Lögberg - 01.12.1921, Blaðsíða 1

SPElIte-h Li».
ábyrgja* vóur
fulla vigi, bt;zli. v
ir lœgsia vt.A
getur. R E V 11
TALSÍMI: N6617
orur fyr-
vm?
AÐ!
• INNlPtL
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Tals AT921
i4 ARCANí.UR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN I DESEMBER 1921
NUMER 48
DOMINION KOSNINGARNAR FARA FRAM 6. DES.-GREIÐIÐ ATKVÆÐI YÐAR
KONUR OG MENN! KJÖRSEÐLAR VERÐA AÐ MERKJAST MEÐ KROSSUM
Aívopnunar - þingið
í Washington.
H.
Að lokinni ræðu forsetans, sem
fcóður rómur var gerður að, lagði
Hughes utanríkisráðgjafi fram til-
lögur Bandaríkjanna í málinu, við
,það tækifæri flutti Hughes ræðu,
sem mikið þótti til koma, en aðal
kjarni máls hans var ákveðin
tillaga um takmörkun á herbún-
aði hjá Bandiaríkjunum, Bretum
og Japanitum, og eru atriðin
þessi sem hann fór fram á:
1. að engin herskip iséu srníðuð
í tíu ár.
2. að Bandaríkin leggi niður 30
herskip, þar með talin þau sem
eru í smíðum og búið er að kosta
til nú þegar $300,000,000*.
3. að Bretland leggi niður 19
herskip, þar með talda bryndrek-
ana miklu, sem nú eru í smiðum
og svo eldri og smærri skip.
4. að Japanar leggi niður 17
herskip þar með talið hið mikla
skip þeirra “Mustu” og Tasa Of
Kaga, sem eru í tsmiðum. pann-
ig fer þessi uppástunga Hughes
fram á að Bandaríkin leggi niður
eða eyðileggi henskip, sem til
samans eru 845,740 smálestir.
Bretar 583,375 ismálestir og Jap-
anitar 448,928.
Góður róm'ur var gerður að
þessari tillögu Bandaríkjanna og
því hve mikla óeigingirni að þau
sýndu, með því að ríða spjálf á
vaðið á jafn óeigingjarnan og
djarfmannlegan hátt.
Right. Hon. Arthur J. Balfour,
svaraði fyrir hönd Breta á þessa
leið: “Herra forseti! pér hafið
boðið þeim sem vilja, að taka þátt
í og halda áfram samræðunum,
eem byrjuðu hér á laugardaginn
var. Mér finst iatð það væri
mjög óheppilegt ef vér létum at-
burðina sem hér gerðust á laug-
ardaginn fara fram hjá okkur án
þess að gefa þeim frekari gaum
fyrir .hönd þeirra, sem þér iherra
forseti .sneruð máli yðar isérstak-
lega til, og ef af sérstökum ástæð-
um, sem eg skal minnast á síðar,
að eg er sá fyrsti að svara til á-
skorunarirmar, þá er það sökum
þeas, að af öllum þjóðum sem hafa
sent umboðsmenn sína hingað, að
þjóð þá, sem eg er umboðsmaður
fyrir, eins og líka allir vita
snerta flotamálin hana sérstak-
(ega og hún verður að láta sér
koma þau við. Stjórnmálamenn
allra landa, eru farnir að finna
til þess, að skylduverk þeirra og
erfiðleikar sem til friðs vilja
stilla, eru nálega eins erfið og
krefjast eins mikilla hæfileika
og krafist er til þess að berjast
sigurvænlega á vígvellinum.
Ósegjanlegir erfiðleikar.
Stríðið sem hefja verður, til
þess að jafnvægið komist á aftur
í heiminum, sem var svo hastar-
lega fært úr skorðum í þau fimm
ár er stríðið stóð, er 'hið erfiðasta
viðfangsefni hverjum manni. Og
eg óska ykkur til lukku ef eg má
með það, að þér hafið bætt einum
inerkisdegi við í tölu merkis og
helgidaga ársins, sem minst mun
verða hér eftir og hátiðlegur
haldinn í minningu um tilraun
manna, til þess að byggja upp
og í sama andá og vér mintumst
fyrir fám stundum síðan dagsins,
sem stríðinu linti á
Nýr hátíðisdagur.
