Lögberg - 18.09.1924, Síða 5

LötriSERG, FIMTUDAGINN18. SEPTEMBER. 1924.
i

o
Robin Hood
Flour
Vinnur 34 VERÐLAUN
af 36
I brauðtilbúnings-samkepni, úr hvaða hveiti sem er,
í Vesturlandinu þetta sumar, vann ROBIN HOOD
FLOUR 34 verðlaun af 36 er voru í boði.
Calgary, Álta
7 Verðlaun boðin. Öll unnin af Rodin Hood Flour
Edmonton, Alta
10 Verðlaun boðin. öll unnin af Robin Hood Flour.
Regina, Sask,
10 Verðlaun bóðin. Atfa af þeim unnin af Robin Hood Flour.
Fyrstu verðlaun sem vér unnum 1 öllum þeim stöðum sem vér höfum
heyrt um, eru
Morden, Man. Elstow, Sask.
Carberry, Man.
Dauphin, Man.
Minnedosa, Man,
Broadview, Sask.
Ceylon, Sask.
Hawarden, Sask.
Silver Stream, Sask.
—og álíka fréttir eru enn að berast. og sem sýna að vér getum ábyrgst
Robin Hood Flour að það geri betri og áreiðanlegri bökun en nokkuð
annað hveiti, og sannar að það er
“VEL VIRÐl LÍTILSHÁTTAR HÆRRA VERÐS“.
Robin Hood Mllls, Ltd.
Moose Jaw Calgary

'□
að vatnitS fari lækkandi, sem er
vonandi.
Eg verð aS segja, aS mér seig
brún yfir auga, þegar eg las eitt at-
riSi í fréttagrein frá gömlum og
góSum merkisbónda hér norÖur
meö vatninu, Ólafi • Thorlacius, í
fyrra sumar, sem lét vel yfir því,
aö vatniÖ væri aÖ lækka, og þakkar
þaÖ aðallega framkomu hins mikil-
hæfa þingmanns okkar, og var þaS
heilmikill lofsöngur; og ætla eg í
þessum greinarstúf að geta dálítiÖ
um framkomu hans þessu máli til
áréttingar, eftir því sem eg sannast
veit., þar eg er aö segja söguna á
annaS borÖ, hvort sem einum fell-
ur betur eöa ver, því svo er að
segja fiverja sögu, eins og hun
gengur til.
Þá er þar til máls aS taka, sam-
kvæmt þvi er eg veit bezt um fram-
kvæmdir mannsins, að hann byrj-
aSi að skrifa seinni partinn í fyrra
vetur, með nokkurs konar forskrift-
arletri i Lögbergi, til aS láta fólk
vita, hvaS miklu hann hafðEáork-
aS. Næst skrifar hann grein um
vatnsmálið (sem aldrei hefði átt að
birtastj 12. apríl 1923, meS yfir-
skriftinni Lœkkun Manitobavatns.
Slíkur gleðiboðskapur fyrir okk-
ur hér, sem vorum búnir að líSa
stórtjón meS óútmálanlegum erfið-
leikum, sem flóðið hafði í för meS
sér, bæði nteð eySileggingu á land-
inu og hitt annað, að þurfa að lóga
skepnum sér í stórskaða fyrir sama
sem ekki neitt, heyskorts vegna,
og ætla eg meS fáum orSum einung-
is að minnast á ofannefnda grein
og undirtektir þingmanna í Mani-
tobavatns málinu, sem byrjar þann-
ig, að þingmaSurinn segir, að það
hafi veriS sendar umkvartanir viS-
vikjandi vatnsflóðinu, til Ottavva,
um aS fá fjárstyrk, og svo frem-
vegis, (liklega nokkuð veigalitlar
umkvartanir), og aS hann hafi
skorað á Manitobastjórnina 1919,
að láta mæla og gjöra áætlun um
kostnað við að grafa út Fairford-
ármynniS, og aö því verki loknu
hafi úrskurðurinn orðið sá, aS
kostnaðurinn yrSi 5,000 dollarar.
