Lögberg - 08.04.1948, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGLNN 8. APRIL, 1948

Kristín Sigfúsdóllir:
FeÖginin í Miklagarði
Síra Hallgrímur Einarsson
Thorlacius var þjónandi prestur
í Miklagarði í Eyjafirði 60 ár —
1786—1846. — Hefir hann því á-
valt verið kenndur við þann
stað. Margir munu kannast við
hann af sögum þeim, sem um
hann hafa verið sagðar og skráð
ar. Flestar þessar sögur munu
vera sannar — sumar líklega dá-
lítið ýktar — því að þannig
gengu þær manna á milli nokkru
fyrir síðustu aldamót, sagðar af
því fólki, sem mundi vel eftir síra
Hallgrími og hafði verið í sókn-
um hans. öllu þessu fólki var
fremur hlýtt til hans, og það hélt
því fram, að nokkuð hefði verið
í hann spunnið á margan hátt,
þótt hann væri stundum undar-
legur í framkomu. Hann var
barnslega einlægur og opinskár,
þegar hann talaði um sína eigin
galla, en aldrei strangur í dóm-
um um aðra. Og aldrei kom hann
fram með hörku og ofstæki við
söfnuð sinn eins og sumum
klerkum hætti við á þeim tím-
irm.
Það var almenn trú, að síra
Hallgrímur væri dulskyggn og
sæi óorðna atburði. — Fannst
mönnum sem honum kæmi fátt
á óvart. Höfðu margir tekið eftir
því, að orð, sem íiann lét falla
eins og ósjálfrátt, reyndust oft
sönn spásögn. En væri hann
spurður, hvernig hann hefði feng
ið þessa vitnéskju, eyddi hann
því jafnan og gaf engin ákveðin
svör. Víst er um það, að nokkrir
afkomendur síra Hallgríms hafa
verið gæddir ýmsum dulrænum
hæfileikum.
Skal hér sögð ein forspá síra
Hallgríms.
Það var nokkru eftir aldamót-
in 1800. Þá þjónaði hann að Hól-
um í Eyjafirði ásamt Mikla-
garði. 1 Hólum bjó þá Gunnar
Jónsson, sem sumir kölluðu
Hólaskáld. Hann hafði legið veik
ur mikinn hluta vetrar svo
þungt haldinn, að honum var
varla hugað líf. Um vorið fór
hann að hressast, og einn sól-
skinsdag skreiddist hann á fætur
og lét styðja sig út í hlaðbrekk-
una. Þar lagðist hann niður í
grasið og naut vorblíðunnar.
Þetta var messudagur í Hól-
um, og fólkið var að koma til
kirkjunnar.
Þá bjó í Leyningi bóndi sá, er
Bjarni hét, rúmlega miðaldra
maður, hraustur að sjá. Hann
tók Gunnar tali og settist við
hlið hans.
Eftir litla stund kemur síra
HaHgrímur til þeirra og varpar
á þá kveðju. Svo horfir hann
þegjandi á þá og segir síðan: —
“Nú lízt mér vel á þig, Gunnar
minn — og betur en þig, Bjarni
minn”. Eftir það snýr hann sér
snögglega frá þeim og gengur
burt án þess að segja meira. —
Töluðu þeir bændurnir eitthvað
um það, að einkennilegur maður
væri síra Hallgrímur. Þarna lá
Gunnar folur og máttvana, en
Bjarni sællegur og útitekinn og
kenndi sér ekki nokkurs meins.
En upp frá þessum degi fór
Gunnari dagbatnandi. Lifði
hann lengi eftir þetta, þó að hann
næði sér aldrei til fulls. Aftur á
móti lifði Bjarni í Leyningi að-
eins fáa daga. Hann dó úr bráðri
lungnabólgu.
Næsta embættisverk sr. Hall-
gríms í Hólum var að jarðsyngja
hann.
