga að eyra en
auga, vegna þess að það sem vér
heyrum er ekki eins varanlegt 11
skynjunar eins og það sem vér
sjáum. Samlif vort yrði gjör-
breytt, ef skynjanir eyrans væru
eins varanlegar og augans, en sjón-
arskyhjanirnar e ns hverfular og
fieyrnarskynjan'innar.
Vér spyrjum i 'hvívetna rm
tvent: hið verandi og hið verðandi,
og svo gerum vér um mennina.
að be'nist fyrst að andlitinu, en í
andl'tinu má sjá upplag mannsins
og hvað lífernið hefir úr honum
gert, hvernig fortið'n hefir motað
drætti hans. Vér þekkj.um því
manninn af andlit' hans, áður en
breytni hans kemur í ljós. And-
litið er ckki til framkvæmda, eins
breytingarnar. Vér heyrum á
manni augnabl ksástand:ð, straum
sálarlífs hans. Hvergi er h ð
fasta og fljótandi eins inn'lcga
sameinað og í manneð'inu, en aug-
að og eyrað hafa skift verkum
með sér þann:g, að augað snýst
einkum að hinu fasta, eyrað að
og hönd'n eða fóturinn eða lík- hinu breytilega.
aminn i hedd sinni. heldur segir j t samlífi manna kemur munur-
frá. En það sem augað nemur í 1 jnn á augurn og eyrum enn frem-
andlitinu, vitneskjan sem J>að ve't- j Ur fram í J)ví, að augað getur
ir oss, er fremur kensl en Jiekking. jekki tekið án þess að gefa um le'ð,
Þótt vér einhvem veginn, og J>að ; þar sem eyrað er e:gingjarnt og
furðu vel, vitum af fyrsta augna- tekur án þess að gefa. Sjálf lcg-
kast' við hvern vér eigum, þá er1 un evrans virðist vera sýn legt
ekki svo sem vér gætum komið að i tákn þess; þaö er cins og þvi sé
því ákyeðnum hugtökum eða liðað auk'ð við höfuðið og þrokir þar
það sundur i e'nstök atriði*ý ; vér j óhreyfanlegast allra skynfæranna.
getum ef til vill ekk' sagt hvortjEn þessari eigingirni eyrans fylg-
oss virðist maðurinn hygginn eða jir það, að það getur ekki e:ns og
heimskur, góðlátur eða meinbæg- j auga& v kiö undan eða lokast, og
nn, fjörlegur eða daufingjalegur. Verður — úr því ]>að tekur á móti
Alt þetta eru almemur eiginleikar,1 a annað lx>rð — að sætta sig við
sem hann »gæti átt sameig.nlega ó- a« taka við öllu, er kemur i ná-
tal öðrum mönnum. En það sem|,nuncia vifs það, og hefir þetta sín-
fyrsta augnatill tiö fræðir oss um, j ar afleiðingar i samlíf: manna.
er einstáklingseðlið sjálft. er síð-; (;efi:S og tekiö i senn getur eyrað
ar breiöir blæ sinti yfir alt sem j ag eins í sambandi við raddfærin,
vér fáum að vita um'manninn. iQg- þó svo, að erftt er að tala um
Andlitið sýnir oss ekki að eins j ]eig Qg maður hlustar, eða hlusta
hið varanlega cðli mannsins held- ■ meöan maður talar. En
ur og augnabliksástand hans. Þarjgetur seg 0g sýnt í senn.
er samtimis t>g eins og ot'ið hvað j vegar getur eyrað, þrátt fyrir eig-
í annað hið fasta og mð síbreyti-; ingirnina. að jafnaöi ekk: átt neitt
lega á háttum hans. Hér kemur j ^t af fyrir sig. Yfirleitt er ekk:
verður það hafa í rauninni alls ekki scð það. Vér
stm teng r sjáum á manni miklu fremur ]>að scin
honum og öðrum cr sameiginlegt,
heldur cn vér hcyrum J>að á honum.
Það verður því auðveldast að' þessú
leyti að koma sundurleitum flokki
manna undir eitt hugtak, þar sem svo
hagar til, að menn eru í sjónhelgi, án
])ess að geta talast við. Hugtakið
“verkamaöur”, sem felur í sér alla þá
er vinna fyrir daglaun, hvað sem þeir
annars hafast að, hefir haft mikinn
stuðning af þessu. Það gat ekki
skapast á fyrri öldum, þar sem iðnfé-
lögin voru miklu þrengri og samlífið
nánara. Þar vantaði verksmiöjusal-
ina og stórfundina, til að sýna i einni
svipan það sem öllum Jtessum sund-
urleita lýð var sameiginlegt.
