Lögberg - 22.01.1914, Qupperneq 2

IjOGBERG, fimtudaginn
22. JANÚAR 1914.
Kvæði
Flutt á gamalmenna samkomu 30. Des. 1913.
Hér áfram nifiar, alda þögli straumur,
liinn ómælanfii fram i tímans sjá;
vor æfi liöin er sem vökudraumur,
er eng'nn ]»ó aö fullu ráöa má,
en minningar hans munum ætiö geyma
á meöan oss er leyft aö vaka og dreyma.
\ ér mirnumst einatt okkar bernskudaga,
nær æskuvora skein í heiöi s*c'»l,
* og lékum vtr sem lömb í grænum baga,
svo léttfætt yfir grundir, dal og hól,
]>á (örlögum yér engum geröum kviöa,
því örugg }»óttumst heiminn viö aö stríöa.
l’ó drifið margt á dagana siöan hafi,
vér drotr.i þökkum oss er lifiö gaf;
]>aö getur enginn á þvi leikiö vafi
aö er nú meir en hálfsiglt lifsins haf,
]>ó ei vér skil ’um æörast hót né kvíöa,
eti óskelfd vorrar lausnar stundar bíöa.
Nú stöndum vér sem fornar, feysknar eikur,
er felt ltafa blöö og litarskraut gervalt,
ei virö'st framar lifiö tómur lsikur,
þvi lukkuhjóliö mörgum reynist valt;
i annaö sinn vér erum l>örn að veröa,
en ei það láttim gleöi vora skerða.
Sem litið barn eg verða aftur vildi,
svo við mig geti kannast frelsar nn
og tekiö mig af sinni miklu mildi
i miskunnandi náöarfaöminn sinn,
]>ars horfna v ni fæ eg afttir fundiö
og félagsskap við ]>á um eilífö bundiö.
.Ú, lofuin drottinn liönar fyrir tiðir,
já, lof sé honum fyrir blitt og strítt;
hér allir dagar eiga kveld um siöir,
og annaö hefst ]>á timabilið nýtt,
]>ars rikir elíf ró og helgur friöur,
en raunabárur allar falla niöur.
Æ, verum ung i anda meðan getum,
viö árið lnert þótt hrörni likaminn,
í von og trú vorn feril áfram fetum,
því friösæi móti brosir eilifð n,
þars af oss leysir ellikramar böndin
hin alvolduga drottins líknarhöndin.
Yér þökkum yður elskuðu félagssystur,
er oss hafiö búna þessa skemtistund.
Meö heitri bæn að kærleiksherrann Kristur --
nær kvaddar siðar veröiö hans á fund, —
þvi yður launi úr sínum kærleikssjóði
er sálum yöar mestur veröi gróöi.
. S. J. Jólumncsson.
aður til þess að hita vatn, fást þá álnir ('12,5 teningsmetraj af loft-
á hverjutn klnkkutíma 13 litrar af! rúmi herbergis þess eða herbergja
100 stiga — sjóðheitu vatni. Sé þeirra, sem hita skal . Eftir þeim
nú að morgni búiö aö koma upp mælikvarða þyrfti stofan, sein
suðu á 13 litrum, og þurfi aö halda i nefnd er aö ofan, ekki nema tæp
henni við í næstu 2 klukkustund- | 4 hrstöfl. Loftrúm hvers herberg-
rnar, skulum vér ráögera aö til ! is finst meö þvi aö margfal la sam-
]>ess þurfi eitt hestafl; þá mi nota | an hæö, bre’dd og lengd, og ef
» hestöfl til annars ]>ann timann. ráðgert er aö 1 hestafl dugi til að
I Mtiru flest heim li komast af með j.hita 50 teningsálnir, skal deila tölu
jxetta, eins og menn sjá, og það i þeirri, er sýnir loftrúmiö í ten-
jafnvel þótt eitthvað af afl nu sé j ingsálnatali, meö 50 til þess aö
notaö til ljósa kvölds og morgna. [ fnna hEstaflatölu þá, sem út-
Menn munu skilja ]>aö, að ekki j heimtíst til upphitunar. Dæmi:
er hægt að gefa fasta reglu. sem j herbergi er 5^x6 álnir aö gólf-
gild r fyrir öll ’heimili, um þaö hve fleti og 4 al. undir loft; stærö þess
| nvkiB afl þarf til matreiöslu. baö er 5^2x6x4=3132 teningsálnir; til
er undir stærö og þörfum heimihs- þess að hita þaö þarf 132 : 50—2,64
I ins komið, og mest undir þvi, hve ' hestöfl.
