Lögberg - 04.12.1913, Page 1

Pegar nota þarf
LUMBER
Þá REYNIÐ
THE EMPIRE SASH & DOOR CO., LTD.
WINNIPEO, MAN.
iilef i.
Furu Hurdir, Furu Finish
Vér höfum birgðirnar
THE EMPIRE SASH & DOOR CO., LTD.
WINNIPEG, MAN.
26. ARGANGUR
Heiðurssamsæti.
Á þakklætishátíöardegi Banda-
ríkjamanna sem bar uppá 27. f. m.
mintust íslendingar í Minneota
Minn,, séra Björns B. Jónssonar
prests og forseta kirkjufélagsins.
Var honum þá haldið heiðurssam-
sæti til minningar um 20 ára langa
prestsskapartíð.
Samsæti þetta fór fram i kirkju
St. Pauls safnaðar í Minneota, kl.
3 síðdegis, en á undan hafði farið
þakklætisguðsþjónusta kl. 11 f. h.
í heiðurssamsætinu, sem var hið
rausnarlegasta í alla staði, tóku
þátt ekki að eins safnaðarmenn í
Minneota, heldur og utansafnaðar-
fólk íslenzkt, sem þar var búsett.
Samsætið hófst með þvi að
sunginn var sálmurinn 291 í sálma-
bókinni. Því næst hóf G. B.
Björnsson máls, og ávarpaði heið-
ursgestinn og konu hans og afhenti
þeim gjafir frá samsætisfólkinu,
honum $300.00, en henni $52.50.
Þá talaði Bjarni Jones um tuttugu
ára endurminningar. Þessu næst
B. B. Gíslason um séra Bjöm “sem
prest utansafnaðarmanna”. Næst
var flutt kvæði það, “Vor Björn”,
eftir Þórð Gelli, sem hér fer á
eftir. ,
„Vor-Björn“
Lag: Hin dimma, grimma hamrah.
Að standa vígs á velli fast
með virtum hermanns dug,
og bugast ei við klota kast
tié kröftug örva flug;
og hörfa hvergi böls á braut,
þótt blind á falli hríð
en sækja djarft i sárri þraut
er sigur merking fríð.
Vér heiðrum þann með hermanns
rétt
sem hnigur í broddi lýðs,;
það hæfir ei síður helgri stétt
að halda velli stríða;
og bera fram með Kristi kraft
hin kröftugu trúar mál,
og ljós það eigi láta taft
er lýsir hreinni sál.
í dag vér höldum minni manns,
sem með oss þreytir skeið,
og leiðsögn undir ljúfri hans
vor leið því skyídi greið.
Hann brýtur fyrir oss báru köst
á boða vöxnum sjá
þvi stjórn hans æ er stefnuföst,
að stýra oss hættum frá.
Það stórt er verk á storma ver
að stýra valtri skeið,
og berast aldrei blind á sker
á brimólgandi leið;
og halda i réttu horfi knör
þá hrönnin yfir slær,
unz lent er þeirri lands í vör
hvar löðrið ei til nær.
Og safna viltri sauða hjörð
úr svörtum úlfa geim,
og hafa á henni vöku vörð
og venja að stöðli heim;
svo enginn týnist aflinn sá
er eitt sinn fundinn var,
sú menning lifir helg og há
til helgrar minningar.
Þér hjálpi guð í hverri neyð,
vor hetjan frægðar ung,
ei hugfallast á hálfri leið
þótt hafaldan sé þung.
Vér þekkjum vel þitt stóra starf,
og stríð í sókn og vörn,
og vitum líka þess til þarf,
já, þrek, og trú, vor Björn.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 4. DESEMBEK 1913
NÚMER 49
Síðan talaði Jón B. Gíslason um
“tuttugu ár undir kirkjuveggnum”.
Þá flutti P. V. Petersen erindi er
hann nefndi “Á ferð með prestin-
um”. A„ B. Gislason talaði um
“forseta kirkjufélagsins í “Sam-
son”-stríðinu” og St Gilbertson
ræðu er hann nefndi “minni for-
setans”.
