Lögberg - 05.03.1914, Qupperneq 2

2
LOGBERG, FIMTUDAGINW 5. MARZ 1914.
Vel plœgður akur geíur ávöxt um uppskerutímann
Me8 mörgum tilraunum og vísindalegum
athugunum hefir sannast alveg nýlega
hversu ráSlegt og jafnvel alveg nautisynlegt
þaS er, atS undirbúa jarSveginn hæfilega,
á8ur en hann er plægfiur.
Náttúran geymir raka undir sverSinum,
sem fer upp og nærir plönturnar meS hár-
æi5a aSdráttarafli. Sá kraftur vinnur því
a8 eins vel, a& JarCvegurinn sé vel undirbú-
inn og þéttur, þaS er aC segja, jarðvegurlnn
verSur aö vera kekkjalaus og mulinn svo, a5
hvergi finnist stór loftgöt til aö draga úr þvi
aS rakinn leiti upp I sáörótina. Hvort upp-
skera bregst eSa ber góðan ávöxt, er oftlega
komiS undir þvl, hvort rakinn helzt og geym-
ist I jaröveginum.
Há, þykk áburSarskán, kornstengur eSa
rusl er til fyrir st.öðu, og háræöavatniB tepp^
ist vi8 brestinn I botni skorunnar, því verSa
plöntunrnar aS vera komnar upp á vatniíS I
sáS beSInu. fær ná ekki I rakann úr neBri
lögum jarS.vegsins, undir sverSinum.
þetta má hefta me8 því á8 diska á8ur en
plægt er. Diskingin ekki a8 eins mylur moid-
ina og þar meS kemur I fullkomiS samband
skorubotns og plóggarSs, heldur ver8a allir
ábur8arkögglar, jurtaleifar og rusl er ofan á
liggur skori8 I smá-parta og keyrt ofan 1
sáBbeSin.
þegar diskaS er, skerast háin (stubble) og
blandast moldinni, svo aS þegar hún er plægS
ofan I svörS, verSur rotnunin hraSfara og
svarSarlagiB legst þétt aS jarSveginum næst
fyrir ne8an sig.
ViS þaS aS diska er jörSin undirbúin til
skjótrar upptöku raka, ef væta kemur úr
lofti eSa snjór bráSnar, og hindrast meS þvl
aS jarSvegurinn fari undir vatn.
Ef diskherfi er notaS skynsamlega og á
réttum tíma ár eftir ár, þá'vex viS þaS upp-
skeran stórkostlega. fetta hefir sannast ár
eftir ár meS mjög nákvæmum tilraunum.
Af öllum hlutum er gott sáSbe8 merkileg-
ast, en þa8 má bezt undirbúa meS þvl aS
nota diskherfi.
Deere BA tegund Diskherfa
Eina svepjanlega diskherfiö
Hi8 þriBja handtak meS sínu afarsterka á-
taki leggur til þrýsting, sem meS þarf til aS
skera niSur hnúska e8a gar8a ,án þess aS
miShluti vélarinnar fari á kaf. Hver hluti
er út af fyrir sig. AS éins sá partur, sem
rekst á fyrirstöSu, lyftist upp frá jör8u. Ef
herfiS er alt ósveigjanlegt, þá verSur aS lyfta
þvl öllu frá jörSu og verSa, þá stórar skellur
óskornar eftir.
Endingargott herfi.
Á tegundinni B. A. er há hvolf stálgrind,
hreint öll úr kolstáli. Diskblööin eru úr
bezta efni og mjög vel fáguö. Boltar allir
úr þykku stáli og vel hno8aSir. (ill vélin tek-
u rlItiS á sig vi8 hverja mótstö8u, sem henni
er hleypt á.
Gœða herfið, búið til
af John Deere verk-
smiðju, sem gefur á-
byrgð fyrir gœðum.
