Lögberg - 02.09.1937, Side 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. SEÍPTEMBER, 1937
3
Business and Professional Cards
PHYSICIANS cmd SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON 216-22 0 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Office tlmar 2-3 Heimili: 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DR. B. H.OLSON Phones: 35 076 906 047 N Consultation by Appointment Only Heimili: 5 ST. JAMES PLACE Winnipeg, Manitoba

DR. ROBERT BLACK Sérfrœðingur 1 eyrna, augna, nef og hálssjúkdómum. 216-2 20 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy Viðtalstlmi — 11 til 1 og 2 til 5 Skrifstofuslmi — 22 251 Heimili — 401 991 Dr. P. H. T. Thorlakson 205 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 22 866 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200

Dr. S. J. Johannesson Viðtalstími 3-5 e. h. 218 SHERBURN ST. Sími 30 877 1 Dr. D. C. M. Hallson Stundar skurðlækningar og almennar loekningar 264 HARGRAVE ST. —Gegnt Eaton’s— Winnipeg Slmi 22 775
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
r
Ilann vildi verÖa landsins voldugasti
maÖur eins og fósturfaÖir hans
hafÖi veriÖ fyr á tímum, og þáði
jafnvel í laumi jarlstign af Skúla
hertoga í Noregi. En raunverulega
var hann því hlutverki ekki vaxinn.
Hann var kænn meÖal höföingja og
ætlaði sér að sigla á milli skers og
báru, en tímarnir voru þrungnir ó-
vissu. Mikið af völdum hans í land-
inu voru blekking ein og jafnvel
Reykholt og BorgarfjörÖ yfirgaf
hann án vopnaviðskifta árið 1236,
meðan liðsafna^ur frænda hans
brauzt fram. Manni dettur í hug
til samanburðar menn eins og Cicero
og Lord Bacon, s\ipuðum eiginleik-
urn búnir og viðlíka metorðagjarnir,
sem biðu lægri hlut á lífsins rismikla
sjó. Æ.fintýrið endaði með hryggi-
legum dauðdaga Snorra 1241. En
J>ó hefir seinni timinn enga ástæðu
til þess að kvarta yfir því, að hann
lét sér ekki nægja að lifa sem kyr-
látur fræðimaður. Þátttaka hans i
stjórnmálalifinu færði honum
drjúga lífsreynslu, sem gerði honum
sögu fortíðarinnar lifandi og aug-
ljósa. Þrátt fyrir deilur sínar fékk
hann tóm til þess að sinna fræðum
sínum og rithöfundarstörfum. Al-
þingi Islendingla sat þá til allrar
hamingju ekki á rökstólum nema
fjórtán daga. í sögunni hefir hann
hlotið bætur fyrir þær óskir, sem
aldrei rættust. Hann nýtur þar með
‘hinum sigursælu höfðingjum þeirra
sigra, er lífið sjálft neitaði honum
um. Svoldur, Stiklastaðir og Stam-
ford Bridge geta þar fært honum
fró.
Sína miklu lífsreynslu átti Snorri
ekki sizt að þakka utanför sinni
1218-20, þegar bornar voru á hann
gjafir og honum veittur hverskonar
heiður í Noregi og Svíþjóð. Þar
umgekst hann þjóðhöfðingja sem
jafningja sína, líkt og átti sér stað
urn göfga menn i sögunum frá for-
tíðinni. Þegar við berum saman
konungasögur Snorra og heimildir
lians höfum við ástæðu til þess að
taka eftir þvi, hversu óbrigðull og
þroskaður skilningur hans er á
stjórnmálaviðhorfum og næm til-
finningin fyrir tígulegri framgöngu
vald'hafanna og kurteisislegu hátt-
erni hirðmannanna.
Nú er að siðustu komið að rit-
störfum Snorra, sem var honunl að-
eins göfug tómstundaiðja, en i aug-
um okkar það eina, sem krefst þess,
að komandi tímar veiti honum ó-
rofna athygli. Um skáldskap hans
er hann að líkindum matti mest
verka sinna, og Eddu, sem et ein-
stök í íslenzkum bókmentum og hef-
ir haft mikil áhrif á íslenzkan
skáldskap, skýringarnar á hinum
fornu kvæðum og goðfræðirann-
sóknir síðari tíma, skal eg ekki ræða
nánar.
