Lögberg - 11.12.1919, Side 5

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 11. EDSEMBER 1919.
Bls. G
uÖSON'S ^
cqmpanv
Lang frœgasta
TÓBAK í CANADA
allra afkom».;-la
Stefán Einarason, atkvaeðamesti
bóndi þessarar bygðar, og kona
hans, 25 ára giftingarafmœli.
Hafði söfnuðurinn gengist fyrir
því, að gera þeim hjónum daginn
sem skemtilegastan og minni-
stæðastann. Hafði bygðin þá
ánægju að hafa viðstadda tvo af
prestum okkar, séra Friðrik
Hallgrímsson, hinn núverandi
prest okkar, og séra Kristinn
Ólafsson, sem áður þjónaði' þessum
söfnuði um margra ára skeið.
Daginn áður, sem var sunnudagnr
■messaði séra Friðrik á amkomu-
húsinu og aðstoðaði séra Kristínn
hann við guðsþjónustuna, fólik
fjölmenti mjög að vanda, því
þessar afskektu bygðir eiga ekki
að venjast því að hafa tvo presta
sama daginn. Eru slíkt hátíða-
brigði..
Silfurbrúðkaupið byrjaði ná-
lægt kl. 11 fyrip hád. Veður var hið
versta, norðanrok með frosti og
fjúki. Samt sótti samkomuna meiri
hluti bygðarmanna. Samkomunni
stýrði séra Kristínn ólafsson
með sínum alkunna skörungsskap
og fyrinmannlegu persónu, sem
þann mann prýðír. Athöfnin
byrjaði með því að séra Friðrik
flutti stutta bæn, að þv(í búnu
afhenti forseti dagsins, séra
Kristinn silfurbrúðhjónunum
borðsett úr silfri að gjöf frá
sveitungum þeirra. pví næst voru
bomar fram ágætar veítingar,
sem konur kvennfélagsins til-
reiddu, en hinar ungu yngismey-
jar bygðarinnar báru fram. Að
því búnu fóru fram ræðuhöld tóku
allmargir til máls, auk prestanna,
sem töluðu hvað eftir annað af
fjöri miklu og mælsku eins og þeím
báðum er lagið. Silfurbrúðguminn
flutti langa tölu og þakkaði með
snjöllum orðum fyrir allan hlý-
iðleikann sem lá á bak við. Sam-
sætið fór ljómandi vel fram og
allir skemtu sér hið bezta, og lifa
lengi í góðum endurminningum
um þann dag, sem um langann
tíma hefur verið einn hinn allra
skemtilegasti í sögu þessarar
bygðar. Var það og að makleg-
leikum. Stefán Einarsson er
búinn að vera hér í sveit nálega
allan þennan tíma, eða 24 ár og
verið alla tíma foringi allra mála
sem bygðina hefir vantað, lagt
fram óskift fylgi sitt að öllum
félagsskap bygðarbúa, og gengið
á undan að styrkja öll nytsöm
fyrirtæki, sem bygðin hefir
varðað í heild sinni. í samkvæm-
islífinu má segja að hann hafi
verið lífið og sálin á öllum
skemtisamkomum bygðarbúa og
verið hrókur allls fagnaðar.
En nú eru þessi brandajól liðin,
og allar skemtanirnar og koma
ekki aftur nú fyrst umsinn.
Allir eru nú seztir að, haust-
önnum lokið og áhyggjur sumar-
sins lagðar til síðu. Nú er ekkert
útá landsbygðinni til skemtunar,
hinar löngu kvöldvökur, nema ef
eitthvað væri til að auðga andann
með, nýtt eða garnalt.
Eg er nú búinn, ritstjóri góður,
að þreyta þig býsna mikið á þessari
laungu ræðu. Samt ætla eg að
lokum að geta þess að nú er eg
bráðum búinn að innheimta fyrir
Lögberg, og gekk það vel að vanda.