Að lyktum bar séra B. B. Jóns-
son fram þakkar-avarp til sam-
komunnar, fyrir þá vírðing og vin-
semd, sem þeim hjónum væri sýnd
með samsæti þessu og þakkaði hin-
ar höfðinglegu gjafir.
Samsætið fór mjög vel fram og
var hið skemtilegasta, og ljós vott-
ur þeirra miklu vinsælda, sem séra
Björn B. Jónsson, að maklegleik-
um, á að fagna í sinum söfnuðum,
eins og víðar, því að hann er beztu
hæfileikum búinn og mesti skör-
ungur bæði í kirkju og utan.
Samur við sig.
Þess var getið fyrir nokkru, að
einn af ráðherrum Bretastjómar,
póstmálaráðgjafinn Herbert Sam-
uel, ferðaðist um endilangt Canada
fram og aftur og hélt ræðu um það
sem fyrir hann hafði borið, í
kveðjuveizlu, sem honum var hald-
in í Montreal, lofaði mjög landið,
dug og framkvæmdir landsmanna
og einkum áhuga þeirra á mentun
og fræðslu ungdómsins. Eina und-
antekning kvaðst hann þó hafa
orðið var við, þá, að '1 Manitoba
væru engin skólaskyldu lög, svo að
það væri algerlega komið undir
áhuga foreidranna, hvort börnin í
því fylki gengju á skóla ellegar
ekki. Undir þetta var tekið af öðr-
um merkum mönnum, þar ámeðal
skólameistara við McGill háskóla í
Montreal, og stefna iylkisstjórnar-
innar i Manitoba lordæmd af
þeim. Þessum hefir nú stjórnar-
formaðurinn Roblin svarað á þann
máta, sem honum er eiginlegt.
Hann gaf hinum brezka ráðgjafa
nafn, og kallaði hann “jelly-bag”,
sem mun mega útleggjast ‘flot-
baggi’ eða ‘gorvömb’, en það þykir
miður heppilega að orði komist af
stjórnarformanninum, meðal ann-
ars af þeirri ástæðu, að hann sjálf-
ur er alla tíð að vaxa á þverveg-
inn. en sá er nafnið var gefið, er
mjór einsog þvengur. t annan
stað skoraði Sir Rodmond á Mr.
Asquith að setja þennan samverka-
mann sinn, póstmálaráðgjafanh, ’i
barnagarð, til að kenna honum
mahnasiði; það þótti heldur ekki
viðurkvæmilega talað, þvi að Mr.
Samúel er einstákt prúðmenni í
tali og framgöngu, en Sir Rodmond
er einhver mesti frekjumaður í
orðum, sem þetta land á; hann er
alþektur um alt Canada fyrir þann
ágalla og gerist nú viðkunnur um
alt hið brezka ríki fyrir hið sama,
þv'i að ýms blöð á Bretlandi hafa
tekið málið til uinræðu, fengið
fréttaritara hér í fylki til að segja
frá fræðslumála ástandinu, og
standa með Mr. Samuel að þessu
máli. Það er engin furða, þó að
Sir Rodmond “agti fyrir smá-
herra” þá sem leggjast í móti hon-
um hér í fylki, er liann geysist
á hendur hinum tignustu mönnum
í brezka ríkinu með fúkyrðum.
Mörg blöð conservativa hér í landi
hafa lýst vanþóknun sinni á þessu
framferði Roblins vors og sum
sl<órað á hann að biðja afsökunar
á frumhlaupi sínu.
— t einum smábæ í Nova Scotia
misti kona e'nkabam sitt fyrir
nokkrum mánuðum, hún syrgði
það svo mkið, að henni fanst lífið
óbærilegt og réð sjálfri sér bana.
Maður hennar var læknir og þau
ekki fyrir löngu gift.
— Skip kom af síldveiðum til
Qúebec borgar og segir skipstjóri
þá sögu, að mjög skæð veikindi
gangi' að sildinni i ár. Innýfli
hennar grotni í sundur og álítur
hann líklegt, að sjúkdómur þessi
breiðist út til annara fiska. Mörg
þúsund tunnur af rotnaðri síld
l'ggja á landi, þarsem veiðin er
mest stunduð eystra.