Rf 11. nóvember er greyptur 1
hjörtu þegna ®am(bandslþjóðaniia
ekki síður en þeirra sem hlutlaus-
ar voru, þá er það mín meining,
að 11. nóvember ætti engu siður
að vera afmælis og helgida'gUT,
sem fólk fagnaði og þegar dagar
Hða mintust með þakklæti í
hjarta á stríðsminningar þjóð-
anna, sem nú lifa, ekki að eins
til að koma á jafnvægi í heimin-
um. heldur líka til þess að reyna
að búa svo um að slíkar kringum-
stæður sem vér eigum nú við að
stríða geti ekki nokkurntíma kom-
ið fyrir aftur.
Eg tel sjálfan mig á meðal
hinna giftusömu jarðarbúa, að
vera viðstaddur og eiga að ein-
hyerju leyti þátt í því, sem fram
fór á laugardaginn var. pað
sem þar fór fram er sannarlega
minnisstætt.
Vel var leyndarmálið, sem þar
var oninberað geymt. Eg vona
að öll leyndarmál eins lengi og
þeim á að leyna að því er samtal
okkar á þessum fundi snertir,
verði eins vel haldin. En þeg-
ar bjartsýnið sem leysir upp huga
minn á þessari stundu fjarar,
þá efast eg um að það verði.
En hvernig svo sem því er var-
ið, þá var leyndarmálið í þessu
tilfelli isannarlega vel geymt, og
eg hlustaði á ræðu, sem mér
fanst meistaralega vel við eig-
andi, eins og viðeigandi forsend-
ing fyrir starfi þessa fundar, sem
var um það, að taka tii starfa,
nei, sem hafði verið kvaddur til
starfa af forsetanum, án þess að
gruna, að nokkuð verulega alvar-
legt lægi þar á bak við. En alt í
einu varð mér það Ijóst, eins og
að Idkindum öllum, sem hér eru
inni, að vér vormm ekki einasta
að hlýða á fagra og aðdáanlega
ræðu, heldur líka mikilvægan
sögulegan viðburð. Ræðumaður-
inn talaði af svo mikilli list, að
þegar að aðal atriðinu kom—þeg-
ar þruman reið af, þegar orðin
voru töluð, sem nú hafa borist út
og fundið endurhljóm í hjörtum
manna í öllum pörtum hins ment-
aða heims, þá komu þau eius og
óvænt þrumuveður, og það vakti
tiffinningar svipaðar því, eins og
þegar eitthvað nýtt kemur alt í
einu fram á sjónansviðið, og vér
urðum oss þess meðvitandi, að
nýr kapítuli í endurreisnarsögu
veraldarinnar hafði verið hafinn.
Fullkomnun listarinnar.
Herra forseti! — Einfaldleiki
þess, sem hér hefir farið fram,
hin óþvingaða framkoma og hinn
mikli punktur, sem að var stefnt,
var alt svo listfengt, sem sýnir að
hániark listarinnar og ómengað
yfirlætisleysi eru oft, nei, eru
vanalega samfara.
Eg sagði, að eg ætlaði að gefa
skýringu, ef eg mætti, af hverju
eg áræði að taka fyrstur til máls
í dag um mál, sem er á allra
vörum. Eins og eg hefi áður
minist á, er það af því, að flota-
mál í hvaða mynd sem þau eru,
snerta Bretland og Breitaveldi
nánar heldur en þau geta snert
nokkra aiðra þjóð. Trúið mér,
það er ekki af neinu yfirlæti,
ekki heldur af neinum söguleg-
um eða þjóðræknislegum ástæð-
um, heldur af grimmum og jára-
köldum þörfum, af óbrotnum og
auðsæjum sannleiksástæðum.
