Lögberg - 10.07.1919, Qupperneq 1

SPEIRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast ySur
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐ!
TALSlMI: Garry 2346 - WINNIPEG

JKtJÍ
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Maln St.
Garry 1320
32. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 10. JÚLl 1919
NUMER 28
CANADA
Síðastliðinn mánudag var
Ottawa þinginu slitið, kl. 3 e. h.,
eftir nálega fimm mánaða starf.
petta þing hefir haft mörg stór-
mál til meðferðar, en hvort það
hefir leyst þau öll af hendi á sem
heppilegastan hátt, um það verða
náttúrlega deildar meiningar.
Eitt af þeim málum, sem útkljáð
voru af þinginu rétt í þinglok er
í sambandi við kosningarlög
landsins eða réttara sagt breyt-
ingar í sambandi við kosningarétt
kvenna.
Eins og menn muna, var sam-
þykt að veita konum pólitiskt
jafnrétti við karlmenn. Og af því
að stjórnin býst við að nokkrar
aukakosningar fari fram í haust,
gjörði hún ákvæði til þess að kon-
ur verði skrásettar.
En hún gjörði meira—hún tók
aftur atkvæðisrétt allra kvenna,
sem innflut.tar eru, og ekki hafa
sjálfar lagt af hollustueið í
Canada. Samkvæmt þessu ákvæði
geta engar konur sem fæddar eru
utan brezka ríkisins og sem ekki
hafa sjálfar tekið hér borgarabréf
átt atkvæðisrétt í sambandskosn-
ingum.
Ekki er gott að sjá af hvaða
ástæðum þetta er gjört, en líklega
er það þó til þess að sýna enn einu
sinni hvað Ottawastjórnin er út-
lendingunum vinveitt.
Breyting þessi fékk allmikla
mótstöðu þegar að hún var borin
fram af Sir Robert Borden í þing-
inu, svo að stjórnin breytti af-
stöðu sinni þannig að ef dómurum
sýndist, þá hefðu þeir leyfi til að
veita konum, sem fæddar eru ann-
arsstaðar en í brezka ríkinu og
ekki hafa sjálfar gjörst brezkir
þegnar borgarabréf.
Senatið í Canada hefir felt sam-
þyktina sem þingið gjörði út af
neitun efri málstofUnnar um að
samþykkja það ákvæði þingsins, að
algjört vínbann skuli haldast í
Canada í tólf mánuði eftir að
friðarsamningarnir séu undirrit-
aðir, og lýtur nú ekki út fyrir ann-
að heldur en að vilji efri málstof-
unnar verði að ráða í þessu máli,
ef að landstjórinn veitir honum
fulltingi sitt.
Loftfar Breta R-34, sem lenti í
Mineola, N. Y., eftir að vera búið
að fara 3600 mílur vegar frá
Bretlandi og til New York á 108
klukkustundum og 12 mínútum.
í fyrstu gekk ferðin vel, en
þegar vestur undir Newfoundland
kom lenti það í þoku og svo í
ofsaroki við austurströnd Canada.
Loftfar þetta, sem er á 7.
hundrað fet á lengd, var bygt til
þess að taka þátt í stríðinu og er
sá ægilegasti loftbryndreki sem
nokkurntíma hefir verið búinn til.
Átti hann með öðru loftfari, R-33
að vinna sama verk í lofti eins og
bryndrekarnir brezku hafa gjört
á sjónum. En vopnahlé var sam-
ið áður en þeir komust til víg-
stöðvanna.
Bifreiðarslys varð hér í bænum
í vikunni sem leið. Eimlest rakst
á bifreið sem í var einn karlmað-
ur, tveir kvenmenn og barn. Mað-
urinn sem keyrði bifreiðina slas-
aðist svo að h?/nn dó eftir stuttan
tíma, önnur konan dó svo að segja
strax, en hin konan og barnið
meiddust bæði, en eru á batavegi.
Bifreiðin brotnaði í spón.
eftir að hann fellur úr gildi 26.
október næstkomandi.
Ríkisstjórar í 26 ríkjum Banda-
ríkjanna hafa lofast til þess að
kalla aukaþing til þess að sam-
þykkja grundvallarlagabreyting-
una í sambandi við pólitíska rétt-
arbót kvenna í Bandaríkjunum.