En fyrirhöfn útheimtir það að
fara inn á hvert einasta heimili í
víðlendri sveit. öllum líkar vel við
blaðið undir þinni stjórn, og lesa
það með ánægju og finna jafn-
framt skildu sína í að borga það
skilvíslega, og þannig á það að
vera að sá, sem vill lesa blöðin, á
að borga þau. pað er margra aðal-
skemtun útá landsbygðinni að fá
íslenzku blöðin í hverri viku og
margir, er aldrei eiga svo annríkt,
að þeir fari ekki á pósthúsið á
föstudagskvöldum, einungis vegna
íslenzku blaðanna, unglingarnir
keppa um þau þegar heim kemur,
allir vilja sjá þau sem fyrst. peir
eldri byrja vanalega á íslenzku
fréttunum og fréttabréfunum. pað
helsta sem mörgum þykir að blöð-
unum eru deilurnar sem stundum
eru svo miklar, að manni ofbýýður
■og óska margir að þeir dálkar sem
það tékur upp í blöðunum, hefðu
•eitthvað betra að bjóða, sem væri
meir til uppbyggingar og geðfeld-
ara lesendunum. pað er nú víst
nóg komið í þetta sinn.
Með bestu óskum til Lögbergs
og allra lesendanna.
S. Jónsson.
Columbus Kínverja*
Hér um bil þúsund árum áður
en Kristofer Columbus kom til
West- India, lenti kínverskur
Búdhatrúar munkur skipi sínu við
strendur þess hluta heims, er
síðar hlaut nafnið Ameríka. Alveg
gagnstætt aðferð Columbusar,
gaf kínverji þessi eins nákvæma
lýsing af hinu nýfundna landi, og
frekast var auðið. Hann nefndi
landið Fu-Sang, og samkvæmt
athugunum hans á hnattstöðu
þess, mun mega nokkurn veginn
víflt téljast, að þar sé um Mexico
að ræða. Eftirfarandi lýsing af
landi og staðháttum lét munkur-
inn í té yfirboðara sínum, er
Ehen nefndist.
Land þetta er afarauðugt af
Fu-Sang trjám og dregur vafa-
laust af þeím nafn sitt. Blöð Fu-
Sang trjánna líkjast mjög laufum
á tré því, er kínverjar kalla Tong.
Ávextirnir eru mjög svipaðir
perum í útlíti og neyta innbyggj-
endur jafnt stönguls sem aldins.
Úr berkinum eða næfrum hans,
spinna þeir garn það alt, er nota
skal til vefnaðar, einkum í alla
hina skrautlegri dúka. Hvorki eru
nokkrar víggirðingar í landinu,
né múrar umhverfis borgir.. par
er heldur engin vopnagerð, því
fólkið lifir í sátt og samlyndi. og
grípur aldrei til vopna. Megin-
þorri ínnbyggjenda erskrifandi
og vinnur pappír úr berkí hinna
síblómguðu Fu-Sang trjáa.
Samkvæmt stjórnaiskipulögum
landsins, skulu tvær vera ríkis
myrkvastofur, önnur í syðri, en
liin í norðurhluta ríkisins. peim,
er smærri yfirsjónir drýgja, skal
varpað í stofuna hina syðri, en
allir sakaðir um stór lögbrot,
skulu þola hegningarvist í hinni
nyrðri, og eiga þeir þá engr^r
vægðar vægðar von, þar sem á
hinn bógin suðurbúum voru oft
gefnar upp sakir. Föngum í norð-
ur myrkrastofunni er leyft að
giftast en börn þeirra verða
þrælar og ambáttir.
pegar einhver úr hærri rimum
mannvirðingastigans hefir verið
sakaður um glæp og fundinn sek-
ur, þá er honum varpað í djúpa
gryfju og dómurinn kveðinn upp
um leið, safnast þá ávalt saman
múgur og margmenni dansandi í
kringum gryfjuopið. Kveðja allir
viðstaddir fangann, með þeim
háttbrigðum, er gefa til kynna, að
um síðustu samfundi sé að ræða.
pegar kveðinn er upp dauðadómur
þá er steypt yfir höfuð sakbom-
ings ógrynni af ösku. — Sé um
fyrsta brot að ræða, sætir aðeins
sá, er brotið framdi, refsingu. En
við annað brot, nær refsinginn
jafnframt til barna og barna
barna hins sakfelda. Sé aftur á
móti að ræða um þrjú eða fleiri
brot sömu tegundar, skal svipa
laganna ná til
ættarinnar.
Konungur ríkisins er jafnframt
nefndur fursti. Aðalsmenn af
fyrsta flokki eru nefndir Tui Lu,
af öðrum flokki Tui Lu hinir
óæðri, en þriðji flokkurinn nefnist
Nato-oha. í hvert sinn og konung-
urinn gengur úr höll sinni, fer
lúðrasveit bæði á undan og eftir.
