Lögberg - 17.05.1934, Blaðsíða 7

LÖGBEÍRG, FIMTUDAGINN 17. MAÍ, 1934
7
Ingibjörg Hannesdóttir Sveinson
Sunnudaginn þ. 18. febrúar síðastl. var hún kölluö heim í
frið og hvild föðurhúsanna himnesku, eftir langvint sjúkdóms-
stríð. Hún var þá búin að vera rúmföst i sjö ár, en samt aldrei
mikið þjáð.
Ingibjörg sál. var fædd þ. 19. október árið 1842 á Bergs-
stöðum i Svartárdal í Húnavatnssýslu á Islandi. Hún var því
háöldruð—níutiu og eins árs—þegar hún var kölluð héðan.
Foreldrar hennar voru Hannes Jónatansson og Sigríður
Jónsdóttir. Barn að aldri misti hún móður sína, og var hún þá
tekin til fósturs af Jónasi Illugasyni og Björgu konu hans, sem
bjuggu á Gili í Svartárdal. Oft og hlýlega mintist Ingibjörg
sál. á Jónas fóstra sinn og vel mun hann hafa reynst henni í
einstæðingsskap hennar.
Þegar Ingibjörg var um tvítugt giftist hún Sveini Sigvalda-
svni. Bjuggu þau á ýmsum stöðum i Svartárdalnum. Síðustu
búskaparár sin bjuggu þau á Steini á Reykjaströnd í Skaga-
fjarðarsýslu. Þeim hjónum varð tólf barna auðið. Þrjú af
börnum sínum mistu þau i æsku, en tveir synir dóu fullorðnir,
Sveinn, á Point Roberts, Wash., og B,enedikt í Reykjavík á ís-
landi. Sjö af börnum Ingibjargar lifa hana: Jónas, búsettur i
Blaine, Wash.: tvær dætur (tvíburar), Mrs. Anna Mýrdal og
Mrs. Anna Goodman, báðar búsettar á Point Roberts; og fjórar
dætur heima á íslandi, Sigriður, Kristín, Guðný og Jónína, allar
giftar. Einnig lifir hana stór hópur af barna-börnum og barna-
barna-börnum. Alls mun eftirlifandi afkorhendur hennar vera
nálægt hundrað að tölu.
Arið iqoo fluttist Ingibjörg sál. vestur um haf, til Canada,
með dóttur sinni Önnu, sem seinna giftist Jóni Mýrdal, og nú
býr, eins og áður er sagt, á Point Roberts. Þær mæðgur sett-
ust að 1 Winnipeg og dvöldu þar, þar til fyrir tuttugu og tveimur
árum að þær fluttust vestur á Kyrrahafsströnd, til Point
Roberts. I’ar átti Ingibjörg sál. heimili mest alt af upp frá því,
ýmist hjá Jónasi syni sínum, eða dóttur sinni, Önnu Mýrdal.
Með henni var hún mest allra barna sinna og hjá henni var liún
síðustu æfiárin, og naut þar, í hinn^löngu banalegu sinni, hinnar
ástúðlegustu umönnunar og aðhjúkrunar.
Sjö ára lega Ingibjargar sál. var langur og erfiður tími
fyrir dótturina, sem stur.daði hana ein alt það tímabil. Oft var
hún þreytt og ónóg næturhvildin. En öll var sú þjónusta í té
látin með gleði og þakklæti fyrir að geta liðsint og hjúkrað
móðurinn ástkæru er hún þurfti þess mest með. Innilegt þakk-
læti vottar hún öllum þeim, sem á einn eða annan hátt réttu
hjálparhönd og sýndu hluttekningu bæði í sjúkdómsstríði og
við burtköllun móður hennar.
Ingibjörg sál. var greind kona og skemtileg í viðræðtun og
ættfróð vel, eins og margt eldra, islenzkt fólk er. Hún var vel
kristin og hélt fast við sannan sögulegan kristindóm. Eftir að
hún var hætt að muna eftir og geta þekt jafnvel nánustu ást-
vini sína, mundi hún vel eftir Guði og frelsara sínum og talaði
oft og iðulega við hann i bæn. Það síðasta, sem hún heyrðist
rnæla var versiðfagra og alkunna, “Eg lifi’ í Jesúnafni, i Jesú
nafni’ eg dey.” í þeirri trúarfullvissu sagði hún skilið við
þetta líf og lagði leið sína inn á dularlönd dauðans og eilifðar-
innar með frið í hjarta og bros á vör.
Far vel, Ingibjörg, til heimkynna friðar og sælu- Ástvinir
þínir, sem eftir standa á strönd timans, sakna þin, en samgleðj-
ast þér þó yfir lausn þinni frá veikleika og reynslu þessa lifs.