Sr. Hallgrímur missti konu
sína, Ólöfu Hallgrímsdóttur,
1815. Bjó hann eftir það með gam
alli ráðskonu, þar til Elín dóttir
hans náði þeim aldri, að hún var
talin fyrir búi með föður sínum.
1 Miklagarði var mikill auður
á þeirra tíma mælikvarða. Þar
var margt fólk í heimili, og þang
að komu margir þurfamenn að
leita sér hjálpar, þegar hart var
í ári. Var margt af vinnufólkinu
gamalt og hafði unnið þarna ára
tugum saman. Einkum var talað
um það, hvað vinnukonurnar
hefðu flestar verið gamlar og ó-
fríðar, og hafði prestur sagt, að
hann vildi hafa þær svo, hann
væri hneigður til kvenna, en
vildi lifa hreinu lífi.
Síra Hallgrímur þótti búmað-
ur mikill, sagði hann fyrir verk-
um á heimilinu og vann oft sjálf
ur. Hann var svo framsýnn með
veðurfar, að hann náði heyjum
sínum oft vel verkuðum, þegar
armarra hey hröktust. Hann
birgði heimilið svo vel að mat,
að með fádæmum þótti. Á hverju
hausti var slátrað 40 fullorðnum
sauðum á einum degi, og var
sagt, að kerlingarnar hefðu átt
fullt í fangi með að koma þessu
í mat, áður en það skemmdist.
Var því jafnan af nógu að taka,
þegar snauða menn bar að garði,
enda hafði hann oft beðið Elínu
dóttur sína, sem var mjög góð-
gerðasöm, að gefa, en láta sig
ekki vita um það, svo að hann
spillti því ekki með úrtölum sín-
um.
Sagt var, að Elín hefði mjög
forðast að gera föður sínum á
móti skapi og gripið til ýmissa
ráða til þess að sætta hann við,
þegar honum þótti mikið eyðast
á heimilinu. Einhverju sinni var
hún búin að bræða mikið af tólg
í potti og ætlaði að steikja þar
brauð. Kemur þá síra Hallgrím-
ur og lítur í pottinn. Varð hOn-
um hverft víð og segir hálfstygg
ur: “Ósköp eyðir þú miklu af feit
metinu, barn”.
Elín leit brosandi til koau,
sem hjá henni stóð, og sagði með
hægð:
“Það er nú vatn undir, faðir
minn”.
“Nú, jæja”, segir þá gamli
maðurinn og rölti burt ánægðari.
Oft hafði síra Hallgrímur
sagt, að ágirndin hefði strítt á
sig alla æfi, en að hann hefði
barizt á móti henni af öllum sín-
um kröftum.
Á þeim tímum voru þeir fáu,
sem peninga áttu, síhræddir um,
að þeim yrði stolið og geymdu
þá í ramlæstum hirzlum, leyni-
hólfum eða undir sængum sín-
um. Það var sagt, að síra Hall-
grímur hefði látið peninga sína
til og frá í bænum, jafnvel í
veggjarholur. Sýnir það, að
hann hefir ekki verið tortrygg-
inn maður.
Einhverju sinni kom til hans
fátækur bóndi og bar sig aum-
lega.' Sagðist hann vera búinn
að missa einu kúna sína. Prestur
hugsar sig um, en segir síðan, að
hann skuli finna bónda, sem átti
heima í sömu sókn. Var bóndi sá
efnaður og talinn rausnarlegur,
þegar því var að skipta. “Komdu
svo til mín og láttu mig vita,
hvað hann gerir”, segir prestur.
Eftir nokkra stund kemur sami
maður aftur og gerir boð fyrir
sr. Hallgrím.
“Nú, nú. Hvernig gekk það?”
segir prestur.