Konungur notar mismunandi lit
föt, eftir því hvernig stendur á
tölu ríkisstjórnaráranna, fyrstu
tvö árin gengur hann á bláum
klæðum þriðja og fjórða árið í
rauðum kirtli, fimta og sjötta í
gulum fötúm, sjöunda og áttunda
í hvítum, en níunda og tiunda í
hrafnsvartri skykkju.
Uxarnir á Fu-Sang landi eru
feykilega stórhyrndir og sterkir,
svo með afbrigðum má teljast.—
Fólkið safnar auðæfum sinum í
uxahorn, og keppist hver um
annan að fylla þau sem fyrst. Til
áburðar og dráttar nota menn þar
til skiftis uxa„ hesta, og hreindýr.
Töluvert er um ostagerð í landinu
Járn finst ekki neinstaðar á þeim
stöðum, en aftur á móti er þar
ógrynni kopars. Gull og silfur er
ekki talið til verðmætis, og á sölu-
torginu er ekki fast verð á neinu
Bónorðsferðir í landinu eru með
mjög einkennilegum hætti. Biðill
inn reisir dálítinn kofa andspænis
dyrum húss þess, er stúl'kan á
heima i, og þvær ihann framstafn
kofans kvélds og morgna í heilt ár
án þess, að mæla meyna máli.
Sinni hún atferli hans engu,
skilur hann það sem hryggbrot og
flytur kofa sinn þangað, sem ein-
hver önnur stúlka á heima, og
gangi saman með þeim. er brúð-
kaupið látið fara fram tafarlaust,
og er vígsluathöfnin harla svipuð
því, sem við gengst A Kína.----
pegar faðir, móðir, eiginkona,
eða sonur deyr, fasta allir æt+ing-
arnir í sjö sólarhringa. Mynd
hinnar framliðnu persónu er
síðan fest upp á litla súlu, í kring-
um hana þyrpast ættingarnir og
biðja krjúpandi árla morguns og
síðla kvelds. Sorgarbúningar eru
þar óþektir með öllu.
pegar nýr konungur tók við
völdum þá varð hann ófrávíkjan-
lega að fylgja þeirri reglu, að
skifta sér ekki minstu vitund af
stjórnmálum fyrstu þrjú árin,
eftir ríkistökuna. Framan af
tímum voru konungar þessir lítt
mentaðir, og vissu jafnvel eigi
deili á trúarbragðakerfi Búddha.
En síðar meir fluttust nokkrir
kínverjar inn í landið, og kendu
þeir almenningi siðalögmál meist-
ara síns og trúfræðireglur. peir
fræddu fólkið einnig úm helgisiði
klausturlífsins, og höfðu kenn-
ingar þeirra í heild sinni ómetan-
leg áhrif til blessunar á lýðinn.
Sagnir þessar hafa fundist í
kínverzkum annálum frá 499 fyrir
krists fæðing.
Skömmu síðar, eða á tímabilinu
frá 502—506 F. K. fundu kínver-
jar önnur þrjú lönd eða lands-
hluta. í einu af þeim löndum er
sagt að fólkið hafi haft hunds-
höfuð, og mál þess verið langt um
líkara hundgá eða spangóli en
inensku máli. Fólk þetta lifði ein-
vörðungu af smábauum, og báru
föt þess öll á sér baðmullarblæ. I
Húsin voru gerð af þurkuðum leir
en dyrnar I líkingu við grenis-
munna.
Annað landið, sem kínverjar
fundu um þær mundir, er talið að
hafa verið Atlantisku eyjarnar.
Mælt er að hinir innbornu þar,
hafi haft mislitar rendur um
allan skrokkinn líkt og sum villu-.
dýr. Væri rendur þessar beinar,1
átti það að tákna göfugt ætterni,
en hinar hringmynduðu þóttu
bera vitni um lægri stétt.
Aldrei þurftu ferðamenn að
flytja með sér nesti, vistir voru
jafn heimilar öllum. Menn gátu
sezt upp hvar sem þeim sýndist
og tekið sér hvíld eftir vild. par
þektust engin föstuhöld.
Konungshallirnar voru skraut-
legar mjög, prýddar gulli og silfri
priðja landið, er sagt að muni
hafa verið British Columbia, og
lifnaðarháttum þar þannig lýst:
Vopnaburður er þar óþektur með
öllu, þeir sem sekir hafa fundist
um smávægileg brot, eru hýddir.