Allir sem áttu samleið með þér þakka þér fyrir samfylgdina og
þær Ijúfu endurminningar, sem hún skilur eftir hjá þeim. ,
Kolbeinn Sœmundsson.
KAUPIÐ ÁVAX.T
LUMBER
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRT AVENUE AND ARGTLE STREET.
WINNLPEG, MAX. PHONE 95 551.
Á andatrúin nokkurn
rétt á sér?~Hvað held-
ur þú?
Eftir Jón Einarsson
Aðeins að gefnu tilefni kom mér
til hugar að fara nokkrum orðum
um efni, sem skilt mætti telja spurn-
ingunni tilfærðu hér að ofan.
Það eru næstum furðulega skift-
ar skoðanir um það, út um allan
hinn svonefnda mentaða heim, hvort
andatrúin hafi nokkur þau stuðn-
ingsrök sér til gildis að bera, sem
gefi henni réttmæti í samanburði
við önnur trúarbrögð. Er í því sam-
bandi sérstaklega bent á það, að
hugsjónastefna þessi hafi eða hafi
ekki við nokkur annars heims tákn
og sannreynslu að styðjast, eftir því
hvort hlyntir menn eða andvígir
ræða málið. Á þær hliðtæku álykt-
anir verður í þessum línum enginn
fullnaðardómur feldur. En reynt
verður að ræða málið eins hlut-
dræenislaust og unt er manni, sem
sjálfur, að heita má, tilheyrir hvor-
ugum málshelmingnum, en sem fús-
lega tæki við ákveðnari sönnun hans
eigin skilning en þegar er fengin,
ef hennar væri kostur.
Og það eru einnig deildar skoð-
anir um það, hvort andatrúin sé
jafnvel sæmandi mentuðum lýð —
hvort hún eigi nokkurn rétt á sér
sem trú.
Það er í frekara lagi undarlegt,
að nokkur hluti mentaðrar þjóðar
skuli nú á frelsisins hárómuðu tíð,
láta sér í hug renna spurningu lika
þessari. Fyrst og fremst er utan
að komandi mannlegum áhrifum of-
vaxið að ráða með öllu hverju hugs-
andi maður kunni að trúa. All-oft
á liðinni, langri tið, hafa lög land-
anna krafist þess, að einn og allir i-
búar landanna skyldu bafa “hina
einu sönnu trú,” sem stjórnir þeirra,
hver fyrir sig, töldu réttari en allar
aðrar skoðanir á þeim tíma, sem
lagaboðið var út gefið. Jafnvel á
yfirstandandi ári eru vissar trúar-
stefnur fyrirskipaðar og aðrar harð-
bannaðar, jafnvel í löndum, sem
framarlega standa í viðtekinm
mentun. Á þá auðvitað hin for-
boðna stefna eða stefnur á þeim
sviðum, “engan rétt á sér”—laga-
lega. En reynslan hefir ávalt sýnt
að jafnan voru nokkrir, sem aðeins
flutu með lögboðnu stefnunni, laga-
boðsins vegna, en trúðu eiginlega
alt öðru undir niðri, eða blátt áfram
engu. Uefir þessu æ verið þannig
varið á öllum tímum, meðal allra
trúflokkka, er þannig áttu hlut að
málum.
Benda mætti þó á eina tegund
trúar, sem hreina og beina undan-
tekningu frá öðrum trúbragðaástæð-
um, sem fit um allan hinn ómentaða
heim og að minsta kosti talsverðan
hluta nýtískusvæðanna, hefir frá
öndverðu haldið sér, og heldur enn
í dag, samræmislegar og minna
breytt og—þótt enn ótrúlegra megi
virðast, héfir fleiri áhangendur en
nokkrar aðrar trúarstefnur heims-
ins, út af fyrir sig. Samt er það ef
til vill stórmerkilegasta, undarleg-
asta reglan við þessa stefnu, að ná-
lega enginn kannast við að vera
henni háður. Stefnan er venjulega
kölluð hjátrú.
Þetta hefir oft reynst að vera
sterkasta trúarskoðun heimsins. Hún
er allra stefna ódýrust, byggir
hvorki kirkjur né ræður sér kenni-
menn fyrir eftirtalin laun, og er ef
til vill þessa vegna náttúrlegasta og
f jölhugðnæmasta trúarstefna heims-
ins. Hún er og ein af þeim triiar-
stefnum, sem fáum hefir hugsast að
banna ætti, þrátt fyrir það, þótt
henni sé af nálega öllum fundið það
til gildis, að hún hafi engan veru-
leika við að styðjast, sé algerlega
fótfestulaus og ósönn.