Allsherjarsamband verkamanna
sem haldið hefir þing sitt að und-
anförnu í Atlantic City, greiddi
atkvæði á móti því að verkamenn
Bandaríkjanna mynduðu sjálf-
stæðan stjórnmálaflokk, og enn-
fremur mæltu þeir mjög sterk-
lega með því að innflutningur
fólks væri mjög svo takmarkaður
á meðan þjóðin væri að ná jafn-
vægi sínu eftir stríðið. Og í einu
hljóði lýsti þingið yfir því, að það
væri samþykt fyrirkomulaginu um
alþjóðasambandið.
Bæði Senat og Congress Banda-
ríkjanna hafa komið sér saman
um að nema úr gildi lög þau, sem
veittu forsetanum leyfi til þess að
taka tal- og ritsíma í þjónustu rík-
isins, og er tekið fram í lögum
þeim sem um það mál fjalla að
símarnir skuli aftur afhentir hin-
um fyrri eigendum síðasta daginn
í þeim mánuði, sem forsetinn skrifí
undir lögin.
Fyrsta júní s. 1. voru Bandarík-
in búin að borga út til stríðsþarfa
$14,544,610,213.
Henry Morgenthau, fyrverandi
sendiherra Bandaríkjanna til
Tyrklands, hefir af Wilson for-
seta verið skipaður formaður
nefndar þeirrar sem rannsaka á
hvort sögur þær, sem borist hafa
frá Póllandi um ofsóknir Gyðinga,
sem þar eiga að hafa átt sér stað
séu á rökum bygðar.
BANDARIKIN
Samþykt var í Senati Banda-
ríkjanna með 55 atkvæðum á móti
11 að borðleggja uppástungu
Senators Phelans frá California
um að sala á öli og hinum óáfeng-
ari víntegundum skyldi verða
leyfð frá 1. júlí til 1. janúar n. k.
Nefnd sú, er fjallar um utan-
ríkismál Bandaríkjanna í Senat-
inu hefir til yfirvegunar nýjan
samning við Columbia ríkið í
Suður Ameríku, þar sem farið er
fram á að Bandaríkin borgi því
$25,000,000 fyrir að fá að grafa
Panama skurðinn, en hann, eins
og kunnugt er liggur í gegnum
Panama eiðið, sem er partur af
Columbia. Ef að af þessum samn-
ingi verður, bindur hann enda á
(þrætu, sem staðið hefir á milli
Bandaríkjanna og Columbia í 16
ár út af þessu Panama-skurðmáli.
Congress og Senat Bandaríkj-
anna hafa komið sér saman um, að
fljóti tíminn sem leiddur var í lög
á þessu ári í Bandaríkjunum,
skuli ekki vera tekinn upp aftur
Yfirlýíing.
Á kirkjuþinginu nýafstaðna,
sem haldið var að Árborg, var
eftirfylgjandi yfirlýsing samþykt,
um afstöðu kirkjunnar gagnvart
vandamálum mannfélagsins:
“par sem tvö vandamál eru nú
efst í hugum manna um heim all-
an, og velferð mannkynsins er að
mjög miklu leyti undir því komin,
hvernig með þau mál er farið í ná-
lægri framtíð, og þar sem kirkjan
á að láta eftir fremsta megni gott
af sér leiða á öllum sviðum mann-
lífsins, þá er það álit þessa þings:
1. Að kirkjan eigi að berjast
fyrir því, að kristnar hugsanir fái
skipað öndvegi í öllum málum og
alstaðar, og ekki síður í stjórnmál-
um en siðferðismálum einstak-
linga:
2. Að kirkjan eigi að veita
öflugt lið allri viðleitni, sem mið-
ar í þá átt, að efla sátt og ein-
drægni meðal þjóða og mannfé-
lagsstétta;
3. Að í öllum ágreiningsmálum
mannfélagsins beri kirkjunni,
samkvæmt dæmi meistara síns, að
veita hinum fátæku og undirok-
uðu samhygð og stuðning, þegar
þeir eru að leitast við að bæta kjör
sín á friðsaman og kristilegan
hátt.
4. Að kirkjunni beri öllum
stundum að brýna þann sannleika
fyrir ríkum og fátækum, að allir
menn eigi að skoða eigur sínar
sem verkfæri, er Guð hafi trúað
þeim fyrir, til þess að láta gott af
sér leiða, og minna menn sífelt á
þá miklu ábyrgð, sem á þeim hvílir
í þessu efni.”
Kirkjuþingið 1919.