Hví lét þá ekki stjómin vinna verk-
iS, þar sem um svona litla fjárupp-
hæð var aS ræða? Þetta kemur
hálf skrítilega fyrir, þar sem engin
umkvörtun var og engin ástæSa til
heldur, þar sem vatnið var svo lágt
þá, og alt fram að þeim tíma, er eg
hefi sagt. Það virðist eins og
þeim peningum hafi verið á glæ
kastaS, sem mælingin hafSi í för
meS sér. Eg held að þetta hafi
verið óþarfur og óheppilegur
punktur að benda á í rauninni, og
kom málinu ekkert viS. Síðan seg-
ir þingmaðurinn, að nefnd sé sett
af fylkisstjórninni til aS rannsaka
Manitobavatns málið, og eigi að
koma sarnan i þinghússbygging-
unni (auðvitaðj þann 17. dag apr-
ílmán. kl. 9 fyrir hádegi, 1923, og
þá gefist bændum tækifæri til að
leggja fram ástæður sínar í málinu,
þeim sem hlut eiga að máli.
Finst ekki fleirum en mér þetta
meistaralega hugsaS? Þar sem
blöSin, sem út koma í W;innipeg þ.
12, koma ekki til Vogar P.O. fyr
en að kvöldi þess 17. apríl, og kom-
ast mikið seinna á sum önnur póst-
hús hér norður frá fram með vatn-
inu, sem auðvitaS hefði átt aS vera
manninum vel kunnugt, ef hann
hefSi gfeiS sér tíma til að hugsa
um það, að slíkt var ómögulegt
fyrir menn hér að færa sér í nyt,
,þó þeir hefðu verið af öllum vilja
gerSir, þar sem þetta kom alt eftir
dúk og disk. Já, svona fór meS
sjóferð þá. Ekkert hreift viS þvi
á síðasta þingi, það eg til veit.
ÞingmaSurinn kvartar sáran yf-
ir mótspyrnu, sem þetta mál hafi
mætt. Já, það gjörSi það, en þær
voru svo léttvægar þær mótbárur,
að manni eins og þú skoSar þig að
vera, hefði átt að vera unt að með-
höndla þetta mál á hægan hátt, ef
þú hefSir nokkuS látið til þin taka.
En þess er hvergi getið, nema það
sem þú segir sjálfur, og sannast
þá, aS sætt er lof í sjálfs munni.
Ensku blöðin geta þess ekki, aS þú
hafir tekið til máls, þá málið kom
til umræðu. Varstu þar hvergi
nærri? Og er það leitt, ef svo hef-
ir verið, þvj blöðin ensku geta
greinilega um, hverjir tóku til
máls í þessu áhugamáli þínu. Þú
hefir þó ekki verið út við Lundar
um þaS leyti ? EitthvaS sá eg um
þaS.
Þá er þar til máls að taka hverj-
ir töluSu í bága viS lækkun vatns-
ins og skal fyrst frægan telja, borg-
arstjórann Farmer. Fyrsta hlut-
verk hans var aS bera þá bláköldu
lygi fram, að vatnið hefði lækkaS
um 2 fet, og sagðist geta sannað
sögu sína. Næsti punktur merkis-
mannsins var, að bændum væri
nær að flytja sig frá vatninu og
kaupa sér lönd nær járnhraut. Vit-
urlega sagt, sem vænta mátti, eða
hitt þá heldur, þar sem fjöldi af
bændum eru búnir aS búa um og
yfir 30 ár á löndum sínum, og
margir hverjir orðnir útslitnir menn
og hafa uppbygt löndin og borgaS
skatta af þeim. Já, auðvitaS að
yfirgefa löndin, jafnvel sumir
slyppir og snauSir. En sú enda-
leysis fjarstæða! Þar næst mintist
hann á andaveiði og hafnarstæði.
