Lögberg - 13.12.1917, Blaðsíða 1

SPIERS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞÁ!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Tals. Garry 1280 Stoínsett 1887
Steele & Co., Ltd.
MYNDASMIÐIR
Hornl Main og Bannatyne, WINNIPEG
Fyrstu dyr vestur af Main MAN.
30. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 13. DESEMBER 1917
NÚMER 49
Þúsundir manna týna lífi
og bíða meiðsl í Halifax
Eitt hið lang-hörmulegasta slys, sem sögur fara af, vildi til á
fimtudaginn 6. þ. m. — Bandaríkjaskip hlaðið sprengiefni
rekst á hjálparskip inni á höfn í Halifax og springur í loft
upp. Helmingur borgarinnar brennur til kaldra kola. Fólk
húsnæðislaust þúsundum saman. púsundir sæta örkuml-
um og bíða bana.
Á fimtudag'smorguin.iim 6. jt.' m.
fyrir dagmál gerðust '|>eir sorgarat-
burðir í Halifax, höfuðborginni í
Nova Scotia, er lengi munu í minnum
hiafðir.
Bandaríkja skipið, er nefndist
Mont Blac, var á innsiglingu, þegar
áreksturinn varö. Og flýttu skip-
verjar sér samstundis i bátana og
koinust til lands lieilir á húfi.
Eftir ]>að var skipið stjórnlaust og
mjakaðist smátt og smátt í áttina til
lands. Seytján minútum siðar stóð
skipið í björtu báli og sprakk í loft
upp,. með þvíliku ógnar-kyngi að
áhrifanna varð vart í sjötíu og fimm
milna fjarlægð. Veðurstaða var
þannig að bálinu sló á land borgar-
megin og bendust eld-skeytin að norð-
urhluta Halifax-borgar nneð svo
taumlausum yfirgangi að engum
björgunartilraunum varð við komið,
svo klukkusiunudm skifti. Þegar svo
slökkvilrðinu. eftir langar og harðar
atrennur, tókst að kæfa bálið, mátti
svo að orði kveða að helmingur hinn-
ar fornu borgar, væri tómar rústir.
Fréttir frá Heljarslóð.
Damafáar orustur á Frakklandi.
Þjóðverjar bíða ósigur í Cambrai
héraðinu. Bretar vinna til baka
landsvœði, er þeir mistu í fyrri
viku og miklu meira. Rjúfa
fyrstu og aðra varnarlínu óvin-
anna.
Einn hinna blóðugustu bardaga,
sem háður hefir verið á vcsturstöðv-
unutn, síðan hin nafnfræga orusta
varð við Ypres, stóð yfir annan og
þriðja dag þessa mánaðar á Cambrai
hernaðarsvæðinu. Unnu hinar bezku
bersveiti stóran sigur á her Þjóð-
v’erja.
Atgöngunni stýrði Sir Julian Byng.
Tók her hans Villeries- Guislain þorp-
ið og hæðirnar allar, er *suðvestur af
því Iiggja.
Talið er að Þjóðverjar muni hafa
haft þarna eigi færri en 20 fullmann-
aðar herdeildir, og átti sýnilega til
skarar að skríða. En Bretar og
Canadamenn voru viðbúnir og tóku
rrtannlega á móti.
Þrjár atrennur, hverja' á fætur
annari, gerðu Þjóðverjar á varnar-
virki Breta og Frakka í kringum La
Vacquerie, fyrir sunnan og vestan
Cambrai, en unnu Iþó eigi á. — Urðu
svo loks frá að hverfa, með hlut
sinn óbættan og manntjón stórkost-
iegt.
Frá London bárust þær fréttir að
morgni liins 5. þ. m., að kveldinu áð-
ur hefði sökt verið hinu brezka fólks-
flutningasikipi “Apapa”, og að minsta
kosti 80 farþegar ásamt skipshöfn-
inni hefði týnt lifi.
Bjargað varð alls 120 farþegum.
Mælt er að sjóræningjar þessir hafi
skotið að konum og börnum í hinum
opnu björgunarbátum. Eftir því er
Lundúna blaðið “Daily Mail” skýrir
frá, var skip ]>etta á heinileið úr
tveggja inánaða siglingu. Engin að-
vörun var því gefin, heldur skotið á
það fyrirvaralaust. Björgunarbátun-
um, var hleypt í sjó undir eins, og
konúm og börnuni þjappað í þá fyrst.
En svo reið annað skotið af, og'tok
þá skipið mjög að söklcva og var
innan fárra minútna á mararbotni. —
Enn eru eigi fýrir hendi ljósar skýrsl-
i sambandi við slysið, né heldur skrá
yfir þá er lifi týndu, en sagt er að
á rneðal þeirra muni hafa verið W.