Framh.
pað leyndi sér ekki á þessu
þingi, að þeir sem þar voru, gjörðu
sér miklar vonir um framtíð skól-
ans og glöddust yfir vexti hans
og viðgangi. Allir voru sammála
um það, að þakka bæri skólastjóra
starf hans, unnið af stakri trú-
mensku og samvizkusemi. pað er
alkunnugt, að hann vill í engu
vamm sitt vita. Hitt greinir
menn á um, hve vel hann sé til
þess fallinn að vera skólastjóri,
og stjórna skólanum með allri
þeirri röggseini og festu sem þörf
er á, og gæta þess, að hin utan að
komandi illu öfl aldrei nái yfir-
tökum, en réttlæti og góðvild fái
æfinlega að njóta sín. pað er ekki
öllu síður lof en last, sem Páll
postuli sagði um sjálfan sig:
“pað góða, sem eg vil, það gjöri
eg ekki”. pað er sagt að báðir
meðkennarar hans, séu nú farnir
frá skólanum, og því ekki ástæða
til að minnast á þá.
Ýmsir virðast halda að skólinn
sé ekki nærri nógu íslenzkur, aðr-
ir að hann sé alt of íslenzkur. Eg
held að óhætt sé að segja, að þeir
sem vandlegast ahfa hugsað mál
þetta, hafi aldrei látið sér detta í
hug, að einangra hina ungu ís-
lendinga í þessu landi, heldur hitt,
að trú og tunga feðra vorra, þjóð-
erni og bókmentir, væru nauðsyn-
legt skilyrði fyrir andlegum þroska
hinnar ungu kynslóðar. Með því
að færa sér í nyt fjársjóðu þessa,
gætu þeir orðið sannari, betri og
nytari borgarar þess þjóðfélags,
sem þeir nú tilheyra, en ella
mundi.
Hinar göfugu hugsjónir, sem
skólinn byggist á mega aldrei
gleymast. íslendingum ber að sjá
um að þær kafni ekki í sundur-
lyndi, fjárskorti eða skorti á hæf-
um kennurum og skólaráði.
Ekkert er nógu gott handa böm-
um vorum nema það, sem bezt er
hægt að fá, hvað viðvíkur andlegu
uppeldi þeirra. pess vegna verð-
ur Jóns Bjamasonar skóli að
minsta kosti að standa jafnfætis,
í einu og öllu, hinum beztu menta-
stofnunum í þessu landi, af sama
tagi. Ekkert minna dugar.
Hér hefir nú slæðst með eitt-
hvað, sem naumast getur heitið
fréttir af kirkjuþinginu, heldur
nokkurs konar innlegg þess er
skrifar. En lesendum Lögbergs
er engin vorkun að vinsa það úr
og fara með eftir geðþótta.
Sú breyting var gjörð á þessu
þingi, að allar þessar nefndir
með löngu nöfnunum: Heimatrú-
boðsnefnd, heiðingjatrúboðsnefnd,
sunnudagsskólanefnd og útgáfu-
nefnd, voru skornar niður, en í
stað þeirra var sett ein fram-
kvæmdarnefnd, sem er skipuð sjö
mönnum. Er forseti kirkjufélags-
ins sjálfkjörinn formaður hennar,
en hinir sex kosnir af kirkjuþingi.
Ekki man eg um alla sem kosningu
hlutu í nefnd þessa. En hitt man
eg, að eg var ánægður með þá alla
og fanst nefndin vel skipuð. par
á móti heldur skólanefndin og
.Betelnefndin áfram eins og verið
hefir.
The National Lutheran Council,
er nýtt mál, samband hinna ýmsu
kirkjudeilda lútersku kirkjunnar í
Ameríku á sameiginlegum trúar-
grundvelli. Má lesa um þetta mál
fróðlega grein í Sameiningunni
eftir séra Guttorm Guttormsson.
Var mál þetta vel og vandlega
rætt á þinginu, en að lokum vísað
til presta kirkjufélagsins til um-
sagnar og úrslita.
Tólfta málið á dagskrá: “Til-
raunir til samkomulags út af trú-
mála ágreiningi”, virtist öðrum
málum viðkvæmara og gekk heilt
kvöld, til að ræða það. Umræðurn-
ar snerust sérstaklega um kirkju-
þingssamþyktir frá 1909 — þegar
nokkrir söfnuðir gengu úr félag-
inu—og 1910 og svo samning þann
er þrír af prestunum gjörðu við
Tjaldbúðarsöfnuð í fyrra sumar,
þegar sá söfnuður var eitthvað að
hugsa um að ganga inn í kirkju-
félagið. Umræðurnar urðu all-
fjörugar og skemtilegar og mælska
prestanna naut sín ágætlega, því
ekki tóku aðrir þátt í þeim, nema
S. S. Einarsson, sem er ágætlega
máli farinn og liggur ekki á liði
sínu.
