Lögberg - 02.01.1930, Blaðsíða 6

Bls. 6.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. JANÚAR 1930.
Mánadalurmn
EPTIR
JACK LONDON.
“Clara Hastings sagði mér hérna um dag-
inn, að þau væru að hugsa um að hafa dálítið
samkvæmi heima hjá sér bráðum. Það stend-
ur til að þar vorði Hazards og Halls og Ray
Blanchard. Þú áttir einu sinni eitthvað úti-
standandi við hann, þó orðið sé nú gamalt.”
“Mér er alveg sama, hvort Ray Blanchard
kemur eða ekki,” sagði Willi kæruleysislega.
“Eg var búinn að gleyma honum, og eg hefi alt
of mikið að gera, til að vera nokkuð að hugsa
um hann.”
Hann sinti þessu ekki frekar, en hleypti aft-
ur á sprett.
“Við verðum að koma við heima hjá okkur,
og fá að borða, áður en við förum lengra.”
“Þú getur fengið þér að boúða. Eg kæri
mig ekki um neitt.”
“Eg, ef* vil fara með ))ér,” sagði hún. “Hvað
var'það, sem þú sást?”
“Eg skal segja þér það seinna. Parðu nú
inn og fáðu þér að borða.”
“Nei, það kemur ekki til mála, eg fer nú
bara með þér1 héðan af.”
Nokkru síðar mættu þau mönnum, sem voru
að flytja leir að múrsteinsverksmiðjunni,
“Eru þetta þínir menn og þínir hestarf”
spurði Saxon.
Hann játaði því, en bætti við, að hann næst-
um fvrirverði sig, að taka við öllum þeim pen-
ingum, sem hann fengi fyrir þessa vinnu, jafn-
lítið sem hann hefði fyrir henni sjálfur.
Saxon fanst nú samt, að hann mundi hafa
töluvert um að hugsa og úr mörgu að ráða, því
þau mættu fleirum af hans mönnum, og þeir
höfðu ýmislegt að segja honum. Sumir af hest-
unum voru veikir, vagnarnir sumir höfðu brotn-
að og aktýgin slitnað, og mennirnir voru ráða-
lausir og vissu ekki hvað gera skyldi, en Willi
réði greiðlega fram úr öllum vandræðunum.
Þau riðu yfir landið, sem þau höfðu hug á
að kaupa, og Willi sá þar margt, sem var öðru-
vísi, en hann áleit að það ætti að vera.
“Eg hefi lært margt, síðan eg fór frá Oak-
land,” sagði hann. “Mér finst eiginlega eg
hafi verið sofandi alt af meðan eg var þar og
ekki tekið eftir neinu. Líttu bara á þetta. Hér
er alt með gamla laginu. Landið er illa unnið,
enda er uppskeran eftir því. Eða þá gripirnir.
Hver öðrum lélegri og alt eins ómerkilegt og
illa hirt, eins og mest má vera. Chavon hefir
tekið uppskeru af landinu í átta ár, og aldrei
hvílt það, og aldrei borið í það, og aldrei bætt
upp með neinu, það sem hann hefir af því tek-
ið. Það er ósköp að sjá þessa gripi. Það ættu
að vera til lög, sem bönnuðu mönnum, að hafa
aðrar eins skepnur í eigu sinni. Það er ekki
undarlegt, þó iChavon eigi erfitt uppdráttar.
Peningarnir, sem hann fær frá félaginu, sem
býr til múrsteininn, fara allir til að borga skatta
og rentur af skuldunum. Þetta er þó land, sem
hægt er að hafa mikið upp úr. Eg skal sýna
þeim það. Þar að auki er lítið um vatn í Glen
Ellen, en ágætar uppsprettur á þessu landi.
Það verður ekki langt þangað til bæjarbúar
þurfa að fá sinn vatnsforða hjá mér.”
Willi var nauðakunnugur á þssum slóðum,
og til að stytta sér leið, fór hann af aðal vegin-
um og eftir skógarbraut, sem blessaðar skepn-
umar höfðu búið til, en sem mennirnir áttu
engan þátt í. Þar sáu þau dálítinn tóu-unga,
sem glápti á þau dálitla stund og hljóp svo sína
leið.