öðruvísi ástatt;
Aldrei í sögu heimsins hefir
verið til voldugt ríki, sem eins er
sett eins og hið brezka ríki. pað
er sannleikur, sem eg býst við að
öllum sé ljós, sem til mín heyra.
En hafa allir ,þeir, sem á mál
mitt hlusta nú, hugsa um hver
afstaða brezka ríkisins í raun og
veru sé í þessu sambandi.
Flestir sem til mín heyra, eru
Bandaríkjaborgarar. Bandaríkin
eru sjálfum >sér nóg, standa ó-
hagganleg, með allar sinar sam-
göngubrautir og samgöngutæki,
öll vernduð á tvöfaldan hátt, og
algjörlega óhult fyrir árás óvin-
anna.
pað er ekki að eins það, að þau
te*lja eitt hundrað og tíu miljónir
íbúa; það er ekki að eins það, að
þau eru auðugasta land í heimi,
heldur hitt, að landslagið og
hnattstaða landsins er þannig, að
bað er óhult frá þeim sérstöku
hættum, »em brezka ríkiiui c.x'u
búnar.
Segjum, til dæmis, að Vastur-
ríkin, sem Bandaríkin bera á-
byrgð á, væru alt í einu færð
tíu þúsund mílur yfir hafið.
Segjum, að hjartapunktur ríkis
yðar, sjálfur hjartapunktur þessa
ríkis, væri lítil þéttbygð eyja,
sem ætti framtíð sína undir út-
lendri verzlun, ekki aðallega með
munaðarvöru, heldur ætti undir
sambandi við útlönd með óunnar
vörur handa verksmiðjum þeim
að vinna, seiíf Hfsframfærsla í-
búanna væri undir komin.
Segjum, að í meðvitund yðar
væri vakandi tilfinning fyrir því,
að aldrei væri meiri forði til í
landinu en til sjö vikna í senn, og
að þér yrðuð að vera ko.mnir upp á
samgöngur við útlönd, til þess að
halda honum við.
Ef þór vilduð draga slíka mynd
í huga yðar og skilja, hvað hún
í raun og veru þýðir, þá skilst yð-
ur hvers vegna að hver einasti
brezkur borgari, hvort heldur
hann býr í nýlendunum eða á
eynni litlu í Norðursjónum, getur
aldrei gleymt því, að það eru sjó-
leiðirnar, sem þeir eiga líf sitt
undir, og án þeirra vita þeir að
ríkið, sem þeir tilheyra, hlyti að
líða undir lok.
Aðdáun og samþykki.
En, herrar mínir og frúr, hugs-
ið ekki að eg sé með harmatölur út
af ástandi r’íkis þess, sem eg er
börgari í. pað er fjarri mér. Eg
vona að það sé örugt í hinu heil-
brigða stjórnar fyrirkomulagi
hinna ýmsu parta þess, og eg
vona, að vér séum sterkir í hinu
einlæga þjóðræknis bandi, sem
bindur okkur saman. En þessi
hernaðar afstaða ríkisins er auð-
sæ öllum, sem um hana hugsa.
Hún er vakandi í huga óvina
vorra, ef vér eigum þá nokkra.
Látum vini vora heldur ekki
gleyma henni.
Eg hefi látið þessar hugsanir í
ljós, með yðar leyfi, til þess að
sýna fram á, hvers vegna það er
einmitt eg, sem tala til yðar i dag.
Vér höfum haft til umhugsunar og
höfum athugað fyrirætlanir þær
hinar miklu, er forseti fundarinsi
lagði fyrir oss. Vér höfum hugs-
að um þær með aðdáun og erum
þeim samþykkir. Vér erum þeim
samþykkir í anda og í aðal atrið-
um. Vér Hturn á þær sem undir-
stöðu undir hinar mestu umbætur
í hermálum og undirbúning undir
stríð, sem nokkru sinni hafa verið
bornar fram og með hugrekki
framkvæmdar af þjóðmálavinum.