Þroskaðar bókmentir voru þegar
til á Islandi.er Snorri hóf rithöf-
undarferil sinn eftir 1220. Ari hafði
sem gagnrýninn höfundur, er gaf
mestan gaum atburðum örlagarikum
fyrir þróun þjóðveldisins og kirkj-
unnar, nákvæmur í ættfærslu og
bmatali með hliðsjón af samtíðarat-
burðum, er í öðrum löndum gerðust,
sérstaklega Noregi, verið brautryðj-
andinn fneð sínum tveimur Islend-
ingabókum. Á 12. öld var talsvert
ritað í stil Ara, sem er að mestu
leyti glatað, en varð uppistaðart í
sögum þeim, er síðar voru skráðar.
Sjaldan er um að ræða list í fram-
setningu eða lýsingum: á skaphöfn
söguhetjanna í þessum ritum. Þá
eigum við safn rita, sem um sum
má segja með öruggri vissu og um
önnur telja líklegt, að eigi rót sína
að rekja til elzta klaustursins á Is-
landi, Þingeyrarklausturs. Hið
merkasta af þessum ritum, eru iþíor.
egskonungasögurnar, bæði þær, sem
ritaðar voru af samtíðarmönnum,
Sverris saga Karls ábóta og Hryggj-
arstykki Eiríks Oddssonar, og elzta
sagan um Ólaf helga og tvær sögur
um Ólaf Try^ggvason. Þessar þrjár
sögur báru mjög helgisagnablæ,
skrifaðar in majorem dei et sanc-
torum gloriam, og voru tvær hinar
síðasttöldu upphaflega ritáðar á
latínu, en bráðlega voru þær þýddar
á íslenzku. Með þessum fimm ítar-
legu frásögnum hefst hin eiginlega
sagnalist áTslandi.
Við þekkjum sögu hinna norsku
konunga, alt frá því um 1200, af riti,
sem sennilega er skrifað í Noregi
og af Norðmanni eða að minsta
kosti með hliðsjón af norskmn þjóð-
sögum og gömlum norskum ritum á
latínu. Loks eigum við hinar fyrstu
íslenzku ættarsögur frá fyrstu tug-
um 13. aldarinnar, Heiðarvigasögu
og Fóstbræðrasögu, sem líklega hafa
verið ritaðar á Þingeyrum, auk
sagnrita, er helzt má skoða sem fyr-
irmyndir Snorra og líka voru heim-
ildir hans um hina dönsku konunga
fyr á tímum, Færeyinga, Orkneyj-
arjarlana og norsku konungana
eftir 1035. Því miður þekkjum við
ekkert þessara rita, nema í breyttri
mynd og sum hver með innskotum
úr konungasögum Snorra, og meg-
um því vera varkár í dómum okkar
um þau. Við vitum ekki heldur
hvar þau eru skrifuð, en vera má,
að sum þeirra séu að einhverju
leyti tengd við Odda.
Fyrsta starf Snorra seni sagnrit- ;
ara var að viða að sér þessum
gömlu heimildum.
Margra ástæðna vegna er það trú-
legt, að hann hafi náð eignarhaldi
á frumritunum að bókum Ara. Hann
bendir á Ara sem fyrirmynd sína
og hina áreiðanlegustu heimild í for-
málanum að Heimskringlu og minn-
ist þar á hin gömlu kvæði sem próf-
stein á jmmnmælasögurnar. Hann
býður hinum fróða presti, Styrmi,
sent hafði mentast á Þingeyrum, til
Reykholts og lætur hann dveljast þar
sem samstarfsmann sinn. Styrmir
hafði sjálfur ritað sögu Ólafs helga,
sem bygðist á hinni elztu sögu í
breyttri mynd, og við vitum líka,
að hann hefir afritað Sverrissögu.
Að öllum líkindum er það með hans
aðstoð, að Snorri hefir fengið að-
gang að öllum hinum eldri sagn-
fræðum frá Þingeyrarklaustri. Það
þarf engra frekari skýringa við um
það, að Snorri hefir haft í fórum
sinum öll hin ritin, sem rjefnd hafa
verið.
Vegna alls þessa og margs annars,
þar á meðal kunnleiks síns á sænsk-
um viðhorfum, ritar Snorri sína
fyrstu sögu um Ólaf helga, og síðan
Heimskringlu. I þessum verkum
tekst honum að sameina gagnrýndar
sögulegar frásagnir og dásamlega
frásagnarlist af miklu meiri snilli
en nokkrum af fyrirrenriurum hans
hafði hepnast. Það er unun að
veita því athygli, hvernig hann beitir
gagnrýninni i helgisagnakendum
frásögnum og sömuleiðis notar stutt-
ar vísur eða aldarfarslýsingar, sem
tilefni glöggra og nákvæmra lýsinga.