R. Totvnsend dóinismálastjóri, og F.
H. Longhurst, forstjóri opinberra
verka. báðir frá Gold Coast. Skipið
“Apapa var tæpar 8000 smálestir að
stærð; bygt í Glasgow árið 1914, og
i eign Afríku-gufuskipafélagsins.
Fréttir frá London 0. þ. m. segja
að þann hinn sama dag, hafi 25
þýzk loftför' sveimað yfir Englandi.
Aðeins G þeirra heimsóttu London;
tvö voru skotin niður og áhöfn öll
tekin til fanga. Eldur kom upp á
nokkrum stöðum borgarinnar, sem þó
varð fljótlega slöktur. Sjö mann-
eskjur biðu bana, en tuttugu hlutu
meiðsl nokkur. Árás Þjóðyerja á
Londou, hin næsta á undan ]>cssari
var aðfaranótt hins 31. okt. síðastl.
tóku þá yfir þrjátiu bátar þátt í að-
förinni.
Taikmörkun vínsÖIunnar á Bret-
landi hefir haft all-mikla hreyting í
för með sér. þannig var á Skotlandi
tala iþeirra sem dæmdir voru fyrir
lagabrot í sambandi við vínnautn
áður en breyting v'arð 1,544 á viku
en nú eru það að eins 925, á Englandi
Þar sem áður gnæfðu veglegir skól-
ar, kirkjur og skrauthýsi, stóð eigi
franiar isteimi yfir steini.
Skipakví borgarinnar eyðilagðist
að miklu leyti, og skrifstofubygging-
ar erlendra ræðismanna og þjóðfull-
trúa, urðu flestar jafnaðar við grunn.
Eignatjónið veltur á mörgum mil-
jónum. En út yfir alt tekur þó mann-
tjóniö. Er mælt að hátt á f jórða þús-
und manns murii hafa týnt lifi, fjöld-
inn allur meiðst og þúsundir hús-
viltar og klæðlausar.
Atburður þessi hefir dregið upp svo
nýja sorgarbliku á himin þinnar
oanadisku þjóðar. Sorgin er. svo
víðtæk, að hún 'nlýtur að snerta
hverja taug, er 'liggur að hjarta
þjóðarinnar. Ennþá eitiu sinni hefir
opnast nýtt tækifæri til þesis að aug-
sýna nýja mannúð, nýjan kærleika.
Samskot hafa þegar verið hafin til
hjálpar hinum hús og heimilislausu
sorgar- fjölskyikiutu austur við haf.
Og gleðilegt þótti oss, að á einum
fyrsta samskotalista hér í bænum,
stóðu íslenzk nöfn.
Hjálpar-þörfin er óendanlega mikil
Voru það 1,485 á viku, nú eru það
583, i Lundúnaborg voru það 1,008 á
viku, nú eru það að eins 295, í Liver-
pool hefir þetta breyst frá 207 til 57
Berningham fra 37 niður í 17, Man-
chester úr 83 niður í 21, Hull úr 28
niður í G. í Edinborg liefir tala
þeirra færzt niður um helming.
vanalega voru þar 120 á viku, sem
drukku sig svo fulla að 'þeir brutu
bæði guð'S og manna lög, nú eru þeir
að eins 60, Glasgow hefir ekki gjört
alveg eins vel. þar er talan 522 og
178.
Bandaríkin.
Nefnd Bandarikja þingsins, sú er
til meðferðar hefir utanríkismálin,
lýsti nýlega yfir, að Bandaríkja stjórn
muni innan skams, senda herafla
Italíu til hjálpar.
Hierskyldulög Bandaríkjanna komu
í gildi 19. maí s. 1. Skrásetning fór
fram 5. júnt. 2. júlí var ákveðið
undir hvaða kringumstæðum að menn
fengju undanþágu. En þegar ástæð-
urnar fyrir undanþágum urðu lýðum
ljósar, kom fram óánægja mikil hjá
all-mörgum, þótti ósanngjarnlega að-
farið, afleiðingin varð sú, að nú eru
allir menn flokkaðir, hver maður lát-
inn á þann stað er hann getur notið
sin bezt, þannig er heild sú fullkomin
frá þeim lægsta til hins æðsta og æf-
ing og lífsreynsla hvers manns látin
njóta «ín sem bezt.
