Lögberg - 22.06.1916, Qupperneq 1

Peerless Bakeries
Heildsöluverzlun
Búa til beztu tegundir af sætabrauði. Ekkert sparað
til að hafa það sem ljúffengast. Giftingar kökur búnar
og prýddar sérstaklega vel af manni sem er meistari Iþeirri
ðn. Kringlur og tvíbökur einnig til sölu. Pantanir frá
verzlunarmönnum út um landið fljótt afgreiddar. _
C. HJALMARSON, Eigandi,
1156-8 Ingersoll 8t. - Tals. G. 4140
29. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 22. JÚNÍ 1916
NÚMER 25
STRIÐ MILU MEXICO OG BANDA-
RÍKJANNA SVO AÐ SEGJA HAFIÐ
Eins og um hefir veriS getiö,
haföi Villa ræningjaforingi frá
Mexico ráöist á smábæ á landamær-
Uppreist og hungur í
Austurríki.
Chreighton herforingi
látinn.
um Mexico og Bandaríkjanna og
valdiö þar nokkru eignatjóni og
mannskaöa. Bandaríkin sendu her-
liö þangaö suöur til þess aö leita
hans, en þaö hefir orðiö árangurs-
laust. Nú kemur sá hlykkur á sög-
una aö Carranza forseti Mexico
krafðist þess aö Bandaríkin kölluöu
heim liö sitt frá Mexico og landa-
mærunum og kvaö landi sínu sýnd
óviröing meö því að hafa þar her.
Bandaríkin svöruöu að herinn væri
þar aöeins til þess aö verjast ef
árásir kæmu fyrir aftur, en alls ekki
í neinum stríös tilgangi aö öðru
leyti. Carranza lét sér ekki segj-
ast og sendi síðustu skeyti til Wil-
sons og lýsti því yfir aö ef Banda-
rikjaherinn ekki yrði kallaður til
baka, segði Mexico Bandaríkjun-
um strið á hendur, og gaf hann þaö
i skyn með miklum drýgindum aö
Japanar mundu veröa i bandalagi
viö þá ef tii kæmi. Lansing utan-
ríkisritari skrifaði Carranza aftur
og kvað það stefnu og ákvöröun
Bandaríkjanna, sem ekki yröi vik-
ið frá, aö herinn yröi hafður þarna
til þess aö vera við þvi búinn að
taka á móti ef óspektir komi upp.
Er búist við að Carranza láti sér
ekki segjast og telja menn það
jafnvel liklegt að stríð verði komið
upp milli landanna i dag eöa á
morgun.
Stríðsfréttir
'Þýzka skipiö “Herzmann’’ var
sprengt í loft upp af IJússum ná-
lægt ströndum Svíþjóðar. Varð
þar orusta milli allmargra rúss-
neskra og þýzkra skipa xi. júní, en
fréttir af þeim slag eru svo ógreini-
legar aö enginn sannleikur veröur
um hann sagður aö svo stöddu.
Sum skeytin segja aö milli 30 og 40
skip hafi tekið þátt í þeim bardaga
alls, en aftur segja aörir aö einung-
is fáein smáskip hafi verið þar um
aö ræða. Ein fréttin fullyrðir að
12 þýzkum skipum hafi veriö sökt
í þessari orustu.
Hver fundurinn á fætur öðrum
hefir veriö haldinn nýlega í Aþenu-
borg og viðar á Grikklandi, þar sem
afarharðorðar yfirlýsingar hafa
verið samþyktar í garö bandamanna
Er þaö talin óhæfa aö flutningar
séu bannaðir að hlutlausu landi,
eins og Grikkland telur sig, og var
fullu trausti lýst á konunginn og
Soulkhomis forseta. Samþyktirnar
fordæmdu framkomu bandamanna
gegn hlutlausum þjóöum alment og
sérstaklega gegn forseta Banda-
ríkjanna.
Aö undanförnu hefir mikiö geng-
ið á í Vínarborg, höfuðbæ Austur-
ríkis. Vistaskortur er þar orðinn
svo tilfinnanlegur að fólkið hefir
gert uppreist. Hafa ófarir hersins
fyrir Rússum bætt á óhug alþýð-
unnar og helt olíu í eldinn.
