Lögberg - 21.08.1919, Page 1

SPEIRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNJÐ ÞAÐ!
TALSfMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
32. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 21. ÁGÚST 1919
NUMER 34
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada
Canada Nitro Product félagið í
'Toronto, með 5,000,000 höfuðstól
varð gjaldþrota.
Professor W. F. Jackman í
skýrslu sinni um niðursuðufélög-
in í Canada, segir að The Canadian
Canners, Ltd. félagið ráði verði á
niðursoðnum vörum í Canada, að
það gefi mönnum sérstakan afslátt
til þess að verzla ekki við félög,
sem séu utan við samband þeirra,
<og bendir á að þar muni verða
verkefni fyrir iðnaðarnefndina
nýju.
Skóverkstæði í Canada . hafa
gjört fólki aðvart um að búast
megi við að skór hækki í verði um
$4.00 parið. Segjast þall þurfa að
horga niðursuðukonungum í Chi-
cago $65.00 fyrir hverjja kýrhúð
•og $17 fyrir hverja hrosshúð.
Síðan 1914 að stríðið byrjaði
hefir stjórnin í Canada lánað
Bretum vörur upp á $1,100,000,000.
Aftur hafa Bretar lánað Canada-
mönnum vörur upp á 750,000,000.
Biga því Canadamenn inni hjá
Bretum $350,00,000.
Útflutningur á ógörfuðum húð-
um hefir verið bannaður frá Can-
ada, sökum hins gífurlega verðs
sem komið er á leður til skógerða
og annara þarfa þjóðarinnar.
Verkamenn Canada Locomotive
félagsins í Kingston, Ont. hafa
tekið til vinnu aftur, eftir 82 daga
verkfall. Samningur á milli
þeirra og félagsins eru, að verka-
mennirnir skuli vinna 45 stundir
á viku og fá 50 klukkustunda kaup.
Formaður nefndar þeirrar, sem
sér um úthlutun á eftirlaunum til
hermanna, er Colonel John Thomp-
son skipaður.
W. F. Nickle, sambandsþing-
maður frá Kingston, Ont., hefir
sagt af sér þingmensku fyrir þá
sök að hann segist hafa verið kos-
inn stuðningsmaður samsteypu-
stjórnarinnar aðeins á meðan
stríðið stæði yfir, og þar sem að
>ví sé nú lokið, væri verki því, sem
honum og samsteypustjórninni
hefði verið falið af kjósendum að
koma í framkvæmd, líka lokið.
Auk útgjalda þeirra sem standa
í beinu sambandi við stríðið, hefir
Canada lánað til hinna ýmsu
Fvrópulanda $425,000,000 dollara
virði af vörum.
Harðkol hafa haékkað í verði í
Toronto úr $11.50 upp í $12.25 og
$12.50 tonnið.
Bretland
pað hefir gengið fremur seint
fyrir stjórninni á Bretlandi að fá
'hæfan mann til þess að gegna
sendiherra embættinu í Washing-
"ton, og er því kent um að staðan
sé svo illa launuð að enginn vilji
taka hana að sér — aðeins £10,000
ó ári. Hefir stjórnin nú komist að
þeirri niðurstöðu að nauðsynlegt
sé að hækka launin svo að þau geti
kallast sæmileg. Viscount Gray,
fyrverandi utanríkisritari Breta,
hefir tekið að sér að gegna þessu
embætti um tíma, þrátt fyrir það,
að hann er nú orðinn nærri, blind-
ur. En hann gjörir það til þess
að hjálpa áfram friðarsamning-
unum.
Nefnd sú sem hefir umsjón með
eftirlaunum hermanna á Bretlandi
hefir lagt til, samkvæmt tilmælum
yfirherforingja Haig, að þau séu
hækkuð sem nemi £18,000,000 á
ári.
Brennivínssinnar á Bretlandi
hafa kosið sér talsmann innan
>inghússins brezka. Fyrir heiðr-
inum varð Capt. D. D. Sheehan,
verkamannaleiðtogi fyrir Lim-
house kjördæmið.