Slíku bulli er ekki ansandi. Þessi
líka hafnarstæðin hér með Manito-
bavatni—þar sem varla sést bátur
í förum. Það ætti að setja Farm-
er á “farm” hérna fram með vatn-
inu og vita þá, hvort ekki kæmi
mismunandi hljóS i manninn og
minkaði gorgeirsgúllinn á hanum.
Eg var staddur í Mulvihill seint
í marz í fyrra, þá eg las þessar
þingmálasögur. Eg varS bæði sár
og reiður (þó eg mjög vesall væri,
því lengi var eg búinn að vera las-
burða áSur en eg veiktist til fulln-
ustuj, en eg stökk upp sem alheill
maður og kendi einskis meins frem-
ur en Þórhallur forðum, þótt eigi
vægi eg vig sem hann; en ekki
veit eg hvað gjörst hefði, hefSi eg
verið kominn þar í fallegu fötin
hans Skúla, rétt andspænis Farmer
hinum rnikla, og jafnvel þó eg
hefði veriS í gömlu duggarabands-
peysunni minni og stagbættum
speldisbuxum; skyldum vita hvort
mig hefSi skort einurð eSa rök-
stuðning til aS andmæla manninum
og heimfæra til fullnustu hækkun
vatnsins um 2 fet 1922 í staðinn
fyrir lækkun, eins og hann sagði,
og sjá hvort hann hefði ekki mátt
slíðra sverðið sitt, sem Þorkell
neyddist til forðum.
Næst kveSur Evens sér hljóðs
og talar fremur af viti en hinn fyr-
nefndi; skoðar rétt að setja málið
í nefnd;—þaS er líklega nefndin,
sem hann Skúli þingmaður er aS
tala um. — Honum næst vall
Queen, samkvæmt hans háfleyga
viti; þáð vita allir, sem þann mann
þekkja, hvernig það hefir reynst.
— 'Þar næst réðst til rúms Mc-
Kinnel, þingmaður fyrir Klettavið-
ar kjördæmiS, og þótti mér einkar
vænt um, að hann stakk viðeigandi
ginkefli upp í Winnipeg-þingmenn-
ina, svo þeir þögnuðu, og varð sá
eini til að skjóta hlifSarskildi fyr-
ir þingmann vorn meS aðdáun
mikilli.
Mér þótti mjög leiðinlegt, að fá
ekki að sjá svo sem spannar langan
spotta í þessu blaði eftir þing-
manninn frá St. George kjördæm-
inu. Eg vildi bara mér auðnaðist
að finna hann Farmer að jnáli, því
hann á það skilið. ÞaS er brjóst-
umkennanlegt, þá menn finna hvöt
hjá sér einungis til aS leggja sig
fram andstæSa þvi, sem að sjálf-
sögðu þarf aS koma í gerð. En
Farmer er ekki einan til að taka,
því þið megið ekki gleyma hvernig
efri málstofan, öldungarnir í Ott-
awa, fóru með járnbrautarmálið í
Dodds nýrnapillur eru besta
nýrnameðalið. Lækna og gigt ‘bak-
verk, ihjartabilun, þvagteppu og
önnur veikindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eða sex ösikjur
fyrir ?2.50, og fást hjá ölluvn lyf-
sölum eða frá The Dodd’s Medi-
cine Company, Toronto, Canada.
fyrra og aftur í vor, og satt er
þaS, að íhaldsmenn eiga þar mest-
an hlut aS máli.
En, Jón ritstjóri, betur hefði
mér fallið, og auðvitaS sjálfsagt,
að þú hefSir minst á þá stóru fjóra
frjálslyndu öldunga frá Montreal
í efri málstofunni i Ottawa, þá
Bayer, Casgrain, David og Wil-
son, sem einnig greiddu atkvæSi á
m'óti járnbrautarmálinu—þeim gat
vart fyrirgefist, að fótumtroða verk
frjálslyndu stjórnarinnar. — En
svona gengur það til, drengir, og
ekki ætti það að eiga langt i land,
að efri málstofu þingmennirnir
yrSu kosnir af alþýSu til eins kjör-
tímabils i senn. Það ætti aS vera
bærileg staða fyrir mig, þá eg er
orðinn friskur og hættur þessum
búskap, þó eg auSvitað viti, aS eg
hafi ekki nægilega heilbrigða skyn-
semi eða dómgreind til þess starfs.