Mörg bréf hafa náðst sem þaðan
eru rituð og lýsa þau voðalegu ásig-
komulagi. Stjórnin átti fult í fangi
með aö stöðva uppreistina með að-
stoð hersins, en þó varö ekki mikið
manntjón.
Þjóðverjar tapa 780,000
manns.
Svo er fullyrt aö Þjóðverjar hafi
mist 780,000 manns aðeins í orust-
unni viö Verdun. Er það á liðug-
um mánaðartíma. Þrjátíu og niu
herdeildir þeirra er sagt að séu ým-
ist gjöreyddar eða sundraðar.
Bandamanna fundnr.
Fulltrúar bandamanna héldu
fund með sér í París á Frakklandi
fyrra miðvikudag. Var þar aðal-
lega talað um enn þá betri og nán-
ari samvinnu milli allra banda-
manna en verið heföi, ekki einungis
í hernaðarmálum og stríðsfram-
kvæmdum, heldúr einnig í verzlun
og viðskiftum. Briand forsætis-
ráðberra Frakklands kvað það lífs-
spursmál fyrir allar bandaþjóðirn-
ar að standa saman sem ein þjóð
væri í öllum skilningi.
Gnnnar Björnsson
landi vor í Minnesota, hefir aft-
ur verið útnefndur fyrir þing-
mannsefni Republika.
Vínbann í Duluth.
Atkvæði voru nýlega greidd um
vínsölubann í EXduth, Minnesota
og var það samþykt með miklum
meiri hluta atkvæða. Bakkus er að
verða landrækur alstaðar.
Fallinn á vígvelli.
Skeyti kom á þriðjudagskv.
með þeim fréttum aðV.Preece
hermaður í 43. deild, Cameron
Highlanders, hafi fallið, Hann
er íslenzkur í aðra ætt. Lög-
berg vottar foreldrum hans og
vandamönnum innilega hlut-
tekning.
Jóhann Magnússon.
Einar Magnússon.
Síðastliðinn sunnudag fengu þau
hjónin Mr. og Mrs. M. E. Magn-
ússon að 688 Home St., skeyti um
það að sonur þeirra Jóhann Magn-
ússon væri særður á hermanna-
spítala í Bristol. — Jóhann tilheyrði
43. herdeildinni, Cameron High-
landers, sem staðið hefir fremst á
vígvelli síðastliðnar vikur og orðið
fyrir voðalegu manntjóni, eins og
menn hafa séð í blöðunum. Hann
fór héðan síðastliðið haust í október
mán., og var á Englandi þangað til
i febrúar að hann var sendur yfir
til Frakklands og hefir verið í skot-
grötum siðan. Skeytið lofaði ná-
kvæmari fréttum síðar.
Einar bróðir Jóhanns’ fór héðan
í maí eða júní ári síðar og hefir
ýmist verið á Frakklandi eða Eng-
Iandi siðan. Nú er hann nýkominn
til Frakklands og er að öllum lik-
indum í skotgröfunum.
Sú frétt kom hingað á mánudag-
inn að Frank Alfro Chreighton
aðalhershöfðingi fyrstu canadisku
deildarinnar hafi látist af sárum í
hospitali á Frakklandi á laugardag-
inn.
Winnipegmenn falla.
Vikuna sem leið féllu fleiri í
stríðinu en nokkra viku áður. Falln-
ir, særðir og týndir héðan þá einu
viku voru 149. Þar af voru 35
dánir í orustunni, 8 dánir af sár-
um, 18 týndir, 84 særðir og 4 hálf-
meðvitundarlausir af áhrifum
sprengikúlna, en ósærður.
Moltke hershöfðingi
dáinn.
Á saknaðarsamkomu sem haldin
var í Berlín á sunnudaginn til
minningar um Von Goltz hershöfð-
ingja, fékk Moltke hershöfðingi
hjartaslag og dó af. Hann var
bróðursonur Moltke greifa sem
vann sigurinn í stríðinu við Frakka
1870.
Grikkir þráir.