Það hefir alla kosti sem slíkt á-
hald þarf að hafa til að bera,en
hreint enga parta, sem ónauð-
synl gir eru
Auðvelt í meðförum
BæSi fyrir keyrslumenn og hesta . Handtök
sett á hentuga staSi. Diskar renna vel á
umgerS úr hörSu hlyntré. Oliukönnur ofan
á grindinni tiltælcar og nær ekki ryk né ó-
hreinindi til þeirra. Tunga á hjólum stend-
ur fram úr og má snúa hjólunum, og kem-
ur þaS alls ekki niSur á hestunum, þó aS
hjðlin fari yfir fyrirstö8u. Sköfur - halda
hnffunum alveg hreinum alla tlma. þær
má setja á miSbik e8a egg eSa losa þær al-
gerlega af ef þurfa þykir, og létta meS þvl
dráttinn.
Marga aSra sérstaka kosti hefir Deere
tegundin B. Hún er fremst allra diskherfa.
MeS þvf herfi geta bændur fengiö meiri upp-
skeru án frekari útgjalda, tímaeySslu eSa
áreynslu.
Skrifið eftir bók vorri „Bigger Crops From Better Seed Beds“. Hún geymir stórmikið af hentugum Ieiðbeiningiim.
Vor nýja bænda vöruskrá er tilbúin, hin fullkomnasta, er nckkru
sinni hefir útgeíin verið. Send ókeypis.
John Deere Plow Company, Limited
Winnipeg,
Regina,
Saskatoon,
Calgary,
Lethbridge,
Edmonton
róSur afli á einn bát fyrir 1 ýmsra hluta osr oft í hagkvæmara
pr komin út og verSur send kaup-
endum þessa viku. (Er þa8 2. hefti
af 2. Arg.)
NÝ SAGA
<SM
eftlr skáldið
J. MAGNÚS BJARNASON,
sem lieitir:
í RAUÐÁR-
DALNUM
byrjar a8 koma út í þessu hefti. Sag-
an er löng og mikil og heldur áfram
a8 koma út 1 Syrpu um langt skeiS.
Fer sagan fram í Winnipeg og ann-
arssta8ar I Rau8árdalnum — eins og
nafniB bendir til — á írumbýlingsár-
um íslendinga hér I álfu, og mun
mörgum forvitni hana a8 lesa. —
Forlagsréttur trygSur.
Inniliald þessa heftis er:
MóStrin. Saga—Jar8stjarnan Mars.
Eftir Jóhann G. Jóhannsson, B. A. —
Staurar. Saga eftir Egil Erlendsson.—•
Sjóorustan milli Spánverja og Eng-
lendinga 1588. Eftir Sir Edw. Creasy.
(pýtt af séra GuSm. Árnasyni).— í
RauSárdalnum. Saga eftir J. Magnús
Bjarnason.—þáttur Tungu-Halls. NiS-
url. Eftir E. S. Vium.—Svipur Nellie
Evertons. Saga.—Flöskupúkinn. Æf-
intýri.—Dæmisögur Lincolns.
Árgangur Syrpu — 4 hefti — kostar
gr.OO. Hvert hefti í lausasölu 30c.
Gerist kaupendur Syrpu strax, þvl
grunur minn er sá, aS upplagiS
hrökkvi hvergi viS eftirspurninni. —
Næsta hefti I Aprll-lok.
ÓLAFUR S. THORGEIRSSON,
'l’als. G. 3318. 678 Sherbrooke St.
WINNIPEG. MAN.
Fiskiveiðar við ísland
1913
Eftir Þorstein Júl. Sveinsson.
I,
Strandveiðar.
Róðrarbátar. Þessi veiöi er
stunduS um alt land, þar sem bygS
liggur aS sjó, en á mismunandi
timum árs á ýmsum stöðum, eft'r
]>ví hvenær búast má við fiski-
göngum upp að hverjum staö. Á
Raxaflóa, í Ólafsvík og við Isa-
fjarðardjúp er veiði stunduö alt
áriö, og á Norðurlandi og Aust-
urlandi vanalega frá Maí byrjun
fram aö jólaföstu. A öörum stöS-
um töluvert mismunand'i eftir fiski-
mergS og veSurlagi.