Dr. Ince Dean, prestur í St.
Bauls kirkjunni í Lundúnum, sagði
nýlega að hann væri ekki mótfall-
Inn verkamanna félagsskap. En
í staðinn fyrir það að vinna að sín-
um málum þá væru það orðin s£ór-
kostleg samtök, sem beittu kroft-
um sínum og fé til þess að ræna
meðbræður sína í stórum stíl.
Bonnar Law, talsmaður brezku
stjórnarinnar, lýsti yfir því í
brezka þinginu að þingforsetinn
yrði forsetinn í nefnd þeirri, sem
skipa á til þess að athuga fram-
tíðarsamband brezka ríkisins, og
gat hann þess að nöfn hinna
nefndarmannanna yrðu bráðum
birt.
Lord Milner sagði í ræðu sem
hann hélt í lávarða málstofunni,
að iðnaðarástandið á Bretlandi
væri mjög svo óálitlegt. En þó
ekki svo að þjóðin þyrfti að óttast,
ef hún gleymdi ekki heiðarlegri
framsókn og löghlýðni.
Sinn Feiners réðust á vöruhús
I Greenmoore, þar sem geymt var
mikið af vopnum og skotfærum,
nýkomnum frá Englandi og tóku
á vald sitt. Skotfæri og vopna-
forði þessi átti að fara til yfir-
manns stórskotaliðsins.
Reynt var í þinginu á Bretlandi
að koma í gegn lögum um þa'b, að
auka laun fimm ráðherranna
brezku. petta mætti svo mikilli
mótspyrnu í þinginu að stjórnin
varð frá að hverfa og fresta mál-
inu til hausts.
Nýr stjórnmálaflokkur — sam-
steypuflokkur hefir verið mynd-
aður í brezka þinginu, undir leið-
sögn Major Guests.
Sagt er að loftflotaráðherra
Breta hafi samið um sölu á 700
loftförum, sem seljast eiga til
Canada og Bandaríkjanna.
Heiðursmerki fyrir þátttakend-
ur í stríðinu ætla Bretar að veita
8,000,000 þátttakendum, mönnum
og konum. Er það peningur, eða
medalía, og við hana er festur
borði. parf sá borði að vera 250
mílur á lengd, til þess að hver
geti fengið sinn ákvarðaða skerf.
Matarseðlar hafa aftur verið
viðteknir í Lundúnum sökum
vistaskorts.
Nýr verzlunarsamningur á milli
Breta og Bandaríkjanna er full-
gerður.
Nýlega lýsti Lloyd George yfir
því, að hann sæi enga möguleika
á því að verð á vörum færi niður
neitt til muna á næstu tveimur ár-
um, sökum þurðar á óunnum vör-
um og þurðar á vistum. Húsekla
mikil er í Glasgow, 10,000 ný hús
er sagt að þurfi, til þess að geta
húst borgarbúa sæmilega.
Bandaríkin
Bandaríkjastjórnin hefir selt
$125,000,000 virði af vörum, sem
hún hafði á hendi frá stríðstím-
unum á lægra verð heldur en kaup-
menn hafa boðið vörur sínar til
þess að reyna að lækka verðið.
Póstþjónar og póstmeistarar hafa
afhent vörurnar.
Með samþykt allsherjarfélags
verkamanna í Bandaríkjunum hafa
fjórar aðaldeildir járnbrautaþjóna
í Bandarikjunum ákveðið að safna
stórri fjárupphæð, sem notast eigi
til þess að koma þjóðinni til þess
að sjá að það sé henni fyrir beztu
að þjóðin eigi allar járnbrautir.
Heimili Mr. Lawler í Los
Angelos, var sprengt í loft upp.
Eftir sprenginguna kviknaði í því
sem eftir stóð af húsinu, og brunnu
þau Mr. og Mrs. Lawler til skemda.
— Mr. Lawler er fyrverandi dóms-
málastjóri Bandaríkjanna.