Skéyti voru send frá Aþenuborg
á Grikklandi til Lundúnaborgar á
mánudaginn og því lýst yfir að sú
verzlunar- og f jármálahindrun sem
bandamenn legðu á Grikkland væri
ranglát og yrði tekin sem óvináttu-
merki, en Grikkland léti samt ekki
kúgast.
Kelly-málið.
Þegar mál Kellys kom fyrir á
piánudagsmorguninn, mætti hann
lögmannslaust; krafðist hann þess
að fá sex vikna framlengingu á
máli sínu og lausn gegn veði, en
,því var hvorutveggja neitað og
haldið áfram með málið. Kelly
hélt því fram að stjómin og lög-
menn hennar legðu sig í einelti og
sér væri hér ekki hægt að ná rétti
sínum; kvaðst hann því sjá varnir
árangurslausar og láta fara eins og
verkast vildi. Hann sagði að stjórn-
in hefði brotist inn í hús sitt,
sprengt upp peningaskáp sinn og
Btolið skjölum sem áríðandi væri
fyrir sig til máls undirbúnings.
Dómarinn lét sem hann heyrði
ekki ræðu Kellys og hélt áfram mál-
inu.
Lögmannaþing.
Lögmenn frá ýmsum pörtum
Canada hafa setið á ársþingi sinu
í Toronto að undanförnu. Sir
James Aikins hefir látið þar mikið
til sín taka. Hann flutti ræöu eöa
fyrirlestur um nauðsyn þess að
sömu lög í ýmsum málum væru
leidd í gildi í öllum fylkjum, en
ekki væri hvert fylkið að bauka út
af fyrir sig í sínu horni með mis-
munandi löggjöf. Þessi tillaga fékk
góðar undirtektir, enda er hún þess
virði. Sir James Aikins var kosinn
formaður lögmanna félagsins.
S. H. Reynolds látinn
Einn af merkari borgunur þessa
bæjar varð bráðkvadduf i Chicago
15. þ.m. Hann hét S. H. Reyolds
og var einn af þeim er umsjón
höfðu yfir vatnsveitingaverkinu
hér. Hann hafði verið á stórum
fundi í New York til þess að afla
sér frekari upplýsinga í sambandi
við starf sitt og kom við í Chicago
að finna frænda sinn þar á Ieiðinni
heim til Winnipeg. Hann var
staddur í lyftibrautarvagni og ætl-
aði af stað norður um kveldið;
hafði keypt farseðil og var altilbú-
inn þegar hann fékk hjartaslag og
varð svo að segja bráðkvaddur.
Reyuolds var 57 ára að aldri og
lætur eftir sig ekkju. Hann hafði
verið í stjórnarþjónustu svo að
segja alla æfi.
Lloyd George í stað
Kitcheners.
Svo er sagt að Lloyd George
muni eiga að verða eftirmaður
Kitcheners jarls, sem hermálaritari.
Blöðin segja að minsta kosti að
honum hafi verið boðin staðan og
telja það víst að hann taki henni.
Sameining kirkjudeilda.
Fjölment þing stóð yfir í Winni-
peg nýlega, sem endaði á fimtudag-
inn var. Það var kirkjuþing öld-
ungakirkjunnar (presbytera).
Voru þar mættir 500 manns. Að-
almálið sem fyrir þessu þingi lá,
var sameining þessa trúarflokks við
Skipulags ("MeþódistaJ kirkjuna og
Safnaða ("Congregation) kirkjuna.
Nefndir voru settar í málið og hver
tillagan og breytingartillagan kom
fram á fætur annari og var svo mik-
ill hiti í umræðum að við spreng-
ingu lá.
Loksins var gengið til fullnaðar-
úrslita atkvæða fyrra miðvikudags-
kveld og var þá sameiningin sam-
þykt með 406 atkvæðum gegn 88.
Að afstaðinni atkvæðagreiðslu
risu þeir upp sem á móti voru, und-
ir forustu Dr. Roberts Campbells,
mótmæltu réttmæti samþyktarinnar,
töldu sig eina vera hina réttu öld-
ungakirkju í Car ida, en hina sem
sameining vildu kváöu þeir hafa
gengið úr kirkjunni og ekki vera
meðlimi hennar lengur. Væru þvi
allar gerðir meiri hlutans á þinginu
ógildar og marklaúsar. Sést það á
þessu að víöar getur hitnað á
kirkjuþingum en meðal Islendinga.