Bóndi sýnir honum peninga,
sem hinn hafði gefið honum, var
sagt, að það hefði verið hálft
kýrverð. “Jæja, ekki þó meira”,
segir prestur. Síðan gengur
hann inn eftir bæjardyrunum og
tínir út úr veggjarholu jafnmik-
ið af peningum. Var þá kýrskað-
inn bættur að fullu.
Síra Hallgrímur lét sér annt
um gamalmenni, sem á heimili
hans voru, og eitt sinn bauð
hann til sín hröktum og heilsu-
lausum embættisbróður sínum,
Sveini Jónssyni, sem síðast var
prestur í Grímsey. Dvaldi hann
í Miklagarði það, sem hann átti
ólifað.
Það var sagt, að Hallgrímur
yngri, sem síðar varð prófastur á
Hrafnagili, hefði í æsku verið
fjörmikill og dálítið hrekkjóttur
við þá, sem honum voru ekki að
skapi. Vandaði prestur um þetta
við son sinn, en það vildi oft
sækja í sama horfið.
Einhverju sinni er gamall
ölmusumaður gisti í Miklagarði,
lét strákur laxersalt í mat hans,
svo að karlinn varð friðlaus á
eftir. Hló Hallgrímur yngri að
því, svo að lítið bar á.
Prestur komst að þessu, en
ræddi ekki um við son sinn. —
Daginn eftir lét hann sama lyf í
mat drengsins, og fór þá á sömu
leið fyrir honum og gamla mann
inum áður.
Síra Hallgrímur gaf honum
gætur, og þegar leið á daginn,
segir hann kátbrosandi:
“Þú ert fölur í dag, Hallgrím-
ur. Og svo ertu alltaf á rápi”.
Ekki var þess getið, að Hall-
grímur yngri hefði svarað neinu.
Mun hann hafa grunað, hvernig
á lasieikanum stóð og líklega
orðið þessi hirting minnisstæðari
en flenging eða ávítur.
Gömul kona sagði frá því, þeg-
ar hún var fyrst við Miklagarðs
kirkju. Þá var hún barn innan
við fermingu. Foreldrar hennar
voru nýflutt í sóknina. Þegar
messan var á enda, komu öll böm
in fram á kirkjugólfið og röðuðu
sér inn og fram með sætunum.
Þar stóðu þau, meðan presturinn
var að spyrja þau. Konan sagðist
hafa orðið ósköp hrædd um, að
hún gæti ekki svarað neinu, af
því að hún var þarna öllu ókunn
ug. Hún þorði ekki upp að líta,
en reyndi að fylgjast með spúrn-
ingum og svörum hinna barn-
anna. Þá er hönd lögð á höfuð
henni, og hún hrekkur við og
lítur á prestinn. Hann brosir, og
augu hans eru mild og góð:
“Hvað heitir þú, litla stúlka?”
Því gat hún svarað og eins hvers
dóttir hún væri og hve gömul.
Þá strauk hann aftur yfir höfuð
hennar og sagði: “Þú ert skýr
stúlka og getur einhvern tíma
svarað fyrir þig”. Þar með var
þeirri yfirheyrslu lokið. — Eftir
það sagðist konan aldrei hafa
kviðið fyrir því að fara fram á
kirkjugólfið.
Böm síra Hallgríms voru fjög
ur. Synir hans báðir þóttu merk-
ir prestar á sinni tíð.
Síra Einár Thorlacius, sem
lengst var prestur í Saurþæ í
Eyjafirði, var kallaður ágætur
ræðuntaður og lærður vel. — Á
vetrum kenndi hann á heimili
sínu mörgum sveinum, sem síð-
ar urðu embættismenn. Þar á
meðal var Pétur Pétursson síðar
biskup.
Síra Hallgrímur Thorlacius á
Hrafnagili var lengi prófastur í
Eyjafjarðarprófastsdæmi. Hann
þótti nærfærinn við sjúklinga, og
var oft leitað ráða til hans í veik
indum eða ef slys bar að hönd-
um. Sumum fannst. hann ein-
rænn í háttum, og mynduðust
sagnir um það, að hann stæði í
sambandi við huldufólk, sem
sagt var að byggi í landareign
Hrafnagils, og hefði hann skírt
barn fyrir það.