Hinn gullni meðalvegur, er ekki var
honum fær sem höfðingja varð hon-
um ihér sigurbraut. Þroskinn, sem
stjórnmálaafskiftin höfðu veitt hon-
um, hnittnar og djúpsæjar skap-
gerðarlýsingar ásamt fullkominni
frásagnarlist og óbrigðulum smekk,
gerðu konungasögur hans að sígild-
um ritum. jafnvel að dómi samtíð-
armanna hans.
Og eins og Snorri fékk engan
eftirmann á sviði konungasagnanna,
er væri hans jafnoki, varð til annað
rit, sem hafði mikla þýðingu fyrir
fornbókmentirnar og sem eg er
sannfærður um að verður méð vissu
eignað honum á komandi timum.
Það var Egils saga. Ef til vill er
það hið fyrsta sagnrit hans, skrifað
um 1225, þegar hann var full-
þroska maður, en enn ekki svo gagn-
rýninn frá sögulegu sjónarmiði, sem
í vissum hlutum Heimskringlu.
Þegar Snorri ritaði þessa sögu, voru
ættarsögurnar enn í barndómi. En
einmitt þessi þáttur fornbókment-
anna blómgaðist eftir 1230 og nær
hámarki sínu sem list i Njálu, sem
skrifuð er á síðasta fjórðungi 13.
aldar.
Rit Snorra hafa lengi verið of~
metin sem sögulegar og trúarsögu-
legar heimildir. Menn hafa gefið
honum einum heiðurinn af mörgu,
sem hann átti fyrirrennurum sínum
að þakka. Hann sjálfan, svo mann-
legan í breyzkleika sinum og veik-
leika, hefir maður séð i, æfintýra-
ljóma frá ritverkum hans. En engu
að síður hefir hann, eins og eg hefi
þegar sýnt fram á, tæplega verið
virtur að verðleikum. Þetta hefir
mér fyrst orðið ljóst við áframhald-
andi rannsóþnir á fornbókmentunum
á þeim árum, sem liðin eru sí5an eg
gaf út bók mina um hann, Snorri
Sturluson, Reykjavík 1920. Eg vil
nú að siðustu í fáum orðum sýna
fram á það, hvað eg á við.
Eins og kunnugt er, eiga íslenzkar
fornsögur rót sína.að rekja til sagna,
er gengið höfðu munnmælum frá
manni til manns. Hlutfallið á milli
munnmælanna og skerfs höfundar-
ins er tæpast hið sama í neinum
tveimur sögum. Það eru margir og
breytilegir meðalvegir á milli hinna
þurru sagnrita Ara og hinna yngstu,
rómantísku sagna. Það er sann-
færing mín, að menn hafi um of
beint atíiygli að munnmælunum, en
sézt yfir hið hnitmiðaða verk sagn-
ritaranna, persónuleika höfundanna
og sérkenni verkanna. Við verðum
að muna að aðeins í hinum.skrifuðu
sögum eru munnmælin varðveitt.
Við eigum að leita að hinu týnda
og óþekta. Þróun hinna rituðu sagna
verður að rannsakast vandlega áður
en maður kveður á um áreiðanleika
munnmælanna.
Okkur er kunnugt um, að Snorri
endurskoðaði vandlega hinar skrif-
uðu heimildir. Hann var,ekki að-
eins gagnrýnandinn, sem valdi úr
og leiðrétti, heldur gaf hann lýs-
ingum og frásögnum nýja fyllingu
og lagði sinn skilning á kringum-
stæðunum í samtöl, sem hann bjó
til. Það sem hann þannig tapaði
sem heimildarmaður, vann hann
margfaldlega upp aftur sem höf-
undur. Það liggur í augum uppi,
að hann hefir ekki síður lagað í
hendi sér munnmælin. Við skuluyi
aðeins hugsa okkur suma kaflana úr
Egils sögu, samtal Hildiríðarsonar
og Haralds konungs, lýsingarnar á
orustunum í Englandi eða viðræðu
Arinbjarnar og Gunnhildar drotn-
ingar. Á svo hátt stig hafa þjóð-
sagnir aldrei komist.