[ mikiff þarf aff clda í einu. Um [ 4. Afl til vinnu. Þegar raf-
I það getur hver húsmóöir sagt bezt magn er fengið 1 bæinn, mun fljótt
sjá’f, en ]>á veröur aö taka tillit j ]>ykja borga sig aö fá litinn raf-
magnsmétor til þess aö framkvæma
ýmsa vinnu, t. d. snúa kvörn,
er að ná 1 einhvern verkfræðinginn,
þegar hann er á ferðinni, og fá
hann til þess aö mæla. Allir vega-
verkstjórar landssjóðs hafa hka
verkfæri, sem er hentugt til slíkra
hæöamælinga, og kunna aö nota
þaö, og söinuleiðis víst einhverjir
af ráðunautum Búnaöarfélags ís-
lands, svo að það ætti ekki aö vera
erfitt aö fá fallhæðina mælda.
Framh.
Draumur.
[ cii 1 >a vuuui að
! t:l þess, að eldun meö rafmagni er [
| svo aö segja fyrirhafnarlaus, aö
j ööru en þvi er pössun matarins i
| pottinum snertir. Pössunin á eld-
! inum fellur alveg burtu. Þess
vegna má án aukinnar vinnu elda :
oftar, en m:nna í hvert sinn, held-
j ur en þar sem striöa þarf viö elda-
vélar meö lélegu eldsneyti, eins og | svaraði 1
I tiðast er hér til sveita.
‘3- Upphitun íveruhcrbergja. Þar
[ eru mikil vandkvæöi á að segja,
| hve mikils afls er þörf, af þvi aö
j stærð herbergja og hitunarþörf er
i svo afarmismunand'. ■ Til sveita
hverfisteini, skilvindtí, strokk,
þvottavél o. fl.; þetta því heldur,
sem rafmagnsmótorar eru injög
ódýrir i samanburöi viö aöra
mótora. Flestum mundi nægja
mótor, sem eyd'li rafmagni er
-2 hestöflum, og með því
A dimmgrænum ólgandi bylgj-
um barst báturinn minn. Eg
haföi mist árarnar og stýrið var
brotið, en áfram barst hann meö
jöfnum hraða, og nam loks staöar
við eyöisand, þar e’lif nótt ríkti.
Ömurlega hvein i ílustránum er
hinn kaldi næturvindur straukst
hjá þeim. Nábkikar vofur lædd-
ust á ströndinni og horföu á mig
með hálfbrostnum augum. Eg
ráfaöi um sandinn, stefnúlaus og
ráöþrota, þvi ekkert vísaöi veg nn,
og eg leit óttaslegin i kringum mig.
Yfir þvi ókomna grúföi sig hel-
myrkur, en Ijósin sem Vonin haföi
aö hann vröi ekki látinn ganga aö | kveikt voru of blort’ svo Þau
staðaldri. þarf ekki aö gera raf- ! hlJota aS de>'Él: fl-aillbJÚ þsssum
magnsstööina í heild smni stærri I de> jandi ljosum læöast nábleikar
milli máltiða meöan I f10?lar vofur- l)ær te>TÍa fram
[>sss vegna: a
ekki er verið að matreiöa, má ávalt
blákalda bera armana.
og glott-
fá nóg afl til þess að knýja sFikan j andi. f>’lkÍa l)ær. sér 1 knngum
eru kröfur manna til upphitunar j mótor, ef rafmagnsstööin á annað j ^ onina’ sem bnlPm horfir a að
ekki miklar. og viöast hvar má l>orö er svo stór. aö nægi til eldun- sk,nandl f°gru ’J05111 eru aS slokna-
komast af með aö hita aö staðaldri : ar- Von,n horfar a braut’ ÞV1 Ú05’
1 til 2 herbergi. ! Niöurstaöan verður þá þessi: t 111 sloknuSu og dou og Sorg.na sa
1 Rafmagnsofnana má gera fær- hestafl nægir flestum til ljósa (25 j eS re'kaum þær auðu sloöir. Ein
j anlega, svo aö ]>eir veröi fluttir úr j lamparj, 3 hestöfl nægja flestum hver hubni1 kraftur hratt mer
! einu 'herbergi í annað, og þess ! til matreiðslu, og alt lwaö þar er : afram’ en vofurnar fylgdu mer
vegna mundi á flestum læimilum fram yfir, upp í 8 til 10 hestöfl. I e,ns endunnmn ngar horfmna!-
! mega komast af meö 1 ofn. cn á ; er gott til hitunar. Meö öðritm j ,fsglefil- E" VElt ckkl hversu
stórum heimilum meö 2 ofna, ef | oröum. það þarf aö minsta kosti j rafaö! um sand.nn, en nu
ofnarnir ertt hafðir i stærra lagi j 3 hestöfl, og i mesta lagi
og'afliö er svo mikið, að ekki veröi j hestöfl.
