Lögberg - 07.10.1926, Blaðsíða 1

PROVINCE
TAKIÐ SARGENT STRÆTIS
VAGN AÐ DYRUNUM
ÞESSA VIKU
ZANE GRAY’S áhrifamikla saga
“DESERT GOLD” .
ŒFINLEGA!
Auka skemtanir af öllum tegundum
Góður hljóðfærasláttur
DDHVIMrC TAKIÐ SARGENT STRŒTIS
ri\UVlLlV,t VAGN AÐ DYRUNUM
NÆSTU VIKU
Mesti leikur á þessum tíma sem gerist á sjó
“SI1IPVRECKED”
SEENA OWEN og JOSEPH SCHILDKRAUT
39. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 7. OKTÓBER 1926
NÚMER 40
Canada.
Gamli landstjórinn, Byri" barón,
fór frá Ottawa hinn 27. septpmber
alfarinn til Englands, og va' levadd-
ur meS mikilli virSingu, en nýi
landstjórinn, Willingdon greifi kom
þangaS á mánudaginn og var hon-
um og frú hans tekiö meS mikilli
viShöfn, eins og siSur er til þegar
nýr landstjóri kemur til Canada.
Lord Willingdin er þrettándi land-
stjórinn i Canada. Hann hefir um
langt skeiS gefiS sig viS stjómmál-
um og efast enginn um aö hann
muni vel reynast í sínu háa embætti.
Tom Moore, hefir verið endur-
kosinn forseti verkamannasamtak-
anna í Canada fyrir næsta ár, á
þingi þvi, er nýlega var haldiö '1
Montreal. Endurkosningu sem fjár-
málaritari hlaut P. M. Draper.
Næsta þing þessa félagsskapar
verSur háS í Edmonton.
Dr. Salem Goldsworth Bland,
fyrrum prestur í Winnipeg, og pró-
fessor viS Wesley College, nafn-
kunnur mælskumaöur, 67 ára aS
aldri, kvæntist í Toronto síSastliö-
inn sunnudag og gekk aS eiga
Emmu Levell, sem er 10 árum yngri
en brúðguminn. Hefir hvorugt brúS
hjónanna veriS gift áöur.
« * *
Samkvæmt yfirlýsingu Kings
stjórnarformanns, verSa nú dóm-
ararnir þrir, er rannsaka skulu
starfrækzlu tollmáladeildarinnar.
Forseti nefndarinnaí verSur Sir
Francois Lemieux. dómsforseti í
Quebec, sá er haft hefir rannsókn-
ina meS höndum undanfarandi. En
hinir tveir er fullyrt aS veröi Hon.
Brown hæstaréttardómari i Sask-
atchewan fylki og Hon. Wright,
hæstaréttardómari í Ontario.
Lögmenn fvrir stjórnarinnar
hönd viS rannsóknina, veröa þeir
P. L. Calde, K.C. og Hon. N. W.
Rowell.
* * l
Hinn 28. þ. m. brann til kaldra
kola kornhlaSa, eign Alberta Paci-
fic félagsins aö Bateman, Sask, á-
samt 8000 mælum hveitis. SkaSinn
er metinn á tuttugu þúsundir dala.
* * *
Blaðiö Toronto Globe lætur þess
getiS, aS miklar líkur séu til aS Sir
George Perley, verSi kjörinn bráöa-
birgSa leiðtogi íhaldsflokksins, aS
minsta kosti fram yfir næsta þing.
Sama blaS tjáist einnig hafa fvrir
því góöar heimildir, aS Rt. Hon.
Arthur Meighen muni hafa í
hvggju aS taka sér 'bólfestu í Van-
couver og taka þar upp málafærslu-
störf.
* * *
Hinn 26. f. m. varö bráSkvaddur
I bænum Cobalt í Ontario-fylki, Mr.
Angus MacDonald, fyrrum verka-
flokksþingm. í sambandsþinginu
fyrir Temiskaming kjördæmiS, sex-
tugur aö aldri. Var hann fyrst kos-
inn á þing viS aukakosningu, sem
fram fór áriS 1919 og endurkosinn
i samb.kosningunum 1921. Hanri
bauð sig hvorki fram viS kosning-
arnar i fyrra, né heldur í haust. Mr.