En ekki þarf mikils með, til að
jafnast á við þá suma, blessaða.
Eg hefi fariS dálitinn útúrdúr
frá vatnsmálinu, og beiSist eg af-
sökunar, en mér fanst þeir þarna í
Ottawa svo nauðalíkir honum
Farmer, og þess vegna rétt að gefa
sama matlnn öllum.
Jæja, svo eg ljúki ekki máli mínu
án þess að minnast á þær síðustu
fréttir af lækkun Manitobavatns,
skal þess minst, aS i júní í fyrra
kom sú frétt frá þingmanni Skúla,
með merkum manni hér að norðan,
að það ætti að byrja á aS grafa út
Fairford ána snemma í júlí. Frétt-
inni var fagnað meS óútmálanlegri
gleSi, og hún fór rakleiSis bæ frá
bæ líkt og þingboðin gengu í minni
ungdómstið á íslandi, þó þau væru
vafin utan um öxina, sem þá var
títt, sem þið öll hin eldri munið.—
En um sama leyti fékk eg fjögur
bréf austan frá þeim heiðruðu i
Ottawa, því eg var búinn að rispa
þeim viðvíkjandi vatnsflóðinu, og
hafði farið fram á það viS þá, sem
aS dómi þar sitja, aS fá eina af
þessum sex (6) vélum, sem Ottawa
stjórnin útbýtti flestum hér um
Manitoba, til að grafa út Fairford-
ána. Bréfin voru öll mjög kurteis,
með samhygS til okkar hér yfir
þessu vatnsflæði, og ekki er neins
getið í þeim að nein ráðstöfun sé
gerð til framkvæmda, og er þó ein-
kennilegt meS alt sem á að vera
búið að starfa samkvæmt því, sem
áSur er sagt. Bréf þaS, er eg fékk
frá fjármála ritaranum, tilkynnir
mér, að það skuli verða sendur
mælingamaður hið fyrsta til áætl-
unar um hvað gjöra skyldi. Eg
heyrði sagt, að hann hefði komiS i
fyrra sumar og hefði átt að segja,
aS kostnaSurinn við aS grafa út ár-
mynnið yrSi I50,cxx) dalir — dá-
lítið mismunandi við þaS, sem
Skúli hafði greint frá-—5,000 dal-
ir. AuðvitaS veit eg ekki hvað
satt er i þessari sögu og eg hefi
ekkert séS um þaB í blöðum. Eg
hefi einnig heyrt, að Ragnar John-
son, frændi minn, hafi veriS í þess-
ari ferð. Hann ætti að láta okkur
vita þaS, — því ekki má hér staðar
nema. Við verðum aS láta hann
Skúla hafa eitthvað að starfa á
'komanda vetri. Þó vatniS hafi
Sparið
GEGN
4%
Á YÐAR EIGIN Sparistofnun fá
nnlög yðar 4 prct. og eru trygð af
Manitobafylki. Þér getið lagt inn
eða tekið út peninga hvern virkan
dagfrá9til 6. nema á laugardögum,
þáer opið til kl. 1, eða þér getið gert
bankaviðskifti yðar gegnum póst.
Byrja má reikning með $1.00
FYLKI TRYGGING
Provincial Savings Dtfice
339 Garry St- 872 Main St.
‘ WINNIPEG
Utibú: Brandon, Portage la Prairie,
Carman, Dauphin, Stonewall.
gtofnun þessier starfrækt í þeim til-
gangi að stuðla að sparnaði og vel-
megun manna á meðal.
lækkaS svo lítið, þá getur það
hækkað að ári.
— Grein þessi var skrifuð aS
miklu leyti í fyrra, um þaS eg varð
lasinn — og rakst eg á hana fyrir
nokkru í rusli.