strax of kalt i herbergi þó ofninn j Nákvæmara en þetta
sé fluttur um stund í annaö her
g__IO I varö breyting á draumnum. Eg
! þóttist stödd undir háum hömrum,
veröur umkringd af urð, eg varö aö halda
áfram, en
J
Rafmagn úr vatnsafli.
Eftir Jón I'orláksson.
8 j>ottum vatns
1 a
min., verður
III.
t*á snúum vér oss að viðfangs-
efninu, og er ]>á fyrsta spurningin,
sem úr þarf aö leysa, þessi: Hvað
]>arf mikið afl til þess aö framleiða
nægilegt rafmagn handa e.nu
heimili ?
Helstu ]>arfirnar á heimilinu eru
þessar.
1. Ljós á vetrtlm í öll hús
manna og málleysingja.
2. Hiti til matreiðslu.
3. Hiti i hibýli manna, aö
111 nsta kosti i eina stofu, setustofu
á vetrúm.
4 Afl til aö íramleiða þá
v'nnu viö heimilið, sem vélar verða
notaöar við.
Skal nú athuga hve mikiö afl
þart’ til l.vers fyrir sig.
1. Ljósin. E'tt hestafl nægir i
venjulegum kringumstæöum til aö
framleiða ljos á 25 rafmagrs-
lömpum, að ljósmagni á við mjöal
steinohula.npa liver. bera 16 kerta
b’rtt. hver. sem kalldð er. Ekki
\ilja menn spara ljé.sin, cf frani-
’eidd erti maö vatnsatli, og skal
því gera ráð fyrir einunt lampa i >
hverju herberg:, og tveim i stærstu ’
herbergjunuin, ennfrenuir i fjósi..
hænsnahúsi. hesthúsum og fjár-1
húsurn ef efnin leyfa. Getur nú j
liver taliö saman hve marga lampa i
hann ]>arí, og reiknað út eftir því j
hve mörg hestöfl ]>arf til ljósa.
2. Matrciffsluhiti. Afliö, sem til |
hans þarf. fer eftir ]>vi, hve m’kiö
húsmóðirin ]>art’ aö elda i einu, og
hve lengi hún vill biöa eftir þvi að
suðan komi upp. T»vi minni sem
ix>tturinn er og ]>vi þolinmóðari
sem húsfreyjan er, því minna afl
má komast af meö til eldunarinnar.
Ef tækin, sem. brey’ta fyrst
vatnsaflinu 1 rafmagn og svo raf-
magninu 1 hita, værti fullkomin,
svo að alt vatnsafliö breyttist í
hita, þá mtmdi hvert lœstafl, sem
túrbinan eöa vatnshjólið framleiö-
ir, getað hitað einn lítra af vatni
um iokí stig á Celsius á hverri
rrunútu. Nú eru tækin ekki nærri
þvi svo fullkomin, að öllu aflinu
verði breytt í hita. Með venjuleg-
um tækjum má gera ráö fy'rir að
hvert hestafl geti hitað 1 litra af
vatni 70 á hverri minútu. Eftir
því tekur þaö 7-100. eða h. u. b.
15 min. fyrir 1 hestafl aö koma
upp suöu á einum htra ('einum
potti) af ískökfu rvatm. Vilji
húsfreyjan geta komið upp suöu
hún þá að fá 8 hestölf úr bæjar
læknum ]>að kortériö; sé helmmgi kolum með því að brenna
me ra — 16 litrar — í pottinum hjá m’ölungsgcðum ofni. Nú
henni, kemur suöan ekki upp fyr
en eftir hálftima, ef hún hefir ekki
nema ]>essi 8 hestöfl.
í hergi.