Þessi trúarstefna sýnist því að
“eiga rétt á sér” þrátt fyrir alla
vankanta sína; og þegar alt kemur
til alls sér maður að hjátrúin er, að
vissu leyti, bygð á svipuðum grund-
velli og aðrar trúartegundir, nfl. á
lærdómi og sögusögnum, mann fram
af manni. Ef til vill viðhelzt æ
gengi hjátrúarinnar sérstaklega fvr-
ir þá sök að henni fylgja engin pen-
ingaleg útgjöld.
í raun og veru er andatrúin títt
nefnda ekki trú á þann hátt, sem
venjulegar trúarstefnur eru metnar.
Hún er nfl. ekki átrúnaður, heldur
það, er kalla mætti umtrvnaður:
Hún trúir sjón og sögum ur.i alls-
konar fyrirbrigði, að þau séu í raun
og veru það, sem þau sýnast og eru
sögð. Hún trúir jafnvel að fyrir-
brigðin séu sálir framliðinna, stund-
um jáfnvel áþreifanlega efnisgerfar.
En stefnan trúir yfirleitt ekki á
fyrirbrigðin. Gengur katólska trú-
in þar skrefi framar, þar sem fram-
liðnir,4ieilagir menn eru beðnir full-
tingis í raunum lifsins og falið að
flytja mál lifenda við þrenninguna
eftir því er þörf virðist krefja.
Það er eiginlega ekkert nýtt við
andatrúna annað en stefnan i rríeð-
ferð — framköllun, umkringi og
staðhættir, sem afleiðing nýrri tízku.
Fyrirbrigðin eru ekki kölluð fram
með göldrum nc sœringum, eins og
tíðkaðist forðum daga á íslandi og
anríarsstaðar. En vist mun mega
segja, að fyrirbrigðin séu leidd
fram á sjónarsviðið með fult eins
orkukendri eftirvæntingu eins og
fyr á tírnum. Þessa vegna er það,
að fjölmargir vitrir menn telja öll
fyrirbrigðin sköpuð í huga þess eða
þeirra, sem við eru staddir anda-
fundina, eða þeirra, sem fingra
töfraborðið (Ovidja borðið).
Aðalatriðið i kenningum trúflokk-
anna er jafnan bundið eilífðarmál-
unum á einn hátt eða annan. Finn-
ur mannsandinn yfirleitt, en óefað
með allmörgum undantekningum, til
sérstaklega knýjandi löngunar og
eftirvæntingar þess, að sá hluti
mannverunnar sem jafnan nefnist
sál, andi (spirit) o. s. frv., eigi sér
framtíðarlif fyrir hendi annars
heims, helzt eilifðarlega. Jafnvel
“forhertir” materialistar hafa af og
til ekki getað hrundið frá sér þess-
ari sjáanlega meðfæddu*þrá.
Hin materialiska Darwins-kenn-
ing gefur ekki neina sérlega vissa
eilífðarvon, svo að dauðinn kunni
að vera aðeins lítill þrepskjöldur,
sem auðvelt sé að stiga yfir inn í
“evolution” eilífs batnaðar. Jafn-
vel þeim “hæfustu” lofar hún engu
slíku. En það má kenningin eiga,
að hún hótar engum eilífðar-píslum
né fordæmingu. Hún lofar aðeins
efna-uppleysingu líkamans. Hvað
um sálina verður, eða hvort sál er
til í manninum rífst sú kenning ekki
um, enda hefir nóg annað meðferð-
is, sem erfitt er að sanna.
Flestir myndu fallast á að væri
engin eilífðarvon til né eðlileg, þá
væri lífstilvera mannsins hér á
jörðunni frekar tilgangslítil, og lítil
ástæða fyrir neinn að vera mont-
inn af því, að kallast maður. Og
þótt eilifðarmálin verði lengi erfitt
að sanna, svo allir skilji þau að
fullu, er það sannarlega ekkert
menningar merki, né yfirburða vits-
muna sönnun, þegar einhver annað-
hvort kveðst aldrei um þau mál
hugsa eða láti sér á nokkru standa
hver raunveru úrlausnin verði eftir
dauðann. Bera slíkar játningar skír-
ari vott um gorgeir, yfirburða sjálfs-
| álit en nokkuð annað, og sverja
slíkir sig í ætt við heiðnu montarana
í fornöld, er kváðust trúa á mátt
sinn og megin aðeins.