Frá íslandi.
Rvík, 23. ágúst.
Þann 7. ág. var Kristjáni Linnet,
sýslumanni Skagfirðinga, veitt
bæjarfógetaemhættið í Vestmanna-
eyjum og sama dag var Katrínu
Tþoroddsen veitt Flateyjar læknis-
hérað og Eggerti Briem ÞifetilfjarS-
arhéraS.
Allmargir útgerSarmenn hér í
bænum hafa myndaS félag með
sér, til þess að koma á fót sildar-
brSslu verksmiSju á næsta sumri.
—Er málið þegar komiS í svo gott
horf, að stofnendur eru búnir aS
tryggja sér aðstoS bankanna til
reksturs fyrirtækisins, enn fremur
hefir félagið keypt sildarstöS Elí-
asar heitins Stefánssonar í Reykja-
firði. Stjórn félagsins skipa þeir
Jón Ólafsson, Magnús Th. Blöndaf
og Páll Ólafsson.—Vörður. *
Reykjavik, 16. ág.
Þann 3. þ.m. andaðist í Flatey á
Breiðafiröi bóndinn Jón SigurSur
Sigurðsson, 36 ára aS aldri. Hann
var sonur séra Sigurðar prófasts
Jenssonar, sem lézt hér í Reykjavík
í janúarmánuSi siðastl. vetur. Bana-
mein Jóns sáluga var lungnabólga,
sem hann lá stutt í.
Dórnur er nýlega fallinn i undir-
rétti i máli því, ef S. í. S. höföaði
gegn birni alþingismanni Kristjáns-
syni fyrir rit hans: “Um verzlunar-
ólagið”. KrafSist sambandið eins
og kunnugt er, hálfa miljón króna
í skaöabætur af Birni og auk þess
sekta. Féll dómurinn svo, að Björn
var sýknaSur að öðru en því, aS
nokkur ummæli í bæklingnum voru
dæmd dauð og ómerk.—Mbl.
Innlend framleiðsla.
(Mbl. 21. ágúst.J
Nú á dögum er mikið rætt og
ritað um aö notfæra sér þau gæði,
er landið okkar geti af eignn ram-
leik í té látiS i ýmsum myndum.
Þótt ekki sé það fyrirtæki, sem hér
verSur minst á, fyrirferðarmikið,
er full ástæöa til að gefa því gaum.
Það er Mjólkurfélagiö “Mjöll”,
sem undanfarii# ár hefir unniS aö
því, að sjóða niður rjóma í flöskur
og seldur hefir veriS hér í Reykja-
víkurbæ. En reynslan hefir sýnt,
að æöi miklir erfiðleikar eru á því
fyrirkomulagi, og að við svo búiS
mátti ekki standa. Hafa því fram-
leiðendur þessarar vöru, sem aS
eins eru 4 hændur í Borgarhreppi i
Mýrasýslu, breytt til, og sjóða nú
niöur rjómann í dósir, sem eru að
stærð og útliti eins og venjulegar
mjólkurdósir.
Dósarjóminn er nú kominn á
markaðinn, og er til sölu í bænum
á um 20 stöðum, með góöum á-
rangri; er sérstaklega ástæða til aS
þakka kaupmönnum fyrir góðar
undirtektir og dugnaö í sölu, þar
sem um mjög lítil sölulaun er að
ræða.
Fyrirtæki þetta á nú í vændum
aS ná fullkomnari mynd, þar sem
nú er verið aö reisa verksmiðju, er
sjóði niður nýmjólk í dósir, og
verður þá á boöstólum innlend
dósamjólk, er vænta má að veröi
fullkomlega samkepnisfær viS
samskonar erlenda vöru, bæði að
gæðum og verði.