Senator Gionna frá Norður
Dakota, sagði í ræðu í Senati
Bandaríkjanna. “í stað þess að
hafa 1,250,000,000 mæla hveitis,
eins og akuryrkjumáladeildin var
búin að auglýsa, þá fer hveitiupp-
skera Bandaríkjanna ekki fram úr
850,000,000 mælum.”
Tveir loðskinna kaupmenn voru
á gangi í skemtistaðnum Coney
Island í New York um hábjartan
dag, hét annar þeirra Joseph
Cohen en hinn Harry Korman og
áttu báðir heima í borginni New
York og höfðu verzlanir sínar í
sömu götu. Ekki voru þeir samt
saman, en þegar þeir nálguðust
hvor annan, svo að þeir máttu
mæla, var auðheyrt að verzlunar-
samkepnin hafði haft alt annað en
heilsusamleg áhrif á þá. Endalok-
in urðu þau að Cohen lá steindauð-
Ur og Korman helsærður á göt-
unni.
Verksmiðja Wadsworth félags-
ins í Detroit, Mich. brann til
kaldra kola. Skaðinn metinn á
$1,000,000.
Flugmaður að nafni Roland
Rohlf flaug í vikunni sem leið
30,700 fet í loft upp. pegar hann
var kominn 30,000 fet, þótti hon-
um ekki vistlegt, því þar var 25
stiga kuldi fyrir neðan frostpunkt
eg var vindhraðinn þar 100 mílur
á klukkutímanum.
Dómsmáladeild Bandarikjanna
hefir fengið skipun um að leita
uppi alla þá, sem liggja með byrgð-
ar af vörum og halda þeim fyrir
hærra verð, og beita lögum strang-
lega við alla þá, sem svo haga sér,
eða þá sem selja vörur sínar með
ósanngjarnlega háu verði.
Frumvarp til laga hefir her-
málaritari Bandaríkjanna Baker
lagt fyrir Congressinn, er þar far-
ið fram á að standandi landher
Bandaríkjanna sé ákveðinn 1,250,-
000 menn.
•
Gangverð canadisks silfurdoll-
ars í Bandaríkjunum er 92 cent;
á 10 centum 9 cent, á 25, 23, og á
50 centum 46 cent.
pess hefir verið farið á leit að
leyfi fengist hjá stjórninni á
Frakklandi til þess að flytja lík
þeirra Bandaríkjamanna, sem féllu
á Frakklandi heim til Bandaríkj-
anna, og er skýrt frá að stjórn
Frakka vilji ekki leyfa það fyr en
eftir 1. janúar 1922.
Bretar borguðu Bandaríkja-
mönnum $35,176,128. Er það fulln-
aðarborgun á öllum skotfærum
sem Bretar fengu frá Bandaríkj-
unum á meðan á stríðinu stóð.
Dagverðarhúseiganda einum í
New York varð það á að selja
manni eitt staup af víni. pað
kostaði hann $1,000 og sex mánaða
fangelsisvist.
Frá öðrum löndum.
Lög sem ákveða skatt á öllum
stór^ignum hafa verið lögð fyrir
þingið á ítalíu. Vonast þeir til
að auka tekjur landsins á þann
hátt svo að nemi frá 20—25 miljón-
um franka.
ítalskur flugmaður Localelli að
nafni, sem nú er staddur í Argen-
tina, hefir flogið frá Buenos Aires
og til Valpariso, og er það í fyrsta
skiftið að flogið hefir verið yfir
þvera Suður Ameríku, frá Atlanz-
hafi til Kyrrahafs.
Dómsmálaráðherra Frakka hef-
ir mælt með því að mál fyrverandi
forsætisráðherra Frakka, Joseph
Caillaux væri rannsakað af hinum
æðri dómstólum landsins.
Bænarskrá frá 114,000 borgur-
um Svisslands, sem eru mótfalln-
ir Bolshevismanum, hefir stjórn-
inni í Svisslandi borist og er þar
farið fram á, að það skuli varða
við lög að prédika Bolsheviki kenn-
ingar þar í landi, og að hver sem
gjöri sig sekan í því skuli tekinn
og dæmdur.
Chili senatið hefir í einu hljóði
samþykt lög alþjóðasambandsins.