í samanburði við augu og eyru
mega hin óæðri skynfæri sín lítils í
samlífi manna. Þóv lætur ilmanin
meira til sín taka en ætla mætti af þvi, j
hve ó]>roskuð hún virðist. Enginn efi ]
er á J>vi, að hver maður gefur loftinu J
umhverfis sig sérkennilegan }>ef. En j
það er einkennilegt um þefskynjan-
irnar, að Jwer hafa mikil áhrif á líðun
vora til nautnar cða kvalar, en veita
oss að öðru leyti mjög ófullkomnar
vitneskjur um hlutina. Þess vegna
er svo erfit tað koma orðum að þeim_
Þvi óviðráðanlegri verður sá að-
dráttur eða óbeit, sem þefurinn aí
öðrum mönnum ósjálfrátt vekur og
oft hefir rniklar afleiðingar um satn-
búð óskildra kynflokka, er búa t
sama landinu. Þannig virðist ósenni-
legt, að negrar verði nokkru sinni
samrýmdir heldra fólki í Ameríku.
vegna einkennilegs þefs síns, og að
Gyðingar og Germanir oft hafa ó?
beit hver á öðrum, hefir verið af
sumum rakið til þeirrar rótar. Ein-
hver hinn versti þröskuldur, sem
hamlar æöri stétttunum að kynnast
persónulega J>eim stéttunum sem ver
eru settar, er þefurinn. Þjóðfélags-
umbætur eru ekki að eins háðar sið-
fræðihugsjónum, heldur og nefinu
j Hins vegar hefir naumast nokkur sjón
fátæklings-eymdarinnar eða nokkur
lýsing á henni eins mögnuð áhrif á
oss eins og andrúmsloftið í fúlum
kjallarahálsi eða Jwrparastíu.
Því hefir hvergi nærri verið nægur
g»imur gefinn, hver áhrif það hefir
á samlíf manna, að hin eiginlegaj
skynfæraskerpa dofnar með vaxandi
menningu, en að skynjanirnar valda
meiri sæltt og kvöl ert áður. Og raun-
ar mun Jtessi vaxandi viðkvæmni yf-
irleitt verða til miklu meiri óþæginda
en þæginda. Nútíðarmönnum þykir
ÖLL
SÖGUNAR
MYLNU
TÆKI
Nú er tími til
kominn, að panta
sögunar áhöld til
að saga við til
vetrarins.
thb heqb EUREKA PORTABI.B SAW MIIX
Mountrd _ , on wheels. for saw-
i’ £ Iokr #2 . / .'tö in x J?6ft. and un-
oer. ThisnL & mi.l is aseawily raov-
cdasaporta-
ble ttírcsher.
THE STUART MACHINERY
COMPANY LIMITED.
764 Main St.,
Winnipcg, Man
EDDY’S ELDSPtTUR ERU AREIÐANLEGAR
ÞEGAR kveikt er á Eddy’s eldspýtuin þá kviknar
altaf fljótt og vel á þeim og brenna meö stööugum,
jöfnum loga.
ÞŒR frábæru eldspýtur eru geröar úr ágætu efni
tilbúnar f beztu vélum undir eftirliti æföra manna.
EDDY’S eldspýtur ero alla tiO meöþeirri töln, stm til er tekin
og eru seldar af beztu kaupmöDnum alstabar.
THE E. B. EDDY COMPANY, Limited
HUII, CANADA.
Búa lika til fötur, bala o. fi.
fram hinn mikl! munur á attga og I unt ag “eiga” annað en það sem
eyra. Evrað fræðir oss að eins Lýndcgf: er, af því að það sem að
um ástand mannsins á líðandi j eins. er hevranlegt hverfur- með ltð
stund, en attgað jafnframj tim var- j andi stund og er engin “eign”. Þetr
anlegt eðli lians, er kemttr fram i sent við eru staddir, verða að heyra
sviprúnutn þe nt er fortiðin hefir | l)a® sem franl fer unthverfis þa, og at
markað i andlitið. Og venjulega I eilJn ^>a< ^yrultb^
er l>að svo, að ver faum hja eyr- j ;ifj ()rö alveg sérstakan b]æ, þegar það
anu fræðslu ttm stundarástandið, j er sagt undir fjögur augu. Með J>ví
en að augað staðnæmist mest við|afi taka annan á eintal, er það sem í
það sem fast er í svipnttm.