Það hefir lengi verið ríkjandi
skoðun, að næstum allar beztu ís-
lenzku ættarsögurnar væru ritaðar
fyrir eða um 1200. Ef þetta væri
rétt, hefðu þær náð hámarki sínu
löngu á undan konungasögunum. Þá
væri sagnlist Snorra enganvegin
frumleg. Hann hefði blátt áfram
ritað konungasögur i sama stíl og
ættarsögur höfðu áður verið skrif-
aðar. En nú er það komið fram í
dagsljósið, að hér hefir verið álykt-
að rangt. Sambandið á milli þess-
ara tveggja bókmentagreina er öfugt
við það, er álitið var. Konungasög-
urnar hafa rutt ættarsögunum bra|it-
ina og við áhrif frá þeim fyrnefndu
hafa hinar síðartöldu komist á hæst
stig. Og þetta verður einmitt fyrst
með Egils sögu Snorra. Og þótt
síðar hafi orðið til ættarsögur, sem
frá vissu sjónarmiði, eru álíka
snjallar eða ennþá glæsilegri, avo
sem Hrafnkels saga Freysgoða og
Njála, þá er Egils saga ávalt sú
þeirra, er sameinar bezt sögulega
innsýn og frásagnarlist. Engin
önnur ættarsaga er rituð af sönnum
sagnfræðingi.
Loks hafa menn ekki gert sér
ljósa grein fyrir áhrifum Snorra á
bókmentir samtíðarinnar og seinni
tíma, vegna þess hve menn hafa í-
myndað sér höfundinn fráskilinn
umlhverfi hans. Það er dálítið ein-
kennilegt að hugSa sér hámentaða
menn sitja við skrifborð sitt og færa
sönnur á það, eftir erfiðan saman-
burð á texturn, að Snorri hafi ekki
þekt Egils sögu, en svipaðar frá-
sagnir beri vott um sömu heimildir.
En tökum þá staðhæfingu góða og
gilda, að sagan sé frá því um 1200
og Snorri sé ekki höfundur hennar.
Þá ætti hún í nær því 30 ár að hafa
verið ókunn höfðingja Borgfirðinga,
frænda Egiis, bókasafnarans, sem
hva^anæfa af landinu viðaði því að
sér, sem hann hafði gagn af. Og
Egilssaga ber þess engin merki, að
hún sé rituð af ómentuðum manni.
En þrátt fyrir alt hafa menn haft
langt um opnari augu fyrir því hvað
Snorri hefir frá öðrum þegið heldur
en hvað hann hefir látið öðrum í té.
Hugsum okkur Reykholt á árun-
um 1206—36, þar sem auðugasti
höfðingi landsins, fjölmentaðasti og
gáfaðaðisti rithöfundurinn hélt um
sig sveit manna, ekki aðeins hús-
karla, heldur og skáld og lærdóms-
menn. Þessi staður hlaut að verða
miðstöð bókmentanna í langtum
ríkari mæli heldur en Oddi og
Haukadalur, Þingeyrar og Helga-
fell. Aldrei, hvorki fyr né síðar,
hefir þvílíkur maður haldið öllurn
>ráðum íslenzku bókmentanna i
hendi sér. 4
Við vitum um unga menn, sem
fengu þar mentun sína, um Sturlu
Sighvatsson, sem kom þangað til
æss að láta aírita bækur þær, sem
Snorri samdi. En það er aðeins til-
viljun, að við vitum slikt. Sturlunga
saga greinir frá höfðingjanum en
ekki sagnritaranum. Hitt verðum
við að láta okkur renna grun í.
En það voru ekki aðeins margar
leiðir, sem lágu að Reykholti. Heim-
ili Snorra var ekki eins og ljóna-
gryf ja, þar s«m öll sporin liggja að.
Hér renna ekki einungis allar upp-
sprettur saman, héðan spretta lindir
fram. Hinar íslenzku bókmentir
voru á sínum tíma ekki fyrst og
fremst alþýðlegar, þær voru greini-
legar yfirstéttarbókmentir. Og með-
al sagnritaranna sjálfra megum við
leita að þeim, sem sett hafa á þær
þann svip. Og er höfðinginn í
Reykhölti einmitt sá tiginmannleg-
asti þeirra allra?
—Nýja dagbl.