Macdonald stundaSi trésmiSi meg-
inhluta æfinnar, en haföi í frítim-
um sínum frá daglegum önnum, afl-
að sér haldgóSrar sjálfsmentunar.
Þótti hann vel máli farinn og í hví-
vetna hinn mætasti maður, jafnt
utan þings, sem innan.
* •* *
BlaSiS Toronto Telegram lætur
þess getiö, aS Ferguson stjórnar-
fonnaSur hafi ákveSiö að láta fylk-
iskosningar í Ontario eigi fara
fram fyr en á næsta vori. ÁSur
haföi þess verið vænst aö til kosn-
inga yröi gengiS nú í haust. Alls
eru auS niu þingsæti i fylkisþinginu,
og er ráðgert, aö kosningar í fjór-
um eða íimm þeirra fari fram inn-
an skamms. Tvö sæti losnuðu viS
kosningu þeirra Hon. Peter Heenan
og MacLang til sambandsþingsins,
er báðir gengu sigrandi af hólmi,
undir merkjum frjálslynda flokks-
ins.
* * *
Harvey MéNeil, bókhaldari viS
útibú Montreal bankans í bænum
Galt i Ontario fylki, hefir játaö á
sig aS hafa rænt SP0.297 frá téöri
stofnun. Ekki hafði hann bó evtt
nema fimm dölum, er uopvist varö
um glæoinn. Unglingur bessi er ætt-
aður frá Regina borg í Saskatche-
wan fvlki.
* # •
Meginþorri blaöa Vesturlandsins,
án tillits til flokka. fagna útnefn-
ingu Roberts Forke i ráðuneyti Mac
kenzie Kings. Telja þau þá ráðstöf-
un Mr. Kings viturlega og spá góðu
um árangurinn, aö þvi er velferöar-
mál Sléttufylkjanná áhrærir.
Hinn 29. þ. m. lézt hér í borginni
Mrs. Flora Colcleugh, ekkja James
Colcleugh, lyfsala, þess er fyrstur
varS bæjarstjóri i Selkirk, Man.
* * *
Látinn er fyrir skömmu í Mont-
real, Dr. Augustus Robinson, sagö-
ur að hafa veriS elzti læknir hér í
landi. Hann var fæddur þann 11.
dag janúarmánaðar, áriö 1836 og
átti því niræSisafmæli hinn 11. jan-
úar siðastliSinn. Læknisemhéetti
hafði Dr. Robinson gegnt í sextiu
og níu ár og getiS sér i hvh’etna
hinn bezta orðstír.
* » •
Elzti kvenkjósandi, er greiddi at-
kvæöi í síSustu sambandskosning-
um, er sögö aS hafa verið Mrs. J.
Herbert aö St. Simeon, í Charle-
voix héraSinu i Quebec. Var hún
freklega hundraS og eins árs aS
aldri. Báöir frambjóÖendur kjör-
dæmisins, þeir Pierre Casgrein,
liberal og Eugene Gobeil, íhalds-
maður, sóttust eftir atkvæði gömlu
konunnar. En hvorugur varS
nokkru nær, aö ööru leyti en því, að
hún hét því afdráttarlaust aö koma
á kjörstaðinn og greiða atkvæði.
S< órkostleg sprenging átti sér ný-1
lega staS í linkolanámu einni í
Crów's Nest Pass héraðinu í Al-
berta. Tveir menn biðu þar bana,
en eignatjóniS er taliö aö skifta
tugum þúsunda. í námagöngum
þeim, er sprengingin varð, unnu
daglega um tvö hundruS manns, en
til allrar hamingju voru allir ókomn-
ir til vinnu nema þessir tveir, þvi
vænlega heföu sömu örlög beðið
þeirra líka.
* * *
Látin er nýlega aS Oakville,
Ont.. Mrs. Catherine Coventry, 104
ára aö aldri. Lézt hún á heimili
systur sinnar sem er freklega hundr
aS ára gömul. FaSir þeirra varS 110
ára, en bróöir einn 102.
