Lögberg - 02.09.1937, Síða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGÍNN 2. SEPTEMBER, 1937
7
BRÉF
til Árna Eggertsson fasteigna-
sala í Winnipeg
frá Steingrími Mattlniassym
p.t. Humble, Langalandi
15. júH 1937-
Elskulegi Árni Eggertsson!
GóÖi vinur!
Eg ihef i lengi gengið með bréf í
huganum til þín. Nú læt eg það
fæðast og komast á pappirinn. Eg
sá i Heimskringlu, fyrir löngu, vin-
samleg ummæli þín um mig, og eg
sagði við sjálfan mig: “Eg verð að
skrifa hionum. Því allar skuldir
verður að borga. meðan nokkrir
aurar eru til.”
Það má segja um mig, eins og
stundum um kýr og konur, að eg sé
búinn að hafa fram yfir. Þessvegna
ekki furða þó bréfið kunni að verða
langt og meira en venjulegt bréf, likt
og kálfurinn í Eyjafirði, sem var í
rauninni 5 mánaða gatnall þegar
hann fæddist.
Síðan eg í fyrra settist að í Dan-
mörku, hefi eg sjaldan haldið kyrru
fyrir um lengri tíma, heldur farið
víða um og haft góða atvinnu við að
vera staðgengill ýmsra lækna, bæði
sj úkrahúslækna og praktiserandi.
Og nú sem stendur starfa eg sem
slíkur í litlum bæ sunnantil á Langa-
landi, sem heitir Humble. Og hér
fer einstaklega vel um mig í sæti
íslenzks kollega, sem heitir Jón og
er sonur Björns heitins alþingis-
manns frá Kornsá í Vatnsdal. En
hann er iheima á íslandi í sínu sum-
arfríi. Hann hefir búið hér ágæt-
lega um sig og hefir mikla praksis,
svo að eg hefi nóg að starfa. En
vinnan er þó svo reglusöm, ,að þegar
veður er gott get eg hjólað út að sjó
og ferígið mér hressandi sjóbað. Það
hefir löngum verið ein mesta unun
mín að leggjast til sunds í söltum
sjó, þó ekki kæri eg mig um, að
keppa við sundmeyjarnar dönsku,
sem eru orðnar frægar fyrir að
synda yfir öll eyjasundin dönsku og
seinast yfir Kattargatið sjálft. Eins
og hún Jenny, sem á dögunum lagð-
ist frá Sjálandi til Jótlands og var
27' klukkustundir á sundinu. Hún
hafði þá synt 85 kílómetra. Danski
sjórinn er svo hlýr, að það hjálpar
mikið. Hér við Langaland, hefir
hann um tíma verið um 20° C. heit-
ur og finst mér það nærri eins og í
sundlaugunum heima á Fróni.—
Það er engin furða þó bæði þér
og öðrum vinum mínum þætti skrít-
ið uppátæki af mér, að skila bæði
kjól og kalli og hverfa skyndilega af
landi burt. Mínu kæra föðurlandi,
sem ætíð hafði svo vel til min gjört,
og þar sem mér hafði hlotnast ein-
hver bezti staðurinn, Akureyri við
Eyjafjörð, og eitthvert allra bezta
læknisembættið á öllu landinu. Það
má sýnast meiri gikkshátturinn að
hverfa hreint og beint frá kjötkötl-
unum til að lifa á snöpum í fram-
andi lapdi. Það minnir á Atla hinn
dælska, sem yfirgaf sleðann með
allri grávörunni, og fór að eltast við
íkornann. “Ekki er öll vitleysan
eins,” segir máltækið, og þó gjörði
eg þetta með fullu ráði.
Það var með lögum búið að skifta
Akureyrarembættinu í tvö, héraðs-
læknis- og spítalalæknis-embætti, en
eg fékk þó að sitja í óskiftu fyrst
um sinn, eins og undanfarið. En eg
sá, að með aldrinum mundi mér örð-
ugt, að gegna skyldum mínum eins
vel og áður, þar á meðal þeim, að
fara stundum á skíðum yfir Vaðla-
heiði og fram í Fnjóskadalsbotn, og
eiga yfir höfði mér erfiðar ferðir að
nóttu til, í ófærð og illviðrum. Þess-
vegna kaus eg að fara í tæka tíð,
meðan heilsa og kraftar leyfðu að
afla mér lífsuppeldis annarsstaðar.