Eins og áöur var getið fást úr
! hverjti hestafli um 7 hitunarein-
ingar á liverri minuttt lil sldunar,
og veröa ]>að 420 hitunareiningar á
j hverri klukkustund; við eldunina
tapast nokkuö af hitanum — fer
í f.t i loftið í eldhúsinu i staö ]>ess
[ að fara inn 1 matarpottinn — en
[ v’ð herbergjahitun er ekkt um
slíkt tap að ræða, og þess vegna má
[ telja aö ]>ar fáist um 420 hitunar-
e ningar úr hestaflinu á hverri
klukkustund, en hitaeiningu nefn-
! um vér, eins og áður er sagt, þann
I ’hita, sem nægir t’l þess aö hita 1
| litra af vatni um i° C. 10 hestöfl
gefa þá t.m 4700 hitaeiningar á
klukkutima. Þetta er ámóta m
i hiti og fæst úr 1 kg. af meðal ofn-
>eim i
kostar
spurn’ngunni ttm stærö stöðvarinn- I “ll.""1’ v" e£ særo1 mi? ,l e£SJa
ar ekki svaraö alment, og “
enginn að furða sig á þvt, þótt [
svarið sé nokkuö óákveðiö.
spurt væri um þaö alment,
stokkinn. En áfram hélt eg og
prf komst loks inn i skuggalegan hellis-
jlvæ skúta, er lá langt inn i hamrinum.
” ar var nistings kalt, en bleikar
tnitndi svarið ekki veröa ákveönara I bfi,,agrindur hreiddust eins og á-
cn það, að hann þyrfti aö liafa þaö ! klæSl 1,111 lmaungolf helhsskutans.
sem stærst; sama er að segja um
stórt tún einn bóndi þyrfti aö hafa. j
raf magnsstöðina ; hún þarf aö vera 1
svo stór sem efni og ástæöur leyfa. j uSu lie,na'
nú miöaö viö ]>að, aö
sé tekiö til matre ðsl-
Þetta er
ískalt vatn
ttnnar. og þetta afl þarf ekki til
hitunar netra rétt á nttöan verið er
að koma ttpp suðuimi: eftir að
suðan er komin tipp nægir helm-
ingur til fjórði hlttt' þess aíls til
þess að halda við suðunni.
klæöi
Eina lifsmarkiö vortt nöörttr er
áttu heima á meöal. hinna blikn-
Enn varö breyting á
Iraumnum. Eg jxittist sjá mig
TII. sjálfa liggja 1 hellismunnanum,
önnur höndin lá máttlaus á beina-
Mccliug vatnsaflsms: grind er hj4 mér hv'l]dii en h:n
7>á er tiltölufega auövelt aö tnela | hafði stirnaö er eg fómaöi henni á
aflið i lækjttm og mjög litlum ám. j móti sk’imunni cr skein inn i hellis-
Ef mæling á aö skera úr þvi, hvort i skútann, og var enn útrétt á móti-
aflið sé nægilegt fyrir rafmagns- ! Ijósintr. Gömul norn er þarna bjó,
kilí ' stöð. verður að gæfa ]>ess vandlega | kom nú fram og laut nifittr a«
aö mcrla afliff þcgar lcekurinn cr ' mér. hún rak upp hlátur um leið og
sem minstur. sérstaklega áriöandi; hún reif frá mér kirtilinn, sem
að rnæla hann í mestu kuldttm og latislega var festur saman á brjóst-
þurviörttm að vetrarlagi. [ mu- sa e&
Mæling aflsins er fólgin i þvt
aö mæla:
1.
THE WINWIPEG PlflND CÐ.
VERÐA AÐ FLYTJA
Búðin að 295 Portage Ave., þarsem Winni-
peg Piano Co. hefir verið, er orðin of lítil fyrir
verzlunina, svo ört hefir hún aukist.
2. FEBRÚAR VERÐUR FLUTT
í hin nýju, fögru og stóru herbergi að 333
Portage Ave.j á horni Portage og Har-
grave Stræta, þarsem Ganada Furniture Co. var
til skamms tíma, og er nú verið að breyta þeirri
búð eftir vorum þörfum. Meðan á því stendur
verða hinar afarmiklu birgðir verzlunarinnar af
Piános og Player Pianos að seljast, með því að
áformað er að byrja í nýja staðnum með alger-
lega nýjum vörum, sem nú eru á leiðinni frá
helztu verksmiðjum í Canada og Ameríku.