* * #•
Stórhópur feröafólks frá New
Orleans og fleiri stöðum þar svðra
hefir verið í Winnipeg undanfarna
daga. Kom þetta fólk í bilum alla
leiS aS sunnan og er hér aðallega
aö skemta sér. Hlefir þessu feröa-
fólki veriS mjög vel tekiS í Winni-
peg og St. Boniface. Láta sunnan-
menn hiS bezta yfir viötökunum og
ferðinni yfirleitt. Er ferðamanna-
hópur þessi nefndur “Palm to Pine
Partv’’ því hann kemur frá pálma-
viðnum til greniskóganna.
vara. Er nú veriö að rannsaka þetta
mál.
* * *
Sveitarskrifari einn í Wisconsin-
riki rak úr þjónustu sinni í vor er
leið stúlku, Selmu Fjeldstad að
nafni og bar henni það á brýn, aS
hana skorti tilfinnanlega árvekni og
framtakssemi. Stúlkunni sárnaöi
mjög þetta tiltæki húsbónda síns og
hugsaði honum þegjandi þörfina.
ViS nýlega afstaðnar sveitarstjórn-
arkosningar þar í héraöinu, sótti
hún um skrifarasýslaniúa gegn sín-
um fyrri húsbónda og gekk sigrandi
af hólmi meS miklu afli atkvæöa
umfram keppinaut sinn, er nú situr
eftir með sárt ennið.
• * *
Sú frétt kemur frá Elko, Nevada
að heljarstór örn hafi rekist á flug-
vél einhversstaöar þar sem bæði
voru á flugi hátt uppi í loft-
inu. Flugvélin var að flytja pós{
fyrir Bandaríkjastjclrnina, en örn-
inn fór sinna eigin ferða. Viö þenn-
an árekstur bilaöi vélin svo að flug-
maðurinn varö aS lenda; hlaust þó
ekki manntjón af þessu, en örninn
beið bana. Hefir líklega ekki varað
sig á þessum ókunna loftfara, frem-
ur en hitt, að hann hafi ætlaS sér aö
ráðast á hann.
» * *
Það hefir oft verið orð á því haft
aS samkomulag Ku-Klux-Klan-
manna og annara borgara í Banda-
ríkjunum væri oft alt annað en vin-
samlegti. Hinn 2. þ.m. lenti einum
500 manria, þeim er tilheyrðu félagi
þessu og þeim sem voru því óvin-
veittir, saman í bardaga í grend við
Groton, Mass. og skutust þar á
lengi nætur þar til lögregla og her-
liS kom og skakkaði leikinn. Frétt-
in getur þess ekki, að mannfall hafi
þarna orðið, eöa neinir særst hættu-
lega.
Hertoginn af Devonshire hefir
fylgt dæmi margra annara auSugra
hertoga á Englandi og myndaS
hlutafélag (Limited Comany), sem
nú hefir umráð yfir öllum eignum
hans. Hann á landeignir á ýmsum
stöðum á Englandi og í írlandi, en
engar í Devonshire. MeS þessu
móti kemst hann hjá að borga háan
tekjuskatt, sem hann annars varö
að greiða, og sömuleiðis erfðaskatt
ÞaS er búist vð að stjórnin sjái »m
þaö, að lögin verði þannig úr garði
gerð, að ekki sé hægt aS komast hjá
að borga tekjuskatt meö þessu móti.
Bretland.
Samkvæmt manntali því, er fram
fór á Irlandi í síðast liðnum apríl-
mánuöi, nam íbúatalan 4,222, 744.
Er þaS 167,470 lægri tala, en við
manntalið 1911.
Bandaríkin.
Eftir því sem næst verSur komist
hefir ofsaveSriö, sem gekk yfir
SuSur-Florida fyrir skömmu eySi-
lagt 4,800 íbúSarhús og 9.200 önnur
meira og minna. Þaö er álitiS aS
iÓ'.ooo manns á þessu svæði þurfi
hjálpar viS.
* * *
Þótt enn séu tvö ár fram aS þeim
tíma, er næstu forsetakosningar
verða háðar í Bandaríkjunum, er
sarnt allmikið þegar um það rætt og
ritaS hverjir verSa muni t kjöri og
verSa sigursælastir er á útnefning-
arþing kemur. Af hálfu Demokrata
virSist tíöræddast um þrjá, sem sé
þá senator Oscar Underwóod frá
Alabama, senator James Reed frá
Missouri og Alfred Smith, ríkis-
stjóra í NeW York og virðist hann,
eins og sakir standa, vera einna lík-
legastur til aö hreppa hnossiS, eftir
fjölda amerískra blaða aS dæma’.