Mér dettur eklci í hug, og það
væri heimska að láta sér detta í
hug, að þetta eða nokkurt annað
fyrirkomulag, hvað vel sem það
væri hugsað, gæti náð út yfir alt
endurbótasvið þjóðanna. pað væri
yfirsjón, að reyna slíkt, og það
væri yfirsjón að láta sér detta í
hug, að tilráun hafi verið gjörð í
þá átt með nokkuru fyrirkomu-
lagi, sem menn hafa komið fram
með, eins og utanr.ritari Banda-
ríkjanna tók fram á laugardag-
inn, því að það sem hann benti á
þar, snertir aðeiris þær þrjár þjóð-
ir, sem mest hafa herskipaútgerð,
eins og nú stendur. pað tekur þar
af leiðandi ekki með í reikninginn
að minsta kosti ekki í bili, þær
Evrópuþjóðir, er hafa dregið úr
eða minkað herskipaflota sinn, og
sem stendur hafa enga tilhneig-
ingu, og eg vona aldrei, til þess
að eiga herskipaflota stærri en
nauðsyn krefur til þess að tryggja
frið þjóða sinna o<g halda uppi i
heiðri þeirra.
Hið mesta menningarafl á þjóð-
málasviðinu.
Aftur snertir þetta fyrirkomu-
lag ekki spursmál, sem hverjum
manni sem frá Evrópu’er kominn,
er mikið áhugamál, eg meina hina
þungu byrði landheránna. pað
er sett til hliðar, til þess að verða
athugað á annan hátt og undir
öðru fyrirkomulagi. En það sem
það ræðir um og það sem það ber
fram, er vissulega það stórkost-
legasta, er farið hefir verið fram
á og ráðist i, til þarfa og þrifa af
nokkrum stjórnmálamönnum. pað
tæsr vifi þrja stærstu herskipaflota
í heimi og bendir á takmörkun
þeirra og fyrirkomulag á svo rétt-
sýnan hátt, að stjórn sú, sem eg
er talsmaður fyrir, er því sam-
mála og í fylsta samræmi við þá
stefnu, sem Bandaríkjastjórnin
hefir tekið og leiít fram fyrir oss
í því máli. pað er álit vort, að
Bandaríkin hafi gjört rétt í því, að
leggja herskipaflotana til grund-
vallar, þegar um er að ræða áhrif
vallar, þegar um er að ræða á-
hrifamestu einingu herútbúnað-
arins, þegar um herskip er að
ræða, þá verður að taka með í
reikninginn þau hjálparskip, sem
herflotarnir geta ekki án verið og
sem gefa þeim bæði augu og teyru,
og sem, eins og nú er komið sjó-
hernaði, hafa lítið varaargildi,
enga útsjón og lítið afl til þess
að mæta jafningjum sínum í
stríði án.
Tökum þossar tvær einingar
sem eina heilö, nefniiega herskip-
in sjálf og nau«,synleg hjálpar-
skip, þá finst oss að hlutfallið á
milli þessara ‘pjóða oíns og það
hefir verið lagt fyrir oss, sé að-
gengilegt. Oss þykir takmörkun
á herskipaflotum sanngjöra, og
oss finst, að fyrirkomulag þetta
ætti að verða samþykt. Vértriium
fastlega, að það verði samþykt.
Framh.
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
* Hinn 22. þ. m. fóru fram út-
nefningar til sambandisiþings, og
skiftast þingmannaefnin þannig
niður í flokka í hverju fylki um
sig:
Nova Scotia, þingsæti 16, con-
servative 14, liberal 16, bænda-
flokksmenn 7, verkamenn 2.
New Brunswick þings. 11, con-
serv. 10, lib. 10, bændaf. 7,
verkam. 2.
Prince Edward Island, þings. 4,
conserv. 4; lib. 4; bændaf. 2; og
verkam. 1.
Quebec þings. 65, conserv. 51;
lib 65; bænda. 17; verkam. 33.
Ontario, þing. 82, conserv. 79,
lib. 64, bændaf. 70, verkam. 15.
Manitoba, þings. 15, conserv.
13, lib. 10, bændaf. 12, verkam 10.
