Lögberg - 31.12.1931, Blaðsíða 1

PHONE: 86 311
Seven Lines
V CoT‘
\o?

„S ***‘
■ v*"
"°' Service
For
and Satisfaction
44. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 31. DESEMBER 1931
NÚMER 53
Frá Grœnlandi
Frásögn Jóns Jónssonar
frá Laug.
Þegar prófessor Alfred Wegener
fór til Grænlands í fyra réð hann
til sín þrjá íslendinga, Vigfús
Si!gurðsson, Jón Jónsson frá Laug
og Guðmund Gíslason, stud. med.,
scn Gísla læknis Péturssonar á
Eyrarbakka. Þeir fóru héðan í
apríl í fyrra og unnu alt sumarið
að flutningum. Um haustið fóru
þeir Jón og og Vigfús heimleiðis,
en Guðmundur varð eftir.—
í vor var Jón beðinn að koma
vestur öðru sinni og hafa með sér
sex hesta. Hann lagði af stað héð-
an 20. maí, áleiðis til Kaupmanna-
hafnar, og fór þaðan til Græn-
lands, en kom heim hingað um
síðustu helgi. Vísir hefir hitt
hann að máli, og fer hér á eftir
frásölgn hans um Grænlandsförina
og afdrif Wegeners.
I.
Tildrög ferðarinnar.
í vor barst mér skeyti fá leið-
angi Wegeners í Grænlandi, og
var eg beðinn að koma vestur með
sex* íslenzka hesta, og ■ annast
flutninga, eins og í fyrrasumar.
Eg lagði af stað héðan með
hestana 20. maí til Kaupmanna-
hafnar o!g beið þar eftir skipsferð
til Grænlands i þrjár vikur, en á
meðan voru hestarnir stríðaldir og
ágætlega búnir undir ferðina.
í Kaupmannahöfn hitti eg Dr.
Kurt Wegener, bróður prófessors
A. Wegeners, og urðum við sam-
ferða til Grænlands.
Vesturförin.
Seint í fyrravetur fóru margir
að óttast um afdrif Wegeners, og
var eg einn í þeirra tölu, en fre'gn-
in um æfilok hans barst hingað til
lands 19. maí, eða daginn áður en
eg lagði af stað. Bróðir hans, Dr.
Kurt Wegener, hafði áður en þau
tíðindi spurðust, staðráðið að fara
vestur, til þess að leita bróður
síns, og nú átti hann að taka við
yfirstjórn leiðangursins.
Við fengum far á e.s. Sussaa,
leiguskipi Grænlandsstjórnarinn-
ar, og gekk ágætle!ga vestur. Við
komum við í Englandi, til þess að
fá kol og sigldum þaðan viðstöðu-
laust til Umnak, á vesturströnd
Grænlands. Þar er stærsta þorp
á þeim slóðum, og liggur á 71. gr.
n. br. fbúar eru um 300, Danir
og Skrælingjar, Þar skiftum við
um skip, og fen!gum far á vélar-
skútu, sem höfð er til flutninga
með strödum fram. Héldum við
þá til Kamarjuk, sem skerst inn
úr Umnakfirði, og komum þangað
5. júlí, eftir 19 daga ferð frá
Kaupmannahöfn. — Auk hestanna
höfðum við hey handa þeim og
hundafóður, og nokkrar vistir til
viðbótar handa leiðangursmönn-
um.
III.
f Kamarjuk
var aðal bækistöð leiðangurs-
manna. Þar voru reist þrjú hús
sumarið 1930, — til íbúðar og
geymslu.
Okkur gekk greiðlelga að koma
hestum og flutningi á land. Þaðan
er skamt upp að jökulröndinni, ]ít-
ið undirlendi og gróðurlaust.
Næsta stöð leiðangursmanna er
vetrarhúsið, sem reist var í fyrra,
og stendur um fimm km. ofan við
jökulröndina. Húsið er úr timbri
o'g var smíðað á Þýzkalandi.
Þriðja stöðin var á hájöklinum,
í 400 km. fjárlægð, og var snjó-
hús.
Dr. Kurt Wegener fékk sér taf-
arlaust Grænlending til fylgdar
frá Kamarjuk og hélt til vetrar-
hússins og tók var við allri stjórn.