Er hann stórhæfur stjórnmálaskör-
ungur og hefir sýnt frábæra leiS-
toga hæfileika, sem rikisstjóri.
Helzt er honum fundið þaö til
foráttu, aS hann sé kajxílskrar trú-
ar og andvigur Volstead-lögunum.
Af hálfu Republicana, er allmik-
ið talaö um verzlunarráSgjafa
Coolidge-stjórnarinnar, Herbert
Hoover, sem væntanlegan fram-
bjóðanda j>ess flokks viS næstu for-
setakosningar.
• * *
LandbúnaðarráSuneyti Banda-
rikjanna, hefir sent ýmsa sérfræö-
inga sina til aS ferSast um Canada
og kynnast hinum ýmsu samvinnu-
félögum, sem nú eru starfandi
norSan landamæranna. Er til-
gangurinn þó einkbm sá aS kynnast
starfrækslu hveitisamlaganna.
Samkvæmt lögum mega Gyðinga-
prestarnir kaupa. sem svarar fjór-
um pottum af víni fyrir hvern full-
oröinn meSlim safnaSa sinna. Á
jiað aS notast viS helgisiöi. Grunur
leikur á aö margir Gvöingaprestar
hafi notaS sér jiessi réttindi heldur
freklega. jiannig aS þeir hafi gefiS
alt of háa meölimatölu og jiað svo
frtklega, aS j>eir hafi jafnvel taliö
1,900 meölimi, þar sem aSeins vöru
300 og hafi j)á afgangurinn af vín-
inu verið notaður sem verzlunar-
Húsekla í Lundúnum, kvaö vera
meS allra mesta móti um jiessar
mundir. Árið 1919 var gizkað á að
borgarbúa skorti um fimtiu þúsund
ibúðarhús, en nú er mæilt aö talan
sé komin upp í sjötiu og tvær þús-
undir eða freklega það.
* * *
Maisuppskeran á írlandi, ihefir
orðiö miklu lélegri aS þessu sinni,
en í fyrstu áhorfðist, sökum afskap-
legra rigninga.
) * * *
Kaþólskur klerkur aS Dalbeatti
á Skotlandi, var fyrir skömnr,
dæmdur i tveggja sterlingspund
sekt, fyrir ólöglega laxveiði.
* * *
Utgjöld stjórnarinnar brezku hafa
á síSustu sex mánuSum orðiS 308,-
620,000 hærri en tekjurnar. Alls
námu tekjurnar $1,611,330,000, en
útgjöldin $1,919,950,000. Er kola-
verkfallinu aS miklu leyti kent um
óáran jiessa á sviSi fjármálanna.
• • •
Mr. Alex Fraser, 71 árs og Mrs.
Ryan, 68 ára ekkjaj voru nýlega
gift i bænum Salford á Englandi.
HafSi þeim veriö einkar vel til vina
á ungdómsárunum en atvikin hag-
aö því svo til, að fundum þeirra
hafSi aldrei boriS saman í fjörutiu
og fimm ár. Mr. Fraser haföi dval-
iS langvistum erlendis, en vinstúlka
hans frá æskuárunum gifst í fööur-
landi sínu.
Fyrir skömmu vaknaði í brjósti
Mr. Frasers óslökkvandi þrá til
þess aS hverfa heim til ættjarSar-
innar og grenslast eftir um hagi
fornvinu sinnar, ef hún enn væri á
lífi. Þegar heim kom, varð hann
þess brátt áskynja, að hún var fyr-
ir all-löngu or.Sin ekkja. Hóf hann
þá jafnskjótt við hana bónorS sitt
og fékk jáyröi tafarlaust.
• • • '
Þeim er alt af aS fjölga, kola-
verkfallsmönnunum á Englandi, er
aftur taka til vinnu sinnar, þrátt
fyrir jiaö aS engir samningar hafa
enn veriS gerSir milli jieirra og
verkveitanda. Geta þeir ekki lengur
haldið áfram verkfallinu venga pen-
ingaleysis. Hafa leiStogar verkfalls-
manna á Englandi farið fram á jiað
viS j>á sem samskonar atvinnu
stunda á meginlandi Európu, aS
hefia alment kolaverkfall, en því
hefir veriö afdráttarlaust neitað.