Þess vegna
Ræktu J)essi ráðin ]>á!
ræktu dygðir æfa,
svo, þó jeg þér fari frá,
fylgi J>ér heilög gæfa.
Skynfærin og samlífið
er alt annar blær á
Isamlífi blndra manna viö aðra
jmenn, en j>eirra sem heyrnarlattsir
eru. Fyrir blindum mönnum eru
aðrir eignlega til á\líðandi stund,
| í orðunum sem liða þeim af vör-
um. Blindur maður sér ekk! öll
þau spor ^ortíöarinnar sem ægir
satnan í anl tinu og vekja óv sstt,
Mér iirðast J>cssar heilræða vtsur j °S et Bl vill er af J)ví sprottin sú
Sigttrðar Brciðfjörðs svo vel ortar friðsemi, ró og vinaþel t l annara,
og fallega hugsaðar, að ]>ær ættu ekki j sem oft er i fari bl ndra manna.
að gleymast, skrifar Mrs. Hallgrims- j Andlitið er svo mikil ráðgáta e n-
son, Grttnd, Man. mitt vegna þess, að J>að getur lát ð
jsvo margt í ljós. Yfirleitt skýrum
vér það sem vér sjáum á öðrum
með því sem vér heyrum t l J>eirra;
hið gagnstæða er miklu sjaldgæf-
ara. Þess vegna*er sá sem sér án
J>ess að heyra, m’klu ver staddur,
miklu ráðfærri og órólegri en hinn,
sem heyrir án þess að sjá. Þétta
atriði kemur fram i samlífi manna
i stórborgunum. Þar sjátim vér
aðra miklu meir en vér heyrum
þá — i samanburði vib þaö sem á
sér stað t smábæjunum. Það
kemur ekki eingöngu af þvi, að
vér í smábæjunum hittum á göt-
unum tiltölulega marga sem við
þekkjum og eigum orðastað við,
eða minnumst af sjón hvern g þeir
eru í raun, heldur miklu fremur
cr af hipu, hvernig samgöngufærun-
um er háttað. Aður en göturnar
og jámbrautarvagnar komu á
gang, á rg. öld, þurftu jncnn ekki
að vera með öðrum mínútum eða
stundum saman án þess að tala við
eðli sínu er fallið til að verða etgn
svo margra setn vera skal, gert að
ótalmargt óþolandi sent ekki fær hið
minsta á þá, sent skammj>roskaðri
ertt. Fyrir ]>ví kjósa menn *ér nú
meira sjálfræði og telja sig ekki
bundna af neinum venjum til að hafa
saman við þá að sælda, cr ekki fara
að persónulegum smekk þeirra. Það
leiðir óhjákvæmilega til [>ess að ein-
angra einstaklinginn meira en áður. j
Þetta sézt ef til vill hvað bezt umi
,u g j ilmanina: hreinlætisviðleitni núttmans
‘ i er þar ekki siður afleiðing en orsök.
1 ‘ Unt leið og skynfærin nteð vaxandi
menningu verða nærvirkari en áður,
verðum vér næmari fyrir }>vi sem
nær er. llmanin er, í samanburði við
sjón og hcyrn, nærvirk að cðli, og þó
vér séum ekki eins Jtefvísir og sumar!
villiþjóðir, þá hafa J)efskynjanirnar i
sem vér etum. Að þefja anda annars
»r nærgýöngulli en alt annað, sem vér|
meiri áhrif á oss, og ]>efvís rnaður:
meiri ójxcgindi en ánægju. Þefurinn'
manns, cr aö fá hann að nokkru leyti j
skynjum — nerna ef vera skyldi ]>að j
hefir af þcirri gáfu eflaust miklu!
ofan í sig og skynja hann þar.
Lengra verðttr ekki komizt, og er
cðlilegt að slikt valdi nokkru um J>að,'
Janúar-sala á Fatnaði karlmanna
Hver flík er handsaumuö, hefir 20. aldar
tryggingar merki. Hvert fat sniðtö af afbragös
klæöskera og saumaö af beztu verkmönnum.
Karlmenn! Takiö eftir! $22, $25, $28, og$3Q á
18.50
Venjiö yður á aö koma til
WHITE & MANAHAN
500 Main Street,
títlbúsverzlun i Kenorn
WINNIPEG
♦ ♦'» ♦♦ -1' I * ♦ t+-»4•
| Dominion Gypsum Go. Ltd.