Málinu lauk svo á þessu þingi,
að séra H. J. Leó bar fram tillögu
þessa fyrir hönd þingnefndar, sem
samþykt var með öllum greiddum
atkvæðum:
“Eftir rækilegar umræður, ræð-
ur nefndin til þess eins, að söfn-
uðum þeim sem gengu úr kirkju-
félaginu út af ágreiningu við oss
1909 sé boðið að koma aftur inn í
kirkjufélagið og sameinast oss á
trúargrundvelli þeim, sem fram
er tekinn í grundvallarlögum
kirkjufélagsins”. Var svo ekki
meira um það mál talað, en allir
virtust sáttir, að kalla.
“Afstaða kirkjunnar gagnvart
vandamálum mannfélagsins” var
eitt málið á dagskrá og var sam-
þykt í því tillaga er birtast skyldi
í blöðunum í Winnipeg, svo ekki
þarf að geta frekar um hana.
1 fundarbyrjun á föstudags-
kvöldið skýrði forseti frá því, að
friðarsamningarnir væru undir-
skrifaðir og hin ógurlega styrjöld
þar með til lykta leidd. Tóku allir
undir þær gleðifréttir með því að
syngja þjóðsöngva brezka ríkisins
og Bandaríkjamanna og sálma-
(versið: “Nú gjaldi Guði þökk” o.
s. frv.
Á sunnudaginn kl. 11 prédikaði
séra H. Sigmar á ensku í kirkjunni
í Árborg, samkvæmt ósk nokkurra
bæjarbúa. En seinni part dagsins
prédikaði þar séra Jónas A. Sig-
söfnuðunum í prestakallinu þann
^unnudag.
Að kvöldi sunnudagsins kl. 8
flutti séra N. S. Thorláksson fyr-
irlestur, sem hann nefndi: “Líf
eða dauði”.
Á mánudaginn kl. 4 var störf-
um kirkjuþingsins lokið og því
slitið á vanalegan hátt. Var þá
strax lagt af stað til að þiggja
heimboð hjá Breiðuvíkur-söfnuði
að Hnausum og annað hjá Bræðra-
söfnuði við íslendingafljót. En
meðan setið var að veitingum í
hinu afarstóra og myndarlega
íbúðarhúsi að Kirkjubæ, kom helli-
rigning svo mikil, að vatnið flóði
víða yfir veginn svo hann var lík-
ari smátjörnum en venjulegri ak-
braut. Eg hefi aldrei fyr séð
menn reyna að fara á bifreið eftir
slíkum vegi eða vegleysu. pó
gekk alt furðanlega vel. En
stundum urðu menn samt að fara
út úr “bílunum” og lyfta þeim upp
úr forinni. Sýndu þar margir
hreysti mikla og frækilega
frammistöðu. En sérstaklega þeir
prestarnir Guttormur og Halldór.
Einstaka “bilar” lögðust svo djúpt
að hvorki dugðu prestar né aðrir
kirkjuþingsmenn til að draga þá
upp, og varð því að fá til þess
hesta eða naut. Gekk því ferða-
lagið nokkuð seint og erfiðlega,
en í Riverton nutu menn hins
bezta fagnaðar hjá Bræðra-söfn-
uði og þar fluttu prestarnir sínar
síðustu snjöllu ræður í Nýja Is-
landi, í þetta sinn.
Sjálfsagt má gjöra ráð fyrir að
ekki séu allir jafn ánægðir með
kirkjuþing þetta og störf þes. En
öllum sem það sátu kemur sjálf-
sagt saman um eitt: Að fólkið í
Árborg (safnaðarfólk og ekki
safnaðarfólk) og annarsstaðar í
prestakalli séra Jóhanns Bjarna-
sonar, hafi sýnt oss framúrskar-
andi gestrisni, rausn og góðvild,
sem oss öllum beri að þakka og
muna.
pessir prestar og erindrekar
voru mættir á þinginu:
Prestar og embættismenn.
Séra N. S. Th irláksson, séra
Björn B. Jónsson séra 'R. Mar-
teinsson, séra Fi Hallgrímsson,
séra K. K. ólafssón, séra Jóhann
Bjarnason, séra Hi J. Leó, séra G.