Leut. Táylor fomaður Naval Arche-
tect and Naval Engineer, segir í
skýrslu að a árinu 1917 hafi verið
bygð skip til samans 3,300,000 smá-
lestir, árið 1916 voru það 1,899,-
943, árið 1915 voru það um 1,640,000
smálestir, 1914 voru bygð skip all
lítið yfir 3,000,000 smálestir, 1913
varð sikipaviðkoman í heiminum
3,3000,000 smálestir, og er því búið
að ná takmarkinu í skipasmíði eins og
það var hæst áður en stríðið skall á
en svo er ekki uóg með það; heldur
hefir Bandarikjn.stjórn ákveðið að
vera búin að bvggja til notkunar í
stíðunum fyrir lok 1918, skip sem til
samans eru ekki minna en 6,000,000
smálestir, þar að auki er hver einasta
skipasmíðastöð á Bretlandi, í Svíþjóð,
Danmörku, Ncregi og í Japan vinn-
ándi svo að segia nótt og dag að því
'sama. Skyldu ekki Þjóðvrjar bráð-
um sjá sér til óvænna með alla þessa
viðkomu.
7 þessa mánaðar sögðu Bandarík-
in Austurrikismönnum og Ungverj-
um stríð á hendur.
Hvað Hon. Martin forsætisráð-
herra í Saskatchewan segir
um kosningalögin nýju.
Hinn 29. nóv. síðasti. fórust Hon.
Martin stjórnarformanni, ]>annig or’ó
í þingræðu, um hin Jtýju kosminga-
lög:
“Lagasetning Dominionstjórnarinn-
ar á síðasta þingi, í samibandi við at
kvæðisréttinn, verður svartur blett-
ur í lagasafni þjóðarinnar, eins lengi
og vér lifun:. Það er ósæmileg laga-
smíð frá upphafi til enda, og var
ekki samin i þeim tilgangi að 'hjálpa
til að vinna stríðið, heldur aðeins
gerð til þess að revna að vinna kosn-
tngarnar”.
“Atkvæðasvifting veröur ekki til
þess að samcina Canadankið”.
fRegina Morning Leader, 30. nóv.
1917).
ítalía.
Grimmar og mannskæðar orustur
hafa staðið á milli ítalíumanna og
hinna þýzk- Austurísku hersveita upp
á síðkastið. Þjóðverjar segjast hafa
hrakið ítali úr fjallvirkjum þeirra
og tekið yfir 11,000 fanga.
í Asiago héraðinu hafa orusturn-
ar verið hrikalegastar, höfðu Þjóð-
verjar og Austurríkismenn safnað
þar saman ógrynni stórskotaliðs og
hersveita, áform þeirra var að brjót-
ast í gegnum fylkingar Itala og með
ofsafenginni grimd gerðu þeir á-
lrlaup á fylkingararm ftala að norð-
an. ítalir tóku hraustlega á móti, og
varð mannfallið ægilegt á báðar
hliðar, þó einkum í liði Austurríkis-
manna. Alstaðar ráku ftalir þá af
höndurn sér, nema í kringum Tond-
aresar, þar hröktu Austurríki-smenn
ítali og tóktt fremstu röð víggirðing-
þeirra. Ekki verður sagt að þetta sé
stór sigur fyrir Þjóðverja og Austur-
ríkisntenn. nema hvað fanga töluna
snertir, því á þessum stöðum var
fylking ftala skeifumynduð og sóttu
óvinirnir því að frá þrem hliðum, og
mannskaði ítala varð aðallega þegar
þeir létu undansíga, til þess að rétta
fylkinguna. Slagur þessi stóð í 36
klukkustundir án uppihalds.
Italía þverneitar vopnahlé. Treystir
illa einhegni bjóðverja. Tvær hinar
fremstu varnarlínur Austurrikismatma
og bjóðverja rofnar á mörgum stöð-
um. Maurice hersh'ófðingi telur hörð-
ustu hríðina um garð gengna. bakk-
ar Bretum og Frökkum liðveisluna.
ítalir hafa svo rækilega hnekt fram-
gangi Þjfeðv'erja á milli fljótanna
Brenta og Piave, að eigi hefir óvin-
unum auðnast að leggja undir sig
þumiung lands. Austurríkismenn
báðu um vopnahlé, til þess að geta
jarðað hina föllnu, en fengu synjun,
með því að ítalir treystu eigi dreng-
skap þeirra.