Aðal skrifstofa 407 McArthur Bldg.
♦
♦
*r
V Phone Main 1676
P. 0. Box 537
í Hafa til sölu;
♦ „Peerless'4 Wood-fibre Plastur, „Peerless“ Hard-wall, plastnr +
> „Peerless“ Stucco [Gips] „Peerless“ Ivory Finish +
t „Peerless“ Prepared Finish, „Peerless“ Plaster of Paris +
♦+4+-f+-»+-»+-»-t-»4-»4”»-í“»-t-»-l-»+-M-»4”f-t-»+4-f4+++-»+-» •+♦+♦+■♦•♦-♦ t
. ,r . . i hvermg menn velja og hafna felags-
einstaks manns eign. Vemulega geta v , - • • . *
. . . ... . ” ,v 1 .. -; skap. Það kenutr ekki a ovart, að
ekkt mtoe margtr seð santa hlutinn t ... ' . , _
J 8 ....b.^ • Ntetzsche, etns rantnntr talsmaður
senn. en mikill fjoldt getur samttnus
heyrt hið sama. Beri trtenn saman á-
heyrendur i myndasal og áheyrendur
einstaklingsréttarins og hann var, seg-
ir löngttm um J>á menn sem honum er
......... „ illa viö: “Þeir eru ekki ]>efgóðir,”
, songholl. Af »þv, að songurtnn nær verCur
. , — x-.-JJ— tcngir'
Maður heitir Georg Siminel.
Hann er prófessor í heimspek’ og
samltfsfræði v;ð Berlínarháskól-
ann. Hefir hann ritað margar
bækur, og sumar stórar. Ekki er
hann ávalt auðskilinn, en margt
dettur honum gott í httg og ný-
stárlegt. En af bókum hans er
satnlífsfræði fSociologej. Legst
hann J>ar víða djúft, ekki sízt í
ýmsum útúrdúrum, er hann fleyg-
ar hér og l>ar inn í aðalmálið. Eg
ætla að reyna að færa hér t ts-
lenzkan búning efnið úr einuin
slíkum kafla í Samltfsfræði hans.
Samband J>að og viðskifti er
augun koma á m lli manna, þegar
þeir horfast í augu, er alveg sér-
stakt. Ef t;l vill er það beinasta
sambandið sem til er. Ste.kt er
það og næmt og verkar aðeins
styztu leið, eft r beinni ltnu frá
auga til a”gi, og hve lit'ð scm frá
henni er v'kið, hve lítið sem aug-
að hvarflar Þ’l hl ðar„ er 'hið ein-
kennilega samband slitið. Það
lætur engin spor eftir i rnnhe’mi,
svo sem önnur v'ðskifti manna,
það deyr um leið og litið er undan.
*) Smbr.:
“Vilji eg lýsa vexti og slíktt
verða æðstu heiti að lasti.
Og eg mæli i augnakasti
orðlaus drottins v.rkin ríku”.
samtímis til allra viðstaddra
hann geð þeirra tniklu sterkari bönd-
ttm en málvcrk á safJÍI. Þá sjaldan
tnikill mannfjöldi gctur samtímis séð
hið satna, hefir það líka santeinandi
áhrif. Að allir geti samtímis séð
himininn og sólina á að líkindum mik-
inn ]>átt í sameinandi áhrifum trúar-
bragðanna, því öll hafa ]>au staðið í
einhverju santbandi við hintininn og
sólina. Að augu mannanna, sem að
jafnaði geta ekki samtímis séð santa
hlutinn cins, geta ]>ó átt hintin, sól og
stjörnur saman, það hefir tniðað að
J>ví að kotna mönnum út úr þröng-
sýni einstaklingsvitundarinnar og
santeina þá, cn hvorttveggja ]>etta er
einkenni allra trúarbragða.
Af þessutn tnun á auguni og eyruni,
sem nú hefir verið tekinn fram, leið-
ir, að sambandið milli einstaklinganna
verður misimtnandi eftir því hvort
J>að á rót sína t sjón eða heyrn.
Verkamenn í verksmiðjtt, stúdentar í
áhevrendasal, hertnenn í herdeild
finnna einskonar einingarband sín á
ntilli. Og þó ]>essi eining eigí sér ræt-
ur víðar en t skynjaninni, ]>á íær hún
blæ sinn af því, að augað er þar aðal-
skynfærið. að hver sér annan meðan
á hinni sameiginlegu athöfn stendur,
án ]>ess þeir geti talast við. Einingin
verður þá ntiklu yfirleitari heldur en
þegar tncnn geta jafnframt talaö
saman. Eyrað tekur við öllum blæ-
brigðum í skapi manna, fylgir straumi
og öldiigangi hugsana þeirra og
hvata. Oss er langtum auðveldara að
finna alment hugtak um menn sem
vér að eins sjáum, heldur en ef vér
getum talað við hvcrn þeirra um sig.