Yfirleitt hafa róðrarbítar aflaS
vel þetta ár. ViS Faxafióa og
austanfjalls verSur meSal-hlutur
um 500 fiskar á vetrarvertiSinni,
sem álitinn er meSalhlutur nú h:n
seinni ár. Á VestfjörSum og
NorSurlandi mikiS góSur afli og á
austfjörSum ágætis afli sumarai'r
uSina, alt aS 100 skp. á bát meS
þremur mönnum.
Vélabátaveiðin, sem einnig er
stunduS frá flestum veiSistöSum
landsms, hefir víSast hvar gefist
fremur vel. ViS Vestmannaeyjar
telst til, aS meSalafli um vertíSina
hafi veriS nál. 16 þús. f:ska á bát,
og á Faxaflóa um 20 þús. fiska á
bát, jafnlangan tíma, en þar byrj-
ar veiSi töluvert seinna en í Vest-
mannaeyjum.
Á VestfjörSum var aflinn frem-
ur rýr, aS undanskildum þeim
bátum. sem fóru sumarmánuSina
norSur i- Húnaflóa og öfluSu þar
fremur vel. Á NorSurlandi var
mjög góSur afli, einkum um voriS
og á AustfjörSum ágætis afli, og
beztur eins og vant er á NorSfirSi,
þar veiddu sumir bátar hátt á
þriSja hundraS skp., en meSal afli
mun hafa veriS nálægt 160 skp. á
bít.
H afskipaveiði.
—^
bilskip. Þegar maSur veitir því
eftirtekt hvar þilskipin eiga heima-
er þaS aS eins á öSrum helming
lands:ns frá Reykjanesi norSur um
land af Langanesi. Þessum skipum
fækkar óSum, einkum viS Faxa-
flóa. Yfirleitt má segja aS skip
þessi hafi aflaS í góSu meSalIagi.
Á skipum frá Faxaflóa er meS-
alafli um 70 þúsund fiskar, á sk:p-
um frá VestfjörSum um 37 þús-
und norSlenzku skipunum um 60
þúsund, en á síSastnefndu skipun-
um er fiskurinn einna minstur, en
aftur á móti beztur fiskur á sunn-'
anskipunum.
Botnvörpungar. Flest af þessum
skipum eiga heima f Reykjavík, aS
eins tvö á Vestf jörSum, þau stunda
veiSi alt áriS aS undanteknum
þremur þeim minstu.
I byrjun hvers árs leggja þessi
skip afla sinn á ís og geyma hann
hannig og sigla svo meS hann til
Englands og selja hann þar. Er þá
vanalega nægur fiskur, einkum út
af VestfjörSum. Þegar veSur
hamlar ekki, fylla þeir skip-
in á viku tíma, en oft viU hin
oblíða vetrarveSrátta tefja veiði
þessara skipa. ÞaS er frábrugSiS
um fisk, sem seldur er til Eng-
lands, aS aflatalan er mjög óglögg-
ur mælikvarSi á fjárhæö þá, er afl-
inn gerir, heldur er mest komiS
undir fskiverSinu á staSnum, þeg-
ar skipiS kemur aS selja afla s:nn,
en verSiS er mjög breytilegt.
í þessu efni hafa islenzku botn-
vörpungarnir veriS fremur hepnir
þetta ár, aS eins undantekning hafi
skip:S ekki fengiS upp kostnaS sinn
í hverri ferS, en aftur á móti oft
selt meS mjög góSum hagnaSi.
Seint eSa snemma í Febrúarmán"
uSi hætta þessi, skip aS sigla meS
afla sinn til Englands í fs og byrja
þá aS salta aflann og leggja hann
hér á land til verkunar, og helzt
þaS óbreytt þar til skipin hyrja
síldveiSi seinnihluta sumarsins,
þau sem taka þátt í þeirri veiSi, eSa
þar til í September, aS þau aftur
byrja aS sigla meS fisk:nn fsvar-
inn til Englands, á sama hátt og í
byrjun ársins.
í byrjun saltfisksvertiSarinnar
var afli fremur lítill, mest rýr fisk-
ur og ufsakendur, en þegar á ver-
tíSina leiS byrjaSi ágætur afli.