— Fertug kona var nýlega tekin
föst i Toronto, sökuð um að vera
gift tveimur eiginmönnum, án
skilnaðar frá þeim fyrri. Seinni
maðurinn var kornungur og var
sonarsonur systur brúðarinnar.
— Góð mjólkurkýr af Jersey
kyni er það sem bóndi nokkur
keypti nýlega af fyrirmyndarbúi i
Michigan. Hún mjólkaði á einu
ári 18.783 pund af mjólk, en úr
þeirri mjólk fengust 1.183 pund af
sméri. Sú mesta ársmjólk fir einni'
kii er menn hafa áður þekt með
vislsu hér í álfu, var 17.258 pund.
— í litlum bæ í Ontario, hefir
dómari vandamál til úrskurðar.
Svo er mál með vexti, að ein góð
búkona í bænum, Mrs. Brown, átti
hænu er tók upp á því að leggjast
frá hænsnabúrinu og sitja og sofa
á girðingu er næsti nágranni' hafði
reist á lóðamótum. Mrs. Brown
leiddisit þetta útstáelsi hænunnar
og vildi taka hana af girðingunni,
en nágrannakonan varð fljótari til
og greip hana og kvaðst mundi
halda henni1, þangað til leiga væri
borguð fyrir girðinguna, er hæn-
an hafði notað fyrir hvílurúm.
Mrs. Brown tók það ráð að stefna
grannkonu sinni um stuld og hefir
ekki stórvaxnara né flóknara mál
komið '1 þeirri borg. Tuttugu og
tveir vottar voru leiddir fram og
höfðu allir langa sögu að segja.
Hænan heitir “Sarah” og er all-
fræg orðin í Ontario.
— Bókhaldari þess félags, sem
legggur tvöfalda teina á Superior
braut C. P. R., fór á rjúpnaveiðar
einn dag um siðustu mánaða mót,
en er hann kom ekki aftur það
sama kveld, voru fengnir niu Indi-
ánar til að leita í skógunum um-
hverfis. Þeir leituðu í viku, en
fundu ekkert. Tiunda daginn eft-
ir að maðurinn hvarf, fór Indiáni
ofan fljót í barkarbáti og þóttist
heyra kvein, og gerði viðvart jafn-
skjótt og hann kom til bygða. Var
strax brugðið við og haldið til þess
staðar, er Indiáninn visaði til,
fanst maðurinn í gryfju, er hann
hafði grafið sér og hulinn skógar-
laufi. Hann var borinn tvær míl-
ur til næstu tjalda, og sagði hann
svo frá, að hann hefði skotið tvær
rjúpur fyrsta daginn og etið þær
svo næsta dag, en siðan verið mat-
arlaus i átta daga. Hann var
hræðilega kalinn á höndum og fót-
um og dó tveim stundum eftir að
heitri næringu var helt ofan i hann.
— Tveir grimuklæddir menn
gengu inn í verzlunarhús eitt i
Minneapolis, höfðu hönd á um- j
slögum, er kaupgjald verkamanna j
hafði verið látið í, og i voru 1200
dalir, gengu burt með byssurnar á
lofti og héldu leiðar sinnar í stol-
inni bifreið. Ekki varð þeim náð.
’
— Próf. E. E. Prince, sem er j
æzti umsjónarmaður fiskiveiða hér '
í landi, hefir fundið upp merkilegt
áhald, én það /er lyftivél í fossa, |
er silungur og !ax komast ekki
upp af eigin ramleik. Áhald þetta í
er sett þar í fossinn, sem vatns-
megnið er minst, helzt til hliðanna
og fiskurinn leiddur með v’irgirð- 1
ing frá miðju foSsins í kassa, er
lyftist upp af þunga vatnsins sjálfs
og skilar af sélr fiskinum fyrir ofan
fossbrúnina. Þessi vél hefir verið
reynd í sumar og gefist vel, að
sögn, í fjörutíu feta háum fossi'.