Kirkjumálaráðherra Pólverja
hefir lagt fram fyrir páfann kröf-
ur um að samband Póllands við
páfastólinn sé aftur endurnýjað,
eftir 127 ár.
Litla ríkið Luxemberg hefir
áformað að gefa 1,000,000 franka
til Verdun, og 200,000 franka til
Belgíu, sem þakklætisvott um
vernd á stríðstímum.
Á allsherjar þingi Bolsheviki
leiðtoganna eða Sovietanna á
Rússlandi, sem haldið var í Niznhi,
Novgorod, var ákveðið að loka
skyldi öllum klaustrum, og að
senda skyldi alla munkana til þess
að vinna á vígstöðvunum.
Listamanninn rússneska og
nafnkunna Vasnetsor, tóku Bols-
heviki menn í Moskow og drápu.
Hann var 78 ára gamall.
Tveir menn voru teknir fastir
nálægt heimili Clemenceau for-
sætisráðherra Frakka. Menn þess-
ir, sem búnir voru að hanga þarna
í kring nokkra daga, vöktu athygli
lögreglunnar, og þegar þeir voru
teknir fastir, fanst hlaðin marg-
hleypa í vasa annars, en hinn
hafði falinn á sér stóran og beitt-
an hníf.
Borgarstjóri hefir frú Schuc-
hardt verið kosin í Steinburg á
pýzkalandi. Sú fyrsta kona sem
heiðruð hefir verið með því em-
bætti í því landi.
Fréttir frá Japan segja, að ut-
anríkisráðherrann í Japan hafi
,lýst yfir því, að það sé ekki og hafi
ekki verið áform stjórnarinnar í
Japan að krefjast neinna þeirra
réttinda í Shantung, sem breyttu
afstöðu Kína frá ríkisréttarlegu
sjónarmiði gagnvart því fylki.
Jóns Bjarnasonar skóli.
Verðlaun.
í ársskýrslu minni, sem nú hef-
ir birzt í kirkjuþingstíðindunum
og Lögbergi, benti eg á nauðsyn
verðlaunanna í skólanum. Frá
byrjun hefi eg séð nauðsyn þeirra
og nokkrum sinnum bent á hana
áður, en árangurslítið fram að
ssðasta kirkjuþingi. Um eina
mjög heiðarlega undantekningu
verður þó að geta, til að segja
satt frá. Á næst síðasta skólaári
gaf Dr. B. J. Brandson tvo verð-
launapeninga úr silfri þeim, sem
sköruðu fram úr í kappræðu sam-
kepninni það ár. petta var ágætt,
en ekki man eg eftir öðrum verð-
launum í skólanum.
Nú er ánægjulegt að mega segja
frá breytingu í þessu efni. peg-
ar á kirkjuþingi bauð séra Hall-
dór Johnson í Leslie, Sask.. að
gangast fyrir samskotum til verð-
launa í íslenzku. Birt verður síð-
ar nákvæmar um tilhögun á þeim.
pess skal nú að eins getið, að
verðlaun fyrir íslenzkukunnáttu
verða veitt í öllum bekkjum þetta
næsta skólaár. öllum nemendum
skólans gefst með þessu tækifæri
til að reyna sig og sýna það allra
bezta, sem þeir geta í meðferð
“ástkæra ylhýra málsins”.
Engu minni ánægja er mér að
geta þess, að sérá Hjörtur J. Leo
hefir boðið að gefa $50 til verð-
launa, nefnilega $30 til fyrstu
verðlauna og $20 til annara verð-
launa þeim tveim nemendum úr
11. bekk, sem standa sig bezt við
próf mentamáladeildarinnar og
háskólans næsta vor, gegn því skil-
yrði að samskonar verðlaun fáist
fyrir 9. og 10. bekkinn. Fullvís
þykist eg þess, að góðir vinir
skólans láti ekki þetta góða tæki-
færi renna úr greipum sér. Ekk-
ert á betur við í neinu máli en
frjálst framboð.
Taki nú allir góðir drengir sam-
an höndum til að láta næsta skóla-
ár verða í öllum skilningi hið
langbezta sem skólinn enn hefir
lifað.