Sesselja dóttir síra Hallgríms
í Miklagarði var fyrri kona síra
Jörgens Kröyer, sem um nokk-
urt skeið var aðstoðarprestur
tengdaföður síns og þjónaði
Kólum í Eyjafirði. Hann þótti
glæsilegur maður, og þeir, sem
mundu eftir honum, kváðust
aldrei hafa heyrt svo fagra og
mikla söngrödd sem hans. —
Sesselja var hæglát kona og hlé-
dræg. Kom hún sjaldan á manna-
mót. — Hugðu menn, að það
væri vegna þess, að mað-
ur hennar var enginn hófsmað-
ur við víndrykkju. Hún varð
ekki gömul kona.
Elín mun hafa verið yngst af
börnum séra Hallgríms. Hún var
alltaf ógift heima í föðurgarði, og
talin fyrir búi með föður sínum.
Þó mun heimilisstjórnin hafa ver
ið meira í annarra höndum, því
að Elín var jafnan veikbyggð og
engin bústangskona. Hæfileikar
hennar voru á öðru sviði. Undir
eins í æsku lét hún sér mjög
annt um alla, sem veikir voru,
og vildi hjúkra þeim. Og sjúkl-
ingarnir sóttust eftir því að hafa
hana hjá sér. Þeim fannst sér
líða betur, þegar hún var hjá
þeim.
Ung fór Élín að stunda ljós-
móðurstörf. Henni fór það svo
vel úr hendi, að allir dáðust að.
Þær konur, sem notið h ö f ð u
hjálpar hennar, sögðust enga
ljósmóður vilja aðra en hana. Á
þeim tímum voru það ekki fáar
konur, sem dóu af barnsförum,
ef eitthvað bar út af. Yfirsetu-
konur voru oft ólærðar að mestu.
Læknishjálp langsótt og léleg
stundum og aðbúnaður og þrifn-
aður í lakasta lagi víðast hvar.
Margar þungaðar konur gengu
því með dauðans ©tta í hjarta
sínu og réðu d r a u m a fyrir
skammlífi sínu eða barnsins. Og
þessi geigur var svo mikill, að
margt gamalt fólk, sem mundi
þessa tíma, lofaði guð hástöfum
í hvert skipti, sem það frétti, að
maður væri í heiminn borinn og
öllu liði vel.
En í höndum Elínar í Mikla-
garði dó engin kona og ekkert
barn, og þó var hún ljósmóðir
meiri hluta þeirra barna, sem
fæddust í Eyjafirði, meðan hún
gegndi því starfi.
Konurnar elskuðu hana og
báru f u 111 traust til hennar.
Margar sögðu, að þær hefðu ekk-
ert fundið til þjáninganna, þegar
Elín stóð við rúm þeirra og fór
um þær líknandi höndum. Brátt
mynduðust sagnir um það, að
hún ætti lausnarstein. Á annan
hátt gátu menn ekki skilið svo
frábæra heppni. En þó var öll-
um ráðgáta, hvernig hún héfði
getað komizt yfir þann kjörgrip.
Hver var líklegur til þess að
klífa í ófær gljúfurgil eða hengi-
flug hæstu fjalla til þess að ná
í þetta fjöregg arnarmóðurinnar,
sem hún geymdi og varði í sínu
eigin hreiðri? Þennan kjörgrip
höfðu nærkonur 1 i ð i n n a
kynslóða þráð að eignast, hann,
sem gerði hverri konu létt að
fæða, ef hún hélt á honum í lófa
sínum. Aðeins örfáum óskabörn
um hamingjunnar var gefið það
að f i n n a þessa steina. Aldrei
komu þeir fram við arfaskipti.