Þegar þau nálguðust Wild Water, riðu þau
inn í all-langan en mjóan engjablett. Það var
djúp tjöm á miðju enginu.
“Þama er vatnsþróin fyrir Glen Ellen, þeg-
ar I>ærinn stækkar,” sagði Willi. “Hér er ó-
þrjótandi uppspretta af vatni, og sérðu hvað
það er dæmalaust þægilegt, að leiða vatnið
héðan inn til bæjarins? Það er mjög kostnað-
arlítið. Það verður ekki langt þangað til þetta
ágæta vatn verður mikils virði, það má eg segja
þér, þó enginn sýnist hafa komið auga á það.”
Þau riðu ofan í Wild Water gilið og upp úr
því hinum megin, og eftir mjög slæmum og
ógreiðfærum vegi í áttina til hólanna þriggja,
sem fyr er getið.
“Þú hefir alt af opið auga fvrir því, sem
fallegt er, og nú skal eg bráðum sýna þér nokk-
uð, sem er verulega fallegt. Þú sérð það, þeg-
ar við komum út úr þessum þrengslum.”
Á ferðalagi gínu höfðu þau margt fallegt.
landslag séð, en Saxon fanst að hvergi hefði
hún komið, þar sem eins var fallegt eins og hér.
Að minsta kosti var skógurinn fjölbreyttari og
fjöllitari heldur en hún hafði séð hann nokk-
urs staðar annars staðar. HennL fanst, að þarna
væru saman komnar allar trjátegundir, sem til
væru í þessum hluta landsins, og þar að auki
afarmildð blómskrúð.
Eftir litla stund komu þau; upp undir hól-
ana þrjá, og þar fóru þau af baki og bundu
hestana. Willi benti Saxon á tréð„ sem þau
höfðu verið að horfa á áður, og sem hallaðist
út á aðra hliðina.
“Þarna er það,” sagði hann. “Við verðum
að fara upp gilið, því við komumst ekki annars
staðar þarna upp. En þú veður í fæturna.”
Saxon sagði, að það gerði ekki mikið til, og
fylgdi honum örugglega, þrátt fyrir það, þó
vegurinn væri mjög ógreiðfær. En áður en
þau höfðu farið langt, varð vegurinn svo illur
vfirferðar, að Willi treysti Saxon ekki til að
fara lengra, svo hann sagði henni, að hér
skyldi hún setjast niður og bíða sín.
Saxon beið, þangað til hún heyrði ekki leng-
ur til hans, og eftir það beið hún enn einar tíu
mínútur. Þá lagði hún af stað sömu leiðina og
Willi hafði farið. Hún fór eins langt eins og
lnin komst, en áður en hún hafði farið langt,
kom hún þar að, sem annars gilbarmurinn hafði
fallið niður, og þar uppi á gilbarminum sá
hún tréð, sem hallaðist, og sem þau höfðu ver-
ið að horfa á. Hún lieyrði til Willa, og Lom
eftir litla stund auga á hann, svo sem tvö
hundruð fet fyrir ofan sig.
“Það var varla von, að nokkur maður
fvndi þetta,” kallaði hann til hennar. “Þetta
sést ekki nema bara þaðan, sem við vorum áð-
an. Það varst þú, sem sást það fyrst. Bíddu
þangað til eg kem niður, og þá skal eg segja
þér nokkuð.”
Það var nokkurn veginn auðvelt að gera
sér grein fvrir, hvað hér var um að vera. Sax-
on vissi vel, að hér hafði Willi fundið þá leir-
tegund, sem notuð var í múrsteininn. Hún sá,
að Willi veitti þarna öllu nákvæma eftirtekt, og
svo kom hann niður til hennar og settist niður.
“Þetta var framúrskarandi hepni,” sagði
hann. “Þarna er það hulið, undir svo sem
fjögra feta þykkri skán af mold, svo enginn
gat séð það. Rétt eins og þetta væri geymt
]>arna handa okkur, svo vel og vandlega. Svo
hrynur moldin þarna niður á einum stað, rétt
mátulega mikið af henni til þess að við getum
séð það.”