Að þessu styður hin algenga óná-
kvæmni sjónarinnar. Fæstir vita með
vissu J>ó ekki sé nema það hvernig
augun t kunningjunt þeirra eru lit,
eða geta séð skýrt í huga sér hvernig
munnurinn á þeim er í laginu. Þeir
mönnunum J>ví frem-
ur til sundrungar en santeiningar,
ekki að cins vegtta ]>ess, að hún flytur;
ntiklu meiri ójiægindi en þægindi, og
að hún er i dómunt sínum vægöarlaus
og lætttr ekki áhnnfærast af öðrttm á-
hrifum, heldttr og vcgna J>ess. að hún
flytur miklu meiri tnveens eiIúúvPkáö
nýtur einskis góðs af því að margir |
komi saman, heldur þjáist æ því nteir
sent mannfjöldi vex.
Loks má geta þess, að tilbúinn ilm-
ur hefir sitt hlutverk að vinna t sani-
ltfi manna. Ilnturinn cr nefinu það
sem skrautið er augununt. Hann er.
einskonar alveg ópersónttleg aukning,
persónunnar, og fylgir henni ]>ó og
virðist konta frá henni. Hann víkkar
verkahring persónunnar, einsog geisl-
arnir aí gullinu og gimsteinunum, og
sá sem kenuir í nándina, verður undir
orpinn áhrifunum. Eins og klæðin,
sveipar hann persónuna einhverju,
sent ]>ó á að verka cins og það geisl-
aði út frá henni sjálfri. Hinn tilbúni
ilmur nentur á braut hina persónttlegu
angan og setur í staðinn aðra almenn-
ari, sem þó dregur athyglina að per-
sónunni. Sá sem gerir þann ilm
krittgttm sig, gerir ráð fyrir að öllutn
öðrunt sé liann þægiíegur. Eins og
skrautið verður hann, hvað sem um
persónuna er, að falla vel í geð og
gleðja þá sent við eru staddir, en það
verður aftur talið persónunni til
gildis.
Guðm. Finnbogason.
— Skírnir.
CASKIE & CO
Manafactnrers of furs and fur garments.
Loðskinnaföt vel til búinn og sérkennileg í stíl. Póst-
pöntunum sérstakur gaumur gefinn. Mr, Donald Caskie
gætir persónulega að hverri pöntunl Eftir sjálfmælis
leiðarvísi vorum getið þér valið það sem yður þóknast,
hvar sem þér eigið heima. Vér erum alþektir sem á-
reiðanlegir loðskinnakaupmenn.
Skrifið til vor eftir hverju sem yður vantar, viðvíkj-
aodi loðfatnaði, hvort he’dur er viðgerð eða nýtt, og vér
munum svara spurning yðar samstundis.
Caskie & Co.
Baker Block, - 470 Main St.
West Winnipetj Realty
Company
653 Sargent Ave.
Talsimi Garry 4968
Selja lönd og lóðir í bænum og
grendinni, lönd í Manitoba og Norö-
vesturlandinu, útvega lán og elds-
ábyrgðir.
Th. J. Clemens,
G. Arnason,
B. Sigurðsson,
P. J. Thomson.
“Viltu þá ekki eiga mig?”
“Net, og Jtúsund sinnum nei! ’
“Þú þurft r ekki að segja nei
þúsund sinnum”, sagði sá hrygg-
brotni, “eg bað þín aldrei n ma
einu siinni.”
»♦+♦♦»♦« M»M<
— Æ.zt ,höíð ngi i her Þ óð-
verja, er það sæti ha'ð skipað al^
lengi fram að árin 1 1906 h t
Schlieffen greifi o'z e- n '> ný ’á-
! nn, 80 ára að rld'i. Eft muiS ’r
hans be tir von Mo'tke cg er 1 Va
|greifi að nafn’'ót.
I
Allir játa
að hreinn bjór
8é heilnæmur
drykkur
I>rewry’s
KKhWOOl)
LAGER
Er og hefir altaf
verið hreinn malt-
drykkur.
KIUJII) UM H
L. L.
A inufacturer, Win r»e#
1