Mest e ns og vant er á Selvogs-
grunni, svo aS skipin hvaS eftir
annaS komu inn me5 fullfermi;
einnig var mjög góður afli hjá
þessum skipum á vorvertíS, ýmist
út af AustfjörSum eSa út af vest-
urlandinu, beggja megin v'S ísa-
fjaröar djúp'S.
Aflinn hefir þetta ár veriS í góðu
meSallagi aS tölu til, þegar litiS er
á alt landiS, en aflinn talinn 1
krónum, hefir víst aldrei náö eins
hárri tölu, sökum hins óvanalega
góSa verSs á fiskinum.
Fiskvciðar mánaðarlega.
Hér fer á eftir yfirlit yfir hvar
helzt hefir veriS stunduS veiSi í
hverjum mánuSi, og hvern’g fiski-
skipin flytja sig eftir fiskigöngun-
um.
Janúar. Nokkurnveginn afli á
vélbáta bæöi á IsafirSi og í Vest-
mannaeyjum og suSurströndunum.
t»ar voru helzt ÞjóSverjar.
Febrúar. ViSunandi afli á vél-
báta í Vestmannaeyjum, mjög Iitill
afli viS Djúp. Botvnörpurgar
halda sig mest út af VestfjörSum
og í lok mánaSarins viS suSur-
landiS. Þilskipin frá Faxaflóa
leggja út í fvrstu vetrar ferS og
róSrarbátavertíS er byrjuS sunnan-
lánds viS OarSskaga.
Marz. Fjotnvörpungarnir halda
s'g frá IngólfshöfSa vestur aS
Skaga. GóSur afli i lok mánaSar-
ins, rýr afli í veiSistöSunum og
Vestmannaevjum.
Apríi. OóSur afli hjá öllum, er
stunda veiSi á tilgreindu svæSi,
ennfremur er dágóSur afli í þorska-
net í GarSsjó, e:nkum á vélbáta,
og einn'g dágóSur afli enn á f jarS-
arbotnum á hinum suSlægari Aust-
fjörSum, einnig i 1 þorskanet og
mjög góSur afli á vélbáta meS lóS-
ir, en langt úti. I byrjun þessa
mánaSar hófst þilskipaveiSi norS-
an- og vestanlands.
Maí. I miSjum mánuSinum
hætta menn aS mestu leyti aS
stunda veiSi í suSurverunum frá
HjörleifshöfSa til Reykjaness, ai)
\,Testmannaeyjum meStöldum. etí
um líkt levti bvrja róSrar alment a
Vestur- NorSur- og Austurlandi.
Þilskipin halda sig mest út af vest-
urlandinu og botnvörpungarnir frá
Gerp: sunnan um landiS aS Horn-
bjarg', alstaSar yfirleitt góSur afli.
Júní. FiskiveiSarnar reknar á
sömu stöSum og á sama hátt og í
Maí. AlstaSar fremur fregur afli.
Júlí. FiskiveiSarnar reknar á
sama hátt og í Jún’i. Um miSjan
þennan mánuS hefst síldveiSin viS
norSurland, og taka þátt í henni
ýms skip aS norSan, nokkrir botn-
vörpungar frá suSurlandinu og
mikill fjöldi erlendra skipa; veiSist
mest á svæS'nu frá Húnaflóa aS
Langanesi, fremur góSur afli hvaS-
an sem spyrst.
Agúst. Sömu ástæSur viS fiski-
veiSarnar og í Júl'i Þessi mánuSur
reynist oft einn af afladrýgstu
mánuSum ársins.
September. Um Iok mánaSarin''
hættir síldveiSin aS mestu, og öll
þilskip aS heita má bæSi á SuSur-
Vestur- og NorSurlandi, þau sem
ekki hafa hætt í byrjun mánaSar-
ins, en þaS er hiS algenga bæSi á
Vestur- og NorSurlandi.
Botnvörpungar sem fengist hafa
viS síldveiSar bvrja aftur á botn-
vörpuveiSi, og selja þá afla sinn til
Englands varSan 1 ís.