Þar voru fyrir þrír Þjóðverja og
fjórir Grænlendingar.
Eg tók til óspilta málanna að
járna hestana og búa alt undir
flutningana, sem hófust daginn
eftir, 6. júlí.
Það sem flytja þurfti upp að
vetrarhúsinu, mun hafa verið um
20 smálestir alls, en það var eink-
um hundafóður, og nokkrar vistir.
Sleðaferðir gátu ekki hafist frá
vetrarhúsinu, fyr en hundafóðrið
var komið þangað. Alt var flutt á
klökkum.. o'g var seinfarið. Við
vorum oftast 5 til 6 klukkustund-
ir upp eftir, en Vegalengdin var
um 18 km.
Eftir einn vikutíma var nægilegt
hundafóður komið upp að Vetrar-
húsinu og var þá farið að safna
hundum úr næstu bygðarlögum á
ströndinni, og Grænlendingar
ráðnir til þess að vera í sleðaferð-
um, er síðar voru farnar í rann-
sóknarskyni inn á jökulinn.
Tveir Norðmenn urðu okkur
samferða frá Danmörku til Kam-
arjuk, o!g fóru þaðan á hundasleð-
um austur yfir jökulinn til Mý-
vogs. — Leyfði Dr. Wegener, að
e!g færi eina ferð með farangur
Einveran
Ríkt er lífið, — býður mér sín blóm;
í brotasilfri þess heil eilífð skín,
en þegar gefst mér tæifæri og tóm
og teyga eg einverunnar ljúfa vín,
rís dagur yfir draumalöndin mín.
Mín augu verða undarlega Bkygn
á æðri rök, á genginn lífsins stig,
og straumur tímans stöðvast, verður lygn,
—hann staðnæmist, svo finni e!g sjálfan mig,
en hjáguðirnir flýja og fela sig.
Og því er það, að einveru eg ann;
hún er mín svalalind, mitt vígi og skjól,
og ennþá hvergi mýkri faðm e'g fann,
og friður hennar gæðin bezt mér ól,
og hún á mátt og hæstan tignarstól.
Á lífsins hafi leika bylgjur sér;
þar löður verður til og froða o!g hjóm.
Eg leita djúpsins, syng minn söng, og fer
með sorg og gleði og öll mín vonablóm
í einverunnar hljóða hel!gidóm.
—Vísir.
Grétar Fells.
þeirra frá ströndinni að vetrar-
húsinu.
IV.
Síðasta för A. Wegeners.
Eins og áður er á vikið, var há-
stöðin á jöklinum 400 km. frá jök-
ulröndinni. Þar áttu tveir menn að
hafa vetursetu, Dr. Georgi og Dr.
Sorge. Ráðgert var að flytja þeim
viðbótarvistir á mótorsleðum síðla
sumars í fyrra. En er sú tilraun
mishepnaðist, leit prófessor Weg-
ener svo á, að hann yrði að koma
þeim til hjálpar með vistir.
Lagði hann þá af stað 22. sept-
ember í fyrra, ásamt Dr. Löve og
þrettán Grænlendingum. Þeir
höfðu 15 hundasleða og um 150
hunda, o!g voru vel búnir að vist-
um. En .þé£nr þeir voru komnir
60 km. inn á jökulinn, var þar svo
mikil ófærð, að níu Grænlending-
arnir sneru aftur. Hinir héldu á-
fram, og þegar komið var 150 km.
inn á jökulinn, sneru enn við þrir
Grænlendingar.
Dr. Wegener sá þá fram á, að
engin tök væri að koma vistunum
upp að hástöðinni, en vildi engu
að síður halda áfram. Bjó hann
þar um vistaforða þann, sem hann
mátti án vera, og hélt svo förinni
áfram við þriðja mann. Voru
fylgdarmenn hans Dr. Löve og
Grænlendingurinn Rasmus.