“En er þetta nú áreiðanlega rétti leirinn?”
spurði Saxon og var auðheyrt, að henni var
nokkuð mikið niðri fyrir.
“ Já, það getur þú reitt þig á. Eg er búinn
að höndla nógu mikið af þessum leir, hvar sem
eg sé liann. Eg þekki hann aukheldur, þó eg
sjái hann ekki, bara með því að taka á honum
Eg þekti hann meira að segja á bragðinu. Það
hefir alt af töluvert af honum rokið upp í mig.
Við höfum haft mikið umstang, síðan við kom-
um hér, en eftir þetta verður okkur alt hægra.”
“En þú átt ekki landið enn þá,” sagði
Saxon.
“Ekki enn þá, en þú skalt nú ekki þurfa að
bíða lengi eftir því, að við eigum landið. Héð-
an fer eg beint til fasteignasalans og borga hon-
um dálítið niður og bind þannig kaupin í nokkra
daga, meðan hann er að búa út sölusamning-
ana og alt, sem þar að lýtur, en á meðan næ eg
í alla peninga, sem eg möguleg get. Við fáum
þessi fjögur liundruð aftur hjá Gaw Yum og
svo tek eg alt lán sem eg get fengið út á hest-
ana og vagnana og alt sem eg á, og er nokkurs
virði. Svo þegar kaupsamningarnir eru full-
gerðir og undirskifaðir, þá á eg landið, þó að
eg auðvitað skuldi Hilyard mikið og landið
verði veðsett honum. Þá geri eg samning við
félagið upp á tuttugu cents faðminn, kannske
meira. Þeir gleypa við því undir eins. Það
þarf ekki að bora eftir leirnum hér. Það er
ekki nema svolítið lag af mold ofan á honum,
Og hér eru ósköpin öll af þessum leir, allur
hóllinn má segja, og sjálfsagt miklu meira.”
“En með því að grafa sundur hólinn, eyði-
leggið þið alla þá miklu fegurð, sem hér er,”
sagði Saxon og það var eins og hún væri í vafa
um, hvort það væri tilvinnandi.
“Mikil ósköp!” sagði Willi. “Þetta ' er
ekki nema hóll, og brautin að honum kemur
hinum megin. Við erum ekki nema svo sem
hálfa mílu frá staðnum, þar sem við tókum
leirinn áður. Félagið getur bvgt keyrslubraut
þangað og eg get dregið leirinn til verksmiðj-
unnar fyrir það sama og áður, en alt sem eg
fæ fyrir hann, eru auka tekjur. En eg verð
áreiðanlega að kaupa fleiri hesta.”
Þau sátu þarna stundarkom og héldust í
hendur og töluðu um þetta fram og aftur.
“Heyrðu, Saxon mín, vilt þú ekki syngja
fyrir mig fallega sönginn, sem þú hefir svo
oft sungið fyrir mig úður?”
Hún gerði það.
“Manstu, ]ægar þú söngst þennan söng
fyrir mig í fyrsta sinni?”
“Já, það var sunnudaginn, sem við kynt-
umst fyrst.”
“Hvaða hugmynd gerðir þú þér um mig
þáf ”
“Eg hugsaði þá ]>að sama um þig, eins og
eg hefi hugsað alt af síðan, að þú værir hreint
og beint sköpuð hana mér. Mér fanst þetta
strax og eg sá þig. En hvað hélzt þú um
mig1?”
“Eg vissi ekki vel hvað eg átti að hugsa.
En strax þegar við vorum gerð kunnug, flaug
mér í hug, hvort þú værir einmitt maðurinn,
sem eg ætti að eiga. Eg man ])að svo vel, að
það var einmitt þetta, sem kom í huga minn:
Er þetta maðurinn?”
“DáMtið hefir þér litist vel á mig þá strax?”
“Eg býst við, að mér hafi litist vel á þig, og
eg hefi alt af séð býsna vel. ”
Willi byrjaði á öðru umtalsefni. “Ef þetta
gengur nú vel, eins og það hlýtur að ganga
úr þessu, hvernig væri þá, að við færum til
Carmel í vetur okkur til gamans? Þú þarft
ekki mikið að hugsa um búskapinn þá um tíma,
og eg get staðið mig við að fá formann til að
líta eftir vinnunni.”