Maurice hershöfðingi segir að hinn
ítalski her hafi sýnt frábæra hreysti
og hugprýði, og Bretar og Frakkar
hafi nú nægilegan liðsafla í Norður-
ítalíu. Hershöfðinginr. kveður ósig-
ur ítala hinn fyrsta hafa átt rót sína
að rekja til þýzkra og þýzksinnaðra
njósnarmanna. Telur hann alla at-
burði benda ótvírætt í þá átt, að sam-
heldni og siðferðisþróttur óvinanna,
sé mjög í hnignun, en einbeitni og
stefnufesta sambandsþjóðanna styrk-
ist að sama skapi með’degi hverjum.
Austurríki.
Austurríki hefir Iátið lausa Rússa
sem þeir héldu í gi'sling, en áður en
þeir voru sendir heim, var lagt ríkt
á við þá að beita sér fyrir friðar-
hugsjónir Bolsheviki flokksins. Svo
það má segja að hver og einn þess-
ara rússnesku hermanna sé austurísk-
ur agent.
Rúmenia.
Rúmenia hefir farið að dæmi
Rússa óg samið um vopnahlé við
Þjóðverja.
Noregur.
Roald Amundsen heimskautsfar-
inn frægi afsalaði sér öllum þýzkum
titlum og nafnbótum eins og hefir
verið getið um hér í blaðinu.
Eftirfylgjandi bréf skrifaði hann
þýzka sendiherranum í Kristjaníu.
“Til hans hágofgi, þýzka sendi-
herrans í Krístjaníu:
“Eins og norskum sjómanni sæmir,
leyfi eg mér hér með að skila afur
öllum þýzkum heiðursmerkjum, er
mér hafa veitt verið. Hinni prúss-
nesku krónuorðu, hinni bayersku
Leopoldmedalíu, og heiðurspeningi
þeim úr gulli, sem hans hátign Wil-
hjálmur keisari, sæmdi mig fyrir listir
og vísindi.
“Afsal þessara heiðursmerkja eru
persónuleg mótmæli frá sjálfum mér,
gegn liinum andstyggilegu morðum,
er Þjóðverjar hafa framið á saklaus-
um, norskum siglingamönnum—núna
síðast í Norðursjónum 17. okt 1917.
“Virðingafylst,
"Roald Amundsen”.
Mariu kirkjan í Bergen var reist
tim miðja 12. öld, og var lengi talin
eitt hið veglegasta guðshús á Norð-
urlöndum, bygð í 'rómönskum stíl. Nú
á seinni árum var hún allmjög tekin
að hrörna. Tóku þá nokkrir efna-
menn sig saman um að safna fé til
aðgeröar kirkjunni, og hefir norski
ræðismaðurinn í Bandaríkjunum,
Hugo Mowinckel gefið $50.000 til
fyrirtækisins. Kirkja þessi er mjög
fögur að innan, með fjöldfc málverka
eftir hina helztu listamenri Evrópu.
Ensk og norsk blöð frá 27. f. m.,
segja ástandið í Noregi í meira lagi
alvarlegt.
Megn gremja er stöðugt að aukast
með þjóðinni yfir aðförum hins
þýzka kafbátahernaðar. Er skipatjón
Norðmanna fram úr öllu hófi tilfinn-
anlegt.
Jafnvel sumir hinná mest leiðandi
manna, þykjast enga aðra úrlausn sjá
en að ganga í lið með sambandsþjóð-
unum, til þess að revna aö hnekkja
yfirgangi og ofbeldi Þjóðverja. <
Nú hafa samt nýlega haft með sér
fund þjóðhöfðingjar og annað stór-
rnenni Norðurlanda i Kaupmanna-
höfn, og er sagt að á ráðstefnu þeirri
hafi ákveðið verið, að láta einskis ó-
freistað til þess að lialda ríkjunum
frá ófriði.
Gústaf Sv’íakonuii'gur heimsiótti höf-
uðborg Noregs eftir fundinn. Og var
það í fyrsta sinn eftir aðskilnaðinn.
Minningarrit
um Dr. Jóti Bjarnason.
Nú er ritið komið frá bókbindaran-
um og verður nú þegar sett á bóka-
markaðinn. Ritið er sérlega vandað
og með mörgum mvndum. Það ætti
að vera vel valin jólagjöf. Allir
Vestur-íslendingar heiðra minningu
Dr. Jóns Bjarnasonar og æfisaga hans
og Minningarrit ætti að vera á
hverju einasta islenzku heimili:
í káþu................$1.25
í bandi................2.00
I skrautbandi..........3.00
H. Jón J. Vopni er afgreiðslumaö-
ur bókarinnar, og geri nienn svo vel
og kaupi bókina hjá honum eða panti.
Óskandi er, að einhverjir bjóði sig
fram í hverju bvgðarlagi til þess að
liafa útsölu bóktirinnar með hönduiit.