En sé um að ræða alvarlegan
sakaráburð og sakfellingar dómur
kveðinn upp, þá ér hinum dæmda
fleygt fyrir fætur hungraðs villi-
dýrs að kveldi, á afgirtum stað.
Hafi óargadýrið ekkert mein gert
bandingjanum í næstu dagrenning1
er það talinn ljós vottur þess, að
hann hafi saklaus verið, er hann
þá tafarlaust látinn laus, og
honum veitt sitt fulla frelsi.
þangað streymir fólkið enn í dag í
febrúar og marz á pílagríms-
göngu sinni svo tugum og jafn-
vel hundruðum þúsunda skiftir.
pað er sagt að á þeim tveimur
mánuðum þá fari oft 10,000
pílagrímar á dag upp á fjall þetta.
Við rætur fjallsins bíða menn
með burðarstóla til þess að bera
þá upp á fjallið sem borgað geta
burðargjaldið.
Stólar þessir eru ólíkir öllum
öðrum burðarstólum i Kína, þeir
eru sérstaklega búnir til með
helgi fjallsins, og verkefnið í
huga.
Fjórir menn eru með hverjum
stól og bera tveir hann í einu á
þann hátt að ól er spent yfir aðra
öxlina og undir hendina, og er
svo stólnum krækt í þá ól.
Menn þeir sem stólana bera
eins og menn yfirleitt í Shantung
fylkinu eru meiri vexti og sterkari
heldur en menn frá suður hluta
landsins. peir fara vanalega eina
ferð á dag, fara á stað með byrði
sína tímanlega að morgni, en
dagur er að kveldi kominn þegar
þeir koma með hana til baka aftur
Einn þessara manna segir
ferðamaður sá er frá segir “var
sex fet og fimm þumlunga á hæð
og þótt að hann kynni mjög lítið
i ensku var hann undur fljótur að
skilja það sem • þurfti, og var
kurteis og fljótur til greiða.
Eitt er einkennilegt við menn
þá sem þessa atvinnu stunda, að
þeir eru ekki sömu trúar og fólk
það sem til guða dýrkunar kemur
á fjallinu heldur Mahamuts
trúar.
Fjallið er bratt og upp á það
eru frá rótum fjallsins sex þús-
und tröppur. Hver trappa er um
fimtíu fet á lengd og er fyrir-
komulag þeirra, og verk alt á þeim
framkvæmt af forn kínverjum og
er meistaraverk.
Tröppurar vindast upp fjalls-
hlíðina, meðfram djúpum giljum
fossum og fossandi lækjum. í
gegnum græna sedrusskóga sem
gerir útsýnið á þessari fjallgöngu
eða fjallaferð dásamlegt.
1 gegnum þrjú hlið fara menn.
Hið fyrsta sem er kallað hlið hins
gamla musteris.
Annað hliðið er kallað hlið
himnanna, og þegar maður kemur
í gegn um það finst manni að
maður sé komin í eihvern skýja-
sal. Og manni finst að nú sé
maður kominn upp á hæðsta
tindinn. Svo er þó ekki því undir-
eins og pílagrímurinn er kominn
í gegnum það sér hann enn eina
hæð og liggur stígurinn í bugðum
upp hæðina og þá verða þeir að
klifa til þess að komast upp á
hæðsta tindinn. En þegar þangað
er komið mætir auganu hið feg-
ursta útsýni sem til er í Kína.
(Meira.)
“Að hugsa til íslands um jólin.”
Grein herra Árna Eggertssonar
um það efni er nú þegar farin að
bera árangur, eins og eftirfylgj-
andi bréf sýnir:
“Mozart, Sask., 4. des. 1919.
Herra Árni Eggertsson,
Winnipeg, Man.
Kæri vinur—
Eg var rétt að enda við að lesa
grein þína í Lögbergi, “Að hugsa
til íslands um jólin”. Eg þakka
þér kærlega fyrir þá grein. Spít
alamálið er að mínu áliti eitthvert
mesta nauðsynjamál sem ísland
hefir nú með höndum, og eg álit
að það sé tæplega vansalaust fyrir
okkur íslendinga, beggja megin
hafsins, að ljá því máli ekki nægi
legt fylgi til þess að koma þvi
bráðlega í fraimkvæmd. pú hefir
sannarlega gert þarft verk með
þessari uppástungu, því eg er
sannfærður um að það er svo mik
ið eftir af “íslendingnum” i mörg-
um okkar, til þess að láta þenna
litla skerf af hendi rakna, þegar
okikur er bent á hvað það er þægi-
legt og vel viðeigandi undir kring-
umstæðunum, þótt við hefðum ekk-
ert hugsað út í það án þess.