Hins vegar tjá félögin þar sig fús
til aS hjálpa verkfallsmönnum á
Englandi fjárhagslega alt sem bau
megna. ÞaS er fulvrt. aö verkfalls-
bienn mundu fyrir löngu hafa orS-
i"S aS gefast upn vegna fjárskorts
ef ekki heföi verið fyrir hina miklu
gullforSa, sem þeir hafa fengiS frá
Rússlandi og sem sagt er aS nemi
að minsta kosti 750,000 Sterlings-
pundum.
Hvaðanœfai
Fimtíu námssveinar viö Georges
Heriot’s skólann í Edinborg á Skot-
landi eru á ferðalagi um Spán um
þessar mundir, ásamt kennurum
sínum. FerSast þeir fótgangandi um
Basque-héröSin og hvílast í tjöld-
,um um nætur.
» * »
' Þing þjóSbandalagsins hefir sam-
þykt tillögu þess efnis, aS kvat
skuli til nýrrar vopnatakmörkunar
stefnu fyrir 1. september 1927,
nema því aS eins aS ófyrirsjáanleg-
ar hindranir komi i veginn.
* * *
Þess var áöur getiS hér í blaSinu,
aS miklar líkur þættu til aS nú
mundi saman draga meS Frökkum
og ÞjóSverjum og að þær þjóðir
mundu nú ef til vill leggja niSur ó-
vináttuna og gerast góðir nágrann-
ar. En svo kom j>að fyrir að Poin-
care stjómarformaður Frakka tók
j>aS fram mjög ákveðiS, í ræSu
einni er hann flutti fyrir skömmu,
aS engum blöðum væri um það aS
fletta, aS ÞjóSverjar hefðu veriS
valdir aS stríSinu og bæru ábyrgS-
ina á hörmungum jæim er því
fylgdu. Þótti j)aS óheppilegt mjög
aS fitja nú aftur upp á þessu, þegar
þeir Briand og Streseman voru aS
koma á vináttu milli þjóðanna eSa
aS minsta kosti að veyna það. Þjóö-
verjar segja j)ó aS jieir fnuni ekki
taka sér þetta nærri og engu svara
Poincare. “Hvi skyldum vér svara
manni, sem altaf blínir a þaS sem
liðið er. Vér horfjvp fram. Stríös-
sakirnar heyra til liSna tímanum.
* * *
Stjórnarskifti fóru fram á Pól-
landi hinn 30. f. m. BaSst Bartels
stjórnarformaöur lausnar fyrir
ráðuneytu sitt skökunt þess aö þing-
iö lækkaSi fjárhagsáætlan stjórnar-
innar um fjórar miljónir dala. Pil-
sudski mætti persónulega í þinginu
viS _
stjórninni aS fótakefli og er það
fyrsta skifti aS hann hefir sótt júng-
fund frá því er hann braust til
valda. MeSan á atkvæöageiöslunni
stóS, var júnghúsiö umkringt af
lögrggluliSi.
.ftéa
m
um Mrs. CARL J. OLSON,
kveðin í sambandi við kirkjuþing á Gimli 1926.
Við sókn og vörn vér sátum fund—
Er sorgin kvaddi mig:
Á vöggu, á gröf, á banablund
Mér benti, en einkum þ i g.—
Eg hljóður flýði í húmsins skaut,
Og harm minn tjáði nótt.
Eg hennar þöglu hjálpar nauti
Er hvíldi þráttgjörn drótt.
Hér reyndi á íslenzkt, andlegt þor
Við allskyns dauðastríð.
Hér gekk vor þjóð sín þyngstu spor
Á þungri landnámstíð. —
Hver þekkir hjartans hulda grát,
Þann hrygða reginsjó; —
Það sonatap, þau systurlát,
Er synd og dauði bjó?
Hér arfi Þorfinns sté á strönd
Frá stormum hraktri ey.
Hér voru öll hans vona^önd,
Á vogum hlaðin fley. —
—Með tóma hönd í tímans vör,
En traust, er einatt brást,
Og lík í faðmi, lauk hér för
Hin lúna móðurást.
í rjóðri, sem hann ruddi fyr,
f ró hans hvíla bein.
En barnlaus ekkjan bíður kyr
Við báru-votan stein.