Þeir komust til stöðvarinnar 30.
október o!g munu hafa verið mjög
þjakaðair, en einkanlega var þó
dregið af Dr. Löve., því að hann
var kalinn á báðum fótum, og
misti síðar allar tærnar. Dr. Ge-
orgi tók þær af honum með vasa-
hníf sínum, þegar drep var kom-
ið í þær, og var hann varla gróinn
sára sinna í vor og starfaði ekk-
ert i sumar. Engin tiltök voru að
Dr. Löve gæti yfirgefið stöðina
þefear í stað, en vistir voru of litl-
ar til þess að þeir gæti allir haft
þar vetursetu, og varð það úr, að
prófessor Wegener lagði af stað
til bygða ásamt Rasmus Græn-
lendingi, þegar þeir höfðu hvílst
þar einn dag. Þeir skildu við fé-
laga sína á hástöðinni 1, nóvem-
btr, en þá var afmælisdagu Weg-
eners, og var hann fimtugur. Eft-
ir það veit enginn hverni!g þeim
farnaðist, þangað til yfir lauk, en
hin hörmulegu æfilok þeirra vitn-
uðust ekki fyr en í vor, eins og
kunnugt er.
V.
Afrek Guðmundar Gíslasonar.
Þegar fylgdarmenn A. Wegen-
érs komu af jöklinum, sáu félagar
hans, sem heima sátu í vetrarhús-
inu og í Kamarjuk, að nauðsyn
væri að senda sleða-leiðangur
honum til hjálpar. En engin tök
voru á því í svip, því að alt hunda-
fóður var uppetið um haustið, og
átti það þó að endast líka í sum-
ar. Þurfti því fyrst að safna
hundafóðri í Umnakfirðinum o!g
koma því upp á jökulbrúnina, en
engir voru hestarnir, og eina ráð-
ið var, að bera fóðrið á bakinu.
Tók þá Guðmundu sér fyrir
hendur að safna hundafóðrinu, og
var það síginn fiskur, sem mun
hafa vegið um fimm smálestir.
Vann hann að því með Grænlend-
ingum allan janúarmánuð að ná
fiskinum saman, og síðan báru
þeir hann allan á bakinu frá sjó
og upp á jökulbrún, eða þangað,
sem hundum varð við komið, og
unnu þeir að þessu í febrúar og
marz. Þetta var afar erfitt verk.
og e!g tel að Guðmundur hafi með
þessu unnið þrekvirki, sem eng-
inn annar leiðangursmaður hefði
getað leyst af hendi. En það, sem
jafnan létti þeim alla örðugleika
í þessum flutningum, var vonin
um það, að erfiði þeirra gæti orð-
ið til þess að bjarga lífi Wegen-
ers. Má af því marka, hver ágæt-
ismaður Wegener var, og hve ást
sæll hann var af öllum, sem hjá
honum höfðu starfað.
IV.
Leitin að Wegener.
Um miðjan apríl var leitin haf-
in að Wegener.
Tveir Þjóðverjar og fimm Græn-
lendingar tóku þátt í henni, og
fóru fimm á hundasleðum. Þeir
komu að hástöðinni 7. maí, og
fréttu þá, hvernig komið var. Sama
dag komu einnig til hástöðvar-
innar báðir mótorsleðarnir, sern
lagt höfðu af stað 30. apríl frá
vetrarhúsinu. í þeim voru tveir
Þjóðverjar og tveir Grænlending-
ar.
Eftir stutta viðdvöl lögðu- allir
þessir menn af stað ofan jökul-
inn. Dr. Sor!ge fór með þeim, sem
oru á hundasleðunum, en Dr. Löve
fór í öðrum mótorsleðanum.
Dr. Georgi varð einn eftir á há-
jökulstöðinni á meðan.
Þeir, sem fóru með hundasleð-
ana, hófu leit að Wegener og Ras-
mus á heimleiðinni, og þegar þeir
höfðu farið rúma 200 km. fundu
þeir lík Wegeners, 189 km. frá jök-
ulröndinrii.
Var það vandlega saumað inn-
an í svefnpoka hans, og hafði
Rasmus veitt því svo virðulegan
umbúnað sem föng voru á. Hann
hafði stun!gið skíðum Wegeners
niður í snjóinn hjá líkinu, og
komu leitarmenn fyrst auga á
þau. Annars má búast við, að
líkið hefði seint fundist eða aldr-
ei. Ekki sáust á því nein kalsár,
og var það óskaddað með öllu.