Skipulagskirkjan var einmitt að
halda þing sitt i Portage la Prairie
um sama leyti; hafði hún áður sam-
þykt sameiningar tillögu og voru
því þessi úrslit gleðifréttir þegar
þær komu þangað. Minni hlutinn
hefir ákveðið að láta lögin skera úr
hvort þeim beri ekki eignir kirkj-
unnar.
Nýr forseti í Kína.
Um það var getið síðast að for-
set i Kínaveldis væri látinn. Kom
sá kvittur upp síöar að hann muni
hafa fyrirfarið sér, og fám dögum
?íðar framdi sonur hans einnig
sjálfsmorð.
Sá heitir Li Yuan Hung sem var
varaforseti og hefir hann tekið við
stjórn. Hann er 52 ára að aldri og
er mikilhæfur maður, friðsamur,
en harður í horn að taka ef á þarf
að halda.
Fyrsti forsætisráðherra
Irlands.
Það þykir nú svo að segja áreið-
anlegt að írar fái heimastjórn. Og
eins og fyr var getið um í Lögbergi
er talið víst að þeir verði þingmenn
sem nú sitja í brezka þinginu frá
írlands hálfu, en John Redmond
rnuni verða fyrsti forsætisráðherra.
Liðsafnaður til umrœðu.
Sameiginlegur fundur var hald-
inn í Ottawa 15. þ. m. með fulltrú-
um Sambandsstjómarinnar og On-
tariostjórnarinnar. Var umræðu-
efnið að koma á jafnari og sann-
gjamari liðsöfnunar aðferðum.
Fundurinn var haldinn í skrifstofu
Bordens forsætisráðherra Canada
og vom þar mættir: Robert Borden,
A. E. Kemp forseti nefndar þeirr-
ar sem fyrir hervörukaupum
stendur, T. A. Acland aðstoðarráð-
herra atvinnumála, C. C. James
umboðsmaður akuryrkjumála, Mar-
tin Burrell ráðherra búnaðarmála
og Hodgins aðstoðar hermálastjóri.
A. H. Abbott skrifari nefndar
þeirrar sem fyrir hermálum stendur
í Ontario o. fl. Fundarmenn lýstu
þeim vandræðum sem af því stöf-
uðu í iðnaði og búnaði hversu ó-
jafnt hefði verið safnað liði; sum-
staðar væri orðin svo mikil mann-
fæð að ekki yrðu unnin nauðsynleg
störf. Benti Abbott á að ýmislegt
væri það sem vinna þyrfti heima
fyrir sem óbeinlínis styddi að sigri
i srtíðinu, en hlyti að fara í handa-
skolum ef þessu færi fram. Var
ákveðið að reyna að finna upp ráð
til þess að liðsafnaður yrði fram-
kvæmdur með meiri sanngirni og
jöfnuði hér eftir en hingaö til.
RUSSAR HERTAKA CZERNOWITZ
HÖFUÐBORGINA I BUKOVINA
------------------
Kosningarnar í
Nýja Scotlandi
Liberalar vinna stórsig-
ur. Leiðtogi Con-
servatíva fellur.
Kosningar fóru fram í Nýja
Skotlandi 20. þ. m. Murray-
stjórnin, sem þar hefir setið við
völd í 20 ár var enn kosin, og það
með meiri yfirburðum en áður.
Liberalar unnu 31 sæti, en Con-
servativar aðeins 12.
C. E. Tanner leiötogi Conserva-
tiva féll við kosningarnar.
Þétta þykir órækur vottur þess
hversu föstum og djúpum rótum
Liberalflokkurinn er að ná hér i
Canada og hvers vænta megi við
næstu sambandskosningar. Allar
.fylkiskosningar í Canada upp á síð-
kastið hafa sýnt stórkostlegan sigur
fyrir Liberala. og svo mikinn ósig-
ur fyrir hina'að jafnvel leiðtogar
Conservativa flokksins hafa fallið.