—Frá Getsemane geymist mynd
Af gleymsku-svefni manns, 1—
Þó leikur þjóð að léttúð, synd, —
Við legstað kærleikans.
Mlenn dæma hart, menn dæma rangt,
Og dómsjúk þráttar öld.
En þó er æfi andóf strangt
Og einatt fátt um gjöld.
Er faríseinn fellir stein
Á fallinn bróður sinn:
Á meðan grætur ekkjan ein,
Sinn ástmög faðirinn.
Alt minti á þig: hinn mildi blær,
Hin mjúka blómagrund;
Hið fagra vatn, er hóglátt hlær
Við hljóðan skógarlund. —
f anda eg sá þín æfispor
Á eilífðanna strönd. —
í skuggsjá las þitt vona vor
Og viðkvæm ástabönd.
Bezt sá eg fyrsta fundinn þó
í fylgd þíns eiginmanns:
Þá angurblíðu yndisró,
Og alúð kærleikans. •—
—-Þú áttir bjarta andans glóð,
Að yfirlitum væn. —
Og mér fanst sál þín sungið ljóð,
Þinn svipur heilög bæn. —
Þér hrukku tár, er harmur ól,
— Sem hrynji dögg af rós. —
Nú ofar hárri himinsól
Þér hlæja brúnaljós. —
•— Eg veit þín ljúf og ljóðelsk sál
Þar lofsöng Guði tér.
Þitt nema englar móðurmál
Um munablóm þín hér.
En ertu flutt? — Eg hlusta hljótt:
Eg heyri móður grát,
Og mann og börn, um miðja nótt,
Er mjög þitt harma lát. —
Þú flutt! — Hér enn eg finn þín spor
Um flæðarmál og hjarn. —
Mér finst þú lesa “f a ð i r-v o r”
Við föður kné — sem barn.
Jónas A. Sigurðss°n.

andir stendur lík'risti á miðju gólfi
en eirspj ó'd á c-pjunum og á þeim
• fn 1203 3jó narnn, sein vlutknuÖu
af ófriöarvöldum. Seu taldir meö
þeir sem drukaö haf 1 á skipum. er
hurfu í ófriðnum, án þess menn viti
ástæðuna til hvarfsins, verður tala
Á beim 852
mætu v sjómanna yfir 2000. A þeim 852
& : bSl • *L ófribarvöfc,,.
Hinn 1. þ- m. fór afskaplegur
fellibylur yfir Encamacian hérðið i
Paraguay, er orsakaði mikið tjón.
Reif meöal annars upp skóg á stóm
svæði og kollvarpaði allmörgum
húsum. Ekki lætur fregnin þess get-
ið aö manntjón hafi orðiö á stööv-
um þeim, er hér um ræðir.
* * *
Sovietstjórnin rússneska hefir
sent tvo erindreka til Canada, u
þeim tilgangi, að kynna sér skilyrð-
in fyrir kaupum á ýmsunt járn-
brautaútbúnaði, svo sem farþega-
vögnum og fleiru.
* * *
Tvö þús. kínverskir fiskimenn
fórust nýlega í ofviðri miklu, er
þeir voru að veiðum viö mynni
Canton fljótsins.
~ • • •
Col. Joan de Mmeida, landstjóri
á Caj>e Verde, hefir verið settur af
og er kæröur urn fööurlandssvik.
Kvað hann hafa flúið land og enn
ekkert til hans spurst, þrátt fyrir
itarlegar eftirgrenzlanir lögreglunn-
ar.
• • *
Mentamálaráðgjafi ungversku
stjórnarinnar hefir gefið út yfir-
lýsingu J>ess efnis, aö Gyöingum
skuli úr þessu, leyföur aðgangur að
háskólum Ungverjalands. Þó er það
skilyröi sett, að þeir verði að gerast
“kristnir Gyðingar”, meö öörum
orðum að láta skirast.
* • •
Hóteleigendur á Spáni hafa
bannaö þjónum sínum að veita
framvegis viðtöku drykkjupening-
um. Hefir i þess stað verið lagöur
10 af hundraöi skattur á hvern þann
reikning, er viöskiftavinum ber að
greiða.