Október. Þá er fiskveiSunum
svo háttaS: Botnvörpungarnir
clreifa sér jafnt kringum alt landiS-
I^íSrar á Vestur- og NorSur-
Iandi aS mestu hættir aS undan-
teknum einstökum stöðum.
Á Austurlandi eru þaS helzt
heimilisfastir menn, sem fara til
veiSa þegar gefur.
Á þessum stöSum eru veiSar
reknar alt áriS: viS ísafjarSardjúp,
Ólafsvík og Sand og viS GarS-
skaga.
Þetta ár var haustiS aflasælt
hvar sem til spurSist og meS hvaða
lagi sem veiSin var stunduS, en þó
einkum hjá botnvörpuveiSurum út
af Vesturlandinu.
I Nóvember og Desember hald-
ast ve’SihlutfölIin hin sömu og i
Október, en róSrar eru þí strjál-
ari sökum gæftaleysis.
Til skýringar útveg vorum má
geta þess aS ár:S 1912, gengu hér
á landi eftir skýrslum vátrygging-
arsjóSsins skip fjórróin eSa stærri.
Skip menn
Þilskip •• 154 2895
Mótorbátar . . . . • ■ 236 i9Si
RóSrabátar .... ■• 321 2427
Botrvörpungar . . • • 17 578
Samtals .. . . 728 7848
Veðrátta.
ÁriS byrjaS: fremur blítt, en
þegar leiö á fyrsta mánuSinn komu
hret og stormar af ýmsum áttum,
sem hélzt fram í Marz, en frosta-
litiS og snjólétt, og aldrei nein af-
takaveSur; voriS fremur kalt og«
vindasamt.
SumariS varS aftur breytdegra.
þegar tillit er tekið til alls landsins.
Þar sem NorSlendingar og Aust-
lendingar muna naumast aSra eins
blíSu, en Sunnlendingar naumast
aSra eirs óþurkatíS og sólarleysi.
Olli þetta Sunnlendingum þungrar
áhyggju út af fiskverkun sinni, og
um tíma var útlitiS afar-ískyggi-
legt, þar sem nokkrir kaupmenn
urSu aS borga bætur fyrir að geta
ekki afhent fisk sinn, sem þeir
höfSu selt áSur, á réttum tima.
En þá hjálpaSi eftirspurnin á fiski
vorum, sem alt af fer vaxandi, ár
frá ári, svo aS kaupmenn munu aS
síSustu naumast hafa orSiS fyrir
tilfinnanlegu tjóni, þar sem hægt
var aS selja fiskinn á öllu verkun-
arstigi fyrir mjög hátt verS.
AS vísu voru ekki nrklir stórm-
ar um sumariS, né fram eftir haust-
inu hér á SuSurlandi, en sama veS-
urreynd hélst yfir Októberlok, en
þá byrja stormar, snjókoma og alls
konar illviðri, sem helzt til nýárs
óslitið aS heita má. Og um hátíS-
arnar verSa menn fyrst varir viS
hafís út af VestfjörSum, sem 08-
um berst upp aS landi, en hverfur
brátt aftur.
Síldveiðar.
Síldin er veidd meS reknetum og
herpinótum af gufuskipum, mótor-
skipum og seglskipum, sem heima
eiga á íslandi, Færeyjum, Noregi,
SvíþjóS og Þýzkalandi.
Flest skipin leggja veiðina á
land í Eyjafirði og SiglufirSi, 2 á
Raufarhöfn og fjöldi reknetaskipa
leggja aflann niður i fiskiskipiS og
sigla sjálf meS hann -ieim. Eru
þaS helzt hin stóru og vel búnu
norsku síldveiðaskip, sem koma
hingaS aS eins um síldveiðatímann.
Á’EyjafirSi voru lagðar á land
116..00 tunnur til útflutnings og á
SiglufirSi um 125.000 tn. ÞaS gef-
ur auga leiS, aS slíkur tunnufjöldi
þarf ekki litiö svæði á landi, þess
veg^ia hafa lfka veriS gerSar þetta
ár alls 8 nýjar bryggjur á síld'-
stöSvunum nyrðra, meS vörupðll-
tim.