Líkt er því varið með andatrúna
og aðrar trúarskoðanir, sem lofa
okkur eilifu lífsframhaldi, að himn-
esk og önnur landafræði er þar svo
óákveðin að Leifur okkar hinn hepni
mætti enn stefna fleytu sinni út i ó-
vissuna, ef hann hygðist að ná land-
töku nýrra hafna á þeim svæðum.
Yfirleitt er naumast hægt að telja
frásagnir “framliðinna”, sem skýrsl-
ur hafa gefið, til dæmist Stóðina
Vörn i Winnipeg, svo aðgengilegar,
öðrum skoðunum fremur, að þær
laði hugsandi menn til ákveðins
samþykkis um ástand og tilhaganir í
himnaríkinu. Ef til vill sanna þæi
sögur ,mörgu öðru betur, að hér
komi fram hugsjónaleikur þeirra
sjálfra, sem annað tveggja, leika á
töfraborðið eða eru viðstaddir þeg-
ar það er notað. Lýsingar daglegra
hátta, eins og þessar “verur” segja
þá, eru alt of jarðlegar og hvers-
dagslegar að búningi, til þess, að
þær geti fullnægt almennri sæluþrá
til hlýtar. Þeim virðist í ýmsum
greinum svipa æði mikið til innflutn-
inga íslendinga til Ameríku og bún-
aðarhátta þeirra hér framan at'.
Meðal annars minnir matarhœfið
i himnaríki, sem aðallega er einhæf-
lega bundið við að lykta af liljugrös-
um merkurinnar, mig á lítið atvik,
er til víldi á leiðinni til Winnipeg,
austan frá hafinu, þegar eg, árið
1888, flutti til þessa lands. Það xrar
við áningarstöð litils bæjar hérna
megin við Quebec, sem eg hefi þó
gleymt nafni á, að járnbrautarlest-
in stanzaði um hríð, og föru þá
landar og löndur út úr vögnunum
að fá sér frískt loft. Urðu hópar
þessir fljótlega varir við gónisætan
blómailm, er angaði í blænum, og
fylti þef-vitin hugðnæmri saðningu.
Eftir örlitla rannsókn fanst það
fljótt, að öll þe'ssi nef-sæld kom frá
stórum blómareiti. er breiddi faðm
sinn meðfram járnbrautinni. föl-blá-
um, roðakendum að lit. Þutu nú
tnargir þangað og ætluðu að grípa
fangfylli af þefblíðunni. og hafa
með sér til ferðaforða á leiðinni.
En Kanada þistillinn, sem landar
ekki þektu á því “lífsstigi” (plane)
lét ekki að sér hæða, en hara brosti
og sat kyr. En ekki var örgrant um
að hann væri af sumum ávarpaður
og kvaddur með hátíðagælum, ást-
kæra, ylhýra málsins, islenzka! Svo
fór um máltíð þá.
Eins og kunnugt er, eiga ekki öll
dularfull fyrirbrigði sér stað á fund-
um né miðla-samkomum, heldur æði
! oft á öðrum stöðum. Reimleikar og
' afturgöngur hafa verið vel kunnar
i frá aldaöðli, og hefir jafnan verið
I all-erfitt að sanna, að þær væru
framleiddar af hugsana-afli nokk-
! urs viss manns eða konu. Reimleik-
ar í vissum húsum (haunted houses)
I og á vissum stöðum hefir oft verið
hent gaman að, af ýmsurn; en þeir
liinir sömu fullhugar hafa jafnan
mist móðinn þegar til kom, að þeir
mættu fyrirbrigðinu sjálfir, augliti
til auglitis. Og margar þessar undra-
sjónir og heyrnir hafa verið svo
stranglega rannsakaðar og sannað-
ar, að það er heimskum aðeins hæft
að rengja sanngildi þeirra.
Flestir skáldlesnir menn munu
kannast við skáldsagnahöfundinn
nafnkunna, kaftein Marryat (1702
—1848). Ef til vill er ekki sumum
kunnugt um að hann var einn af
þeim, er gys gerði að sögnum heim-
ilisf ólksins að Burnham Green
sveitarsetri norðarlega á Englandi,
er oft kváðust séð hafa vofuna
Lafði Burnham Green, er gekk lj’ós-
um logum um vist svefnherbergi,
aðallega. Fengust menn ekki til að
vera i því svefnherbergi lengur en
tvær til þrjár nætur i hið mesta.