Búist við meiri fréttum í næsta
blaði.
Rúnólfur Marteinsson.
Sjálfstæði Ira.
Mikið hefir verið sagt og ritað
um sjálfstæði Ira. Og þegar vér
úr fjarlægðinni heyrum óminn af
sjálfstæðiskröfum þeirra, frá liðn-
um árum og ekki sízt nú, þegar öll-
um þjóðum á að gefast kostur á að
ákveða um hag sinn og samband
sitt við aðrar þjóðir og fá að lifa
sínu þjóðernislega lífi, þá er ekki
úr vegi að athuga afstöðu íranna
lítið eitt, og er þá fyrst að líta á
sögu þeirra.
pað sem fyrst verður fyrir manni
og sem er eftirtektaverkt er það,
að innbyrðis einingu hefir Irana
altaf skort.
Landinu sjálfu var í byrjun skift
niður í fjögur smá konungsríki, og
hétu þau Ulster, Munster, Leinster
og Connaught. Konungar þeir sem
þessum rikjum réðu höfðu ekkert
samband sín á meðal og sóttu oft
hver ann&n heim með vopnum.
Einum manni tókst þó að sam-
eina Irana alla. pað var á elleftu
öldinni, þegar Danir herjuðu á land
þeirra, og þeir bjuggust allir til
varnar undir stjórn Brian Boru
og biðu Danir ósigur fyrir honum
við Clontarf 1014, eins og kunnugt
er. En Brian féll sjálfur í þeirri
orustu, og sótti þá alt í sama horf-
ið og verið hafði, áður en að hann
gjörðist leiðtogi þeirra.
Svo kemur það fyrir að einn af
þessum konungum — konungurinn
af Leinster — stelur konu annars
höfðingja. Sá sem fyrir konu-
missinum varð sker upp herör og
rekur Leister úr landi. Leister
leitar á náðir Englands, til þess
að rétta hluta sinn og fær áheym.
Afleiðingin varð Norðmanna leið-
angurinn og að fjöldi af leiðtog-
um íra sóru sigurvegaranum holl-
ustu eið.
Á dögum Hinriks VIII. urðu
siðaskiftin til þess að kveikja nýj-
an eld á Irlandi, sem hafði ofsókn-
ir og pyntingar í för með sér.
Á dögum Elizabetar drotningar
kom fram maður, sem gjörði kröfu
til konungstignar f Ulster. Hann
gjörði sér ferð á fund drotningar-
innar, og þegar að hann kom
þangað sagðist hann vera leiðtogi
sjálfstæðismanna og gjörði samn-
inga við drotninguna fyrir hönd
íra, sem hann þegar heim kom
sagðist hafa hrætt hana til að
skrifa undir. Sagðist hann vera
afkomandi Ulster konunganna og
að sér og sínum bæri það konunyjs-
ríki. Illa gekk honum þó að fá
Ulsterbúa til þess að trúa sér, svo
hann leitaði styrktar hjá Frökkum
en fékk ekki, og var síðan drepinn
af Ulsterbúum. pessi maður hét
O’Neil.
Nokkru síðar fóru nokkrir aðr-
ir leiðtogar sjálfstæðisflokksins,
eða menn sem gengu undir því
nafni, þess á leit við Spánverja að
þeir hjálpuðu sér til þess að brjót-
ast undan Englandi. Spánverjar
gengust inn á að hjálpa, en úr upp-
reistinni varð þó lítið eða ekkert,
því Englendingar bældu hana
niður.