Sask., þings. 16, conserv. 14,
lib. 11, ibændaf. 15, verkam. 2.
Alberta, þings. 12, conserv. 12,
lib. 1C‘, bændaf. 10, verkam. 4.
Britis'h Columbia, þings. 13, con-
serv. 13, lib. 11, bændaf. 5,
verkam. 6.
Yukon, þings. 1, conserv. 1, li'b.
1.
Af skýrslu þessari má sjá, að
tala frambjóðenda er 630, og er
þar úr ærnu að velja, þar sem
eigi skal kjósa í alt nema 235
þingmenn. í stórum meiri hluta
kjördæma keppa um kosningu,
menn af þrem flokkum: stjórnar-
flokknum, bændaflokknum og
frjálslynda flokknum. Ekki einn
einasti þingmaður náði kosningu
gagnsóknarlaust og mun slíkt
einsdæmi í stjórnmálasögu þjóð-
arinnar.
Fyrstu fregnir af útnefningum,
gátu jþess að í Hastings kjördæm-
inu, í Ontario, hefði þingmanns-
efni stjórn. verið kosinn á gagn-
sóknar af þeirri ástæði að kosn-
ingaskjöl bændaflokks fulltrú-l
ans, er sækja j ætlaði; hefði eigi
fullnægt fyrirmælum kosningar-
laganna. En síðan hefir það
komið í ljós, ^ð yfirkjörstjórinn
taldi aðfinslur rþær út í hött og
fer því fram kosning í því kjör-
dæmi hinn 6. desember, engu
síður en annarstaðar.
aldrei ihafa gefið sig opinberlega
við pólitík.
Flutningagjöld með járnbraut-
um ö'llum í Canada, hafa verið
lækkuð um 10%, frá 1. þ. m. að
telja. Alment mun lækkun
þessi talin ófullnægjandi, og
koma þar að auki langt um of
seint, þar sem búið mun nú vera
í flestum tilfellum, að flytja upp-
skeru bænda til markaðar.
Á fimtudagskvöldið var, nokkru
eftir miðaftan, réðst illræðismaður
ínn í Central lyfjabúðina, sem
stendur á mótum Notre Dame West
og Gei tie stræta og særðu eiganda
búðarnnar, Mr. Joseph Wlder, og
þjón hama Mr. Abe Davis, all
hættulega með skotum. En um
þær mundir er þorpararnir voru í
untlirbúningi með að framkvæma
ráns fyrirætlanir sínar, kom ung
stúlka, Miss Olive Olson að nafni
inn í búðina til þess að fá að nota
síma. Meðan hún var í síma-
klefan^im riðu af skot frammi í
búðinnf^ jafnskjótt og unga stúlk-
an varð: þess áskynja hvað á seiði
var, þau't hún út á strætið og
kallaði á hjálp. Brugðu nokkr-
ir menn Jáegar við, er í grendinni
voru og komu til hjálpar hinum
særðu mönrium. Var lögregl-
unni þegar tilkynt og lét hún
tafaraust flytja lyfsalan og þjón
hans á sjúkrahús. Við læknis-
rannsókn kom þ»ð skjótt í ljós,
að báðir mennirnir voru svo al-
varlega særðir að tvísýnt þykir
um Hf þeirra. Heill hópur
leynilögreglumanna var þegar
sendur út af örkmni1 til þass að
reyna að hafa hendui-. í hári ó-
dáðamannanna; voru tiu menn
teknir fastir um kvöldið, en hafa
nú að sögn flestir verið leystir
úr varðhaldi. Leika þorpar-
arnir því víst lausum hala enn
sem komið er.
Bæjarstjórnar kosningarnar i
Winnipeg fóru fram siðastliðinn
föstudag og urðu úrslitin, sem
hér segir:
1. kjördeild, kosnir bæjarfull-
trúar: Fowler, Shore, Sullivwu
2. kjördeild; Davidson, Flye,
O’ Hare.