Nýtt bókmentafélag:
Mál og menning
Með hverju ári þrengjast kostir
almennings til að eignast nauðsyn-
legustu bækur. Margir eru hættir
að veita sér nokkrar bækur. Þetta
horfir til þeirra vandræða, að ment-
un alþýðunnar er stofnað í alvarlega
hættu.
Bókaútgáfa er mjög dýr hér á
landi. Með stærri þjóðum eru bæk-
ur gefnar út í eintakafjölda, sem
nemur tugum þúsunda. Hér er al-
gengast upplag bóka 600—1200 ein-
tök. Þetta gerir útgáfukostnaðinn
margfalt hærri á hvert eintak. Bæk-
urnar verða dýrar, og fylgir þó út-
gáfu þeirra venjulega f járhagsleg á-
hætta.
Fáir lesendur—hátt verö á bókum
Hið háa bókaverð rís eins og vegg-
ur á milli útgefenda og fátækrar
alþýðu hér á landi. Útgefendurnir
og kaupendurnir ná ekki hvorir til
annars. Verðlag bókanna þrengir
enn meir hinn fámenna hóp íslenzkra
bókakaupenda, og fækkandi lesenda-
hópur skapar aftur hærra bókaverð.
Endir þessarar leiðar er sá, að út-
gefendurnir verða gjaldþrota, eða
lenda út í gróðabrall með fánýta
vöru, og alþýðan verður án nauð-
synlegasta bókakostar.
Hér sjáum við vítahringinn, sem
bókhneigð alþýða er hnept í: Fáir
lesendur — hátt verð; hátt verð —
fáir lesendur. Þennan vítahring
verður að brjóta: Kaupendahópur-
inn verður að margfaldast, bóka-
verðið að stórlækka. Með samstarfi
útgefenda og alþýðu er þetta fram-
kvæmanlegt. Alþýðan getur með
samtökum lækkað bókaverðið, og
leyst sig úr vitahringnum.
Margir lesendur — lágt bókaverð
Kostnaðarmunur er tiltölulega
lítill, hvort bók er gefin út í 2,000
eða 1,000 eintökum. Vaxi kaup-
endatalan um helming getur bókar-
verðið lækkað um meira en þriðj-
ung. Þrefaldist kaupendatalan, get-
ur bókarverðið lækkað meira en um
helming. Væri t. d. 2,000 kaupend-
ur að “Rauðum pennum” í staðinn
fyrir 700, gæti verð þeirra lækkað
úr 8 kr. niður fyrir 4 kr.
Öflug samt'ók lesendanna er leiðin
Erfiðleikarnir eru ekki nýir fyrir
íslenzku þjóðina, að veita sér bók-
lega fræðslu. Það hefir verið leitað
ýmissa ráða til að bæta úr þeim. En
einu gagnlegu ráðin hafa jafnan
verið samtök þjóðarinnar um bóka-
kaupin. Glæsilegasta dæmið er
“Hið íslenzka bókmentafélag,” sem
starfað hefir á aðra öld. Fleiri á-
gæt félög hafa verið mynduð,
“Sögufélagið,” “Þjóðvinafélagið”
o. fl.
Öll hafa félög þessi unnið stór-
rnikið gagn og gert fjöldamörgum
alþýðumanni kleift að eignast bæk-
ur, sem hann að öðrum kosti hefði
ekki getað veitt sér. En þessi félög
H. A. BERGMAN, K.C.
íslenzkur lögfrœðingur
Skriístofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
-P.O. Box 1656
PHONES 95 052 og 39 043
Ákjósanlegur gististaður
Fyrir íslendinga t
Vingjarnleg aíSbúÖ.
Sanngjarnt verö.
Cornwall Hotel
MAIN & RUPERT
Sími 94 742
A.S. BARDAL
84 8 SHERBROOKE ST.
Selur líkkistur og annast um út-
farir Allur útbúnaöur sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími: 86 607
Heimilis talsími: 501 562
A. C. JOHNSON
907 CONFEDERATION LIFE
BUILDING, WINNIPEG
Annast um fasteignir manna.
Tekur aö sér að ávaxta sparlfé
fólks. Selur eldsábyrgð og bif-
reiða ábyrgðir. Skriflegum fyrir-
gpurnum svarað samstundis.
Skrifst.s. 96 757— Heimas. 33 328
eru bundin við ákveðið starfssvið
og eiga þar skyldum að gegna. Og
flest virðast þau eiga sameiginlegt,
að standa utan við heitustu lífsmál
alþýðunnar, og um “Hið íslenzka
bókmentafélag” virðist nú svo vera,
að rætur þess séu að slitna úr jarð-
vegi íslenzkrar alþýðu.