Á dögum Oliver Cromwell’s var
útflutningur all mikill frá Eng-
landi og Skotlandi til Ulster, og
vildu þeir menn allir vera áhang-
andi Englendingum, og voru mjög
mótfallnir sjálfstæðishugsjónum
íra. Og þegar Irar gengu í lið
með James II., þá tóku Ulster-
menn sig alveg út úr og vildu eng-
an þátt eiga í þeirri viðureign,
enda urðu Irar undir, eins og
kunnugt er.
pannig hefir þá altaf gengið hjá
írum, að þegar að stríð hefir ekki
verið út á við, þá hefir það alt af
iverið inn á við á meðal þeirra
sjálfra, og aldrei frá byrjun hefir
þjóð sú verið einhuga um sjálf-
stæði eða neitt annað.
pað fyrirkomulag sem þeim hef-
ir reynst happasælast er hin svo
kallaða sameiginlega löggjöf eða
sambandslög frá 1801, sem að
gjörir afstöðu írlands gagnvart
Englandi, eins og hinna ýmsu
ríkja í Bandaríkjunum gagnvart
heildinnl. írar fengu jafna þátt-
töku í löggjafarþingi brezku þjóð-
arinnar að tiltölu við hina parta
ríkisins. Haft það, sem lagt hafði
verið á verzlun íra var afnumið.
Kjör manna sem á löndum unnu
og lönd vildu eignast voru stórum
bætt, og nú síðast 1903 voru lög
samþykt í brezka þinginu og stað-
fest af konungi, sem skipuðu
fyrir um nefnd manna, sem kaupa
ætti með ákvæðisverði stórar land-
eignir á írlandi og skifta þeim
upp á milli smábænda, en þingið
lánaði peningana til landákaup-
anna þangað til bændurnir gætu
borgað þá, en þá eiga þeir líka
bújarðirnar.
I þessu sambandi hafa Irar
staðið nú í 118 ár, og hefir þeim
víst aldrei liðið eins vel og síðan
að þeir gengu í það, né heldur hafa
framfarir hjá írum verið nokkurn-
tíma eins miklar, hvað þá heldur
meiri, heldur en síðan að þeir
gengu i það, hvorki á sviði menn-
ingarinnar né heldur á þvl verk-
lega.
Að vísu hefir slezt dálítið upp í
á milli íra og Englendiriga, en það
hafa verið smá breyskleikar sem
hafa horfið og hjaðnað. Og alt
það, sem áður stóð í vegi og var
til ásteitingar á milli íra og Eng-
lendinga var úr vegi rutt, nema
sjálfstjórnarkrafa íra, og úr þvl
átti að bæta með Home Rule Bill
(heimastjórnarlögum íra), sem í
gildi áttu að ganga 1914. En þá
stóð það í vegi að Ulstermenn
vildu með engu móti ganga í lög
með frum, heldur halda fast við
hið fyrra fyrirkomulag. Og svo
kom stríðið, og Ulstermenn tóku
þátt í því með lífi og sál, en sum-
ir af leiðtogum þeim, sem beittu
sér fyrir sjálfstæði fra leituðu að-
stoðar pjóðverja og fengu frá
þeim bæði peninga og vopn og
gjörðu tilraun til uppreistar, sem
þó mistókst.
Um sjálfstæði írlands að með-
töldu Ulster fylkinu getur því ekki
verið að ræða, því þó Bretar gæfu
það eftir að sá partur þjóðarinn-
ar, sem hæst talar um að slíta
sambandið við Englendinga, fengi
vilja sínum framgengt, sem vér
getum ekki séð að mundi verða
þeim sjálfum til mikils góðs, eins
og sakir standa og ástandið hefir
verið og er, þá er með öllu óhugs-
anlegt að Englendingar mundu
láta það nokkurn tíma á sig spyrj-
ast að sleppa hendi sinni af Ulster
á móti vilja Ulsterbúa, og ekki
sízt nú, eftir það sem þeir hafa
lagt á sig í sambandi við þetta
nýafstaðna stríð.