_ B. B. J.
Séra Björn B. Jónsson
kirkjufélagsforseti kom heim á fimtu-
daginn, úr för sinni suður um Banda-
ríki.
Forsetinn hélt guðsiþjónustu á ]>akk
lætishátíð í kirkju St. Páls safnaðar
í Minneota.
Föstudaginn á eftir var hann á
samkomu allveglegri, er kvenfélag
Vesturheimssafnaðar stof'tTaði til —
Á sunnudaginn 2. desember flutti
hann guðsþjónustu í öllttm þrem
kirkjum sóknarinnar.
Þvínæst fór forsetinn tii Minnc-
apolis og sat þar á fundi, er forsetar
hinna lútersku kirkjufélaga LVestur-
hluta Bandaríkjauna og Canada
hjfðu verið boðaðir á, til þess að
ræð>a og gera ráðstafanir um kirkju-
lega starfsemi, meðal hermanna i
hernúðum víðsvegar um land, og í
hernitm austan við haf.
Er bað víðtækt og föfugt við-
íangsefni.
Mr. Árn> E^gcrtsson
umboðsmaður stjórnarinTiar á íslandi
kom til bæjarins 6. þ. m. frá New
York. Hatin kvað Lagarfoss hafa
lagt út frá New York síðastl. laug-
ardag 3. þ. m. með fullfermi af vö;-
um, þar á meðal 75 tonn af sykri,
sem nú er þó lítt fáanlegur í Banda-
ríkjunum, og það var Islands forni
fjandi, hafísinn, sem gerði honum
mögulegt að ná þessum slatta. All-
mikill hluti af farmi Lagarfoss átti
að fara til Norðurlandsins, en þat
sagði Árni að oft væri sv'o mi'kili
hafís, að skipaferðir hafísis vegna
væru oft bannaðar meiri hluta árs,
svo þeir létn til leiðast og létu 75
tonn. Mega Norðiendingar þakka
hafísnum og Árna Eggærtssyni fyrir
það. — Árni sagði að Bandaríkin
seldu ekkert meira af vörum til hJut-
lausu landanna, þar til að útséð yrði
um uppskeru í Argentínu. Einnig til-
kynti vi-staistjóri Bandaíkjanna hon-
trm, að áður en nokkrum vörum yrði
miðlað til hlutlausra landa, yrðu
Bandaríkin að sjá sambandsþjóðuni
sínum í 'Stríðinu borgið. Á leiðinni
að sunnan kom Árni við í Ottawa og
átti tal við stjórnar.valdsmenn þar í
sambandi við vörukaup, og fékk
leyfi til þess að kaupa vörur handa
ís'Iandi í Canada ef á þytfti að halda,
en útflutningsleyfi frá Bandaríkjun-
um þarf að fást, til þess að það geti
komið að nokkru gagni. Einhver
slatti af vörum, sem íslendingar
eiga, kvað liggja enn í New York
íslenzku skipin, sem heini hafa farið
fermd frá Bandaríkjunum verða öll
að koma til baka, samkvæmt samn-
iugi er siglingaleyfi þeirra frá
Bandaríkjitnum hyggist á, ef ekki til
þess að flytja vörur heim til íslands.
þá til þess að fara í þjónustu Banda-
ríkja stjórnarinnar. Slí'kt hið satra
verða öll skip að gera, sem undan-
farandi hafa v’erið i siglingum anilli
Randaríkjanna og hlutlausra landa.
Árni verðttr heima fyrst um sinn.
Takið eftir.
Nokkrar ungar stúlkur í Fyrsta
lút. söfnuðinum halda útsölu eða jóla-
Bazar á föstudagskveldiö i þessari
viku, eins og auglýst var í síðasta
blaði. Þetta er í fyrsta sinni, sem
']>essar ungu stúlkur koma opin1>er-
lega fram, og settu menn að styðja
þær drengilega. Framsókn unga
fólksins til nvtsamlegra starfa, er
svo lofsverð, að fólk ætti, sérstaklega
safnaðarfólk í Fyrsta lút. söfnuöi, að
stvðja þessa viðleitni með því að koma
og kaupa af ungu stúlkunum það sem
þær hafa að selja.
Ágóðinn af þessari útsölu gengvir
til safnaðarins. Munið eftir að heim-
sækja ungu stúlkurnar á föstudags-
kveldið kemur í sunnudagsskóla sal
Fyrstu lút. kirkjunnar á horninu á
Sherbrooke og Banatyne Ave.
Ljóðakveld
Stephans G. Stephanssonar.
Eins og auglýst hafði verið hér í
blaðinu, las Klettaf jallaskáldið St.