Eg sendi þór hér með Arðmiða
minn fyrir No. 2151, sem gjöf í
spítalasjóðinn. Vona að þú fáir
marga þeirra bæði fljótt og vel.
Með kærri kveðju og, beztu ósk-
um, þinn einl.
J. F. Finnsson.

Auðvelt að spara
ÞaS er ósköp auðvelt að venja sig á að spara með því
að leggja til síðu vissa upphæð á Banka reglulega. 1 spari-
sjóðsdeild vorri er borgað 3% rentur, sem er bætt við
böfuðstólinn tvisvar á ári.
THE DOMINION BANK
ISotre Jlame llrancb—W. H. HAMII/TON, Mauager.
Selklrk Branch—F. J. MANMNG. Manager.
Faðmlagið ástljúfa—-
sem fylgir jólagjöfinni frá
The CITY I.IGHT & P0WER
Veljið “henni” bæði skynsam-
lega og hagkvæma jólagjöf—
Gjöfin hlýtur tvöfalt gildi, ef
hún er frá
The City Light and Power
Vér stingum upp á Strau-
járni, Toaster, Kaffikönnu,
Perculator, Rafeldavél,
Washer, Vacuum Cleaner.
Triner’s Wall Calendar — Vegg-
almanak fyrir árið 1920, skarar
langt fram úr því, sem menn
höfðu gert sér nokkra hugmynd
um. — Veggalmanök Triner’s eru
ávalt fögur, en þetta nýja fyrir
árið 1920 skarar langt fram úr
öllum fyrirrennurum s’ínum.
rísa upp úr rústum gereyðingar-
innar, og innan um hinar ótelj-
andi litbreytingar munuð þér í
bæklingi þessu.m finna þjóðliti
landsins, sem ól yður sjálfa eða
foreldra yðar. Fimtán fallegar
smámyndir sýna yður einnig
greinilega framleiðslu Triner’s
American Elixir of Bitter Wine
og hinna annara ágætu Triner’s
Inni- meðala, sem búin eru til úr fræg-
! ustu læknisjurtum, bæði til heima
nota og útflutnings. Pantið alma-
hald almanaksins er i fám drátt-
um þetta: Menningin og heil-lnakið, sendið að eins 10 c. í burð-
rigðisfræðin bjóða alþjóða sam-j ^g^LigJj®^ Adhland A™.',
bandið velkomið, bjartari tímar
Chicago, 111.
Pílagríms för kínverja til fjall-
sins helga.
Fjallið helga í Kina er þrjátíu
og fim mílur vegar frá Tasinanfu
sem er höfuðborgin í Shantung-
fylkinu, það er að líkindum hið
elsta fjall sem menn hafa haft
helgi á í víðri veröld.
Á þvi færðu men fórnir sínar og
lutu guðum sínum 2,000 árum
fyrir fæðing Jesú Krists, og
SUGGESTIONS
FROM EATON’S
FALL",dWINTER
CATALOGUE
HÉR ERU NEFNDAR NOKKRAR AF hinum MÖRGU TEGUNDUM GJAFA,
SEM pESSI BÓK SEGIR FRA OG SÝNIR MYNDIR AF SPJALDANNA A MILLl.
Furs
Swcaters
Hose
Boudoir Sllppers
Handkerchiefs
Gioves
Hand Bags
Watchcs
Rings
FYRIR KONUR
Pendants
Silver Tableware
Bracelets
Manicnre Sets
Candie^
Kltchen Cabinets
Sewing Machines
Washing Machines
Dishes
Sleds
Dolls
Toys
Books
Cameras
Skates
Snow Shoes
FYRIR BÖRNIN
Skis
FYRIR KARLMENN
Hocky Sticks
Musleal Instruments
Bicycle Accessories
Jack Knives
Bisycles
EATON CS-™
WINNIPEG CANADA
Dresing Gowns
Sweaters
Hose
Bath Robes
Ties
Mnfflers
House Slippers
Gloves
Cameras
Fountain Pens.
Jack Knives
Mllitary Brusli Sets
Skates
Cigar Stands
Scarf Pins
Cnff Dinks
Flash IJghts
Bracw