Takist það, svo vel fari, má meö
sanni segja, að þolinmæöin þrautir
vinnur allar, þar sem þessir 4 hænd-
ur, eins og hér að framan er getið,
hafa í mörg undanfarin ár unniö
að þessu og mætt afarmiklum örð-
ugleikum á ýmsan hátt, sem hér
skal ekki rakiS, en nú að endingu
hafa von um aS ná settu takmarki.
Er vonandi, að neytendur sýni
nú samheldni Og kaupi innlendu
vöruna: Dósarjóma frá Mjóll, og
svo væntanlega innlendtt dósa-
mjólkina, þegar hún kemur.
Þorvarður Magnússon ökumað-
ur, andaðist aö heimili sínu, Lækj-
arhvammi, 12. ág., eftir stutta legu.
Jónas Eiriksson, fyrrurn skóla-
stjóri á Eiðum, andaðist á heimili
sínu, Breiðavaði í Eiðaþinghá,
þriðjudaginn 19. ágúst. Banantein
hans var lungnabólga.
ífyrradag (20. ág.) varð þaS
sorglega slys ntilli Vestmannaeyja
og lands, að tveir menn druknuðu
af heyflutningsbát, þeir Simon
Eyjólfsson frá Miðey og Jóhann
Guöjónsson frá Kirkjubæ í Vest-
manneyjum. SlysiS atvikaöist svo,
að sex rnenn voru að flytja hey út
i Eyjar. Háfermt var og rofnaði
búlkinn, en fjórir menn féllu fyrir
borð og varð ekki nema tveim
þeirra bjargað, báðum nijög þjök-
uöurn.—Vxsir.
Akureyri, 25. ág.
SíldveiSin er að glæðast aftur.
í dag hafa komið á land hér rúm-
ar tvö þúsund tunnur og á Siglu-
firSi fimm þúsund. í gær og i
dag hafa komiS fyrstu þurkadag-
arnir hér á rúmuni hálfum mánuði.
Krossanesntálið svokallaða veld-
ur hér miklu umtali Hefir verk-
smiðjan Ægir verið kærð fyrir ó-
leyfilegan innflutnihg útlendinga i
atvinnuskyni, og fyrir að nota of
stór síldarmál. Atvinnumála ráð-
herranna hefir úrskurðaS, að verk-
sntiðjan skttli fá að iialda hinu er-
lenda verkafólki þaS sem eftir er
sumarsins, og kveðst ekki skoða
sig hafa nægilega heimild santkv.
núgildandi lögum til þess aS gefa
út reglt’^rö samkvæmt lögum sið-
asta þings.
Síldarmál verksmiðjunnar reynd-
ust við mælingu 20 litrum stærri
en santningsbundiS var, en hafa þó
verið löggilt á 170 litra til 1. okt.
með santþykki atvinnumála ráð-
herrans. Búist eb við, aö sildar-
seljendur geri skaöabótakröfu á
hendur verksmiðjunni, þar sem
þeir hafa gert samning um 15 lítra
mál.
Siglufiröi, 23. ágúst.
Síöustu 20 daga hefir verið því
nær sildarlaust hér í snurpinót, en
reknetaveiði hins vegar dágóð. í
gærmorgun var kappboö hjá sild-
arkaupmönnum um reknetasíldina.
Voru þeir á bátum út við Siglunes
til að reyna aS ná fyrstir í síldar-
skipin. Hæsta boð var 32 krónur
fyrir tunnuna.
í nótt hafa flest skip komið inn
með góða veiði, t. d. Sjöfn meö
400 tunnur, Gissur hviti með 400
og þórir með 300. Mörg skip
höfðu svipaS þessu, en heldur
minna. Er útlitið taliö heldur gott
nú meö veiði. Þessi sild hefir
mestöll verið tekin austan Eyja-
fjarðar, en í morgun sá msk. Þór-
ir þrjár síldartorfu!r hér inni á
firði, er hann kom með afla sinn.
Ágætt veöur hér í gær og í dag, en
dag er þoka. í nótt og í niorgtm
hafa komið hér inn um 5,00 tunn-
ur. Reknetasíldin er minni en áS-
ur og verð á henni fallandi vegna
aflans i nótt.—Vísir.