Fred A. Britton, þingmaður frá
Illinois, ber fram þingsályktun-
artiilögu þess efniis, að hætt sé nú
þegar smíði á 9 bryndrekum og 6
smærri herskipum. Er tillaga
jþessi bein afleiðing af uppá-
stungu Charles E. Hughes, um
takmörkun flotanS'.
Járnbrautaeigendur í Banda-
ríkjunum, hafa kvatt til fundar
við sig forseta hinna ýmsu braut-
arþjóna sambanda, til þess að
ráðgast um launakjör og lengd
vinnutíma. Eigendur braut-
anna ætla sér að fara fram á
kauplækkun, en hvað mikla, er ó-
kunnugt enn sem komið er.
Bretland
Nýlega flutti utanríkisráðherra
Breta, Curzon lávarður ræðu í
Lundúnum, sem vakið hefir mikla
eftirtekt, var jhann að tala um
afvopnunarþingið í Washington,
en snéri máli sínu sérstaklega til
Frakklands, út af því sem for-
sætiisráðherra Frakka, Briand,
sagði í ræðu sinni um afstöðu
Frakka í sambandi við fyrirkomu-
lag það sem um var að ræða á
afvopnunarmótinu í Washington,
bæði í sambandi við takmörkun á
herútbúnaði og eins í sambandi
við Austurlanda spursmálin.
Briand héltiþví fram í Washing-
ton, að þegar um takmörkun á
landher væri að ræða, þá gæti
ekki annað komið til mála, að því
er Frakkfland snertir, en að hafa
svo öflugan her, að þeir væru
tryggir fyrir pjófiverjum, hvenær
sem væri. pví ef Frakkar
mirakuðu land.her sinn, væri
hætta j að þeir yrðu pjóðverjum
að bráð þesrar minst varði.
pessa hugsu-.-' telur Curzon lá-
varður skaðlega. "Friður fæst
aldrei,” segir Curzon lá.-arður
“með því að in þjóð veyni að
komast fram.iyrir acra þegar um
samnings Tíilunnindi er að ræða.”
Og aítur sagði hann: “Hi,nn
sar.rni styrkur og öruggleiki
, Frakka liggur ekki *í styrk hers
þeirra, þó ihann sé voldugur, sem
o . D, , T hann sannarlega er. Hann
3. kjordeild: BlumJaerg, Jones, .. ... , , . ,.
liggur ekki í hinum obilandi
Barry.
Skólaráðsmenn jf
1. kjördeild: Congdon, Riley,
Bowles. s
2. kjordeCld: Cou'lter, Simpkin,
Murray.
3. kjö>'!eild, Jacob, McFarlen,
Durwarcf.
Síðastliðinn laugardag lézt ,
Toronto, 'Sir Douglas Cameror.,
K. C. M. G., fyrrurn, íýlkUsvjóri
í Manitoba. — Sir Douglas Cam-
eron, var fæddur að Hawkes-
bury í Prestcott héraðinu í Ont-
ario, hinn 18. dag júnímánaðar,
árið 1854, sonur Mr. Colin Cam-
sron og konu hans Annie, (Mc
Lauren). í karllegg átti Mr. Cam-
eron kyn sitt að rekja til Scot-
lands. Að loknu gagnfræða-
skólanámi, tók Cameron að gefa
sig við búskap eystra og gengdi
þeim starfa, þar til a*ð 'hann
fluttist til Winnipeg árið 1880.
Lagði hann þá fyrst fyrir sig
timburverzlun og varð stofnandi
og um langt skeið forseti Rat
Portage Lumber félagsins. Einn-
ig var hann forseti Maple Leafe
Flour, Mil'ls. Árið 1902 var
Cameron kosinn á fylkisþingið 'í
Ontario, sem þingmaður fyrir Fort
William og Lake of the Woods
kjördæmin o,g náði endurkosnngu
1905 og 1908. Árið 1911 var Sir
Douglas Cameron skipaður fylkis-
stjóri Manitoba. Lætur eftir sig
ekkju, son og þrjár dætur. Mr.