Útsalan stendur aðeins
í tvær vikúr tta'ver1?""
ekki eitt einasta hljóðfæri óselt í
búð vorri.
HVERT HUÓDFÆRIVERDUR AD FARA SÍNA LEID
Það er m kíð í ráðist að losa sig algerlega við vörubirgðir svo
miklar og margvíslegar, en ef þér viljið lesaprísana með athygli,
þá munuð þér fljótt sjá hvern g farið verður að því.
AÐEINS GÆÐA HLJÓÐFÆRI
Ný Pianos fyrir sama verð og gömul
Vanalega $325.00 Cabinet Grand Pianos fyrir.$245.00
“ $350.00 “ .......... . $265 00
” $375.00 •' “ ’’ •’ $285.00
$425.00 ....................$315 00
“ $450 00 “ “ “ •• $340.00
" $550.00 “ “ “ "...$425.00
Kjörin væg. alt frá $ 10 út í hönd og $6, $8 og $10 á mánuði.
Vanalega $650 0 0 88 nótna Players á .$495 00
“ $700.00 “ ■• “ .........$545.00
“ $850.00 “ “ “ .......$675.00
Borgast á þrem árum. Brúkuð hljóðfæri á $100 --$150 og yfir
Winnipeg Piano Company,
295 Portage Ave.,
Manitoba Hail
Menn ltafa leitaö ýmsra ráöa t l
]>ess aö komast af msjö minna afl
til elduna‘innar; ]>ar setn vatnsafl
vr notaö ti! raftnagnsframleiösl-
unnar, veröur lientugra aö lita hit-
t’ti’ra stan ’a yfir lengri ttma, þvt
aö þá má hámark aflsins — sent
stærö stf’iövarinnar miðjist við —
vera minna. Sé t. d. svo nnt búið,
að ávalt sé haft nóg af 50 stiga
Iteitu vatni. ]>egar á aö fara aö
elda, þá er þegar fenginn helmíng-
nr af þeim hita. sem ]>arf t l þess
aö konia vtpp suöttnn:. 7>etta iná
þetta eina kg. af outKolum ekki
nema um 2/2 eyri i kaupstöðum
hér, og tná af þessu sja, að litið
verðitr úr 10 hestöflum ]>egar þau
eru notuð til hitunar; þau eru þá j 2
ekki ttema 2—3 au. virði um •
kltikkutímann, en mundtt i kaup-
tiinum og lx>rgum seljast á 1,00 til sekúndu þegar hann er minstur.
1.50 tttn khjkkutimann til v:nnu i á ér sjáum ]>aö hér aö framan.
verkstniöjum. og ennþá herra veröi [ aö 1>egar 7.5 litrar t’alla á hverri
til ljósa. T>aö gefur því aö skilja. | sekúndu niötir 10 inetra hæð, þa
aö um herbcrgjahitun meff raf
tnu. Þá sá eg þar mikið sar er
blóðiö spýttist úr; við þaö hrökk
eg upp af svefnimtm, og draumur-
Fallhæö vatnsins í metrum. | inn breyttist ekki framar, en fagn- ,
Vatnsmegniö i Iitrum á hverri j andi rétti eg út hendina á móti
sekúndtt, eða hve margir lítrar ; fyrstu sólargeislunttm er læddust
renna fram lækinn á ltverrij inn um gluggann minn.
29. Des. 1913.
fá meö því aö hafa hæfilega stóran
-■atnsliitúra. og nota dábtiö afl til
þess að liita vatn t honum ]>antt
' h’ta sól?r’’ringsins, sem þess |>arf
meö. Sé nú til 50 stiga heitt vatn,
og ]>urf’ aö hleypa upp suðu á 8
lítrum, þt nægia til þess 4 hestöfl
ef >-":-ja má til þess 15 m'inútum.