G. Stephansson, nokkuð af ferða-
kvæðum smurn, á all-fjölmennri sam-
komu að kveldi hins 1. þ.m. Og var
þetta í fyrsta sinni, er Islendingum i
borg þessari gafst kostur á að fagna
skáldinu, nýkomnu úr sumarheimboði
móðurþjóðarinnar. —
Fögnuðurinn var óblandinn; kvæð-
in mergjuð og skáldið yfirlætislausa
ungt í annað sinn.
Minnisstæö munu kvæðin mörgum;
og mýkri streng munum vér eigi að
skáldið hafi stilt en þann, er ómar
frá hverri línu í kvæðinu “Afsökun”.
Séra R. Pétursson stýrði sarnkom-
unni.
Skáldinu fögnuðu með ræðum: W.
H. Bauilson þingmaður, séra F. J.
Bergmann, J. J. Bíldfell, Sig. Júl.
Jóhannesson og Jónas Jónsson frá
Selkirk. Hr. Gísli Jónsson söng tvö
lög við kvæði skáldsins.
Lagarfoss óhultur.
Símskeyti frá umboðsmanni
Eimsikipafélags íslands í Hali-
fax til herra Árna Eggertsson-
ar, segir Lagarfoss óhultan. —
Hann var á höfninni í IJalifax
þegar slysið óskaplega vildi til.
Bókmentir.
10 fvrírlestrar eftir Dr.
Guðm. Finnbogason. Rvík
1917.
Eg man eftir því þegiar eg var síð-
a-st staddur í Reykjavík 1914 í byrj-
On árs. Þá hitti eg Dr. Guðmund
Finnbogason í fyrsta sinni, og mér
þótti maðurinn skemtilegur og fjör-
ugur í viðtali, reyndar v'oru margir
fleiri það. En ]>að var séstaklega eitt
sem hann sagði, er dró athvgli mitt
að honum þá. og það var þetta: “Eg
þrái að geta gjört verulegt gagn
þjóð minni og ættjörð”. Eg lagði nú
reyndar ekki mjög mikið upp úr
þessu, því það er svo alvanalegt að
heyra menn tala um þjóðrækni og
afttjarðarást, en nieina ekkert með
því. bera það bara utan á sér eins og
aðra flík, en aflstöðin sjálf — hjart-
að :— ósnortið. Og satt bezt að segja
hélt eg að Dr. Finnbogason mundi
vera eins og aðrir í því efni.
Bn nú er eg búin að lesa síðustu
bók hans, sem er ný komin hingað
vestur og heitir “Vinnan”, og bið eg
Prófessorinn velvirðingar á, að hafa
hugsað svo ilt í hjarta mínu utn hann.
Bóikin er afbragð, ekki einasta að
>tra frágangi, pappír, prentun og
bandi — hinum ytri umbúðum, því
satt að segja þótt mér þyki fallegc
að sjá góðan ytri frágang, ]>á er það
innihaldið — sálin. sem er aðalatrið-
ið fyrir mér. Hvort að bókin hafi
nokkuð það að færa, sem eigi veru-
legt erindi til manna, — nana að svo
sé, er bók til mín einskisvirði, og þessi
bók hefir það ekki einungis til mín
persónulega, heldur til allra sem lesa
hana. Þarfasta bókin, sem gefin hef-
ir v’erið út á ættjörðu vorri lengi.
Hvers vegna? Vegna þess að hún
flytur ]>að mál, sem alla varðar.
Vinnan, sem allar fratiikvæmdr mann-
anna byggjast á, hefir verið látin
ganga sjálfa'la í heiminum, ]>ótt öll
önnur ölf, sem eru henni undirgefin
hafi verið beizluð.
Bókinni er skipt í 10 kafla. 1. kafl-
inn er um Erviði, 2. um þveytu, 3.
Vinnuhugur, 4. Eftirlíking, Kapp.
5. Vinnul-aun, 6. Tímabrigði, 7. Að-
s'tæður, 8. Vinnugleði, 9. Vinnunám,
10. Um andlega vinnu. og síðast eru
heimildir. Af þessari efnisskrá sjá
menn hvert bókin stefnir, og lrka
hvaða starfssvið Dr. Guðmundur
Finnbogason hefir valið sér, og er
ekki gott að sjá, kvaöa viðfangsefni
eða lífsstarf hann'hefði átt að velja
sér, sem þarfara er. Þessi grein vis-
indanna, vinnuvísindin rná segja að
séu í bernsku hjá öllitm þjóðum, og
þá ekki sizt hjá þjóð vorri, því óhag-
sýni og skortur á Verklegri ]>ekking
var og er þar á háu stigi, og á engu
hefir íslenzka þjóðin tapað eins miklu
peningalega, og kanski engin þjóð,
eins og á vanbrúkun tíinans, og verk-
legri vankunnáttu. Úr þessu vill Dr.