Cameron fylgdi frjálslynda flokkn-
um að má'lum alla leið fram að ár-
inu 1911, þá snérist 'hann öndverð-
ur gegn Sir Wilfred Laurier og
gagnskifta samningunum við
Bandaríkin, og mun eftir það
Bandaríkin.
Hinn 23. f. m. fóru fram stjórn-
arskifti í North Dakota. Var
R. A. Nestos svarinn inn sem rík-
iss't.ióri, Mr. Sveinbjörn Johnson
-em dómsmálaráðgjafi og Mr.
Kitchen til a^ veita forystu land-
■únaðar og verkamálaráðuneyt-
inu.
Harding forseti hefir undir-
skrifað lögin um $75,000,000 fjár-
veitingu til vegabóta.
Harding forseti hefir útnefnt .J
W. Riddle frá Connecticut, fyrr-
um sendiherra á Rússlandi, til
þess að gegna sendiherra embætti
í Argentinu.
Hagstofa Bandaríkjanna hefir
nýlega gefið út skýrslu, er sýnir
að 1. janúar 1920, áttu heima í
landinu 13, 920,692 borgarar, er
fæddir voru utan vébanda þjóðar-
innar. Hefir tala slíkra borgara
aukist um 404,806, eða 3 af hundr-
aði, síðan árið 1910
Afar fjölsótt mót kvenna, kom
saman fyrir skömmu saman í
Washington og lýsti yfir ein-
dregnu fylgi við afvopnunar þing-
ið og tjllögur Charles E. Hughes,.
utanríkisráðgjafa Bandaríkjanna.
Kvenfulltrúar frá fimtíu þjóðum,
tóku þátt í móti þessu.
Harding forseti hefir með op-
inberri •stj'órnarráðsauglýsingu,
lýst yfir friði milli Bandaríkjanna
og pýzkalands.
kjarki þjóðarinnar. Hann ligg-
ur jafnvel ekki i réttlæti mál-
staðar þeirra.
Heldur liggur hann í sameigin-
legum iskilningi þjóðanna; og I
sameiginlegu afli iþeirra. Og
þegar eg tala um þjóðir í þessu
sambamdi, þá á eg þar líka við
að Evrópu iþjóðirnar og Banda-
ríkin, 'leyfi aldrei framar neinni
þjóð innan véband|a Evrópu, að
magnast svo, að hún geti haldið
sverðinu á 'lofti yfir höfðum ann-
ara, og á þann hátt stofnað al-
heims friðnum í hættu.”
Nýlega hefir Sir Lionel Phil-
ips, sem er einn af eigendum
Round námanna í Transvaal í
Suður-Afríku,, lýst yfir því, að ef
menn bæti ekki um vinnubrögð
sín í 'þeim námum, þá verði eig-
endur þeirra knúðir til að hætta
við gullgröft þar að meztu leyti
Trúlofuð eru þau María prin-
sessa, dóttir George Breta kon-
ungs og Maríu drotningar hans
og Lascell lávarður, einn af rík-
ustu aðalsmönnum Englands og
afkomandi einnar hinnar göfug-
ustu aðalsættar landsins.
Gifting þeirra er sagt að eigi
að fara fram í þessum mánuði í
Westminster Abbey og til brúð-
kaups þess eru kvaddir sex kon-
ungar ásamt drotningum þeirra.
peir eru þessir: konungshjónin af
Spáni, Noregi, ítalíu, Sv.íþjóð,
Danmörku og Belgiu.
U.ndanfarandi hefir nefnd frá
Egyptalandi verið að leita hóf-
anna við brezku stjórnina á Eng-
landi, um að Englendingar létu
af hendi umsjón sína yfir Egypta-
landi, hefir nefnd sú nú lagt nið-
ur starf sitt og tilkynti Adly
Ycghen Pasha, yfirmaður egypsku
nefndarinnar utanríkisritara Cur-
zon, að nefndim hefði ekki getað
samþykt samningana, sem samd-
ir hefðu verið af brezku stjórn-
inni í þeirri meiningu að gefa
Egyptum sjálfstæði sitt á sama
tíma og að þeir væru sambands-
þjóð.