cn á hálftima tná jafnvel gera þaö
með tve’m hestöflum. Sé nú gert
ráö fyrir 1 hestafli til annara nota
á meöan éannaöhvort til Ijósa eöa
til þess aö halda vatnshitaranum
hæitum í. tuá sjá að 3 hestöfl ertt
það minsta, sem mttn verða komist
af með á nokkurnveginn stóru
he’niili. og mjög æsk legt að hafa
dálitið meira. besstt til sönnunar
skulum vér hta ögn nánar á hvað
maqni gctur þvi affcins vcriff aff
rceffa, aff framlriffsla rafmagns sc
afar ódýr. eða helzt að hútt kosti
ekkert annað en vexti og fyrningu
einhverrar ekki mjög mikilla"
stofnfjárhæðar. betta á sér nú
einmitt stað, ef ódýr rafmagnsstöð
er hygð fvrir einn eða fleiri <veita-
1><æi til Ijósa og mat'æiðslu, og
kringumstæður le> fa að gera hana
svo stóra. aö ekki þttrfi að nota
alt aflið til inatre'ðslu eða ttnd'r-
húnings matre'ðslu évatnshitunar)
að staöaldri. begar ekki er verið
að elda. er þá afliö til matreiðsl-
! ttnnar ónotað, og ef ekki er hægt að
ætla þvt annað hentugra verk, er
! sjálfsagt aö rota þaö til herbergja-
i h’tunar. T>aö kostár þá ekki ann-
| aö en að ltafa þar til geröa ofna.
! og svo dálítið tneira slit á 'véluti-
[ itm. setn framleiða rafmagnið.
Tfitunarþörf herbergja er mis-
i mttnandi. eftir þvi hve stórir glugg-
! ar eru á þeim, hve þykkir og
, skjólgóðir veggir eru, og sömu-
! leiöis gélf og 1oft, og svo eftir þvt
[ hve margir af veggjum herbergis-
ins eru útveggir, en aðallega miö-
ast hitunarþörfin viö stærð her-1
bergisins. Hertærgi sem væri 6x8
hefir sú bima
leiöa þá regltt
finst meö því
an metratölu
hestafl; af þv’t ma 1
að afl lækjarins
aö margfalda sam-
fallhæðartnnar ng
og
deda
I Titratölu vatnsmegnsins,
| útkomunni meö 75.
En nú spyriitm vér.ekki um þaö,
í hve ntikiö af 1 sc til 1 læknum,
! heldttr hve tnikiö afl vér getnm
| fcngiff úr læknitm; nú crtt tækin
! til notkunar afls:ns ekki fullkomn-
í ari en það. aö 25% af afli því, sent
lækurinn hef’r. fara forgöröum.
i jafnvel ]>ó notaðar seit mjðg gófi-
I ar túrbinur. og ennþá rneira, ef
| notuö ertt vatnsh jól: 1>á tapast ;
[ máske 50% eða meira. Eg geri ráö
| fvrir aö venjulega veröi notaöar ;
túrb’inur, og tapist ekki nema 25% ;
i af hverri 100 kílógramma orku. ’
sem i vatninu býr, náum vér þá
75 kilógrammetrum, og samkvæmt !
j>ví veröur reglan til þess aö reikna 1
út tölu fáanlegra licstafla, þessi:
Margfalda mctratölu fallhccffar-
innar mcff lítratölu vatnsaflsins, !
og dcil útkomunni mcff 100. T>á i
kenmr. hestaflatalan.
Hvaö er fallhccffin?
E’ns og margir munu vita, er
vatnsafliö notaö á þann hátt, aö
fvrir ofan einhvern foss eöa brekku
álnir á gólffleti x>g 4 álnir urdir ] er vatniö leitt inn i pípu eða stokk.
loft, mundi í vel bygðu húsi eða
fa má ut 3 hestöflum. bæ þykja sætnilega hitað i mestu
I f yfirlitinti að framan má sjá að kuldum, ef það fengi 3000 hitun-
r hestafl er sama sem 736 watt. areimngar á hverjum klt.: þetta
I En nokkuð af þessu tapast alt af, samsvarar tæplega 6hestafli.
svo að meðaltali má ekki telja að ] Einn færanlegur ofn, sem tæki 10
imti í húsum eða i suðutækjum fá- j hestöfl, mundi þá nægja vel til að
ist meira en 70% eða rúm
watt, úr hestaflinu. Úr þrem hest-
öflum fást þá rúm 1500 watt. Nú
samsvarað’ ein hitaeining 427
kgm.. og einti ivatt timi 367 kgm.;
af þessu má reikna út að ein hita-
eining samsvarar 1,19 watt tímum.