Willa þótti undarlegt, að Saxon tók mjög
dauflega í þessa uppástungu.
“Hvað er á móti því?” sagði hann.
Saxon horfði niður fyrir sig og svaraði í
hálfum hljóðum:
“Eg gerði nokkuð í gær, Willi, án þess að
spyrja þig nokkuð um það.”
Willi beið eftir frekari skýringum.
“Eg skrifaði Tom bróður mínum,” hélt hún
áfram og var auðheyrt, að hún átti eitthvað
erfitt með að segja það, sem henni bjó í
brjósti.
Willi beið ejm, því ekki vissi liann hvað
hún var að fara.
“Eg bað hann að senda mér kommóðuna
gömlu, sem móðir mín átti, en sem við báðum
hann að geyma.”
“Eg held ekki, að það sé neitt athugavert
við það. Það kemur sér líklega vel fyrir þig,
að hafa hana, og við getum borgað flutnings-
kostnaðinn.”
“Þú skilur mig ekki, góði minn, og veizt
ekki, livað eg er að reyna að segja þér. Veiztu
ekki, hvað er í kommóðunni?”
Willi neitaði því. En hún sagði í svo lágum
rómi, að það naumast heyrðist:
“Barnafötin.”
“Er það virkilega?” sagði hann.
“Já, þau eru þar,” svaraði hún og roðn-
aði við.
“Þetta þykir mér vænna um, heldur en
nokkuð annað, sem eg get hugsað mér. Eg hefi
oft hugsað um þetta, síðan við komum hingað,”
bætti hann við og í fyrsta sinni sá Saxon nú tár
koma fram í augu hans. “En eg hefi aldrei
sagt neitt um það. Eg vissi, að eg átti þetta
ekki skilið, eftir að hafa hagað mér, eins og
eg liefi gert. En eg þráði þetta engu að síður,
alveg eins og eg þrái alt af að komast til þín,
þegar eg er burtu frá þér.”
Hann tók hana í faðm sér og umhverfið eitt
lieyrði hjartaslög þeirra beggja.
Þau litu bæði upp til hæðarinnar, þar sem
þau voru nýbúin að finna mikla auðlegð, sem
hér eftir átti að verða sameign þeirra beggja
og niðja þeirra.
ENDIR.
Mary Turner
Eftir
M ARV I N D AN A.
I. KAPITULI.
Hún opnaði augun hægt og seinlega og horfði
út í gluggann á veggnum gagnvart henni. Dags-
ljósið hafði engin áhrif á hennar lömuðu hugs-
un. Lengi horfði hún á daufa birtuna, sem
lagði inn um glugann, án þess að gera sér eig-
inlega nokkra grein fyrir henni, eða fyrir
nokkni öðru, svo sinnulaus var hún. Hún gerði
sér enga grein fyrir hvað hún var, og naum-
ast heldur liver hún var. Samt var inst í huga
hennar einhver óljós löngun til að losna undan
því heljar fargi, sem hafði lagst á sál hennar.
Alt í einu tók hún eftir nokkrum dökkum
rákum, sem lágu þvert yfir geislann, sem lagði
inn um gluggann. Þá var eins og hún rank-
aði alt 'í einu við sér og hugsunin vaknaði á ný,
og hún gerði sér aftur grein fyrir sínu eigin,
hræðilega ástandi. Glugginn, sem dagsbirtuna
lagði inn um, var lítill og hann var ofarlega á
steinveggnum, og dökku rákirnar voru eftir
járnslárnar, sem voru fyrir glugganum. Þetta
vakti hana til fullrar meðvitundar um það,
hvemig ástatt var. Hún var í fangelsi.
Stúlkan lá kyr í fangafletinu, þröngu og
óþægilegu, og starði á gluggann, þetta auðsæja
tákn ])ess, hvar hún var stödd. Hún leið and-
legar þjáningar. Hún grét ekki. Táralindirn-
ar vom löngu tæmdar. Hún hreyfði sig ekki,
gekk ekki um gólf, eins og margra fanga er sið-
ur og einnig ýmsra villidýra, sem mist hafa
frelsið og hnept eru inni. Þau hreyfa sig eins
mikið og þau eiga kost á. Hugarstríðið hafði
unnið bug á líkamsþreki hennar. Hún hreyfði
ekki legg eða lið, og frá henni heyrðist ekki
einu sinni stuna eða andvarp. títlit hennar
benti á það, að hún væri með öllu yfirbuguð.