Úrlausnin í þessu írska spurs-
máli er því ekki sú, að veita yí
pörtum þjóðarinnar, eða hvaða
partur af þjóðinni sem það svo er,
sem biður um skilnað frá Eng-
landi og sjálfstjórn, vilja sinn, en
láta Ulster eða yí hluta hennar
fvlgjast þar með nauðugan eða
halda áfram að vera tilheyrandi
Englandi. Vér getum satt að
segja ekki séð hvernig að England
getur sín vegna eða íra sjálfra

■
Bernskan og vorið. Vort æskulíf er eins og verið heiða, sem engin él né kaldir stormar þjá, en dögg og geislar blóm á veginn breiða, svo brosir alt af fjöri, von og þrá. f samróm skærar feginsraddir falla, hvert fræ úr moldu rís við sólar bál, þá horfir bernskan yfir vegi alla með ódauðleikans kraft í hreinni sál. En æskan fölnar fljótt sem vorið blíða 1 ®g frost og élin skyggja tímans braut, en það sem oss þá styrkir bezt að striða og stafar ljósum hverja sorg og þraut er vonin björt, sem blómatíðin færði með blíða huggun, andans frið og ró. Sú helga rós var afl sem endurnærði á ævileið þá köldu húmi sló. Hver vorsins rós mót sól er döggin svalar er saklaus, hrein og ljúf sem æskan blíð. Hver lækur sem að liður fram og hjalar er ljúflings mál frá vorri bernsku tíð. Hver blær sem flýgur frjáls of skreytta haga á fögrum morgni, þegar blómið grær, er bergmál okkar björtu unaðsdaga, sem bæn og tár ei afturkallað fær. pá haustið kalda hinstu skugga breiðir og heimsins skeið er stigið fram að gröf, og síðsta slagið svefn á augun leMSir og sálin mænir yfir tímans höf. Hvert vorsins blóm frá blíðum æskudögum þá brosir nýtt, og gefur helgan frið, og bendir okkur heim að sælli högum, þar himins dýrð og eilífð tekur við. M. Markússon.

vegna orðið við þessari sjálfstæð-
iskröfu þeirra, og vér erum sam-
dóma Edmund Burke þar sem hann
segir:
“pað er mitt álit, að náið og em-
lægt samband á milli Englands og
írlands sé aðal skilyrðið fyrir vel-
meigum, og mér liggur við að
segja tilveru og þroskunar mögu-
leikum beggja ríkjanna.
pegar eg þess vegna segi að öll
utanríkismál og aðalmál þeirra,
að því er þau snerta aðrar þjóðir.
eiga að hafa lögheimili sitt hér á
Englandi, og að Irland, sem á að
vera sjálfstætt í sínum heimamál-
um, á að vera undir vernd Bret-
lands á tímum friðar jafnt sem
ófriðar. í einu orði að vera óað-
skiljanlegur hluti af brezka rík-
inu í blíðu og stríðu. pví þegar
þessi mál eru brotin til mergjar,
þá eiga írar ekki á öðru völ—eg
meina, engu öðru sem vit er í.
pað eru víst fáir á meðal íra
sem gjöra sér grein fyrir því, hvað
mikið af vellíðan sinni að þeir
hafa átt og eiga að þakka hinu
nána sambandi sínu við Breta.”
Frá Islandi.
Siglufirði, 8. júlí.
Á sjötta tímanum í gær kom upp
eldur í húsum H. Söbstads og
brunnu til kaldra kola tunnu-
verksmiðja hans og íbúðarhús, á
svo sem klukkutíma. Brann þar
inni mikið af veiðarfærum, meðal
annars alveg ný herpinót. Enn
fremur talsvert af lýsi, kolum og
fleiru.
Alt var óvátrygt, nema íbúðar-
húsið, sem var vátrygt fyrir eitt-
hvað 50 þús. þr. Söbstad hefir
því beðið feykilega mikið tjón.
Hefir það eigi verið metið enn þá,
en nemur sjálfsagt hundruðum
þúsunda. Úr íbúðarhúsinu björg-
uðust þó flestir innanstokksmunir.
Um upptök eldsins vita menn
eigi. Vindstaða var svo heppileg
sem framast gat orðið og brunnu
því eigi fleiri hús.
—ísafold.
Reykjavík 22. júlí 1919.