— Eitt sltærsta og fegursta her-
skip ítala er strandað á skeri í
Mesina sundi og óttast menn að
það brotni '1 spón. Sundið var al-
ræmt til forna og var þá trú rnanna,
að óvættir bvggju i björgunum
beggja vegna, er seiddu til sin skip
með friðleik sínum og fögrum
söng; voru þeim nöfn gefin, hét
önnur Skylla og hin Karybdist
— Tveir menn voru sendir ný-
lega i loftförum af Spánverja her
í Marokko til að njósna um liðs-
afla Máranna. Þeir komu aftur
sárir mjög, höfðu hætt sér helzt til
nærri herbúðum óvinanna og særð-
ust hættulega af skotum þeirra.
Hvorugur hafði mátt til að hræra
sig ur flugvélunum er þeir komu
niður.
— Kvenréttinda valkyrjur lierja
nú á Englandi með miklum ofsa,
brenna hús og varning þarsem þær
koma þvi við. Nýlega brendil þær
viðárbirgðir við Tempsá, nálægt
Oxford, til 100,000 dala. Meðan
þeir timburhlaðar voru að brenna,
tóku sig til stúdentar, með ýmsum
borgurum, geröu aðsúg að skri'f-
atofu kvenvarga þessara er þær
áttu í staðnum, snöruðu kvenfólk-
inu út á götu og bnttu alt, sem þeir
fundu, þeim tilheyrandi, mélinu
smærra.
— Shogunar voru þeir nefndir
er höfðu yfirstjórn Japana hers,
frá því árið 1185, hver fram af
öðrum, í sömu ætt. Það vald var
af þeim tekið árið 1867, er Japans
keisari, sem nú er dauður, gerð’st
einvaldur '1 landinu. Síðastur af
þessum Shogunum eða herstjórum
var prínsinn Tokuyawa; hann dó í
vikunni sem leið; honum féll svo
nærri er Iiann var tekinn af völd-
um, að hann lifði einn út af fyrir
sig alla æfi með fjölskyldu sinni
og lét engan ókunnugan sjá sig.
— Enn eitt tröllauk:ð loftfar er
smiðað af Zeppelm, í stað þess sem
sprakk á dögunum og varð 28
manns að bana. Hið nýja sk:p á
að smiðast svo, að ekki geti sprung-
ið eða eklur kviknað í þvi.
Á föstudaginn annan en kemur, þann 12. Desember. verður borin undir atkvæði borgara í Winnipeg 275.000 dala fjárveiting úr
bæjarsjóði til Almenna spitalans, til þess að standa6t kostnað af liinni stórkostlegu viöbót, er bygð hefir verið við hann i ár. Spítalinn
þarf að vaxa með borginni og landinu. Til hans sækja sjúklingar aðalbga úr bænum og margur fær þar athvarf, sem engan á að og
ekki getur staðið straum af sjúkdómslegu s nni. Þarfari stofnun getur ekki vor á meðal. Honum er prýðilega vel stjórnað, þar eru
sjúklingar stundaðir af hinum beztu læknum, og yfirleitt stendur spítalinn ekki neinum öðrum á baki hér í landi og jafnvel ekki í allri
álfunni. Það þarf drjúgan skilding til að halda slikri stofnun við, hafa alt sem íullkomnast, byggingar og útbúnað og aðhjúkrun. Borg-
arar bæjarins ættu að gera sitt ýtrasta til að láta ekki þessa bráðnauðsynlegu stofnun lenda í vandræðum; þeim má þykja vænt um
hana og þykjast af henni, því að aðrar fullkomnari getur ekki-í landi voru. Öllum góðum mönnum er ætlandi, að styrkja hana með at-
kvæði sínu, þann 12. þ. m. ' f
— Einn af sonum Svíakonungs,
er heitir Vilhjálmur, giftist fyrir
fáurn árum ungri stúklu, náfrænku
Rússa keisara, auðugri og i fjör-
ugra lagi, að sögn. Hún er nú
farin frá bónda sínum og komin til
föður síns, sem býr 1 Parísarborg
við glaum og alls næg‘-. Keisiar-
inn er sagður hafa gefið leyfi til
skilnaðar og höll þá hina skraut-
legu i Stokkhólmi, er liann gaf
frænku sinni á giftingardegi henn-
ar, hefir hann gefið einkasyni
þeirra, Lennart, í tannfé.