Sérstáklega þóttu þessar kosningar
mikilsverðar og á þeim byggjandi,
nar sem Nýja Skotland er heim-
kynni Bordens forsætisráðherra í
Canada. Þetta eru fyrstu kosning-
ar þar síðan hann komst til valda
og þykir þetta órækur spádómur
)ess að þjóðin sé yfir höfuð orðin
óreytt á stjóm hans og vilji ekki
hafa hann lengur.
Hinir sáiarlamu.
Bftir scra Magnús J. Skaptason.
“-----Eg hefi nokkrum sinnum
reynt að taka nákvæmlega eftir
reiðum mönnum; horft í augu
þeiira, tekið eftir krampadráttum
í vöðvum þeirra, hlutsað á hrópyrði
þau, sem brjótast fram af vörum
þeirra, sundurslitin, grimm og
heiftug. Augun verða rauð öll og
blóðhlaupin, og það er sem skíni
úr þeim einhver ægilegur heiftar-
eldur, sjónin sjálf daprast. Vitið
hverfur eða er sett á hinn óæðra
bekk. Það er ekkert nema hefnd
og grimd sem skín úr auganu því;
það er sem hver einasti vöðvi hafi
óviðráðanlegar sinateygjur; andlits-
drættimir afskræmast allir og fár
er þá maðurinn fríður sýnum.
Maðurinn er þá æfinlega dýr þegar
hann er í þessum ham. Þetta er
þegar reiðin er á hæsta stigi. En
meðan á þessu stendur eru menn
vitstola. Dýrið brýtur af sér fjötr-
ana, sem vitið, mannúð og menning
hefir lagt á það.---------Og það
er fyrir mínum sjónum svo ljóst að
mannssálin í þeim er aö eyðast, en
dýrssálin er að þros'kast. Og hún
magnast svo mjög að það verða að-
eins eftir jxikufullar endurminn-
ingar frá því að þessi persóna var
einu sinni sannur maöur, en nú er
hann hættur að geta hnýtt eina hug-
myndina við aðra eða felt saman
afleiðing og orsök.
Eins er um suma gamla menn og
konur á háum aldri. Allur þeirra
skilningur, skynsemi, þekking og
vit sljófgast svo og dofnar að þeir
verða að sönnum hérvillingum.
Dómgreind þeirra hverfur, minnið
tapast, þeir veröa að sönnum vand-
ræðamönnum og geta ekki bjargað
sjálfum sér. Þeir þekkja ekki
menn sem eru þeim nákunnugir og
höfðu verið um 30—40 ár. Vér
sjáum líkamann, en hvar er sálin?
Plún virðist vera horfin frá þeim
með öllu —---------” ”-----Það
eitt sem menn geta vitað er að hún
er horfin. Vér getum hvergi fund-
ið hana eða nein merki hennar.”
(Úr “Fróða” 1914).
BITAR (
1 Ivögbergi var enginn heilbrigð-
isbálkur siðast og það er eins og
Heimsk. hafi grunað það og viljað
bæta úr því; hún flytur nú í fyrsta
skifti heilbrigðisbálk og byrjar á
þvi að lýsa blóðrásinni og efna-
breytingtinni. — Hvað ætli hún taki
eftir Lögbergi næst?
Heimsk. spyr ritstjóra Ivögbergs
að því næstsíðast, hvort honum
sýnist ekki rétt að hún éti ofan í
,sig alt það iHa sem hún hefir sagt
um Lögberg að undanförnu og lýsi
því yfir að það hafi verið breiðaból
beztu manna og málefna. — Vér
höfum ekkert á móti því
Heimskringlu presturinn er fjöl-
orður um það hversu mikið þeir
sem hingað hafa flutt eigi Canada
að þalcka. En hann gleymir að
minnast á það hvað Canada eigi
innflutta fólkinu að þakka. Hvað
væri Canada án þess?
Sigurður Júlíus er skapaður úr
canadisku hveiti og höfrum, segir
Heimsk. og hann er lygari, heimsk-
ingi og flón, einskisverður og fyrir-
litlegur, segir hún líka. — Það er
heilnæmt canadiska hveitið eða hitt
þó heldur, eftir þessu aö dæma.