En þar sem nokkur hluti sildar-
innar eySilegst í veiSiskipunum á
leiðinni heim meS aflann og getur
þvi ekki orðiS aS góðri vöru, þá er
þaS selt fyrir lágt verS til verk-
smiöja, sem bræða sfldina og búa
til úr henni olíu og áburðarkökur.
BæSi á SiglufirSi og EyjafirSi eru
slíkar verksmiðjur og í fyrra bætt-
:st ein við á SiglufirSi, sem stór-
kaupm. Goos lét gera. og er hún
hin fullkomnasta.
SfldveiSin er afar-mikilsverS
fyrir þessa staði, bæði beinlinis og
óbeinlínis, eins og alstaðar, þar sem
fjöldi manna kemur aS sækja at-
vinnu, sem gefur góðan arS. Sem
dæmi vil eg benda á: Söltun og
umsöltun og útskipun sjálfs aflans
og litlu m:nna viS aS losa úr skip-
um tunnur, kol og salt.
Yfirleitt gaf síldarveiðin \Vrk-
smiSjuntim góðar tekjur, en eink-
um })ó sildkaupmönnum, sökum
hins sívaxandi verðs síldarinnar. í
byrjun veiSitímans.
ÞaS mun eigi ofsagt, aS meSal-
verð sildarinnar á staðnum hafi
veriS 18,00 kr. tunnan, en eftir því
ætti afli sá, sem,út var sendur, aS
nema 4,338,000,00 kr. fyrir utan
töluvert af kryddsíld og alt, sem
verksmiSjurnar hafa keypt og
unniS. Naumast er ofsögum sagt
af gullkistunni miklu viS ísland,
ef menn þar eftir kynnu aS hag-
nýta sér þaS, en því miður fer
ntest af gróða þess fjár í vasa út-
lendinga: þó er nú á seinni árum
einstöku landar farnir aS sinna
slikum rekstri.
Hvalveiðar.
Þessar veiðar, sem um eitt skeiS
j voru mjög blómlegar hér viS land
og gaf útlendingum feikimikinn
arS, er aS mestu hætt, aS eins ein
hvalstöS rekin, stöðin Hekla á
HesteyrarfirSi. GerSi hún út sjö
báta frá Apríllokum til miðs Sept-
embers og öfluðu þeir allir til
samans 63 hvali, sem ekki var
aS þessi stöS hætti einnig á næsta
ári, en þaS er sú seinasta, sem telj-
andi sé að reki veiSar hér nú. Væri
óskandi, aS ef viS ættum þvi láni
aS fagna siSar, aS hvalir aftur
kæmu aS ströndum okkar, þá væri
útlendingum gert erfiSara fyr:r aS
eySileggja þá, en IrngaS til hefir
átt sér staS.
Nýungar, framsókn og hnignun.
Af nýungum ber fyrst að nefna
hafnargerð Reykjavíkúr, sem byrj-
aS var á í Maíbyrjun í vor. Mun
kenna áhrifa hennar til framfara
og framsóknar um alt land. Þá er
hin öfluga og myndarlega bryggja
í Hafnarfirði, meS vöruhúsum og
öllum flutningsfærum í fullkomn-
asta stíl. Enn fremur hafa veriS
reistir Bjargtangaviti, Kálfsham-
arsviti, Skagatárviti og Flateyjar-
viti. allir bráSnauðsynleg leiðar-
Ijós sjófarendum. Þó ber sjó-
mönnum ekki síður aS minrast
samkomu hins fyrsta fiskiveiða-
þings, flaggmálsins og í sambar.di
v’S þaS konungsúrskurSarins, sem
að þýðingu og efni er engum
skyldara aS ’ihuga og ræða en ein-
mitt sjómönnum, mönnum sem
hvaS helzt eiga erfiða stöðu i því
máli, eins og það nú horfir viS,
en ef framsóknin nær sínu tak-
marki, e:ga á ókomnum títna einna
almennast aS sýna þióðare:nkenni
vort i fánamynd. Og síðast en
ekki sízt, ber að minnast Eimskipa-
félags-stofnunarinnar, sem undir-
búningnr var hafinn um í fyrra.