Finnbogason bæta, og ef hann heldur
eins vel áfram, eins og hann hefir
byrjað iná mikils vænta frá lians
hendi í þessa átt. Sumurn kann að
detta i hug að bókin sé leiðinleg af-
lestrar, en því fer fjarri. Þessum
höfundi er það lánað, mörgum frem-
ur, að gjöra hvert það efni, sem hann
skrifar um lifandi, hver einasta hugs-
un er sparibúin og hugmvndirnar
skýrar. Vestur-íslendingar ættu að
kaupa bókina og lesa sér til fróðleiks
og gjagns; hún er til sölu hjá ltóksala
Finni Jónssyni, 668 McDermot Ave.
og lcostar í góðu bandi $2.00.
J. J. Btldfell
Hér með kvittast fyrir $5.00 gjöf
frá Mrs. Ingiríði Olafsson og 2 pör
af sokkum, frá Mrs. Þ.orvarður Svein-
son í Red Cross sjóð kv’enfélags fyrsta
lút. safnaöiar, þakka eg innilega, og
]>eir sem kynnu að vilja láta eitt-
hvað af höndum rakna í þennan sjóð
geta sent |>að til 668 McDermot Ave.
Guðrtin Johnson. forseti.
R. S. Ward
þingrnannsefni verkamanna
í Mið-Winnipeg.
Bæjarfréttir.
Sina Renson frá Bellingham, Wash.
hefir verið á ferð hér eystra, áður
en hún fór vestttr fór hún til Pembina
að heilsa upp á venslafólk sitt þar.
Hún biðuir Lögberg að skila kveðju
sinni til vina og kunningja, með þakk-
læti fyrir viðtökurnar.
Hr. Narfi Vigfússon frá Tantallon,
Sask. kom til bæjarins á stinnudags-
morguninn.
Fólk ætti að festa í minni að
“Syndir annara”, leikrit Einars Hjör-
leifssonar, verður sýnt í Goodtempl-
arahúsinu miðvikudags og fimtudags-
kveld i þessari viku. Þangað borgar
sig að köma.
Hr. Stefán Danídsson frá Shoal
Lake, Man. kom til bæjarins á mið-
vikudaginn snöggva ferð.
Miðv'ikudagskveldið 5. des. voru
gefin saman í hjónaband, að við-
stöddum nánustu skyldmennum, þau
herra Skúli Magnússon Backman og
ungfrii Grace Theodora Hannesson,
aí séra N. S. Thorlákssyni að heimili
brúöarinnar. Að afstaðinni hjóna-
, vígslunni fóru ungit hjónin skemtiför
til Regina og þaðan til Victoria, B. C.
og ýmsra annara stórborga.
Framtíðarheimili þeirra verður að
Kandahar, Sask. ,
Séra Rögnvaldur Pétursson hefir
sent Löghergi mánaðadagatal yfir ár-
ið 1918, smekklegt og mjög vandað.
sem vér þökkum. Mánaðadagatal
þetta, er sérstakt í sinni röð, að því
leyti, að það er alislenzkt, og frá þvi
sjónarmiði hefir það þjóðernislegt
gildi. Það flvtur nú í ár mvndir af
Dr. HiaWgrimi Scheving, Bjarna
Thorarinsen. Aííta Helgasyni biskup,
Dr. Sveinbirni Egilssyni, séra Hann-
esi Stephensen. Baldvin Einarssyni,
séra Tomasi Sæmundssyni, Jónasi
Hallgrímssyni, Jóni J. Hjaltalin land-
lækni, Prófessor Konráð Gíslasyni,
Pétri biskup Péturssyni og Tóni Sig-
urðssyni. Dagatal þetta er gefið út
af Unitara söfnuðinum hér í bænum
og kostar 35 eent. Pantanir sendist
til séra Pögnvaldar Péturssonar. 650
Marvland street, Winnipeg, Man.