Úr 1500 watt tímum fást þá h. u.
b. 1300 hitaeiningar. Með öfir-
um orfium, úr þessum 3 hestöflum
getum við fengið 1300 h:taeinin<r-
ar á hverjum klukkutima. Ef
allur krafturinn er stöðugt brúk-
500 j hita eitt svona berbergi og annað
nokkrtt mirna. eða ef menn vildu
hafa 2 fasta ofna, mttndu 10 hest-
öfl einnig dtiga til að kynda þá
l>:iða. T>essi hitun hygg eg að
mundi nægia jafnvel hitunarvön-
ttm kaupstaðarbúum, og senni'ega
þætti sveitamönnum hún fullrægi-
andi þótt aflið væri nokkru minna
en hér er ráðgert. Eg 'held að
sveitamenn mtindu telia sig hafa
sæmilega hitun með 1 hestafli að
staðaldri fyrir hverjar 50 tenings-
Svo rennur þafi eftir pipunni nið-
ur alla brekkuna, og fyrir ncfisn ;
hána er því hieypt inn i vatns- [
hjól:8 eða túrbinuna, og þifian j
fær það að fara aftur út i farveg- |
inn.
Fallhæðin er h(cffarmunur vatns-
borðanna, þar sem vatnið er tekið !
inn í p'ipuna eöa stokkinn að ofan j
og þar sem það fer frá hjólinu I
eða túrb’inunni að neðan. Þennan
Iiæðarmun geta menn mælt nokk-
urnvaginn með einföldum verk-
færum, með hafjafna (vaturpa?sa)
ef ekki eru önnur tæk' fvrir hendi,
og mun hver smiður geta erert það
o® margfir aðrir, oe skal eg þv'i ekki
fiölyrða um það. Ef e:nhver skvldi
ekki geta fengið neinn í sinu bvgð-
arlagi, sem treysti sér til þess, þá
Hugrún.
Guðjónia Einarsd > íi - Ólafsson
Dáin 29. Október 1913.
Fækkar á ættstofni
féll að \xlli
í fyrra þinn bróðir,
ei fyllist það skarfi.
Nú var sú grein
er næst liontim stóð
sncigglega snortin
stálmagni dauðans.
Bar sú grein
biöð litfögur
innra og vtra
atgjörvi prýdd.
Náttúran veitti henni
vænle’k mætan
svo'af öðrum bar
yndis þokka.
Syrgja þig vinir
svrgja. ]>ig ættmenn,
en hugsárast dætur
harma þinn deyð.
I>ví móður svo mæra
.margoft er getur,
hve mikið þær mjstu
eg mála ekki kann.
Syrgir öldungur
svanna mætan
dagsljósi dulinn
drúpir nú höfði
]>vi ell'n og sorgin
og sjónleysið dapra
bundu sín ráð
að beygja hraustmenni.
Minning þin er mér
sem morgunstjarna
á hugsjóna himni
svo hrein og fögur.
Skín hún þó skyggi
af skýbólstrum harma
að hugur minn gleðst
að hafa þér kynst.
Man eg þá saman
sátum og ræddum
rnn svipbrigði tímans
sárindi og böl.
Ó, hvað við þráðum
sem einum huga
ráðrúnir lífs’ns
lesa ntega.
Svo leiðstu á burt
eg lít þig ei aftur,
f rænka min kær
á foldu hér.
En máske á síðan
eg svifi þér nærri
á dular vegum
draumlanda vorra.
Nú ertu leyst
frá lífsstríöi þungu,
endaö er erfitt
æfistarf þitt.
Öðlast þú hefir
eilifðar friðinn
og fundið þinn ástmög
sem unnir þíi he'ltt.
Prœndkona hinnar látnu.
Eftirmæli þessi vom birt í Iíkr.,
misprentuð og afbökuð. Lögberg
! er vinsamiega beðið að prenta þau
rétt. —Höf.
nýja aðferð til að kekna berkla-
veiki i bömum. Aðferðin er sú.
afi skera burtu mik’nn part af
eiida]>arininiim og græða stúfinn
við smáþarmana. Þetta ha.fi verið
reynt við bam er komið var í
dauðann af tæringu T mjaðmarlið
j og brá svo við að barnið fór strax
að hressast og varð albata, að sögn,
á fáum vikum. Samsxonar afi-
gerð T líkum tilfellutn hefir gefist
vel á öörum stöðum alveg nýlega,
aö því er fréttir herma. Aðferfi
þessi er bygð á þeirri kenningu
liins fræga Metclmikoffs, aö gerl-
ar safnist fyrir og vaxi afar ört í
endaþarminum, svo að líkaminn hafi
ekki við aö koma þeim burtu, og
stafi af því margir sjúkdómar.