ÞaS fyrirtæki hefir gagntekiS
hugi flestra landsmanna, sem meS
fölskvalausri viSIeitni vilja hrinda
því máli áfram til heillavænlegs
sigurs, þjóðinni til gagns og frama-
Ejölda smáatriða mætti enn minn-
ast. sem ekki er rúm fyrir í þess-
um fáu lintim.
Þá er aS minnast á hina hliS
málsins hnignunina. Einnig mætti
margt tína til af því tagi, sem
gengur undir þvf nafni, en oft er
ekki annaS en eðlileg breyting
Þann’g má nefna hnignun opnu
báta útvegsins, sem vélbátarnir
leysa af hólmi; og likt er ástatt um
þilskipin hér, sem útlit er fyrir, aS
botnvörpungarnir vilji aS mestu
útrýma með tímanum.
ÞaS er eðlilegt, aS mönnum, sem
ekki eru útveg því kunnugri, standi
stuggur af jafn mikilli fækkun þil-
skipa og átt hefir sér staS þetta ár,
án þess að útvegur í öðrum stil
hafi til muna aukist. Og enginn
neitar, aS afturför er þaS, ef vel
nýtir menn þurfa fyrir þá sök að
standa atvinnulausir uppí.
En þessi atriði eru svo torskilin,
aS þaö þarf meira en aS lita á þau.
ÞaS þarf aS gagnrýna hvort
breytingin er ekki eðlileg afleiSing
brevttra tíma og því í fullu sam-
ræmi viS aðrar framfarir þjóðar-
innar. Útvegurinn er orSinn svo
m:kilsverður fyrir okkur, aS mörgu
fé er víst ver variS, en þó variS
væri hæfilegri fúlgu til aS ihuga
hann og finna hið sanna notagildi
hinna ýmsu veiSiaSferða.
En bein afturför, ekki e:ngöngu
fyrir Reykjavík, heldur alt landiS,
er hin mikla hnignun stórverzlan-
anna í Reykjavík á þessu ári, og er
þaS víst nóg verkefni fyrir fróða
menn aS rannsaka; og mundi sú
rannsókn gefa eftirkomendum
vorum mikinn fróðle'k, væru
ástæðurnar rétt fundnar.
ÞaS er ekki æSi oft, sem viS
sjómennirnir höfum þurft aS
þakka rithöfundum á seinni dögum
fyrir bækur, sem snertu okkar eig-
in mál, en þetta ár hefir stjórnar-
ráS:nu þóknast í sambandi viS yf-
irmann varðskipsins aS gefa út
kver, sjómönnum til lciðbemingar,
meS mörgum góðum bendingum,
lögum og heilræðum, sem sjómenn
nauðsynlega þurfa, og er vonandi,
aS sjómenn yfirleitt sýni stjórnar-
ráðinu þakklátsemi sína meS því
aS kaupa ritiS, kynna sér þaS og
samkvæmt tilmælum benda á galla,
sem þeir finna; eða koma meS til-
lögur um nýjar endurbættir á því.
Eg skal leyfa mér að geta þess, aS
tilætlunin var, og mun verða eftir-
leiðis, aS hafa almanakið, sem er
franian viS bókina stjörnufræðis-
legt. Sama er aS segja um skipa-
listann, sem er þeim, er þekt hafa
ýms skip hér, mjög hvimleiSur og
mjög fjarri réttu, en slíkt eru smá-
gallar, sem auðvelt er aS laga.
KaupiS bókina og hún mun
verða ykkur aS miklum notum, hún
heitir: Almanak handa islenzkum
fiskimönnum.