Þó mátti einstaka sinnunu sjá, að varimar
bærðust ofurlítið.
En þrátt fyrir alla þessa ytri deyfð og
sinnuleysi,' sem yfir henni sýndist hvíla, þá
logaði hennar inri eldur engu að síður og var
meira að segja lítt viðráðanlegur. Ranglætið,
sem hún hafði orðið fyrir, kvaldi huga hennar,
og eina huggunin, sem hún með nokkm móti
gat komið auga á, var hefndin. Hún gróður-
setti þann ásetning vel og vandlega í huga sín-
um, að einhvem tíma seinna skyldi hún hefna
sín grimmilega á manninum, sem* hún áleit, að
valdur væri að ógæfu Sinni og þeim rangláta
dómi, sem hún hafði hlotið. Að þessum hefnd-
arhug hafði hún ásett sér að hlynna, sem bezt
hún gæti, þau þrjú ár, sem dómarinn hafði úr-
skurðað, að hún skyldi sitja í fangelsi.
Sjálfri ofbauð stúlkunni algerlega það voða-
lega ranglæti, sem hún hafði orðið fyrir. Hún
var algerlega saklaus af þeim glæp, sem hún
hafði verið dæmd fyrir, og sjálf vissi hiin sig
ekki seka um neitt það, er við lög varðaði. Ár-
um saman hafði hún lagt hart að sér, og gætt
allrar sparsemi til að geta lifað heiðarlegu lífi,
eins og henni hafði verið innrætt í æsku og eins
og hún vissi að fólk hennar hafði jafnan gert.
En þrátt fyrir þetta, hafði hún nú verið sak-
feld og dæmd til þriggja ára fangelsisvistar
algerlega saklaus. Henni fanst næstum, að
þetta yrði hún að líða vegna þess, að hún hafði
verið ráðvönd og heiðarleg. Það var því ekki
undarlegt, þó í huga hennar hreyfði sér sterk-
ur uppreisnarandi gegn réttarfarinu og mann-
félagsskipulaginu yfirleitt. Hví skyldi hún
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
hjá
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRY AVE. EAST. - - WINNIPEG, MAN.
Yard Offíce: 6th Floor, Bank of HamiltonChambera
lengur reyna að ganga á guðs vegum, þar sem
lienni hafði ekki reynst það betur, en raun
hafði á orðið?
Alt til þessa, hafði Mary Turner lifað sams-
konar Mfi, eins og ótal aðrar stúlkur. Það hafði
verið strang heiðarlegt, nema svo beri að líta
á, að fátæktin sé ekki heiðarleg. Faðir hennar
hafði verið alt annað en gróðamaður og frá
sjónarmiði þeirra, sem líta á auðinn sem aðal-
atriði þessa lífs, var hann í léttum metum.
Hann var prúðmenni, en það er nokkuð, sem
ekki er mikils metið nú á dögum. Hann var af
góðu fólki kominn og hafði erft allmikil efni.
Hann var einnig prýðilega vel greindur mað-
ur, en hann hafði ekki þau hyggindi, sem í hag
koma.
Hann reyndi að ávaxta efni sín, en það mis-
hepnaðist alt af, og smátt og smátt gengu efni
hans til þurðar. Hann giftist fallegri og elsku-
legri -stúlku, en misti hana eftir mjög stutta
sambúð. Þau eignuðust eina dóttur, Mary.
Ray Turner saknaði mjög konu sinnar, og eftir
að hann misti liana, varð hann enn ómögulegri
heldur en áður að fara með efni sín, og eftir
því sem Mary óx upp, urðu efnin alt af minni
og minni. Þó svarf aldrei svo hart að, að þau
skorti sjálfðögðustu lífsnauðsynjar, þó þau
hins vegar yrðu að ganga margs á mis. Stúlk-
an var komin í gegn um barnaskólann, en hélt
þó áfram námi, þegar hið mæðusama líf föður
hennar var á enda. Sambandið á milli föður
og dóttur hafði ávalt verið óvanalega innilegt.