Engin bréf eða skilíki fundust
hjá líkinu. Hafði Rasmus tekið alt
slíkt með sér, og verður ekki vit-
að hvenær Wegener andaðist, eða
með hverjum hætti. En þá hafa
þeir félagar enn verið á réttri
leið og haft nægar vistir. Rasmus
hefir ekki fundist, en leitarmenn
komu á slóð hans um 150 km.
frá jökulröndinni og hafði hann
þá, enn verið á réttri leið.
Leitarmlenn létu lík Wegeners
óhreyft og héldu áfram til vetr-
arhússins til þess að tilkynna lát
hans.
Dr. Sorge fór skömmu síðar á
hundasleða til hástöðvarinnar til
m.óts við Dr. Georgi, og héldu þeir
rannsóknum sínum þar áfram
fram í ágústmánuð.
VII.
Flutningar og rannsóknarferðir,
Eg hélt alt af áfram flutningum
fiá ströndinni upp að vetrarhús-
inu fram í. ágústmánuði, og jafn-
framt flutti eg alt ofan til sjáv-
ar, sem leiðangursmenn gátu án
verið, en á meðan því fór fram,
voru sleðaferðir farnar inn á jök-
ulinn til vísindarannsókna, sam-
kvæmt fyrirmælum Dr. Kurt Weg-
ener, sem hélt kyrru fyrir í vetr-
arhúsinu fram um miðjan ágúst.
En þá lagði hann inn á jökul-
inn, til að vitja um lík bóður síns,
og hitti á þeirri leið alla þá, sem
unna að vísindarannsóknum á
jöklinum, en þeir komu allir til
aðalstöðvarinnar á tímabilinu frá
1. til 15. september.
Mótorsleðarnir voru sendir eft-
ir Dr. Georgi og Dr. Sorge í ágúst-
mánuði, og bjóst Dr. Kurt Weg-
ener við að mæta þeim, en 'þeir
fórust á mis á jöklinum og sáust
VOND TÍÐ 1 EVR.ÓPU.
Óvanalega miklir kuldar hafa
að undanförnu gengið í Evrópu
víða, sérstaklega í norðurhlutan-
um, en snjór mikill hefir fallið,
jafnvel suður fyrir miðja álfuna.
Hefir þetta valdið miklum örðug-
leikum, eins og jafnan vill verða,
þegar harðindi skella yfir þar sem
fólk á ekki von á þeim, og er ekki
við þeim búið. Norður í Síberíu
hafa harðindin verið afskapleg
og úlfar o'g birnir hafa gengið
þar inn í mannabygðir og gerst
mannskæðir.
aldrei í Grænlandi, því að Georgi
og Sorge höfðu stutta viðdvöl í
Kamarjuk og héldu heimleiðis á
Grænlandsfarinu Hans Egede.
Guðmundur Gíslason og Lissey
voru síðastir á jöklinum. _ Þeir
lö'gðu á stað um 10. ágúst ásamt
tveimur Grænlendingum, bg ætl-
uðu á hundasleðum alla leið til
hástöðvarinnar, ef svo illa tækist
til að Georgi og Sorge gæti ekki
komist til bygða á mótarsleðun-
um, en á heimleiðinni var þeim
ætlað að mæla jökulhæðina á
svæðinu frá 200 km. til 100 km.
frá jökulbrúninni.
Þeir komust alla leið að hástöð-
inni, og voru mótorsleðarnir þá
að eins ófarnir, og urðu langt á
undan þeim til bygða. En þá voru
mótorsleðarnir svo úr sér gengn-
ir, að þeir komu að engum notum
úr því.
Þeir Guðmundur og Lissey komu
á hundasleðunum 25. sept. til
Btöðvarinnar, og voru þeir síðustu.
sem komu af jöklinum.
Daginn eftir lagði Guðmundur
af stað, ásamt Lissey og þremur
öðrum Þjóðverjum, og fengu þeir
far á “Gertrud Rask” til Kaup-
mannahafnar, en þaðan fór Guð-
mundur með Lissey til Þýzkalands
og er þar enn, og veit eg ekki
hvort hann kemur heim fyrir ára-
mót.
vm.
Minnisvarði Dr. Wegeners.
Þess var áður getið, að Dr.
Kurt Wegener fór um miðjan
águstmánuð inn .» jökp.linn, til
þess að sjá lík bróður síns áður
en hann héldi heimleiðis, og var
hann um hálfan mánuð í þeirri
ferð.