Og eg fór til Danmerkur, þar sem
eg hefi rétt til að stunda lækningar
eins og innfæddur væri.
En það var annað, sem ekki síður
hvatti mig til brottfarar. Eg var
orðinn einmana í húsi, mínu gamla
hreiðri, og kona og börn flogin frá
mér.' En ekki gat eg hugsað mér að
fá mér nýja konu og fylla hreiðrið
á ný.
Og enn var eitt. Eg var orðinn
gamall í embættinu; hafði þjónað
því sem héraðslæknir í full 30 ár og
hafði enginn minna fyrirrennara
þjónað þvi jafnlengi (Þorgrímur
Johnsen lengst, í 22 ár, en Eggert
Johnsen, Jón Finsen og Guðm.
Hannesson eitthvað 10-11 ár hver).
Þó mér sjálfum fyndist eg vera enn
ungur, þá var mér farið að finnast
sem ýmsum þætti eg vera búinn að
lifa sjálfan mig. Og eg gat illa
þolað að vera talinn gamall, og verða
t. d. að heyra skikkanlegar konur
tala um karlinn hann Steingrím og
sjá þær fara til yngri læknanna af
því þær héldu að þeir hefðu aðrar
nýjar og betri mixtúrur en eg. Svo
var ennfremur það, að ekki fékst fé
til að reisa nýjan og betri spítala á
borð við þær fínu hallir, sem bygðar
hafa verið í Reykjavík og annars-
staðar á landinu. Ýmsir sjúklingar,
sem áður mundu hafa leitað til Ak-
ureyrar, víðsvegar af Norður- og
Austurlandi, fóru nú með bilunum
eða fljótu skipaferðunum til Reykja-
víkur, þar sem ergaman að koma í
alla dýrðina, og par sem eru betri
tæki og prófessorar og sérfræðingar,
sem betur kunna að rannsaka hjört-
un og prófa nýrun. Eg nenti ekki
að bíða eftir, að úr þessu bættist og
eg fór, og fór utan, af því að i land-
inu sjálfu voru engin embætti, sem
gátu freistað min er eg slepti Akur-
eyri. “Og Eyjafjörður finst oss
er, fegurst bygð á landi hér.” !
—Svona er nú mín saga, það sem
af er, og er nú eftir að vita hve
langur verður síðasti kafli minnar
æfi. En mér finst af því, sem kom-
ið er, af veru minni í Danmörku,
sem eg hafi haft mikla ánægju af til-
breytingunni og fengið að lifa eins
og í aukagetu, nokkurs konar annað
líf í þessu lífi.
Fyrir mér, sem 'hefi lært til læknis
i Danmörku á mínum stúdentsárum
og oft dvalið þar síðan, og orðin
töm danskan, nærr'i eins og íslenzka
í daglegu tali, var tilbreytingin ekki
bundin neinum sérlegum viðbrigð-
um. Eg hefi ætíð kunnað vel við
Dani og þeirra háttalag, og “landið
er fagurt og frítt,” að sínu leyti, litlu
síður en vort forna Frón, þó ólikt
sé landslag og loftslag o. fl. Annað
slagið gripur mig þó heimþrá, og
hver veit nema þá og þegar finni eg
upp á þvi, að gamalla góðra stroku-
hesta sið, að taka mig upp úr hagan-
um og strjúka heim ti! fjallanna.
Eg verð annars,- þér að segja, að
láta þá skoðun í ljós, að heima á fs-
landi er svo mörgu, mörgu orðið
umturnað frá því sem áður var, og
sem eg unni mest, að það getur a. m.
k. í bili dregið úr heiimþránni. Mér
finst vor Eldgamla ísafold, eða þó
réttara þjóðin sjálf, hreint vera að
verða öll önnur og óviðfeldnari en,
eins og hún áður var. Hún er að
færa sig í ýms útlend tizkuföt, og
taka upp ýmsar tilfærur og háttalag,
sem illa fer á í frjálsum fjallasal.