Líkamsefnin breytast á hverjum
sjö árum, segir Heimsk. En hvað
er með sálina, þar sem um hana er
að ræða? — Hvað segir presturinn
um það?
“En það ætti enginn nýtur maður
að halda því fram að vér ættum
sem fyrst að kasta öllum endur-
minningum um gamla landið, hina
gömlu MÓÐUR vora í úthafinu.
Það væri sama sem að sparka í
hana og sýna henni fyrirlitningu.
Hún bar oss og fæddi við brjóst
sín.”
Magnús Skaptason. ‘Fróði’ 1912.
Hvernig stendur á því að ísland
var MÓÐIR okkar 1912, en ekki
1916?
“Og sögurnar, eigum vér ásamt
fræðum á íslandi og eg vil fullyrða
,að mikið af því sem vér lesum hér,
er rusl eitt á móti því sem vér
meira og minna vorum kunnugir í
æsku.” Magnús Skaptason. ‘Fróði’
19x2. — Hvernig kemur þetta heim
við Heimsk. nú?
“Eg endurtek þaö: “enginn verð-
ur meiri fyrir það þótt hann sparki
í MÓÐUR sína”. Magnús' Skapta-
son. ‘Fróði’ 1912. — ísland var
móðir Magnúsar 1912, en nú eru
landráð að kalla hana það. — Þetta
minnir mann á skrítluna hans
Mark Twains þegar lambiö varð
svo upp með sér að þaö hélt að
pabbi sinn hlvti að hafa verið stór
boli.
“Og heiður ætti það að þykja
hverjum manni, þó að hátt komist
seinna, að geta sagt að hann sé af
íslenzku bergi brotinn.” Magnús' J.
Skaptason. ‘Fróði’ 1912. — Nú á
hver sá heiður skilið sem neitar því
að hann sé íslendingur.
“Vér getum bent á hina yngri
kynslóð í hundraðatali, hafa þeir
sér hér heiður getið með framkomu
sinni sem bændur, iðnaðarmenn,
læknar, lögfræðingar, vísindamenn,
og þó hefir varla nokkur þeirra
kastaö móðurmálinu eða endur-
minningunum. Þeir kunna náttúr-
lega allir enskuna, en þeim verður
enginn óþarfa böggull að ís-
lenzkunni.” Magnús J. Skaptason.
‘Fróði’ 1912. — Svona leit hann á
það eftir 40' ára veru hér. Og
þetta er sami Magnúsinn sem skrif-
ar i Heirnsk. síðast.
“En vér ættum að reyna að halda
í sem flest af því bezta sem vér
eigum og skifta því ekki fyrir eitt-
hvað sem er verra og óheillavæn-
legra, og GEYMIÐ MÁLIÐ sem
lengst, því annars verður alt liitt
ónýtt.” Magnús J. Skaptason.
‘Fróði’ 1912. — Komið annað hljóð
í strokkinn núna.
Það gæti verið skemtilegt ef séra
Magnús J. Skaptason safnaði sög-
um og vitnisburðum um Sigurð
Júlíus Jóhannesson viðvíkjandi
þekkingu hans og störfum í lækn-
ingum þar sem hann stundáði þær
i sjö ár, og S'ig. Júl. Jóhannesson
safnaði svo vitnisburðum um þekk-
ingu og prúðmensku s'éra Magnús-
ar i prestverkum og guðfræði, þar
sem hann prédikaði lengst.
Lesið vel lýsingu séra Magnúsar
Skaptasonar á gamla manninum
sem hefir tapað vitinu og sálinni,
berið hana saman við ritstjórnar-
greinina í síðustu Heimsk. og svar-
ið til Hjálmars Gislasonar og vitið
hvort þið þekkið ekki myndina.
Dysert lögmaður sagði að Kelly
hefði tapað 25 pundum af holdum.
— Það er ekki litill skaði, eins dýrt
og kjötið er núna.