Hann hafði flutt' frá Þýzkalandi
minnisvarða yfir bróður sinn.
Það var fimm metra hér járnkross
með áletruðu nafni prófessorsins.
Líkinu var búinn hvílustaður á
jöklinum, þar sem það fanst, og
krossinn reistur þar hjá.
IX.
Burtförin frá Grænlandi.
Jafnskjótt sem leiðangursmenn-
irnir komu af jöklinum í vetrar-
húsið, var farangur þeirra fluttur
þaðan til Kamarjuk og var þeim
flutningum lokið 4. október. Ekk-
ert var eftir skilið nema auð hús-
in, bæði það, sem er á jöklinum og
þau, sem standa við sjóinn. Lagt
var af stað á mótorskútu 6. októ-
ber til Egedes Minde, en þaðan
fen!gum við far á Hans Egede til
Kaupmannahfnar.
Vísindalegur árangur fararinn-
ar var sagður mjög góður. Með-
al annars tókst að mæla þykt jök-
ulsins á hástöðinni, með þar til
gerðum vísindatækjum. Reyndist
jökullinn 2,700 metra þykkur, en
landið sjálft að eins 300 metra
hátt.
Á heimleiðinni komum við í
Holsteinborg, til þess að að taka
þar fjóra Englendinga, Watkins
of, Courtauld, sem komið höfðu
þangað sjóleið frá Angmagsalik,
o'g tvo félaga þeirra, sem farið
höfðu yfir Grænland frá Angmag-
salik til Holsteinborgar. Þeir
höfðu haft með sér hundasleða,
en þegar kom á miðjan jökulinn,
voru allir hundarnir dauðir, og
eftir það urðu þeir að ganga og
bera vistir sínar. Þeir voru 65
daga á leiðinni, og vcru mjög þjak-
aðir, þegar þeir komu niður til
strandar, en þá vildi svo vel til,
að þeir sáu bát, sem sendur hafði
verið að leita þeirra, og flutti hann
þá til Holsteinborigar.
Bretarnir voru allir vasklegir
menn, viðkynningargóðir og yfir-
lætislausir, og gerðu ekki mikið
úr erfiðleikum síniím.
Þegar við komum til Kaup-
mannahafnar, 13. nóvember, kom
nlargt stórmenni niður að skipi,
tií þess að taka á móti öllum þess-
um landkönnunarmönnum, og voru
þeir ávarpaðir með ræðum, eins og
kunnugt er af simfregnum, sem
blöðin hafa flutt.
Eg fylgdi Þjóðverjunum á járn-
brautarstöðina, þegar þeir fóru
frá Kaupmannahöfn — þeir voru
átta, auk Wegeners, og báðu þeir
mig þess síðastra orða, að flytja
kærar kveðjur til Vigfúsar Græn-
landsfara, með þökk fyrir ágæta
samvinnu í Grænlandi í fyrra.
—Vísiar 27. nóv.
SKULDIR WINNIPEG BORGAR.
Ef sa!gt er frá því, sem þó er
satt, að Winnipegborg skuldi nú
$65,741.000, þá mun flestum of-
bjóða og menn ímynda sér, að
þessi borg eigi ekki langt eftir, að
komast alveg á höfuðið fjárhags-
j lega. Sannleikurinn er somt sá,
iað Winnipegborg er betur á vegi
Istödd heldur en flestallar aðrar
[ borgir í Canada. Skuldirnar eru
jekki eins voðalegar, eins og þær
jsýnast í fljótu bragði. Þess ber
jað gæta, að af þessari miklu
skuldaupphæð .hvíla $34,000,000 á
vissum fyrirtækjum, sem standa
fullkomlega straum af sínum
skuldum, og gefa meira að segja
góðan arð. Þar að auki á Winni-
peg sjóð, sem er $25,000,000, og
sem til þess er ætlaður, að mæta
skuldum iafnóðum og þær falla í
'gjalddaga. Skuldir þær, sem beint
hvíla á Winnipegborg, eru engu
að síður miklar, eða rúmlega átján
miljónir dollara. En engu að síð-
ur er fjárhagur bæjarins alls ekki
í slæmu lagi, og miklu betri en
margur hefir líklega haldið.