TTefir hann, svo sem alkunnugt er,
komizt aö ]>eirri niöurstöfiu, afi
skyr, súr mjólk og sýra. vinni á
þessa gerlamergð í liinu fymefnda
líffæri, styrki líkamann til aö
standa T móti sjúkdómum og lengi
lífið. T>essi saga er 1>ér sögö e:ns
og 'hún stendur í blöðtim, en hvort
hin nýja aðferð er að nokkru nýt,
mun fljótlega sýna sig.
Skipstrand eystra.
Póstgufuskipið Cobequ:d festist
| á skeri -í kjafti Eundy flóa, fyrir
I Nova Scotia strönd, á sunnudaginn
j annan en var. I>á var bylur og
stórviðri og illt í sjóinn, enda eru
J þar straumar strTðir og óhreinn
j sjór. Á skipinu voru 108 manns,
! hásetar og farþegar og áttu illa
| æfi þartil þeim var bjargað úr
skipinu á ]>riðjudags kveld af
skiputn sem ]>angað sóttu við mik- j Hér með er skrá vfir umboðsmenn
inn háska og erf 'ði. Sjór gekk [ I-ögbergs, í hinum ýmsu bygðum ís-
yfir skiptð öfiru hvoru, svo að það ' 'endinga í Vesturheimi. Lögberg
var í þvkkri klakabrynju á svip-
Umboðsmenn
Lögbergs.
stundu og bylur lengst af svo
svartur, að ekki sá stafna á nvlli.
Hugðti farþegar, að hver stundin
væri sin hin síðasta. er boðarnir
buldu á skipinu og löfirið gekk upp
í reiða. Loftskeytaáhöld haffii
skipið, en ]>au gengu brátt úr lagi,
j og er ttminn leið og ekkert sást
| sk:pið koma til lijálpar. þá tóku
sumir að örvænta. Eimm af skips- j
bátunum voru óbrotnir, en ckki
þótti tiltök að leita á þeiin til lands, j
með þvi að brim var mikið fyrir |
öllum ströndum, straumar og rast- |
ir nálega ófærar opnum farkostum '■
og bylur annað kast’ð með áköfu !
hvassviðri. Loksins komust þrjú 1
skip að rifinu, og tókst að ná fólk-
inu úr hinu strandafia skipi, og er
nú befiifi betra veðurs til að ná
vörum og póstflutningi eða jafn-
vel draga skrokkinn af r:f’nu,
ef ckki skyldi vera svo mikifi brot-
inn, afi fær sé til flutnings.
Ný lœkningaraðferð.
Frá Lundúnum kemur sú frétt,
afi læknar vifi einn helzta barna-
spítala þeirrar borgar hafi reynt | G. F. Gíslason, Elfros, Sask.
óskar þess, að kaupendur blaðsins
kynni sér listann og geri umbofis-
mönnunum eins létta innheimtu á
skuldunum og unt er; og greiöi það,
er þeir ktinna að skulda, hið allra
bráðasta.
Oiafur Einarsson, Milton, N. D.
J. S. Bergmann, Gardar, N. D.
Jón Jónsson, Svold, N. D.
K. S. Askdal, Minneota, Minn.
J. S. Víum, Upham, N. D.
Jón Pétursson, Gimli, Man<
S. S. Anderson, Candahar, Sask.
Jón Óiafsson, Leslie, Sask.
G. J. Budal, Mozart, Sask.
Paul Bjarnason, Wynyard, Sask.
Jónas Samson, Kristnes, Sask.
Svb. Loptsson, Churchbridge, Sask.
Olgeir Friðrjksson, Glonboro, Man.
Tón Ólafsson, Bru, Man.
Jón Bjömsson, Baldur, Man.
Ragnar Smith, Brandon, Man.
Gillis Leifur, Pembina, N-D.
J. A. Skagfeld, Hove, Man.
Dav. Valdimarsson, Wild Oak, Man
S. Einarsson, Eundar, Man.
Kr. Pétursson, Siglunes, Man.
Oliver Johnson, Winnipegosis, Man
Chr. paulson, Tantallon, Sask.
Sig. Mýrdal, Victoria, B. C.
Thorg. Símonarson, Blaine, Wash.
Óf. Sigurðsson, Burnt Lake, Alta.
Jóhann Sigfússon, Selkirk.