Enginn vissi, hvaðan þeir komu
eða hvert þeir fóru.
1 æsku þekkti eg gamla konu,
sem um nokkurt skeið æfinnar
hafði verið í nágrenni Mikla-
garðs. Hún var minnug og talaði
oft um feðginin í Miklagarði,
einkum Elínu sem var ljósmóðir
tveggja barna hennar. Minntist
hún Elínar jafnan með lotningu
og þakklæti. Jafnframt talaði
hún um það, að aumt væri til
þess að vita, að engin kona ætti
nú lausnarsteinninn. Þegar ein-
hver efaðist um það að
lausnarsteinninn væri til, þá
sagði hún, að hann gæti eins ver-
ið til og óskasteinninn og hulins-
h j álmssteinninn.
Við því var ekkert að segja.
Hún var barn síns tíma. Hún
var þá spurð að því, hvort hún
hefði séð lausnarsteininn hjá
Elínu.
Nei, engin kona hafði fengið
að sjá hann, svo að hún vissi til.
Þær hefðu þó fundið það kon-
urnar, ef Elín hefði lagt stein-
inn í lófa þeirra?
“Það er ekki víst, að þær hafi
þurft að halda á steininum. Hún
hefir máske haldið sjálf á hon-
um,” sagði gamla konan. Hún
sagðist hafa sagt við Elínu, að
sér fyndist þrautirnar hverfa
undan höndum hennar, og það
segðu svo margir.
Þá hafði Elín svarað brosandi
og hógvær: “Eg veit það. Mér
hefir verið sagt það, að hendur
mínar geti dregið úr þrautum.
En eg má gæta þess, að það
verði ekki svo mikið, að það
trufli sóttina.”
Þetta var sú eina setning, sem
konan hafði etfir Elínu, enda
hafði hún vferið fáorð og hljóðlát
í framkomu.
Elín var sögð fríð kona og sér-
staklega viðmótsgóð við alla.
Hún var svo hörundsbjört, að orð
var á gert. Gjöful þótti hún og
góðgerðasöm. Aldrei tók hún
eyri hjá konum þeim, sem hún
sat yfir. Þar að auki gaf hún öll-
Selveiðar í Norðurhöfum færa
Norðmönnum mikil verðmæti
Veiðisvæðið er norðan við Jan
Mayen, nær íslandi en Noregi.
—í þessari grein segir kunnur
Norðmaður frá selveiðunum, und
irbúningnum í Noregi og dvöl-
inni í fshafinu
Selveiðar í íshafinu eru enn í
dag ævintýri fyrir fullhuga. Stór
skip og aflmiklar vélar hafa að
vísu minnkað áhættuna, en
samt týnast skip á ári hverju,
“skrúfuð niður” af miskunnar-'
lausum og viðsjálum ísnum.
1 æsku þótti mér ekkert lesefni
skemmtilegra en það, sem fjall-
aði um líf og starf selveiðimann
anna, hættur þær og erfiðleika,
sem hvarvetna mæta þeim í
norðlægum höfum. Eg bar þrá
í brjósti — þrá, sem varð nærri
því að hugsýki — að fá að ferðast
um ísilagðar breiður norðurhafa,
sem einn af hinum harðfengu
selveiðimönnum.
Árin liðu, og loksins kom að
um fátækum konum prjónaðan
þelbandskjól handa hverju
barni, sem hún tók á móti. Sagt
var, að hún hefði jafnan ung-
barnskjól á prjónum.
Séra Hallgrímur u n n i mjög
dóttur sinni og kallaði hana oft
hvítu liljuna sína. Hann sagði
oft, að hún væri betri og hreinni
en flestri aðrir. Fannst engum
það ofmæft.
Oft hafði hann sagt við Elínu,
þegar hún bjó sig að heiman til
ljósmóðurstarfa: “Taktu aldrei
borgun fyrir þetta starf, Elín
mín. Á meðan blessast þér það.”