EKKI VERKFALL í BRÁÐINA.
Það var búist við, að vel gæti
svo farið, að verkamenn strætis-
brautafélagsins í Winnipeg gerðu
verkfall á miðvikudaginn í vij|-
unni sem leið. Orsökin er sú, að
^félagið vill lækka verkalaunin um
10%, en verkamennirnir eru treg-
ir mjög til þess, að fallast á þá
launalækkun. Leit út fyrir um
tíma, að hér mundi ekki verða um
neitt samkomulag að tala og verk-
fallið mundi skella á. Svo varð
þó ekki, því rétt áður en til stóð,
að verkfallið yrði hafið, tjáðiffé-
lagið si!g fúst til, að gera frekari
tilraunir til að komast að samn-
ingum um kaupgjaldið, og sem
allir hlutaðeigendur gætu sætt
sig við. Gengu verkamennirnir að
þessu og við það situr þegar þetta
er skrifað. Einni!g bauð félagið að
lækka kaupgjaldið ekki fyr en frá
19. des. í staðinn fyrir 1. des. eins
og til stóð áður. Þykir nú miklu
líklegra en áður, að þetta muni
jafnast einhvern veginn, án þess
að til verkfalls komi.
Við lát föður míns
Faðirinn horfinn, fei!gðin nær oss öllum,
faðminn móður jarðar ert í hniginn;
braut þín lá að björtum Iðavöllum,
barst ei fyrir — heldur áfram stíginn.
Andinn lifir, eilífðin er fundin,
elli nær ei sigur þar að vinna.
Eljusvið, og ótakmörkuð stundin
eiga saman ráðin þar að tvinna.
Gestur aldinn garðinn nýja skoðar,
gróðrarjurtir sínar fyrstu lítur;
fagnar yfir, frækornið það boðar
ferðamanni líf, sem aldrei þrýtur.
Ótal þankar yfir hafið fljúga, —
anda manns er hvergi staður bundinn.
Faðir! til þín flýti’ ég.hu'g að snúa,
flýg til þín — í gróðursæla lundinn.
Guðm. A. Stefánsson.

RÚSSAR OG ÞJÓÐVERJAR.
í vikunni sem leið undirskrif-
uðu Rússar og Þjóðverjar við-
skiftasamning, sem þeir hafa gert
sín á milli. Hafa fulltrúar þessara
þióða nú lengi að undanförnu,
verið að semja með sér um við-
skifti, en gengið heldur örðuglega.
Þó er nú svo komið, að samning-
arnir eru undirskrifaðir. Gera
þeir ráð fyrir, að Þjóðvejar kaupi
helmingi meira af kornmat af
Rússum, heldur en þeir hafa gert,
eða 200,000 ton af rúgi, 100,000
ton af hveiti og 100,000 ton af
byggi. Þar á móti kaupa Rússar
enn meiri vöru frá Þýzkalandi,
en þeir hafa gert hingað til.
SÓLSKINSLEIÐSLA.
Vatnsleiðsla, gasleiðsla og
margskonar önnur leiðsla af líku
tagi, er nokkuð, sem allir kannast
við nú á dögum. Hitt heflr ver-
ið óþekt, alt til þessa, að menn
gætu leitt sólskinið um húsin.
inn í hvert herbergi, eftir vild
sinni. Nú er fullyrt, að frönsk-
um manni hafi hepnast þetta.
Hefir hann fundið upp einhvern
útbúnað, sem hann setur í hús-
þakið, sem tekur við sólskininu og
svo ei; það leitt í pípum um alla
bygginguna og með því móti má
hafa sólskin í hverju herbergi
eftir vild, þegar sólskin er úti.
Menn hafa ekki enn komist upp á
að*geyma sólskinið til dimmviðr-
isdaganna. Þessi sólskinsleiðslu-
iútbúnaður, er nokkuð kostnaðar-
|samur, en ekki ákaflega, og við-
haldið kostar svo sem ekkert. Það
ei gert ráð fyrir, að fyrir sex-
hæðabyggingu kosti þetta $3,250,
og sýnist það ekki vera nein ó-
sköp.
Reynist þessi uppfynding vel.