Guttormsson, sérá S. S. Christo-
pherson, séra H. Sigmar, séra
Halldór Johnson, séra Adam por-
grímsson.
Jón J. Vopni, féhirðir.
Erindrekar.
Frá St. Páls s.: Vigfús Ander-
son og A. R. Johnson; frá Lincoln
s.: P. V. Peterson, frá Pembina
£.: G. V. Leifur, frá Vídalíns s.:
J. J. Erlendsson og A. M. Ásgríms-
son, frá Hallson s.: Daníel Jóns-
son, frá Péturs s.: A. J. Sturlaugs-
son, frá Víkur s.: P. J. Skjöld, frá
Lúters s.: Stefán Eyjólfsson, frá
Fjalla s.: ólafur Einarsson, frá
Melankton s.: S. S. Einarsson og
W. G. Hillman, frá Fyrsta lút.
s.: C. J. Vopnfjörð, Finnur John-
son, Jónas Jóhannesson og Mrs.
H. Olson, frá Selkirk s.: pórður
Bjarnason, Jón Ingjaldsson og J.
Peterson, frá Víðines s.: Magnús
Hjörleifsson, frá Gimli s.: S.
Björnsson og Mrs. A. G. Polson,
frá Breiðuvíkur s.: Gestur Guð-
mundsson, frá Geysi s.: Gunnlaug-
ur Oddson og E. S. Bardarson, frá
Árdals s.: A. F. Reykdal og P. St.
Guðmundsson, frá Bræðra s.: Mrs.
Guðrún Briem, frá Víðir s.: Magn-
ús Jónasson, frá Mikleyjar s.:
Helgi Ásbjörnsson, frá Fríkirkju
s.: Jón P. Frederickson, frá Frels-
is s. (Baldur): Hernit Christo-
pherson, frá Immanúels s.: Josep
Daníelsson, frá Lundar s.: séra
Jón Jónsson, frá Grunnavatns s.:
Lárus E. Thorleifsson, frá Betel
s.: ólafur Thorlacius, frá Herðu-
breið s.: Davíð Valdimarsson, frá
Swan River s.: J. A. Vopni, frá
Konkordía s.: Jón Gíslason, frá
I/ögbergs s.: Gísli Egilsson, frá
Kristnes s.: Grímur Laxdal, frá
Síon s.: Kristján G. Johnson, frá
Elfros s.: Jón Törgdal, frá Imma-
núels s. að Wynyard: F. Halldórs-
son, frá Ágústínus s.: S. S. Hall-
grímsson, frá Hallgríms s.: séra
Jónas A. Sigurðsson.
F. J.
Frálslandi.
Látinn er í Reykjavík Olafur
Björnsson ritstjóri, sonur Björns
heit. Jónssonar ráðherra, maður
efnilegur og á unga aldri. Hann
hafði verið lasinn undanfarandi,
fór til Danmerkur til þess að lelta
sér lækninga, og kom heim aftur
að mun hressari, að því er virtist.
En dó úr nýrnaveiki, skömmu eft-
ir að hann kom heim. ólafur var
urðsson. Hinir prestarnir skiftu drengur hinn bezti, og er þv)
því með sér, að prédika hjá öllumharmdauði öllum sem þektu hann.
r
Hjörtur porsteinsson, fyrv.
bæjarverkfræðingur Reykjavíkur
er nú aftur farinn “alfarinn”, og
ætlar að setjast að og starfa í
Esbjerg í Danmörku, en vonandi
er ekki mjög langt að bíða aður
en hann flytur aftur búferlum
sinum hingað og þá tollir hér bet-
ur en raun hefir verið á til þessa.
L. M. Blok, sem verið hefir að-
stoðarverkfræðingur við vega-
málastjórnina þangað til 1. apríl
hefir verið ráðinn til þess að
gegna starfinu áfram sumarlangt.
Guðm. J. Hlíðdal, hefir verið
raðinn til þess að gegna stöðunni
sem aðstoðarverkfræðingur vita-
málanna til bráðabirgða.
Guðjón Samúelsson, bygginga-
jmeistari, sem tók burtfararpróf
frá listháskólanum (Kunstaka-
demiet) í Kaupmannahöfn síðastl.
haust, er nú fluttur hingað og
hefir tekið til starfa hér, enda
munu nóg verkefni liggja fyrir.
Er Guðjón sá fyrsti íslendingar,
sem hefir tekið próf sem bygginga-
meistari (Arkitekt).