— Enn beriast Kínverjar við
Mongóla, og teljast hinir síðar-
nefndu eiga upptökin. Þeir réð-
ust nýlega á herflokk Kmverja og
stöktu á flótta, og þykja Kínværj-
um aðfarir þeirra undarlegar, með
þvi að friður var saminn nýlega
með aðstoð og fvrir milligöngu
Rússa. Er hinum siðastnefndu
um kent, að róa undir illindum og
láti þeir Mongóla hafa bæði vopn
og herforingja.
— í fyrri viku giftist ein dóttir
Bandarikja forsetans Wilsonsi. auð-
ugum manni ungum, sem ber nafn-
ið Sayre, löglærður og myndarleg-
ur, að sögn. Hann er 27 ára en
brúðurin 26.' Bæði hafa stundað
að lita eftir fátæklingum i stór-
borgum og með því móti hittust
þau fyrst. Þegar brúðkaupið stóð,
voru 113 ár liðin frá þv’i Hvíta
höllin var reist, aðsetur forsetans
í Bandarikjum, og á þeim tima
hafa tólf dætur jreirra gifst þar;
þessi var hin þrettánda, og er þessa
getið i öllum blöðum, með þvi að
ein hjátrúin meðal enskra er sú, að
tölunni 13 fylgi ógæfa.
— I Hazelton B. C. kom féhirð-
ir Union bankans þar i bæ frá mat
sinum til bankans og voru þá fimm
grímuklæddir ræningjar að tæma
peningaskápinn; einn þeirra særði
gjaldkerann með skoti. Borgarar
eltu ræningjana, er stolið höfðu
um 10 þúsund dölum og voru sex
menn handteknir að lokum, eftir
mikinn eltingarleik, grunaðir um
glæpinn.
— í kirkju nokkurri á Englandi
flutti prestur ræðu, og þegar úti
! var, komu til hans hjón er við
messu höfðu verið, að þakka fyrir
guðsorðið, en gátu þess um leið,
að þau hefðu heyrt hana fyrir 68
árum, i þeirri sömu kirkju. Kom
þá fram, að ræður þess prests, sem
þá hafði flutt ræðuna, höfðu geng-
ið til þeirra, sem eftir hann komu,
og verið notaðar i viðlögum.
Björn Lindal frá Shoal Lake og
yngsti sonur lians Hjörtur, staddir
hér í borg um miðja vikuna.
Herra Stephan Thorson sækir:
um borgarstjóra embætti á Gimli.
Ilann er mikilhæfur maður og
mun verða hinn nýtasti borgar-
stjóri, ef hann nær kosningu, sem
vér teljunr næsta liklegt; fleygt
hefir því verið að Tærgesen muni
sækja i móti honum, en það virðist
nokkuð óliklegt.
Nýlátinn er hér á almenna spital-
anum Páll Guðmundsson frá1
Silver Bay, eftir nokkurra
mánaða sjúkleik. Lætur eftir sig
ekkju og sex börn ung. Hvetur
Dr. B. J. Brandson landa til að
rétta ekkjunni hjálparhönd. Vilj-
um vér styðja þá áskorun svo sem
vér getum bezt og rnælast til að
landar vorir liðsinni hinni bláfá-
tæku ekkju og börnum liennar,
nreö nokkrum fjárframlögum. Oft
hefir verið þörf, en nú er nauðsyn.
Þó að snrátt komi frá hverjum
eir.staklingi, getur upphæðin orðið
alldrjúg, ef samskotin verða al-
menn, sem vér vonuinst til að þau
verði. Herra Th. E. Thorsteins-
sön tekur á móti samskotunum, en
blöðin Heimskringla og Lögberg
flytja jafnharðan kvittun og sám-
skotin berast að.
A laugardaginn kom hér til borg-
arinnar cand. Ásm. Guðmundsson,
frá Wynyard og dvaldi hér þang-
að til á fimtudag.