Sir Harry og kona hans, lafði
Bell+, sem bjuggu í þessu stórhýsi
leituðu að lokum ráða til fornvinar
síns, Marryats, ef ske kynni að hann
gæti eitthvað gert, er stöðvaði fyr-
irbrigðin. Áleit Marryat að fyrir-
brigðin væru ímyndun ein og mis-
sýning, og bauðst til, hlæjandi, að
sofa sjálfur í þessu herbergi, og var
það fljótt þakksamlega þegið. Bjó
Marryat sig út, til vara, me'ð tvær
hlaðnar skammbyssur, og bar ekk-
ert til tiðinda í nokkrar nætur, og
gerði hann því ráð fyrir að hverfa
bráðum heim aftur. En svo fóru
JFvrir vissar ástæ'ður eru þetta
gervinönfn, en ekkrhin réttu.
NUGA-TONE STYRKIR
LIFFÆRIN
Sfi: llffæri yðar loniuð, eða þér kenn-
ið til elli, ættuð þér að fá yður NDGA-
TONE. pað hefir hjálpað mljónum
manna og kvenna I síðastliðin 45 ár.
NUGA-TONE er verulegur heilsu-
gjafi, er styrkir öll líffærin.
Alt lasburða fólk ætti að nota NUGA-
TONE. Fæst I lyfjabúðum; varist stæl-
ingar. Kaupið ekta NUGA-TONE.
leikar að hann hleypti af pístólu á
vofuna, sem heimsótti hann að lok-
um. Er sagan all-spaugileg, ef ekki
næsta alvarleg, eins og hún er sögð
að fulltt og greinilega af dóttur
Marryats, Florence (Mrs. Francis
Lean, 1838—'99), sem var nafn-
kend bæði sem ritstjóri og rithöf-
undur.
Þetta er nú gömul úrelt saga og
“ef til vill tilbúin að öllu,” kunna
sumir að segja, sem engin gögn meta
né sannanir aðrar en þær, er eigin
augu líta. En þess gerist engin þörf
hér að benda frekar á gamlar sögur
en nýjar, því á öllum tímum hafa
fyrirburðir. af ýmsu tagi, reimleik-
ar og afturgöngur verið þjóðunum
kunnari, en eftir var óskað. Framh.
Komi ljós
(Framh. frá bls. 2)
hirði,—gera alla lifsheildina að
sameinuðum kærleikskrafti.
Eg má ekki lengja þessa ritgerð
með meiri lýsingum úr andlegu á-
standi, þó eg hafi rnikið af þeim,
því eg býst við að blöðin hafi eitt-
hvað annað að flytja, sem þeim
þykir nauðsynlegra að leiða fram.
En mér þykir nauðsynlegast að
fræða mennina um timann, tilveruna
og rúmið,—að breyta náverandi
böli heimsins í sælu og láta lífið
hætta að eyðileggja sina eigin per-
sónu fyrir skakkar kenningar, fyr-
ir fáfræði heimsins barna.
Halldór Friðleifsson.

INNKÖLLUNAR-MENN LÖGBERGS < < <
Arras, B. C <
Amaranth, Man B. G. Kjartanson <
Akra, N. Dakota <
Árborg, Man <
Arnes, Man <
Baldur, Man <
Bantry, N. Dakota < <
Bellingham, Wash <
Belmont, Man <
Blaine, Wash <
Rredenbury, Sask < <
Brown, Man J. S. Gillis <
Cavalier, N. Daketa <
Churchbridge, Sask <
Cypress River, Man < <
Dáfoe, Sask J. G. Stephanson < <
Darwin, P.O., Man < <
Edinburg, N. Dakota.... < ! <
Elfros, Sask .. Goodmundson, Mrs. J. H. <
; Garðar, N. Dakota <
Gerald, Sask <
Geysir, Man < <
Gimli, Man •
Glenboro, Man <
Hallson, N. Dakota T- T- Myres <
Hayland, P.O., Man < <
Hecla, Man <
Hensel, N. Dakota <
Hnausa, Man <
Húsavík, Man <
Ivanhoe, Minn <
Kandahar, Sask J. G. Stephanson <
Langruth, Man
; Leslie, Sask
Lundar, Man
Markerville, Alta
Minneota, Minn
• Mountain, N. Dakota...
Mozart, Sask
! Oak Point, Man
! Oakview, Man
Otto, Man
Point Roberts, Wash
Red Deer, Alta
Revkjavík, Man
; Riverton, Man
Seattle, Wash J. T- Middal
Selkirk, Man W. Nordal
• Siglunes, P.O., Man. ..
Silver Bay, Man
Svold, N. Dakota
Swan River, Man
Tantallon, Sask
Upham, N. Dakota
Vancouver, B.C
Víðir, Man
; Vogar, Man
Westbourne, Man
Winnipeg Beach, Man..
; Winnipegosis, Man Finnbogi Hjálmarsson ' ;
Wynyard, Sask