Af nýjum símálínum munu
væntanlega koma línan Akureyri
— Svalbarðseyri — Grenivík með
sæsíma yfir Eyjafjörð, og línan
Egilsstaðir—Unaós—Borgarfjörð-
ur eystra. — Ennfremur mun verða
byrjað að leggja nýja beina línu
frá Reykjavík til Borðeyrar, og
innan Reykjavíkurbæjar munu
verða lagðir 3 km. af jarðsíma
fyrir talsímann.
Á komandi sumri stendur til að
reisa vita á Straumnesi við Aðal-
vík og Selvogstanga. Báðir þess-
ir vitar hafa verið í undirbúningi
í nokkur ár, en mun nú væntan-
lega verða lokið í sumar. Verða
þeir gerðir úr járni, en ljóstækin
af hinni venjulegu gerð, með
acetongasi.
Til hinnar fyrirhuguðu raf-
magnsstöðvar Reykjavíkur mun
loforð vera fengið um nægileg lán,
nl. frá Handelsbanken í Kaup-
mannahöfn 1 miljón kr„ National-
banken 300,000 kr. og Laane og
Diskontobanken 300,000 kr. og hjá
hérlendu bönkunum 200,000 kr.
hjá hvorum, samtals 2 milj. kr.
(5V2%, kúrs 95). Er nú unnið að
því að rannsaka hvort tiltækilegt
sé, að gera jarðgöng þau, sem
nauðsynleg eru fyrir aflstöð við
Grafarvog, og hvað stöðín þar
muni kosta. Enn mun ekki vera
ráðið til fulls hvernig stjórn
verksins verður hagað, en telja
má víst, að verkfræðingarnir Kirk
og Hlíðdal verði við það riðnir. —
Rafmagnsnefndinni hefir verið
falið að sjá um framkvæmd verks-
ins, en í henni eru borgarstjóri,
Jón porláksson, Sveinn Björnsson,
þorvarður porvarðsson og Jörund-
ur Brynjólfsson.
Húsabyggingar munu verða
töluverðar í Reykjavík í sumar.
Eimskipafélag íslands ætlar sér
að reisa stórt hús, ætlað fyrir
skrifstofur, í Hafnarstræti við
steinbryggjuna. Samvinnufélögin
eru að undirbúa hús 20x11,5 m.,
tvilyft með kjallara, á Arnarhóls-
túni; er það ætlað fyrir vöruhús
og skrifstofur. Jónatan porsteins-
son kaupmaður hefir í hyggju að
reisa þrílyft hús með kjallara,
25,5x9 m„ við Vatnsstíg, fyrir bif-
reiðarviðgerðarverkstæði o. fl.
Hið íslenzka steinolíufélag hef-
ir í hyggju á komandi sumri að
setja upp olíugeymi í Viðey. Verð-
ur hann úr járni og honum er ætl-
að að geyma 20,000 tunnur af olíu.
pvermál geymisins verður 21 m„
hæðin 10,7.
Bæjarstjórn Reykjavíkur hefir
heitið verðlaunum fyrir 3 beztu
áætlanir um lögun Austurvallar
og gatnanna þar í kring, sem
henni eru sendar fyrir 15. maí.
250, 150 og 100 kr. — í dómnefnd
eru borgarstjóri, Matthías pórðar-
son þjóðmenjavörður og Einar
Helgason garðyrkjumaður.
Nefnd sú, sem stjórnarráðið
skipaði 22. marz 1918 til þess að
semja reglur um eftirlit með
öryggi skipa og báta, hefir nú sent
stjórnarráðinu frumvörp til slíkra
reglna. pó má telja víst, að frum-
vörpin verði ekki staðfest óbreytt,
eins og þau liggja fyrir, þar sem
þau varla verða talin að öllu full-
nægjandi, allra síst hvað málið
snertir.
Fossanefndin mun yera tölu-
vert langt komin í starfi sínu, en
því miður mun hún hafa klofnað
a. m. k. í þrent. Eitthvað af fifum-
vörpum og álitum er komið til
stjórnarráðsins, en alt er leynilegt
enn, verður varla opinberað fyr
en fram undir þing.
Hlutafélagið “Titan” hefir ný-
lega sent stjórnarráðinu beiðni
um heimild til þess að hagnýta sér
vatnsaflið í pjórsá samkvæmt á-
ætlun G. Sætersmoen.
—Tímarit V. F.í. 1919.
betur fer er nú á góðum batavegi.
pau hjón búast við að dvelja um
tíma á búgarði foreldra prófess-
orsins, Mr. og Mrs. Jónasar Hall
að Garðar, N. D.