Menn tyggja upp á dönsku og ensku
all'skonar nýjungar og gleyma göml-
um og góðum siðum og íslenzkum
mat og venjum og áhöldum og að-
ferðum, sem eg elskaði heitt meðan
eg var ungur. Eg sakna vegaleys-
isins og óbrúuðu vatnsfallanna og
tæpra vaða, þar sem mátti sundríða,
bæði viljandi og óviljandi. Og eg
sakna elskulegu gteðinganna og einn-
ig áburðarhestanna og klyf jabantis-
ins og þorskhausalestanna og smal-
anna (helzt með strokkinn á bakinu
uppi í f jalli) og kvíanna með ærnar,
og eldhúskerlinganna og gömlu
f jósamannanna, sem oft voru guð-
dómlegir, eins og þeir, sem Hómer
segir frá.
Nei, fsland er því miður að verða
í svo mörgu eins og útlöndin, og það
gamla kemur ekki aftur. Og menn
gleyma öllu gömlu og góðu, bæði
rímunum og Eddu—kvæðunum og
Fornsögunum og lesa aðeins reifara.
Við eldri mennirnir megum i
sannleika gleðjast og samgleðjast
yfir því, að við höfum þekt og upp-
li'fað islenzka þjóðháttu eins og þeir
höfðu verið svo að segja óbreyttir
í þúsund ár. Það var helzt útvarpið
sem rriér fanst fengur í; en nú frétti
eg fyrir skömmu, að þar er afturför
orðin síðan þulan okkar ágæta, hún
Sigrún, giftist út úr landinu og fór
til Svíþjóðar.
En fleira var til orsaka, að eg
fór úr landi. Mér hefir verið í blóð
borin megn útþrá, og löngun til að
mega lifa víðar en á einum stað, og
eg hefi átt hægt með að læra útlend
tungumál. Oft hefir mér fundist eg
vilja upp á vissan máta mega leggja
undir mig heiminn, þ. e. verða fær
um að lifa og bjarga mér í ýmsum
löndum, ekki síður en á íslandi einu.
Þegar eg var nýorðinn læknir, þá
var eg mjög að hugsa um að setjast
að Arríeríku, og í þvi skyni skrifaði
eg séra Jóni heitnum Bjarnasyni, og
spurði hann ráða. Hann fremur
hvatti mig en latti, en þá var það
Guðmundur Björnsson landlæknir
þáverandi héraðslæknir í Reykjavík,
sem aftraði mér frá að fara með
því, að bjóða mér að setjast í sinn
stað um stund, meðan hann færi til
útlanda; og boðið var svo gott, að
eg gat ekki hafnað því. Eg gleymi
þyí aldrei hvernig hann byrjaði bréf-
ið : “Ekki snúa baki að föðurlandi!”
—og síðan löng eggjun um' að
hverfa heim, því starfið var margt
og þá voru ekki of margir læknarnir
eins og nú og “kóngsdóttir í álögum”
o. s. frv. Og eg varð svo kyr heima,
en útþráin hvarf ekki — og enn
situr hún í blóðinu og hefir nú kom-
ið mér á mínum efri árum burt úr
landinu og til Danmerkur. Ennþá
getur þó ekki heitið að eg hafi fest
hér rætur í landi, en eg gjöri ráð
fyrir að mér takist bráðum að fóta
mig. En aldrei verð eg svo rótfast-
ur, að eg ekki vilji annað slagið leita
heim til átthaganna. — Og gjarnan
vildi eg eiga ráð á því, að mega
skifta oft um bústað og búa um hríð
í ýmsum góðum löndum, þar sem
þau mál eru töluð, sem eg hefi lært
að bjarga mér i. Og eg vildi t. d.
mega koma og bjóða þér með mér á
túr i flugvél suður til Nýja Sjálands
ogf gefa þér þar “góðan tíma” líkt
og þú mér í Winnipeg forðum.
Jæja, þú minn elskulegi Árni!
Ekki má eg drepa þig úr leiðindum
með þessu langa bréfi og skal eg
þvi láta það fara að stytttet.
Eg átti það svo gott á Akureyri,
lengi vel, að mér fanst allir læknar
mega öfunda mig. Og mér fanst eg
vera fyrsti maður í Kalabríu og
það væri betra en vera númer tvö í
Rómaborg, þ. e. Reykjavík. En
lengi dreymdi mig líka að verða
landlæknir þar, og margir kollegar
gjörðu mig trúaðan á, að svo yrði.