þá er mikið unnið, því sólrík her-
bergi eru svo óendanlega mikið
skemtilegri en hin, sem dimm eru.
! Og það er vonandi, að þessum
j franska hugvitsmanni gangi bet-
j ir heldur en gömlu konunni, sem
var að reyna að bera sólskinið inn
í kofann sinn, í svuntu sinni.
Henni hepnaðist það illa, sem von
var, en hugmyndin var hin sama.
að auka birtuna o'g sólskinið á
heimili sínu.
Stefán múrari látinn
Einn af mætustu borgurum
Reykjavíkurbæjar. í alþýðustétt,
Stefán múrari, lézt af heilablóð-
falli þann 30. nóvember síðastlið-
inn. Hann lætur eftir sig auk
ekkju, fjóra sonu, þá Sigvalda
Kaldalóns tónskáld, Guðmund
plastrara í Winnipeg, Eggert
söngvara og Snæbjörn skipstjóra.
HEFIR KRAFTA 1 KÖGLUM.
Núna um jólin var maður tek-
inn fastur í Prince Albert, Sask.,
sem Inge Olafson heitir, og var
orsökin sú, að lögreglumennimir
héldu að hann hefði fengið sér
heldur mikið í staupinu. Inge
undi sér heldur illa í fangaklef-
anum og gerðist þar nokkuð um-
svifamikill og braut og bramlaði
alt sem fyrir varð. Reif, meðal
annars, niður tveggja þumlunga
pípur, hnýtti hnút á þær, braut
glugga og ýmislegt fleira. Fanga-
verðirnir sáu, að ekki mátti svo-
búið standa, og ^ettu þeir hann
nú í umbúðir (straight jacketL
sem áttu að varna því, að hann
gæti hreyft sig og bjuggust við.
að hann mundi þá fljótlega sef-
ast. Það varð líka, og þegar vitj-
að var um hann næst, var hann
steinsofandi, en kominn var hann
úr umbúðunum og hafði lagt þær
undir höfuðið á sér.
TÍÐARFARIÐ.
Hér um slóðir hefir tíðin verið
óvanale'ga mild og góð í alt haust
log er enn. Engir verulegir kuld-
ar enn sem komið er og mjög lít-
ill snjór hér í Winnipeg og snjó-
laust, þegar kemur nokkuð vestur
!í fylkið. Nú um jólin hefir verið
| svo að segja frostlaust veður á
[hverjum degi, oft töluverð bleyta
; á götunum. Dimmviðri hefir ver-
lið nú að undanfðrnu, dag eftir
dag, en þó úrkomulaust. Töluverð
hálka á götunum oft o!g umferð
því allhættuleg. Hafa orðið nokk-
ur slys að því, hér í borginni, en
þó ekki stórkostleg.
ÓDÝRAR FLUGFERÐIR.
Fargjöld með flugvélum eru
lækkuð stórkostlega í Bandarikj-
unum um nýárið. Sumstaðar um
28 per cent. Verður nú ekkert dýr-
ara að ferðast þar í flu'gvélum
milli ýmsra borga, heldur en í
beztu járnbrautavögnum, og jafn-
vel ódýrara. Má búast við, að við
þetta aukist flugferðir mjög m'ik-
ið, því flestir vilja flýta sér, og
“komast sem fyrst og komast sem
lengst” á eins stuttum tíma eins
og hægt er.
NÝR HVEITISAMLAGS-
FORSETI.
Louis Brouillette, Landis, Sask.,
hefir verið kjörinn forseti mið-
stjórnar Canada hveitisamlags-
ins, í staðinn fyrir A. . McPhail,
sem dó í sumar. Hann er líka for-
seti hveitisamlagsins í Saskatche-
wan.
MEIRI ATVINNA A ENGLANDI.
Á laugardaginn, hinn 12. þ.m.,
hafði atvinnuleysin'gjum á Bret-
landi fækkað um 54,722 frá því
sem verið hafði viku fyr, eða 5.
desember. Hinn 12. des. voru skrá-
settir atvinnuleysingjar 2,572,602,
sem er 373,010 meira en var á sama
tíma í fyrra.
VINNULEYSIS STYRKUR.