\
0r bœnum.
Séra Jónas A. Sigurðsson, prest-
ur islenzku safnaðanna í pingvalla
nýlendunni, kom sunnan frá
Pembina, N. D. í vikunni sem leið.
Hann véitir einnig prestþjónustu
um tíma söfnuðunum í Winnipeg-
osis og Swan River, verður heim
kominn og flytur guðsþjónustur í
sínu eigin prestakalli, Konkordia-
söfn. þann 20. þ. m.
Hinn 24. júní, voru þau ólafur
Magnússon og Margrét Halldórs-
son, bæði frá Hayland, Man„ gef-
in saman í hjónaband af séra
Rúnólfi Marteinssyni að 493
Lipton St.
í símskeyti frá Árna Eggerts-
syni, sem barst hingað vestur á
fðstudaginn var, segir að þeir
nafnarnir Árni Eggertsspn og
Árni Sveinsson hafi náð á Eim-
skipafélagsfundinn, sem haldinn
var í Reykjavík 28. júní s. 1. —
Um fréttir af fundinum er ekki
getið í skeytinu, aðrar en að Árni
Eggertsson og Jón J. Bíldfell hafi
verið kosnir í Eimskipafélags-
stjórnina fyrir hönd Vestur-ls-
lendinga og að ársarður, sem
borgast eigi til hluthafa hafi ver-
ið ákveðinn 10 af hundraði. —
Um það er og getið í símskeytinu
I að Gullfoss leggi af stað frá ís-
j landi til New York um 10. ágúst
| og fari þaðan aftur heimleiðis um
| mánaðamótin ágúst og september.
j peir sem eru að hugsa um heim-
ferð og fara vilja með þeirri ferð,
ættu að taka sig í vakt í tíma.
Mr. og Mrs. Halldór Anderson
frá Cypress hafa verið hér í bæn-
um undanfarandi daga. Mr.
Anderson segir að fremur vel líti
út með uppskeru þar vestra. —
Sunnudaginn þann 29. f. m.
varð Mr. Lárus Guðmundsson fyr-
ir því mótlæti að detta óg meiða
sig allmikið. Hann rasaði um
þröskuld á húsi sínu og féll, en
verkfærakista varð undir hægri
síðu hans.
Jóhannes kaupmaður Einarsson
j frá Lögberg P. 0„ Sask. kom til
bæjarins í vikunni. Hann sagði
haglstorm hafa gengið yfir Lög-
bergs bygðina 1. júlí og hefði hann
gjört allmiklar skemdir á eignum
manna.
Á almennum fundi s. 1. þriðju-
dagskveld voru þessir kosnir em-
bættismenn í Winnipeg déild
pjóðræknisfélagsins:
Forseti: Arngrímur Johnson.
Skrifari: Guðm. Sigurjónsson.
Gjaldkeri: G. J. Goodmannsson.
Varaforseti var koslnn séra
Rúnólfur Marteinsson og meðráð-
andi ólafur Bjarnason.
Laugardaginn, 5. júlí, voru þau
Kristján Guðjónsson Goodman og
Sigurbjörg Louise Hannesson, j
bæði til heimilis í Winnipeg, gef- j
in saman í hjónaband af séra j
Rúnólfi Marteinssyni að 493
Lipton St. Brúðhjónin lögðu af
stað samdægurs í skemtiferð til
Kandahar, Sask., þar sem systir
brúðarinnar á heima. Heimili
þeirra verður að 523 Sherbrooke
St. hér í bænum.
Laugardaginn 28. júní lézt að
heimili sínu í pingvalla bygð í
Saskatchewan bóndinn Björn por-
leifsson, eftir þunga legu. Björn
sálugi var fæddur 24. des. 1851 í
Veðlavík í Reiðarfirði í Suður-
Múlasýslu á íslandi. Hann flutti
til Ameríku árið 1891 og hefir bú-
ið í þingvalla bygð ávalt síðan.
Hann er nú syrgður af eftirlif-
andi ekkju og fimm dætrum. —
Björn sál. var góður maður og vel
látinn í bygðinni. Hann var jarð-
sunginn 30. júní af séra Carl J.
Olson í fjarveru heimaprestsins,
séra Jónasar A. Sigurðssonar. —
Fjöldi fólks fylgdi hinum látna til
grafar.