Herra J. J. Vopni skrifar Lög-
bergi ágrip af heiðurssamsæti þvi,
er séra B. B. Jónssyni var haldið
nýskeð i Minneota. Segar hann
að þeir J. Johnson hafi komið t!l
Minneota 27. f. m. siðdegis og
verið um kveldið viðstaddir mjög
myndarlega samkomu, sem kven-
félag St. Pauls-safnaðar hafi hald-
ið. Þar flutti Gunnar ritstjóri
Björnsson, nrjög snjalt erindi um
það, hve nauðsynlegt væri, að
leggja meiri rækt við að kenna
íslenzkum unglingum islenzka
tungu, heldur en gert væri. Séra
Bjöm B. Jónsson mintist fyrstu
stunda sinna í þjónustu safnaðar-
ins og þakkaði samvinnuna siðast-
liðin 20 ár. — Tiðin einstaklega
mild syðra. Bandaríkjamenn að
plægja og herfa. ,
Reykjavik 6. Nóv.
Hestur datt með Eirík bónda
Kolbeinsson frá Stóru-Mástungu i
Hreppqin, er hann reið frá Ár-
bæjarrétt. Eiríkur meiddist á
höfði og Var borinn þegar heim
að Árbæ. Ólafur læknir Gunnars-
son var sóttur til hans úr Reykja-
vik, og gefur hann góðar vonir utn
hann. Þó var Eirikur nær mei-
vitundarlaus fyrsta dægrið.
Fiskiskipasala hefir orðið hér i
bæ i stórum stíl, þar senr h/f Sjáv-
1 arborg hefir selt allan fiskiskipa-
flota sinn, 10 skip samtals færéy-
isku fiskiveiðafélagi. Var Gunpar
bankastjóri Hafstein hér fyyir
1 Færeyska félagið að semja um
! kaupin. Mun söluverðið vera 60
til 70 þúsund kr. fyrir öll skipin.
I Skipin eru öll kömin nú i vetr-
arlægi hér og óvíst hvenær þáu
i vérða sótt.
Úr bœnum
Dr. B. J. Brandson fór vestur t:l
Kandahar Sask. á mámidagskveld-
ið var, í lækn:serindum. Kom aft-
ur eftir þriggia dægra burtuveru.
Á miðvikudagskveldið 19. f. m.
héldu nokkrir kunningjar Sigurð-
ar Melsted lionum samsæti' á St.
Charles hóteli. Voru þar saman-
komnir um 20 manns, stúkubræð-
ur hans úr Knigths of Pythias
Færðu þeir honum að gjöf fagran
og gildan gullhring, með áletruðu
fangamarki félags síns F. C. B. í
stúku þeirra King Edward Lodge
36, sem stofnuö var 9. Des. i fyrra,
er í eru margir íslendingar, en
Melsted forseti hennar. Hann er
lrið mesta lipurmenni og hinn bezti
félagsmaður, að allra raun, sem
þekkja hann.
Föstudaginn 28. Nóvember voru
þau Stephan Björnsson og Guðrún
Grimson, bæði frá Elfros, Sask.,
gefin saman í hjónaband af séra
H. Sigmar, á heimili Páls Thómas-
sonar fósturbróður brúðgumans.
Við þetta tækifæri héldu þau Mr.
og Mrs. P. Thómasson rnjög
rausnarlega veizlu. Og sótti lrana
fjöldi boðsgesta úr bygðinni. Að
hjónavigslunni sjálfri afstaðinni,
voru gestirnir sjálfir leiddir t!l
borðs, sem hlað ð var allskonar
gómsætum og góðum mat. Svo
skerntu menn sér langt fram á nótt
við ræðuhöld og söng o. s. frv.
Og þegar menn fóru að hugsa til
heimferðar, var framborið kaffi
og súkktilaði og alskvns sætu réttir.
I Ungu hjónin setjast fyrst í stað að
I hjá herra J. H: Björnson, bróður
i brúðgumans.
íslenzki Liberal Klubburinn
Heldur sinn fyrsta
“SMOKER”
í neðri Good Templar
salnum, næstkomandi þriðudags-
kveld, 9. Desember, klukkan átta.
Ræðumenn :
f
T. C. Norris,
Thos. H. Johnson,
Dr. B. J. Brandson
og fleiri ræðumenn.
Komið snemma
Nógir vindlar !
© SILFUR-BRUÐHJON 6)
Bjarni Jasonsson.
Guðrún Eiríksdótttr.