-------o------
Patreksfirði, 16. ágúst.
Hingað kom i morgun frá Græn-
landi norskt bræðsluskip, "Ragn-
hild Bryde” ásamt tveim hvala-
bátum. Fór skipið til hvalaveiöa í
vor til Davidssunds, en veiöin hef-
ir algerlega brugðist. Ætlar fram-
kvæmdarstjóri fyrirtækisins, sem
er með á skipinu og hefir hætt al-
eigu sinni i þetta fyrirtæki, að reyna
aö fá undanþágu frá hvalfriðunar-
lögunum hjá stjórnarráði íslands
til þess að fiska hval út viö ísinn,
en fá að bræöa innan landhelgi.
Það er alment álitið, að ekkert mæli
á móti þessu, þar eö lögin hafa
orðiö til með það fyrir augum, aö
sildveiðinni væri betur borgiö, ef
viðkoma hvala ykist. En reynslan
sýnir, aS síldin kemur inn i fjörð-
inn minna nú en áöur, og er það
því að kenna, að hrefnudráp er lát-
ið óátalið, en það er þó eini hvala-
urinn, sem lifir á sild eingöngu og
rekur hana upp að landi. — Er það
áhugamál manna hér í firSinum,
aS stjórnarráðið veiti þessa und-
anþágu, sem bæði myndi gefa tekj-‘
ur í ríkissjóð og gæti orðið almenn-
ingi til mikillar búbótar, þvi hval-
kjöt mundi fást ókeypis og rengi
fyrir litiö verð. Einnig mundu
heilir hvalskrokkar fást keyptir til
úrvinslu við hval- og sildarmjöls-
verksmiðjur, sem nú hafa lítið að
starfa. — Fáist leyfið ekki, verður
bræðsluskipið úti á rúmsjó fyrir
utan landhelgi, og vinnur þar aö
bræðslu. Fær þá enginn neitt,
hvorki rikissjóður né íbúar.—Vísir.
-------0------
Ræða
dr. Sigurðar Nordal
við íslandssundið
Vafalaust má telja sundið djarf-
legustu og karlmannlegustu iþrótt,
sem til er. Aldrei eru drengilegri
fangíbrögð þreytt við neina höfuð-
skepnu, en þegar nakinn maður
hættir sér í gtreipar Ægis, án nokk
urra annara vopna en þeirra, sem
náttúran gaf honum. Því gat skáld
ið kveðið svo að orði, er hann
mintist sundfarar Grettis:
Mörg er sagt, að sigling glæst
sjást frá Drangey mundi,
þó ber Grettis höfuð hæst
úr hafi á Reykjasundi.
Eg þekki ekkert ferðalag, jafnveil
ekki fjallgöngur, sem laugar (bet-
ur líkama og sál en að hætta sér
aleinn út á .sjó, liggja iþar með
hyldýpi hafs undir sér og ibládjúp
himinSinfe yfir sér, baðaður í sól-
skini og sjávarseltu, og vita sér
engrar ibjargar von, ef sundið fat-
sat. Á slíkum .sundferðum sœkja
menn sér eld að dæmi Grettis,
hjarnyl í æðar og huga. Eg efast
um, að mannkynið eigi kost á ann-
ari jafngildri íþróttareynslu,
þangað til menn læra að svifa i
ioftinu, slyppir og án allra vél-
ræða.
Þá er engin íþrótt heldur heil
næmari en sundið. Það veitir 611-
um líkamanum jafna tamningu,
hreinsar hann og herðir. Enda
mun það vera margra trú, sem
nokkuð hafa velkst í sjó, að salta
vatnið sé orkulind, að lífsþróttur
úr blóði jarðarinnar, móður vorr-
ar, streymi um taugar hins nakta
sundmanns.