* * *
I
Norömenn hafa komið upp veg-
legu minnismerki í Frederiksvein
vfir siómenn þá sem létu lifiö á
norskum skipum er skotin voru í
kaf á stríðsárunum og var það vígt
af konungi t. ávúst. Minnismerkið
er steinvarði áþekkur pýramída í
lögun en á háum stöpli. Tnni í varö-
anum er kaoella. Þar er altari fyrir
miðiu og höggið í vers eftir Herm.
Wildehway. En í grafhvelfingunni
druknuðu 774 Norðmenn, 150 Sviar
65 Danir og 41 Finni. Voru sendi-
herrar þessara þjóða i Osló við-
staddir athöfnina. Minnismerkið er
alt úr höggnum steini og hefir kost-
að um 260 þúsund krónur.
Frá íslandi.
Á Vestfjörðum höfðú 20. þ.m.
verið saltaðar og kryddaðar 3400
tunnur síldar og flestar fluttar út.
Á Sólbakka höfðu á sama tíma ver-
ið tekin til bræðslu um 6,000 mál.
Á öllum veiðistöðvum norðanlands
er talið, að veiðst hafi á sama tíma
um 50 þús. tunnur, í salt eða krydd
og er það um 70 þús. tunn. minna
en í fyrra. Á Austfjörðum hefir
verið mikil síld.
Frá Vestmannaeyjum er skrifað
“Hvalir hafa sézt hér við eyjarnar
öðru hvoru í sumar, mest nýlega,
miklu meira en tíðkast hefir nú
lengi. Líkast þvi, sem var fyrir 30
árum og þar áður, segja fullorðnir
menn. Þeir fóru hér nærri landi
og voru af ýmsu kyni. Sjómaður
sagði mér, að hann hefði séð 3
teg. einn daginn. Menn telja ekki
hnýsur og aðra smáhvali með
hvölum hér; það verða að vera
“stórlaxar” til að fá hina virðu-
legu nafnbót. — Aflalaust er hér
sem stendur. — Fýlaferðir standa
yfir.”
Reikningar bankanna fyrir ár-
ið 1925 sýna það, að umsetning
íslandsbanka hefir numið 479 milj
255 þús. 199 kr. og 15 au. Þar af
við höfuðbankann í Reykjavík ca.
361 milj. 985 þús. kr. Málmforði
bankans i árslok (í norrænum og
ametrískum gullpeningum) um 1
milj. 683 þús. kr. og innieign hjá
bönkum ca. 225 þús. kr. eða sam-
tals um 1 milj. 900 þús. kr. Seðla-
umferðin var mest í júní, 5 milj.
941 þús. kr., minst í nóvember, 4
milj. 547 þús. kr. Tekjur bank-
ans voru um 1 milj. 809 þús. kr„ en
gjöldin um 983 þús. kr„ og ágóði
af bankarekstrinum því 826 þús.
krónur.
Á Landsbanka reikningnum eru
tekjumegin um 3 milj. 874 þús. kr„
(að frádregnum um 223 þús. kr.,
er fluttar voru frá fyrra ári), en
vaxtargreiðslur og reksturskostn-
aður nam 2 milj. 597 þús. kr., og
munurinn því um hálf önnur milj.
kr. Af rekstri útibúanna varð
samtals um 86 þús. kr. gróði;
verðhækkun verðbréfa nam um 90
þús. kr. og gengishagnaður vegna
brezku lánanna um 700 þús. kr.
Á gjaldeyrisverzlunum varð ann-
ars um 919 þús. kr. tap. Afskrif-
uð töp bankans sjálfs á lánum og
vöxtum námu um hálfri annari
miljón kr. og þar að auki um 970
þús. kr. hjá útibúinu á Eskifirði
og um 100 þús. kr. hjá útibúinu á
Selfassi.—Lögr.
Reykjavík 31. ág. 1926. '
11. júlí s.l. vígði Sigprður sýslu-
maður Sig;urðsson frá Vigur í um
boði landsstjórnar og sýslunefnd-
ar nýja brú yfir vesturós Héraðs-
vatna í Skagafirði, að viðstöddu
fjölmenpi. Brúin er öll 173 m.
löng, með stöplunum til endanna,
en þeir eru 20 m. sá að austan, en
40 m. sá að vestan, svo brúin sjálf
á milli þeirra er 113 m. Brúar-
brúarpallurinn sjálfur milli brúna
3 m. Brúin stendur á 8 stöplum,
en hver stöpull hvílir aftur á 5
stólpum eða staurum og brúin því
öll 40 staurum úr járnbentri stein
steypu. G. Z. hefir haft yfirum-
sjón smíðinnar og teiknað brúna.