Kveðjusamsæti var haldið í
Iðnaðarmannahúisnu í gærkveldi í
virðingarskyni við próf. Sv. Svein-
björnsson. Indriði skáld Einars-
son mælti fyrir minni heiðurs-
gestsins, sem svaraði og mintist
sérstaklega Páls fsólfssonar. Jón
Laxdal mælti fyrir minni frú
Sveinbjörnsson og barna þeirra
hjóna, Jón Jakobsson fyrir minni
íslands og Halldór Jónasson fyrir
minni íslenzkra listamanna. —
Mörg kvæði voru sungin, bæði yf-
ir borðum og eftir á. Samsætið
stóð fram yfir miðnætti og fylgdu
gestirnir þá heiðursgestinum
heim. — Veizlan var hin skemti-
legasta.
Pétur Jónsson söng fyrir Seyð-
firðinga kl. 9 í gærkveldi og voru
þeir mjög hrifnir. peir, sem höfðu
heyrt hann áður, þóttust heyra, að
hann hefði enn tekið framförum í
sönglistinni. Ef tími vinst til,
mun hann halda söngskemtun á
Akureyri.
Faber flugmaður gat ekki fengið
rúm undir flugvél sína á íslandi.
í gær fóru Seyðfirðingar með
honum um fjörðinn til að athuga
þar lendingarstöðvar flugvéla. —
Hann skýrði frá því, að nýfundin
væri mjög hentug flugvélagerð,
sem ætti jafnhægt með að lenda
á sjó og landi, og kvaðst hann
hafa reynt eina þeirra, og taldi
þær mundu eiga mikla framtíð
fyrir sér. Fastlega er vonað, að
flugvél Fabers komi á Gullfossi.
Reykjavík 21. júlí 1919.
Kirkjuhljómleikar próf. Sv.
Sveinbjörnssonar verða endur-
teknir í kveld í síðasta sinn, því
að prófessorinn fer héðan alfar-
inn á morgun. -Vísir, ,
Norskir selveiðimenn hafa verið
að koma hingað við og við í vor,
til að leita viðgerðar eftir meiri
og minni áföll, sem þeir hafa
fengið í ísnum.
Vísir átti tal við skipstjóra á
einu þessu skipi og sagði hann,
að um 160 skip mundu stunda sel-
veiðar frá Noregi. Sumt eru gufu-
skip, sumt mótorskip, misstór, öll
rambyggileg og oftast járnvarin
um stefnin. Á skipi hverju eru
10 til 15 manns, og þykir meðal-
veiði, ef fást 6 til 8 hundruð á
minni skipin, en stærstu skipin
hafa veitt 4 til 6 þúsund seli,
jafnvel 7 þúsund. “Vertíð” þeirra
stendur um 4 mánuði og er lokið
um miðjan ágúst eða heldur fyr.
Selirnir eru skotnir með kúlu-
byssum, er þeir liggja uppi á ísn-
um. Sum skipin hafa og hvala-
byssur til að skjóta smá hveli.
Eins og nærri má geta eyðist
selurinn með ári hverju. En af
því að af miklu er að taka, þá
veiðist vel enn. Munurinn er að
eins sá, að þar sem vel veiddist
fyrir 10 árum, sést nú varla selur,
svo að nú verður að sækja lengra
inn í ísinn, og verður veiðin þá
torsóttari og hættulegri, enda
hafa margir menn látið lífið á
þessum selveiðiferðum.
pað fer nokkuð eftir veiðinni,
hvernig með fenginn er farið.
pegar lítið veiðist er selkjötið hirt,
annars er því að mestu fleygt.
Aðalverðmætið er í spikinu og
skinnunum, sem hvorttveggja er
nú í afarverði. —Vísir.
$25.00 gjöf til Betel
frá Miss Guðrúnu Gísladóttur í
Winnipeg, til minningar um móð-
ur hennar, Guðrúnu Ketilsdóttur,
sem lézt að Unnarholtskoti í Ár-
nessýslu á íslandi, 24. júní s. 1.
í síðustu viku komu til bæjarins
frá Mountain, N. D. þau Jón
Myers, Joseph sonur hans, kona
hans og tvær dætur og Miss pórð-
arson. Mr. Myers fór í kynnisför
vestur til Wynyard, Sask., en hitt
fólkið hélt heimleiðis, eftir að hafa
heilsað upp á kunningja sína og
vini hér í bæ.