En svo varð ekki, og það urðu mér
nokkur vonbrigði. Eg lét það einu
sinni í ljós í bréfi við vin minn og
gamlan kennara Jakob Briem á
Gimli. Hann svaraði: “Gjörir ekk-
ert, bara betra; það er nóg að þú
sért Steingrímur Matthíasson á
Akureyri!” — og hefi eg aldrei
fengið betri kompliment (og það var
í rauninni af því, að hann var einn
af þeim, sem þótti vænt um margt,
sem eg hafði skrifað). En nú er eg
einnig oltinn úr þeirri tign, og “nú
er horfið Norðurland og nú á eg
hvergi heima.” Þó er eg ekki þung-
lyndur út af því og er bjartsýnn enn
um framtiðina, þó sumir vinir minir
haldi að eg seint muni geta fótað
mig sómasamlega í Danmörku. Og
eg minnist oft ágætrar ræðu, sem
Sigurður Guðmundsson skólameist-
ari hélt í kveðjugildi, er mér var
haldið, þegar eg fór að heiman.
Hann mintist þess, að einu sinni á
mínum fjallaferðum var mér nærri
skolað af hestinum, þegar við Jónas
Kristjánsson sundlögðum Hvitá upp
við Langjökul. Og honum þótti sem
eg nú, á mnuin efri árum, væri að
leSgja út í svipaða svaðilför, er eg
afsalaði mér embætti og ætlaði að
ryðja mér nýja braut í framandi
landi. Nú er eftir að vita hvort
Rangá verði mér svo þykkjuþung að
eg hreint kaffærist.
Áður en eg setji botninn i bréfið
skal eg enn segja þér frá nokkru,
sem gjörði mér fremur heimangengt
en ella. Frá því faðir minn elsku-
legur dó, hafði eg unnið að því, að
erfa minningu hans, fyrst með því
að gefa út æfisögu hans sjálfs, en
síðan bréf hans. Og að síðustu hafði
eg lokið þvi að safna ljóðum hans
og undirbúa útgáfu þeirra, sem svo
Magniús bróðir minn kom í fram-
kvæmd á eigin kostnað með mikilli
rausn og smekkvísi. Var það mér
mesta |gleðiefni að vita aílan al-
menning geta átt aðgang að öllum
Matthíasarljóðum og ljóðaþýðingum
i einni handhægri bók.
Þegar þessu var lokið fanst mér
eg hafa unnið skylduverk, sem á
skemtilegan 'hátt hafði haldið mér
föstum, en um leið þóttist eg hafa
unnið til frjálsræðis að fara minna
ferða — út í buskann, — og eg kaus
vist i Danmörku — að minsta kosti
í bráðina.
Forláttu svo skrifið og lifðu vel,
og vertu stórblessaður,
Þinn,
Steingrímur Matthíasson.
ATH;S.—Herra Ámi Eggertson
sýndi Lögbergi þá góðvild, að leyfa
því að birta ofangreint bréf ; er það
gert samkvæmt heimild frá Dr.
Steingrími Matthíassyni. Er hvort-
tveggja hér með þakkað.—Ritstj.
Sagnirnar um Mikla-
bœjar-Solveigu
Sagnirnar um Miklabcejar-Sólveigu
cru hcr rifjaðar upp í tilcfni af því,
að bein hennar voru grafin upp á
dögunum og flutt til Glaumbœjar.
Frá því var nýlega skýrt, að bein
Miklabæjar—Sólveigar, sem fræg er
úr þjóðsögum, hafi nýlega verið
flutt frá Miklabæ og grafin í
Glaumbæ, og hafi þetta verið gert
samkvæmt itrekaðri beiðni hennar
sjálfrar ,er komið hafi fram á mið-
ilsfundum í Reykjavík.
Miklabæjar-Sólveig hefir verið
með nafnkendustu þjóðsagnapersón-
um vorum. Svo mögnuð var aftur-
ganga hennar, að alþýða virðist hafa
trúað því fullum fetum, að hún hafi
valdið hvarfi Odds prests á Miklabæ
og tekið hann með sér ofan í gröf
sína. Indriði Einarsson segir í end-
urminningum sínum (Séð og lifað,
bls. 43), að hún hafi gengið “heila
öld ljósum logum í meðvitund
hvers unglings í Skagafirði,” og er
það vafalaust ekki of sagt.