Öll þjóðin þarf að fylgjast með
félagsmálum.
Hið brennandi lífsmál alþýðunnar
nú eru félagsmálin. Hún þarfnast
fyrst og fremst bóka, sem geta orð-
ið henni vopn í lífsbaráttunni. Hún
ann að vísu sögu sinni og fornfræð-
um, en hún heimtar nýjan skilning
á lífi sínu og viðfangsefnum. Húu
heimtar nútímarit með nútímavið-
horfnm gagnvart sögu sinni, lifsbar-
áttu og framtíð.
“Rauðir pennar” ein dlra auð-
seldasta bókin.
Þegar “Félag byltingarsinnaðra
rithöfunda” tókst það á hendur fyr-
ir þrernur árum að stofna ársritið
“Rauða penna,” þá vakti sá tilgang-
ur fyrir félaginu, að þeir gætu orðið
bók handa íslenzkri alþýðu, er jafn-
framt bókmentalegu gildi færðu
henni ný vlðhorf, yrðu henni leiðar-
vísir og hvatning í félagslegri bar-
áttu hennar, og rithöfundarnir höfðu
margt að flytja, bókin varð viða-
mikil — og dýr. Og hvernig átti
það tvent að fara saman, io kr. verð
og bók handa alþýðu? “Rauðir
pennar” urðu að visu mjög vinsælir,
en verðið hefir hindrað, að þeir
næðu út til þess f jölda, sem gjarnan
vildi eignast þá og hefði þeirra einna
mest þörf : hinir fátækustu í landinu.
J. T. THORSON, K.C.
islenzkur lögfrœðingur
800 GREAT WEST PERM. BLD.
Phone 9 4 668
DRS. H. R. & H. W.
TWEED
Tannlœknar
4 06 TORONTO GENERAL
TRUSTS BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smlth St.
PHONE 26 545 WINNIPEG
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
601 PARIS BLDG., WINNIPEG
Fasteignasalar. Leigja hús. Út*
vega peningalán og eldsábyrgö af
öllu tægi.
PHONE 94 221
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST., WINNIPEG
pægilegur og rólegur bústaður i
miðbiki borgarinnar.
Herbergi $2.00 og þar yflr; með
baðklefa $3.00 og þar yfir.
Ágætar máltlðir 40c—60c
Free Parking for Quests
Bókaútgáfan Heimskringla nýtur
vaxandi vinsœlda.
Bókaútgáfan Heimskringla” var
stofnuð fyrir nokkrum árum. Fyrir
stofnendum hennar vakti einnig sá
tilgangur, að veita alþýðunni nauð-
synlegar bækur — og fyrir sem
lægst verð. Þrátt fyrir mikla byrj-
unarörðugleika hefir “Heims-
kringla” þegar unnið þarft og mikið
verk, gefið út margar ágætar bækur
við fremur lágu verði, en hún hefir
þó ekki enn haft fjárhagslegt bol-
magn til að lækka bókaverðið, svo
verulegu nemi.
Nú hefir “Félag byltingarsinnaðra
rithöfunda” ákveðið að auka starfs-
svið sitt, og hefir fengið útgáfu-
stjórn “Heimskringlu” í lið með sér
til að stofna bókmentafélag til við-
reisnar og eflingar alþýðumentun
íslendinga með skipulagðri útgáfu
nytsamra og listrænna bóka, og
tryggja þær með því verði, sem ekki
er of hátt fyrir alþýðu.
Félagið heitir “Mál og menning,”
og hefir sett sér það takmark, að
ná á tveim árum 3,000 kaupendum
og veita þeim 8—12 arka bók (128
—192 bls.) annan hvem mánuð eða
álls alt að 1200 blaðsíður fyrir einar
10 krónur á ári. Innifalið í þessum
6 bókum er ársritið “Rauðir penn-
ar,” sem nú kosta 8 krónur. Ef
þetta takmark gæti náðst, eins og
allir möguleikar benda til, þá væri
verð hverrar bókar félagsins að
meðaltali komið niður fyrir tvær
krónur, en það lætur nærri að vera
aðeins þriðjungur hins venjulega
bókaverðs nú.
Utanáskrift:
Bókmentafélagið mál og menn-
ing, Reykjavik, pósthólf 392.
BUSINESS CARDS