Sú fjárupphæð, sem í Winnipeg
er varið á þessnu ári til að hjálpa
því fólki, sem ekki hefir haft nema
li|la eða þá enga atvinnu, nemur
sem næst $2,500,000, eða verður
væntanlega það um áramótin.
Hinn 12. þ. m. nam upphæðin um
$2,212,744. Af þessu borgar bæj-
arfélagið einn þriðja hluta, sam-
bandsstjórnin annan þriðjung og
fylkisstjórnin í Manitoba þann
þriðja. Til 12. desember hefir
samband3stjórnin borgað $703,320,
fylkisstjórnin $703,582 og Winni-
pegborjr $703,320. En þar að auki
hefir bærinn varið $102,520 til að
stjórna þessu; það fé hefir gengið
í kostnað ýmiskonar, en ekki farið
til atvinnuleysin!gjanna. Hefir þá
Winnipegbær látið af hendi í
þessu skyni alls á þessu ári, til 12.
desember $805,840. Samkvæmt síð-
ustu skýrslu er tala þeirra, sem
atvinnuleysisstyk þiggja: Kvænt-
ir menn, 5,131, ókvæntir, 5,495 og
konur 467.
I.EIGUBÍLARNIR í WINNIPEG.
Sú var tíðin, að fólkið í Winni-
peg þóttist borga nægile'ga hátt
gjald, og meir en það, fyrir að
ferðast með leigubílum. Nú er
það gjald orðið svo lágt, að til
vandræða þykir horfa. Nú er
hægt að fara bæinn á enda í bíl
fyrir 35 cents og jafnvel 25 cents.
Getur þetta orðið miklu ódýrara,
en að ferðast með sporvögnunum,
ef tveir eða fleiri eru saman. Er
litið svo á af mörgum, að með
þessu verði sé ómögule'gt að
borga bílstjórunum lífvænlegt
kaup, og heldur ekki að hafa bíl-
ana í því lagi, sem nauðsynlegt
er. Bæjarstjórnin hefir nú að
índanförnu verið að reyna að koma
á föstu og hæfilegu flutnings-
gjaldi, en ekki hefir af því orðið
enn þá.
N ýárshugleiðing
Lof sé þér, Guð, fyrir liðið ár,
Ljósanna faðir ára og alda
alheimur v^ttar þúsundfalda
þakklætisfórn þér, herra hár..
Árið liðna á alda spjald
upp nú rennur að alvalds vilja.
Ó, að þjóðirnar mættu skilja,
að nýtt muni oss birtast náðar
vald.
Höfnum fánýtum heimsins sið;
ágirnd og kúgun er að dofna,
úrelt og fúin bráðum sofna
o!g aldrei rakna aftur við.
Guð vor himneskur gefi að
árið komanda andleg gæði
öllum veiti og þolinmæði.
Blíði frelsari bænheyr það.
Magnús Einarsson.
EKKI NÆGILEG FRtMERKI.
Rétt eftir jólin voru meir en
tuttu'gu þúsund bréf á pósthúsinu
í Winnipeg, sem ekki var hægt að
koma til skíla í jóla-annríkinu.
vegna þess, að á þeipi voru ekki
nægileg frímerki, eða tvö cents í
staðinn fyrir þrjú cents. Verður
því pósturinn að innkalla tvö cents
af hverjum þeim, sem hann færir
eitt af þessum bréfum, og er það
seinlegt verk, eins og gefur að
skilja. Svo að segja öll þessi
bréf eru frá Bandaríkjunum, og
virðist fólk þar ekki gæta þess,
að í september í haust var póst-
gjaldið þar hækkað á bréf til Can-
ada, um eitt cent, úr 2c. í 3c. Þelg.
ar viðtakandi verður að borga fyr-
ir bréfin, þegar hann tekur við
þeim, er gjáldið helmingi hærra,
heldur en þegar nægileg frímerki
eru látin á bréfin um leið og þau
eru send.
Dánarfregn.
Mánudaginn 7. desember 1931.
andaðist að heimili sínu að Lund-
ar, Man., konan Guðríður Guð-
mundsdóttir Thorsteinson, 76 ára
að aldri. Hún var jörðuð frá
Lundarkirkju að viðstöddu fjöl-
menni. G. P. Johnson jarðsöng.
Hennar verður nánar getið síðar.