Alkunna enska blaðið Pall Mall
Gazette, er ný selt. Hinn nýji
kaupandi er Sir John Leigh, auO-
ugur verksmiðjueigandi.
Fyrir nokkrum árum voru 100
fangelsi fyrir kvenfólk til á
Englandi, en slðustu árln hefir
þeim farið svo fækkandi að nú
eru að eins eftir 25. Árið 1914
voru 3100 konur dæmdar til
fanelsisvistar á Englandi, en 1.
október 1920 voru jþær að eins
1200 sem fangelsisvist hlutu.
Á einum degi voru 297 hjóna-
skilnaðir veittir af yfirdómara
Sir Henry Duke og er það talið
hámark þeirrar tíðar þar í landi.
Bandaríkjamaður einn, sem var
gestur í Lundúnaborg, var a
gangi í borginni og fór villur
vegar, svo að hann fann ekki
gistihúsið sem hann átti heima
í. pegar svo var komið fyrir
honum, var hann staddur nálægt
pósthúsi þar í borginni. Hann
gekk inn í pósthúsið sá þar stúlku
að vinnu, kástaði á hana kvéiíjU
og mælti: “Eg er frá Ameríku
og hefi vilst hér *í borginni, getið
þér ‘hjálpað upp á mig, með að
finna gistihúsið, sem eg bý á?”
Stúlkan leit upp og svaraði: “Eg
get sent yður með pósti.” “Með
pósti!” át maðurinn eftir. “Já, það
er auðvelt,” svaralfii stúlikan.
“Látið þér mig vita hvar þér eigíð
heima og hvað þér heitið, svo verð-
ið þér sendir með pósti undir eins
og þér borgið 6 pence á míluna.”
Eftir að ferðamaðurinn hafði látíð
skrásetjast og borgað hið ákveðna
gjald, kallaði stúlkan á dreng og
hann fór með manninn tafarlaust
til heimilis hans. Almenningl
er máske ekki ljóst, að í Lundún-
um, má senda fólk með pósti, ekki
síður en bréf og böggla.
Hvaðanœfa.
Keisarinn í Japan liggur bættu-
lega veikur um þessar mundir og
kvað tæpast vera hugað líf. Hef-
ir krónprinsinum verið falin
stjórn fyrst um sinn, upp á á-
byrgð þingsins.
Bandaríkin og Bretland hið
mikla, hafa að sögn ákveðið að
bjóða pýzkalandi þáttöku í af-
vopnunarmótinu, sem yfir stend-
ur í Washington um þessar mund-
ir. —
Brezka parlamentið kemur sam-
an hinn 30*. janúar næstkomandi.
Stórþingið norska er farið að
efast um fullveldi Danmerkur
yfir höfum umihverfis Grænland.
Er svo að sjá sem Norðmenn
vilji eigi sætta sig við að öll
fiskiveiða hlunnindi þar um slóð-
ir, skuli vera álitin afskiftalaus í
höndum Dana.
Baron Korekiyo Takahashi,
fjármálaráðgjafi í stjórn Hara,
þess er myrtur var fyrir skömmu,
hefir tekist á hendur forystu hins
nýja ráðuneytis.
•-------o--------
Fólkið borgar brúsann.
Stórar myndir af Meighen yfir-
ráðgjafa, hafa verið hengdar upp
svo að segja á 'hverju götu horai
í hinum stærri borgum Canada,
eíðan að kosningarimman hófst,
og hefir venjulegast staðið und-
ir þessum myndum ‘^Canada
needs Meighen.” Ein slík stór-
auglýsing hafði verið fest upp í
borginni Lindsay, Ontario. Mað-
ur einn, sem sjálfsagt hefir kunn-
að á pensli að halda, málaði yfir
þetta nafnkunna slagorð þeirra
Meighen manna og setti eftir-
fylgjandi setningar í staðinn:
“The big interests of Canada
need Meighen. Let the Public
Pay.” — Auðfélögin í Canada
þarfnast Meighen’s. — Látið fólk-
ið borga brúsann. —