Hann hafði veitt henni gott uppeldi og hann
hafði innrætt henni guðsótta og góða siðu, og
virðingu fyrir öllu, sem gott var og gölugt.
Annan arf eftirskildi hann ekki dóttur sinni.
Eigur hans voru algerlega gengnar til þurðar.
Þrátt fyrir þetta, mátti svo lieita, að Mary
hefði verið lánssöm. Svo að ^egja strax eftir
dauða föður hennar, hafði hún fengið vinnu,
þó ómerkileg væri, í hinni miklu sölubúð, Em-
porium, sem var eign hins alþekta auðmanns,
Edwards Gilder. Auðvitað voru launin lítil
og verkið þreytandi og leiðinlegt. En þó laun-
in væru lítil, gat Mary þó lifað af þeim, ef hún
gætti afar mikillar sparsemi. Hún var líka þeim
góðu liæfileikum gædd, að hún var liraust á sál
og líkama og gat mikið á sig lagt. Hún var
ein af þeim ótal mörgu, sem varði öllum tíman-
um til ógeðfeldrar vinnu, sem naumast gaf lifi-
brauð í aðra liönd.
Skagafjörður.
Höfundur kvæðis þessa—iGuðlaugur J. Lárusson—
var 15 ára , er hann orti það. Hann dó síðastliðið
vor, þá 17 ára.
Skagafjörður, sólbjarta sveitin mín kæra!
sonarins kveðjuljóð vil eg þér færa;
líta í anda á alt, sem þig prýðir,
alt það, sem fegurstu sveitina skrýðir.
Orðin með hjáróma hrynjanda falla.
Hugur minn reynir á svip þinn að kalla,
en ljóðin, þau eru svo lélegar sögur,
þegar litið er á, hversu myndin er fögur.
Fjölbreytt er landslagið, fljót dynja undir,
fjallshringar, afdalir, rennsléttar grundir,
kviksyndi, valllendi, melar og móar,
mýrafen, háklettar, vatnslindir nógar.
Fossamergð syngur í flugstöllum háum,
fram renna lækir í straumiðum smáum.
Suðrænir fuglar þar sumarsins nóta,
svanirnir áfram í loftinu þjóta.
Héraðsvötn ftam eftir firðinum líða,
fögur og Ijómandi héraðið prýða.
Hólminn þar innfrá og Hegranes mynda,
unz við hyldýpi sævarins faðmlög þau binda.
Bakkarnir svipaðir blikandi rósum,
baðast í himinsins skærustu ljósum.
Biæirnir standa í brekkunum fríðum.
Búsmalinn unir í grösugum hlíðum.
Skín á iðgræna velli um vorlanga daga,
vefur kónguló net sitt í skrúðgrænum haga.
Ráfa hestar og sauðfé um hlíðar og dali.
Heim að stekk rekur kvíærnar léttstígur smali.
Fjallatindar und himinsins heiðbláum feldi
halda vörð yfir sveit; þegar líður að kveldi,
ljúft, í þðgulli hátign, þó heimurinn vaki,
hnígur sólin til viðar að fjallanna baki.
Hversu fagurt er ekki úr fjallshlíðum grænum
fram eftir líta og niður að sænum!
Sólblikur eyja á svífandi bárum,
sæför þar renna und þétt knúðum árum.
Strandfuglar leika í lognboða róti.
lemja þar öldur á sjófægðu grjóti.
Dreymandi vindarnir dreifðum í skýjum
dvelja unz birtast í stormkviðum nýjum.
Lifðu vel, sveitin mín! Lánið þér fagni.
Láti þér hamingjan alt verða að gagni.
Hylli þig alt það, sem efling má veita,
yztu frá ströndum til fjarlægstu sveita.
Lítill eg undi við blómfaðm þinn bjarta,
brennandi ást vakti það mér í hjarta.
Bernskunnar endurskin í þér má finna,
ástmögur fegurstu draumanna minna.
—Lesbók Mgbl.