Enn þá halda Rússar áfram sig-
urvinningum sínum gegn Austurrík-
ismönnum. Þeir liafa nú tekið höf-
uðborgina í Bukovina, sem Czerno-
vitz nefnist. Var það allstór borg
og merkileg. Svo hafði skothriðin
verið liörð og vægðarlaus um
nokkra daga áður, að í borginni
stóð tæplega steinn yfir steini þeg-
ar hún féll í hendur Rússum. Aust-
urrikismenn flýðu loks og voru all-
margir teknir til fanga; auk þess
tóku Rússar margar byssur og tals-
verðar vistir.
Eftir að borg þes'si var tekin hélt
lið Rússa áfram og komst yfir
Sereth ána suðaustur af Czemo-
witz. Hafa þeir tekið á sitt vald
þrjár borgir í viðbót. Þær heita
Zedova, Stroginets og Gliboka.
Austurríkismenn hafa margir
flúið til Carpatafjallanna, en Rúss-
ar veita þeim eftirför; hafa þeir nú
klofið lið Austurríkismanna i tvent
og eru hinir síöarnefndu því jlla
staddir. Sagt er að Þjóðverjar hafi
tekið talsvert af liði sínu frá vest-
urjaðri herstöðvanna og sent Aust-
urríkismönnum til liðs gegn Rúss-
um.
Einar Hjörleifsson er ekki ti!
lengur og samt er hann ekki dáinn.
— Hver vill nú efast lengur um
dularfull fyrirbrigði ?
Sagt er að séra Þórhallur biskup
á íslandi hafi klipt aftan af nafni
sínu og kalli sig nú Bjarnar. —
Það er óþokkalegur bjarnargreiði
íslenzkri tungu og þjóðrækni.
f útlegð er okkur að dreyma
um íslenzka þjóðrækni og tungu,
en falsnöfnum flagga }>eir heima
sem fegurst um viðhaldið sungu.
Hjúkrunarkonur senda mótmæli.
Á þingi hjúkrunarkvenna sem
haldið var á Royal Alexandra hótel-
inu hér í bænum í vikunni sem leið,
voru samþykt sterkorð mótmæli og
vanþóknunaryfirlýsing til hermála-
stjórnarinnar í Canada fyrir það að
ólærðar og hálflærðar hjúkrunar-
konur hefðu verið sendar i stríðið
og ekkert tillit tekiö til þess hvort
þær væru hæfar eða óhæfar. Var
frá því sagt að í byrjun striðsins
hefði hjúkrunarkvenna félagið í
Canada boðið hermálastjórninni að
sjá henni fyrir eins mörgum lærð-
um og æfðum hjúkrunarkonum og
á þyrfti að halda og ábyrgjast að
þær væru verki sinu vaxnar; hefðu
í þessu skyni verið fengin nöfn 260
lærðra hjúkrunarkvenna, sem fram
hefðu boðið sig. En þessu kváðu
þær hermálastjórnina ekki hafa
sint, heldur tekið óhæfar konur og
lítt lærðar. Taldi þingið þetta víta-
vert í tvennum skilningi; í fyrsta
lagi væri með því sú skylda vanrækt
að veita særðum mönnum beztu
hjúkrun sem vera mætti þegar þeir
hefðu lagt líf sitt og heilsu í hættu
fyrir þjóðina, og í öðru lagi væri
með því kastað skugga á hjúkrun-
arkvenna stéttina í Canada í heild
sinni, þar sem þær verða alment
dæmdar eftir frammistöðu og lær-
dómi þeirra sem í stríðið fara.
Forsætiskona þingsins húsfrú
Bryce Brown frá Westminster
lýsti þvi yfir að yfirlækni hersins
frá Canada hefði verið skrifað
þessu viðvíkjandi, en hann hefði
engu svarað. Þegar svo hefði
komið í ljós að ólærðar konur voru
sendar hefði Robert Bordén sjálf-
um verið skrifað, en það hefði far-
ið á sömu leið.
Annað mikilsvert mál sem hjúkr-
unarkonumar höfðu með höndum
var það að strangara eftirlit þyrfti
með því að ólærðar eða litt æfðar
stúlkur tækjust ekki á hendtir
ábyrgðarmikil hjúkrunarstörf. —
Kváðu þær það skyldu bæði sam-
bands- og fylkisstjómanna að veita
því máli athygli.