Aths. Þaö gleymdist aö geta
þess viö afla vélbátanna, aS í
NorSfiröi fengu einstöku bátar yf-
ir 300 skp. þegar reiknaður er meS
léttverkaður fiskur, svo sem
Labrador, þannig fékk formaður
Jón Benjamínsson 340 skp. og
næstur honum var sunnlendingur-
inn Bjarni Gíslason meS 315 skp.,
sami maðurinn sem f haust kom
meS annan bát Gisla Hjálmars-
sonar hingaS suSur til róðra í vet-
ur og nú í lok Janúarmán. hefir
aflaS 12 hundruS af ágætum fiski
suður í MiSnessjó.
—fsafold.
Blikan á Baikan.
í ljós hefir komiö, aö ekki var
langt frá þvi í vetur að alt færi
í bál og brand á Balkanskaganum.
1 yrkir fóru til og keyptu sér öfl-
ugan vigdreka, heimtuöu ýmsar
evjar í Grikklandshafi, er af þeim
höföu veriS teknar, og gerðu sam-
band viS Búlgara og samning um
aö mega fara meS her gegnum
lönd þeirra t’I þess aS ráðast á
Salonika. Sá stjórnmála flokkur,
sem viS völd er 1 MiklagarSi,
Ungtyrkir, voru í uppnámi og vildu
fyrir hvern mun hefna sin á
Grikkjum og ná Saloniku, þarsem
J>eir hófu stjórnmála umbylting
sína og sömdu stjómarskrá Tyrk-
Iands. Grikkir í Albaniu á sína
hlið, vildu alls ekki í því ríki lenda,
heldur ganga í sambandiö viS ætt-
bræður sína, og meS þessu móti
virtust ráS stórveldanna ætla aB
veröa aS engu og alt ætla í bál og
brand. En eftir aS forsætis ráS-
herra Grikkjanna, Venizelos, fór
för sína meðal stórveldanna í vet-
ur, er ófriöar hættunni niðurslegiS.
aö sögn. Tyrkir 'fá þrjár smáeyj-
ar fyrir Dardanella sundi, er þeim
þóttu nauösynlegar, Grikkir í
Epirus láta sér lynda sambandið
viö Albaniu og stjórn Grikklands
skuldbindur s'g til aS v'iggirða
ekki þær eyjarnar, sem þeim hlotn-
ast, svo og aS misbjóða ekki
MúhameSs játendum, seni þar eiga
heima. En ein aðal ástæSan til
þess aS óróanum sló niður, er þó
talin sú, aS Tyrkir fengu ekkert
lániö, ekki einu sinni hjá Frökkum,
sem öllum þjóðum lána.— Albaniu-
Durazzo, eftir langa pílagríms för
meðal stjórnenda Evrópu, aðal-
leg'a í því skyni, aS fá skildinga til
aS byrja meS búskapinn. Út-
sendarar frá Albaniu fórti för til
hans og lögSu fyrir fætur hans
mold, sand og vatn frá Albaniu;
hann hafði konu sína viS hlið sér,
er hann veitti sendimönnum áheyrn
og þótti MúhameSs mönnum er í
förinni vorp, þaS undarlegnr s'S-
ur, aS sýna öðrum konu sína op-
inberlega, meS slæðulausa ásjónu.
Svo er sagt, aS kona sú eigi drjúg-
an þátt í, aS hún ber nú drotningar
titil. 0g er getið til, aS hún kunni
síSur aS sjá en bóndi hennar, hvaS
konungs staðan í Albaníu er vanda-
söm. Gamli Bismarck sagði viS
Ataxander er Búlgaríufursti var í
átta ár: “Taktu stöðuna, þér
þykir kannske nógu gaman aS
hugsa til þess eftir á, að þú skyld-
ir hafa komizt i hana.” Vilhjálm-
ur Þýzkalands keisari hafðiönnur
svör við hinn nýja Albaniukonung,
er ráða hans var leitaS, baS hann
hugsa af þvílíku “æfintýri”, en
ekki var þaS ráS þegiS, hvemig
sem nú “æfintýrinu” lyktar. En
ekki vildi hinn nýji konungur
setjast aS uppi í land«, einsog þegn-
ar hans kvöddu hann til, heldur í
hafnarbæ. þótti þaS tryggara aS
sjá til vígdreka stórveldarma út
um gluggana í svefnstofu sinni.