Aðalsögnin um Miklabæjar-Sól-
veigu er í Þjóðsögum Jóns Árna-
sonar (I., 295—198), og er aðalefni
hennar i stuttu máli þannig: Sól-
veig hét stúlka, er var með Oddi
presti Gíslasyni á Miklabæ, en ek,ki
er ljcíst, hvert samband var þeirra
á milli. Svo mikið er vist, segir
sagan, að hún lagðist á hugi við
prest og vildi, að hann ætti sig, en
prestur vildi ekki. Af þessu varð
hún sturluð og sat um færi til þess
að sálga sér. Var fengin kona til
þess að sofa hjá henni á næturnar
og gæta hennar. Eitt kvöld í ljósa-
skiftunum komst hún þó ofan, stökk
þegar út í tóftarbrot á túninu og
skar sig á liáls. Segir sagan, að
vinnumaður prests, er Þorsteinn
hét, hafi komið að henni og sagt:
“Þar tók andskotinn við henni.”
Svaraði Sólveig því engu, en svo
mikið skildi hann af þvi, sem hún
sagði, að hún bað hann að skila því
til prests, að hún fengi leg í kirkju-
garði. Leitaði prestur leyfis til þess,
en fékk ekki, því að þá var bannað
að grafa fólk i kirkjugarði, ef það
hefði fyrirfarið sér sjálf. Nóttina
eftir að prestur hafði fengið synjun-
ina segir sagan, að hann hafi dreymt
hana. Þótti honum hún koma til
sín og segja: “Fyrst þú vilt ekki
unna mér legs í vígðri mold, skaltu
ekki njóta þar legs heldur.” Síðan
var lik hennar dysjað utan garðs og
án yfirsöngs. Eftir þetta tók hún
að ásækja séra Odd, einkum ef hann
var einn á ferð og varð þetta héraðs-
fleygt, svo að allir gerðu sér það að
skyldu að fylgja presti, ef hann var
einn eða seint á ferð. Einu sinni
reið presturinn á anexíu sína að
Silfrastöðum, aðrir segja að Víði-
völlum, og leið svo dagurinn, að
hann kom ekki heim. Um kvöldið
var presti fylgt heim að túni á
Miklabæ, og skildi fylgdarmaður
þar við hann, að því er hann sagði
sjálfur frá. Um kvöldið heyrðu
menn á Miklabæ, að komið var við
bæjarhurðina, en enginn fór þó til
dyra. Siðan heyrðu þeir, að farið
var upp á baðstofuna i mesta snatri,
en áður en sá fengi ráðrúm til að
guða á gluggann, var hann dreginn
ofan aftur, eins og tekið hefði verið
í fætur honum. Síðast, er komið
var út um kvöldið, stóð hestur prests
á hlaðinu, og var keyrið hans og
vetlingamir undir sessunni í hnakkn-
um. Var þá þegar hafin leit að
presti, spurt eftir honum á öllum
bæjum er líklegir þóttu, og fréttist
þá, að honum hafði verið fylgt heim
að túngarði. Eftir það var gerður
mannsöfnuður og prests leitað í
marga daga, en alt kom fyrir ekki.
Var leitinni svo hætt, en flestir
töldu það víst, að Sólveig myndi
hafa efnt orð sín og séð svo um, að
hann fengi ekki leg i kirkjugarði, og
að hún myndi hafa haft hann með
sér í dys sina. En þó var þar aldrei
leitað. Þegar allri leit var hætt,
reyndi Þorsteinn vinnumaður, sem
áður er getið, að láta sig dreyma
Sólveigu til þess að fá þannig að
vita, hvar prestur væri niðurkominn.
En honum þótti þá Sólveig koma til
sín með sveðju í hendi og ætla að
skera hann á háls, og kvað hann þess
aldrei skyldu vísari verða, hvað orð-
ið hefði um séra Odd. Eftir hvarf
prests varð afturgöngu Sólveigar
lítið vart.