Mér er raun að hugsa um,
hversu fáir synda hér í sjó. Sá,
sem þekkir ekki annað vatn til
sundfara en volgt laugavatn, veit
ekki meira um‘dásemdir hafsins,
en sá maður myndi vita um fjalla-
loft og útrænu, er aldrei hefði
andað að sér öðru lofti en í kjall-
ara, sem hitaður væri með stein-
olíuofni.
Vér eigum við þreytandi og
hráslagalegt loft að ibúa, íslend-
ingar, ekki síst hér í Reylgavík.
Höfuðstaðurinn er sannnefnt hæli
kvefpestar og ýmissa leiðra kvilla.
En náttúran hefir jafnan lagt líkn
með iþraut. Hiún ibýður oss meö
opnum örmum hið fagra umhverfi
bœjarins, með ihraunum og fjiöll-
um, til göngufara, — og svaian
og hreinan sæinn til sundfara.
Þessar tvær einföldu ílþróttir gætu
breytt lífi og /iíðan Reykvíkinga.
En til þess að sjórinn komi oss að
notum, þarf tvent: lökaða sund-
höll með sjó, sem tekið er úr kald-
asta 'kulið, till vetraúbaða, og sund
skála hér úti i Effersey til sumar-
baða. Sundskálann er auðvelt að
veita sér og hann á að koma fyrr,
koma undir eins næsta vor. Hér
var fyrir nokkrum árum ágætur
sundskáli, sem var rifinn. Þaö
sæmir ekki bæ , sem er á ibráðu
framífaraskeiði, að stíga slík spor
aftur á bak. Sá smánanblettur má
ekki vera óafmáður í sögu ibæjar-
ins, 'þegar hún verður rituð.
Sigurvegarar og keppendur!
Yður er öllum þakkað fyrir dreng-
skap yðar, að hafa endurvakið ís-
landssundið eftir fimm ára hlé, og
þess er vænst, að margir fylgi
dæmi yðar. Sú nýbreytni hefir ver-
ið tekin upp að þessu sinni, að
ekki verða veittir peningar að
verðlaunum, heldur sveigar einir,
fyriri utan bikar þann, sem sund-
konunginum ber að afhenda, sam-
kvæmt reglunni um íslandssundið
Það mun hafa sakað fyrir jþeim, er
þessu réðu, að peningarnir minfu
fullmikið á það, sem ógöfugast er
í fari nútímans, en Sveigarnir á
siði þeirrar iþjóðar, sem fremst
hefir staðið í and/legri og líkam-
legri menningu. Grikkir litu á
íþróttir sem fórnir til guðanna, og
sigurvegararnir í kappleikum
þeirra hlutu ekki önnur laun en
sveiga úr olíuviðarlaufi. Um her-
konung einn, er fór á hendur þeim
er sagt, að hann sendi njósnara á
undan sér, til 'þess að vita, hvað
þeir* hefðust að. Sá kom aftur og
sagði að alt mannval þeirri væri
saman komið tij kappleika. En er
konunguir heyrði, hver launin voru
setti hann hfjóðan og grunaði, að
sigurinn mundi torsóttur í hendur
slíkra manna. Enda mun varla
annar mæiikvarði vissari á þjóð-
ardug og gildi, en hve fúsir menn
eru að ileggja fram alla krafta
sína, án þess að eiga sér vísa von
annars hagnaðar en þroska þess,
sem áreynslunni fylgir, og vlrð-
ingar góðra drengja.
(Vísir).
DRAGIÐ EKKIAÐ
BORGA LÖGBERG
N° er farið að líða á seinni hluta ársins,
og Lögberg, eins og önnur blöð, þarf að
fá sitt, ef það á að geta haldið áfram aðkoma
á heimili yðar.
Það eru því vinsamleg tilmœli vor, að
þér úr þessu farið að gera hreint fyrir yðar
dyrum með því nú þegar að borga fyrir
blaðið og að þ ér takið innköllunarmönnum
vorum vel þegar þeir koma að finna yður,
eða senda borgunina beint til skrifstofunnar.
The Columbia Press, Limited
Cor. Sargeot og Toronto St. - Winnipeg