Þeir Þorkell J. Klemens og Guð-
niundur Árnason, sem lengi hafa dval-
ið hér í hænum og eni að góðu kunn-
ir, eru nú fluttir til Ashern, Man.,
þar sem þeir hafa byrjað verzlun upp
á eigin reikning, og vildum vér minna
landa vora. sem þar verzla á þaö að
fara ekki fram hjá búð þeirra, án þess
að lítq inn, þeir hafa byrgðir af allri
nauðsynjavöru. eru sjálfir beztu
drengir, liprir, áreiðanlegir og greið-
viknir, og er því stór hagur fyrir
hina fjölmennu bygð landa vorra, sem
aðsókn eiga til Ashern að þeir skyldu
setja sig þar niður og ættu að trvggja
framtíðarbú.stað þeirra þar, með því
að skifta við þá.
Munið vel eftir Skjaldborgarsam-
komunni, sem auglýst er hér í blað-
inu.
Mr. Ólafur Eggertsson heldur
Betel-samkomu að Wynyard 13. þ.m.,
að Kandahar 14., og að Kristnesi
þann 18.; fólk á þessutn stöðum er
beðið að muna eftir samkomudögun-
um og sækja samkomurnar vel.
Mrs. C. Thompson á tslandshréf
á skrifstofu Löglærgs.
Gleymið ekki gamla
fólkinu.
Eins og á undanfömum árum
g'engst kvenfélag Fyrsta lút-
erska safnaðarins fyrir því að
taka á móti jólagjöfum handa
gamla fólkinu á Betel, og eru
þeir, sem vilja vera með í því að
gleðja gamalmennin með gjöf-
um núna á jólunum vinsamleg-
ast beðnir að koma gjöfunum í
Jóns Bjarnasonar skólann, 720
Beverley street, þriðjudagskveld-
ið 18. þ. m. frá klukkan 7.30 til
10 að kveldinu, og verða þar
nokkrar konur úr kvenfélaginu
til staðar til þess að veita gjöf-
unum viðtöku. peir, sem ein-
hverra orsaka vegna ökki geta
afhent gjafir sínar á nefndum
stað og tíma, geta afhent þær
einhverri konu úr nefndinni, sem
kvenfélagið hefir falið að hafa
starf þetta með höndum, og eru
þær þessar:
Hansína Olson, 866 Sherbum St.
Guðný Paulson, 784 Bevertey St.
Kristjana Albert, 719 William.
Oddný Freeman, Ste 4 Elvire Gt.
Jónína Julius, 668 Alverstone St.
F réttabréf.
Wild Oak, Man. 30. nóv. 1917.
Héðan er að frétta: ágætis haust-
tíð. Þreskingu lokið fyrir all-löngu.
Megnið af þreskingu var lokið um 10.
október.
Svo mun mega telja, að uppskera
hafi verið góð á þessu hausti norður
hér. Tvær nýjar þreskivélar bættust
bygðinni i haust, og eiga íslenzkir
menn þær báðar. Aðra þessara véla
keypti Böðvar Jónsson og hefir Jón
sonur Böðvars stjórnaði henni. Hina
vélina keyptu þeir Jóhannssynir Jó-
hann og Árni í félagi með fleirum.
Jóhann hefir stjórnað henni. Sem
að undanföru hefir vetið þreskt með
vél Jóns Þorðarsonar, og hafa synir
Jóns Albert og Freemann stjórnað
henni.
Mikið hefir verið unnið að plæging-
um í haust. Fyrir viku síðan var
plægingum hætt, þá fór jörðin að
frjósa. Um sama leyti byrjaði Mani-
toba vatn að leggja, og er það í sein-
asta lagi.
Sigfús bóndi Björnsson er nú ný
búinn að setja miðstöðvarhitun
“Furnace” í íbúðarhús sitt, er hús
hans þriðja húsið í Big Point bygð,
sem hefir miðstöðvarhitun. Áður
hafa þeir Bjarni Þorsteinsson East-
man og Jón Þórðarson Tátið setja
miðstöðvarhitun í hús sín.
| Opinn Fundur
’ aðstandenda hermannanna
í til styrktar Major Andrews þingmannsefnis Union-stjóm-
í arinnar í Mið-Winnipeg, verður haldinn miðvikudagskveld-
j ið þ. 12. þ. m. kl. 8, í Sargent Ave. nefndarstofu (neðri sal
j Goodtemplara hússins). Ræður halda þær Mrs. Colin H.
I Campbell, Miss. Jórunn Hinriksson og Senator Lendrum
j McMeans.
Mrs. J. B. Skaptason,
fundarstjóri.
Almennur Fundur
R. S. Ward þingmannsefni verkamanna í Mið-Winnipeg,
heldur fund í Goodtemplara húsinu á McGee street, föstu-
daginn 14. þ. m.
Ræðumenn:
R. S. Ward. Rev. H, J. Leó, og ýmsir fleiri.
Fyllið húsið og komið í tíma.
I