í Rauðskinnu séra Jóns Thorar-
ensen (II. 188-191) er nokkurs
konar eftirmáli við þessa sögu til
staðfestingar því, að Sólveig hafi
haft prest með sér í dys sína. Segir
þar, að haff hafi verið eftir tveim
skygnum mönnum í Skagafirði, að
beinagrind prests lægi á grúfu í dys-
inni. En einkum er tilfærð sögn
séra Jóns Hallssonar á Miklabæ
(síðar í Glaumbæ), sem er á þessa
leið i aðalatriðum: Einu sinni sem
oftar átti að jarða lík á Miklabæ.
Presturinn, séra Jón Hallsson, var
inni meðan likmenn tóku gröfina.
En áður en því var lokið, kom einn
líkmanna inn og segir, að einkenni-
legan hlut hafi borið fyrir þá. Þeir
hafi komið niður á fætur og fótleggi
manns, og virðist vera karlmanns-
fætur stórir, en þeir snúi þvers um
við það, sem venjulegt sé að leggja
lík í gröf, og það annað að tærnar
horfi niður. Á fótunum sagði hann
vera gamaldags reiðstígvél allmjög
fúin, og væru sporar á þeim. Presti
varð hverft við, og bað þá moka
aftur ofan í gröfina sem skjótast og
taka gröf á öðrum stað. Var það
gert án frekari eftirgrenslunar.
Þegur séra Jón Hallson var prestur
á Miklabæ (1858—1874), var
mönnum ekki lengur nákvæmlega
kunnugt um, hvar dys Sólveigar var.
Hafði kirkjugarðurinn áður verið
færður út, svo að dysin var þá orðin
innan garðs. Taldi prestur víst, að
líkmenn myndu hafa hitt á dys Sól-
veigar og fæturnir verið Odds
prests, er hvarf.
Um hvarf Odds prests eru, eins
og vænta má um svo sviplegan at-
burð, sannsögulegar heimildir, seiu
nauðsynlegt er að hafa til saman-
burðar. Þrjár slíkar heimildir eru
prentaðar í Blöndu (IV., 64—72).
Af þeim er ljóst, að Sólveig hefir
verið ráðskona hjá séra Oddi 10
fyrstu árin, sem hann var prestur
á Miklabæ (1767—1777), eða þar
til hann kvæntist. Öllum heimild-
unum ber saman um, að Sólveig hafi
fegin viljað eiga prest, en verið þó
um kyrt hjá honum eftir að hann
kvæntist. Þá er það og víst, að
Sólveig fyrirfór sér meo því að
skera sig á háls, eins og þjóðsög-
urnar segja, tæpu ári eftir að prest-
ur kvæntist, eða þann 11. apríl 1778.
Einnig ber heitnildunum sarnan um,
að Odd prest hafi dreymt Sólveigu
og hún hafi i hótunum við hann, ef
hún fengi ekki leg í kirkjugarði, og
er það vitanlega eftir • sögn séra
Odds sjálfs. Er og auðsætt, að
strax hafa myndast sagnir um það,
að Sólveig lægi ekki alls kostar kyr.
Um hvarf Odds ber heimildunum
að miklu leyti saman við þjóðsög-
una. Það gerðist aðfaranótt 2. okt.
1786, rúmum 8 mánuðum eftir
dauða Sólveigar. Prestur hafði
messað á Silfrastöðum um daginti
og kom við á Víðivöllutu á heimleið
inni. Var honum boðin þar fylgd,
en hann þá ekki eða úr ihenni varð
ekki af einhverjum ástseðum. Hann
hafði því ekki fylgd heim að tún-
garði, eins og þjóðsagan segir. En
hins vegar ber heimildunum saman
um það, að hans hafi orðið vart
heima á Miklabæ á vökunni um
kvöldið, líkt og þjóðsagan segir, svo
og um hitt, að aldrei fanst lík prests,
og veit enginn í dag, hvað um hann
varð.
Það var ekki nema eðlilegt á slíkri
hjátrúaröld, að alþýða manna setti
hið sviplega hvarf prests í samband
við Sólveigu. Svo virðist sem prest-
ur hafi sjálfur ekki verið laus við
hjátrú í því efni, og ekki er víst, að
samvizka hans gagnvart Sólveigu
hafi verið alls kostar hrein.