Hún hefir kostað um 100 þús. kr.
Bann-bandalag er nýl. stofnað hér
í bænum, fyrir forgöngu stórtemp-
lars, að sögn. Hafa þegar gengið
í bandalagið 9 félög, þar á meðl
Prestfélagið, Alþýðusamband ís-
lands, Trúboðsfélagið og Bandalag
kvenna. Form. er séra Guðm.
Einarsson á Þingvöllum, fulltrúi
Prestafélagsins.—.Löbr.
Björn Þórðarson, fyrv. hæsta-
réttarrritari hefir verið tilnefnd-
ur sáttasemjari í vinnudeilum, i
stað Georgs ólafssonar.
Síldveiðarnar hafa gengið frem-
ur treglega nyrðra í sumar, og fá
skip verið gerð þar út. En síldar-
verðið fer hækkandi og var síðast
komin upp í 2 kr. málið. Rek-'
netaveiði var þó góð á Siglufirði
um síðustu helgi og fengu skipin
að meðaltali um 3 tunnur í net,1
eða upp undir 200 tn. Á' Húna-
flóa fékk herpinótaskip um sama
leyti 200 tn. Á ísafirði fengu rek-
netaskip um sama leyti 100 tn. —
Fjöldi verkafólks hefir orðið að
hverfa aftur frá Siglufirði svo
að segja atvinnulaust, 0g er sagt
að norðan, að margt af því hafi
ekki einu sinni haft fyrir far-
gjaldinu heim.
Sagt er að enn á ný hafi orðið
vart við taugaveiki á ísafirði, og
er óvíst um upptök hennar að
þessu sinni.
Símskeytagjöld lækka frá 1.
september um 16—22 prct. Til
Danmerkur og Englands kostar
þá 42 au. fyrir orðið, til Noregs
\2 aura, til Svíþjóðar, Frakkland3
óg Hollands 54 aura, til ítalíu 63
au„ til Póllands 65 au„ til Spánar
61 eyri, til Belgíu 52 au„ til
Þýzkalands 59 aura.—Lögr.
Reykjavík, 7. sept. 1926.
Grýla heitir hver í Reykjahverfi
í ölfusi allstór og hefir ekki gos-
ið, svo menn muni, fyr en nú ný-
lega. Er hann nú farinn að
gjósa, venjulega á tveggja tíma
fresti, 25—30 feta hátt.
Togararnir eru ýmsir farnir að
stunda veiðar. Skallagrímur kom
nýlega inn með 1000 kassa og
Hannes ráðherra með 150 tn. lifr-
ar, eftir 13 daga. Sala hefir ver-
ið þannig, að t. d. Jupiter seldi
nýlega afla sinn í Englandi fyrir
1413 pund og Belgaum fyrir 1327
pund sterl.
Pétur Helgason verzlunarmað-
ur er nýlega dáinn hér í bænum.
Hann var sonur H- Guðmunds-
sonar frá Hvítan og Guðfinnu
Steinadóttur og aðeins þrítugur
að aldri er hann lézt. Pétur var
söngelskur og hafði starfað í Lúðra
sveit Rvíkur, Karlakór K.F.U.M.
og fór m. a. í Noregsferðina i
sumar. Jarðarför óvenjulega fjöl-
menni og tölu þar sr. Fr. Frið-
rlkson og Bj. Jónsson, en Kar a-
kór K.F.U.M. söng.
Heimland heitir rannsóknar-
skip norskt í brezkri þjónustu, sem
kom hingað nýlega frá Grænlandi,
en hafði verið þar i sumar við
rannsóknir, einkum kortagerð. —
Skipv. höfðu með sér á skipinu
moskuskálf og bjarndýr lítið, aem
þeir náðu lifandi. Annars höfðu
þeir skotið um 30 moskusnaut, 10
ísbirni, 2 rostunga, 3 úlfa og 2
seli, rjúpur og héra.
Kartöflusýki hefir verið all-
mikil í görðum víða í sumar, um-
hverfis Reykjavík, í Gullbr.sýslu,
Biskupstuugum og í Mýrdal.
Logr.