1 prívat bréfi frá Islandi er
sagt frá því að ekkja Björns Jóns-
sonar sé látin. Teljum vér lík-
legt að þar sé átt við Elízabet,
ekkju Björns heit. Jónssonar ráð-
herra. — í sama bréfi stendur og
að látin sé Kristín Blöndal, ekkja
Lárusar sýslumanns Blöndals,
fyrrum sýslumanns Húnvetninga.
Hún var hálfsystir Guðrúnar
konu Finns Johnson í Winnipeg.
Fyrsta júlí lézt Mrs. Emma
Goodman, kona Matthíasar Good-
man. Hún var aðeins 28 ára að
aldri. Mrs. Goodman lézt norður
við Winnipeg Beach, en líkið var
flutt til Winnipeg og fór jarðar-
förin fram frá Fyrstu lút. kirkju
3. júlí. Séra B. B. Jónsson jarð-
söng.
Mr. og Mrs. Árni Josephson frá
Minneota, tveir synir þelrra og
dóttir og Mr. og Mrs. Indriði
Johnson frá Minneota, Minn.
komu til bæjarins á mánudags-
kveldið var, og komu alla leið l
bifreið. Mr. Josephson hefir 1
hyggju að ferðast hér um norður
frá—fara til Nýja íslands og
Argyle. v Mr. Josephson er stðr-
eignamaður og búhöldur hinn
inesti.
)tú3L:
Annan þ. m. gaf séra Björn B.
Jónsson saman í hjónaband í
Fyrstu lút. kirkju þau Harry H.
Eager og Jóhönnu Finnsson. Að
lokinni hjónavígslu var setin veg-
leg veizla að heimili foreldra brúð-
arinnar, Mr. og Mrs. Finnur
Stefánsson, Olivia St.
Lögberg óskar til lukku.
Mrs. Einar P. Jónsson, að 920
Lipton St„ Winnipeg, fór suður
til Gardar P. 0„ N. D. á fimtudag-
inn var og dvelur þar nokkrar
vikur.
“Minneota Mascot” skýrir frá
því að Capt. J. B. Skaptason frá
Winnipeg hafi verið þar suðurfrá
undanfarandi og að hann muni
gjörast starfsmaður fyrir Glob
Land félagið alþekta, og að starf-
svið hans muni verða hér í
Canada. Glob Land félagið hefir
fengið í þjónustu sína góðan dreng
þar sem Capt. Skaptason er.
Mrs. S. K. Hall fór i síðustu viku
suður til tengdaforeldra sinna í
Norður Dakota til þess að mæta
manni sínum, prófessor Steingrími
Hall, sem að undanförnu hefir
verið sér til heilsubótar á heilsu-
hæli í St. Paul, Minn. En sem
Að varna glœpum
og bjarga glæpamönnum.
Undanfarandi hefir umboðs-
maður lögregluliðsins I New York
Arthur Woods, verið að skrifa um
þetta tímabæra og alvarlega efni.
Hann hefir skift glæpamönnum
í tvo flokka, æfða glæpamenn og
viðvaninga.
Af viðvaningum þeim, sem
lögreglan hefir veitt jftirtekt og
komist hafa undir hennar hendur,
hafa margir orðið leiknir glæpa-
r enn sö' u". þess að þeir \.ru -kkt
róltilega höndlaSir.
pað er þess veg ía me'al vif-
vaninga á glæpamanna brautinni,
sem ætti að bera niður og gjöra
ítrastar tilraunir. Fyrst að varna
mönnum frá því að ganga þann
veg og í öðru lagi að lækna þá,
sem út á hann eru komr.ir.
peim sem hættast er við að falla
í þessu efni eru þeir, sem eru and-
lega vanaðir. Peir, sem kringum-
stæður lífsins hafa hrundið út á
veg ógæfunnar og börnum, sem
yfirgefin af foreldrum sínum eru
látin alast upp við spilling lífsins.
Andlega vanað fólk er það, seni
hefir fullkomlega þroskaðan lík-
ama, en illa þroskaða sál og er
þeim skift niður eftir aldri, segir
höfundurinn. pað er að segja, að
aldur þeirra er bundinn við það
tímabil er hinn andlegi þroski
þeirra hætti.
peir sem standa fyrir hinni sál-
arfræðilegu rannsóknarstofu lög-
reglunnar í New York, segja að
tuttugu og fimm andlega vanaðir
menn séu þar teknir fastir á dag
fyrir brot á lögum, og spursmálið
er hvemig fara skuli með þá.
Mr. Wood segir:
Framh. á 5. bls.