En hvernig er það, þar sem Sól-
veigu tókst að koma áðurnefndri
beiðni til skila? Hvort myndi hún
ekki vera fáanleg til þess að skýra
frá því á miðilsfundi, hvað um séra
Odd varð? Og hver var orsökin
til þess, að hún vildi heldur hvíla i
Glaumbæ en á Miklabæ? Ef til vill
getur einhver leyst úr því, og væri
það ekki ófróðlegt.
—Lesbók Mbl.
Vigsla Suðureyjar-
kirkju í Súgandafirði
Vígsla Suðureyrarkrkju i Súg-
andafirði fór fram næstliðinn sunnu-
dag (1. ág.) með mfkilli viðhöfn að
viðstöddu miklu fjölmenni. Biskup
hafði farið vestur með Dettifossi
siðastliðinn miðvikudag og fram-
kvæmdi hann vígsluna. Viðstaddir
voru. auk sóknarprestsins séra Hall-
dórs Kolbeins, þeir prófastarnir:
séra Sigtryggur Guðlaugsson á
Núpi í Dýrafirði og séra Sigurgeir
Sigurðsson á ísafirði, og prestarnir:
séra Jón Ólafsson í Holti, séra Pál!
Sigurðsson í Bolungarvik og séra
Magnús R. Jópsson frá Stað i
Aðalvik. Hófst athöfnin kl. 1 með
því, að kennimenn og sóknarnefnd
með biskup í fararbroddi gengu í
fullum skrúða til kirkju, berandi
helga muni hennar svo sem venja
er til. Að lokinni vígsluathöfninni
sjálfri prédikaði sóknarpresturinn af
tiltakanlegri mælsku. Á eftir fór
fram skírn þriggja barna, en biskuþ
framkvæmdi skírnina. Vel æfður
söngflokkur undir stjórn frú Ragn-
hildar Þorvarðardóttur (f yrrurn
sóknarprests á Stað, Brynjólfsson-
ar) söng af mikilli prýði, svo unun
var á að hlýða.
Þessi fyrsta kirkja, sem reist er á
Suðureyri, er hið prýðilegasta guðs.
hús. Er húsið úr steinsteypu, sem
háum turni, en smíði hennar hefir
annast Jón Jónsson trésmiður frá
Flateyri sá hinn sami, er í fyrra
annaðist smíði Flateyrarkirkju. Er
allur frágangur kirkjuhússins að
smíði til kirkjusmiðnum. til mesta
sóma. Kirkjan sem mun rúma I sæt-
um um 130, hefir kostað rúm 19
þús. krónur og er hún bygð án
nokkurrar lántöku fyrir framlög
sóknarmanna sjálfra og gjafir burt-
fluttra Suðureyrarbúa. Má það
heita þrekvirki af ekki fjölmennara
kauptúni að koma upp jafn fögru
kirkjuhúsi skuldlaust. Af munum,
sem kirkjunni hafa gefist, má nefna
fagra altaristöflu, sem gefið hefir
frú Anna Stefánsdóttir (ekkja séra
Þorvarðar sál.) og böm hennar og
málað hefir Brynjólfur Þórðarson
listmálari, ennfremur nýjar, hljóm-
góðar kirkjuklukkur og ljósatæki
(þar á meðal tvær fagrar ljósakrón-
ur, skornar af mikilli list), sem
gamlir Súgfirðingar hér i bæ hafa
gefið, fyrir forgöngu forstjóra
Hans Kristjánssonar. Fyrstu for-
göngu þessarar kirkjubyggingar
mun mega eigna Kvenfélagi Súg-
firðinga “Ársól,” er lagði fram
fyrstu gjöfina til kirkjunnar. En
annars hefir sóknarprestur ásamt
sóknarnefrid átt mestan þátt i að
koma málinu í framkvæmd, og erx
þar skylt að nefna sérstaklega þá
örnólf Valdimarsson útgerðarmann,
Friðbert Friðbertsson skólastjóra og
Kristján Albert Kristjánsson kaup-
mann. Sé þeim öllum heiður og
þökk, sem þar hafa tekið höndum
saman og hmndið þessu máli í fram-
kvæmd, svo prýðilega, að allir mega
vel við una.
J.
—Morgunbl. 4. ágúst.