El(n varð ekki gömul. Alla æfi
hafði hún verið fremur heilsu-
tæp. Starf hennar heimtaði
ínikla áreynslu, vökur og ferða-
lög. Svo tók hún langvinna
brjóstveiki, sem dró hana til
dauða á miðjum aldri. Síðustu
mánuðina lá hún rúmföst. Síra
Hallgrímur mun fljótt hafa vit-
að, að hverju dró. Hann ráfaði
út og inn, staðnæmdist við rúm
hennar og spurði hvernig hvítu
iiljunni sinni liði. Þegar hún
hafði reynt að fullvissa hann um,
að sér liði vel, hvarflaði hann
burt og kom svo aftur innan
stundar. ♦
Öll sveitin harmaði Elínu.
Mörgum áratugum síðar minnt-
ust þær hennar með Virðingu og
þakklæti, konurnar, sem hún
hafði rétt fórnfúsa hjálparhönd.
Enginn mun þó hafa saknað
hennar meira en faðir hennar.
Hann lifði nokkur ár eftir dauða
Elínar og hélt í prestembættið
af sljóum vana. Kraftarnir voru
á þrotum. Starfsdagurinn orðinn
langur. Tuttugu ára lauk hann
námi við Hólaskóla, þrjú ár var
hann í biskupsþjónustu þar, og
þrjú ár aðstoðarprestur föður
síns. Tuttugu og sex ára kom
hann að Miklagarði. Flesta, sem
þá voru fulltíða í sóknum hans?
hafði hann vígt til moldar. Þrír
ættliðir voru skírnarbörn hans
enda ávarpaði hann söfnuð sinn
oft, “börnin mSri’. Þótt hann
hefði aðstoðarprest, eins og áður
er sagt, reyndi hann í lengstu
lög að messa heima í Mikla-
garði. Hann skrifaði sjaldan eða
aldrei ræður á síðustu árum, og
í vanmætti ellinnar gleymdi
hann oft því, er hann ætlaði að
segja, og fleiri mistök urðu á
embættisverkum hans. — Sumir
héldu því á lofti, sér og öðrum
til gamans. Samt sem áður mun
engum þeirra hafa komið til hug
ar að láta hann á sér skilja, að
hann væri orðinn óhæfur þjónn
kirkjunnar.
Hann var alltaf gamli prestur-
inn þeirra, sem lagt hafði bless-
andi hönd á höfuð þeirra allra.
Ef til vill hafði hann skilið þá
betur en þeir hann, þegar hann
vantaði orð til tjáningar hugsun
um sínum.
Síra Hallgrímur andaðist 1846,
86 ára gamall.
Stígandi.
því, á s. 1. vori, er 31 skip lagði
út frá Noregi til Vestur-lshafs-
ins, átti ég rúm á vélskipinu
“Polhavet”.
Vestur-íshafið kalla Norð-
menn hin selauðugu hafsvæði
norðan við Jan Mayen, sem
liggur í milli Islands og Sval-
barða. Þar er það, sem selirn
ir skríða upp á ísinn til þess að
gjóta og þar er það, sem þeir eru
drepnir hundruðum saman til
þess að fá hin dýrmætu skinn
kópanna og spikið af fullorðnu
dýrunum.
Átján skip af þessum flota
lögðu upp frá heimahöfn okkar,
Álasundi, en 13 frá Tromsö.
Norður á bóginn í marz
Þegar í byrjun marzmánaðar
er undirbúningurinn hafinn í
Álasundi. Vetrarsvipur er ennþá
mikill á þessum litla bæ. Snjór
féll enn annað slagið. 1 marz er
stundum mesta snjóatíðin. En
sólin fikaði sig sífellt hærra og
hærra upp á himinhvolfið og
geislar hennar flytja með sér
nýjan kraft og nýtt þrek til
náttúrunnar og mannanna.
Undirbnúingsstarfið náði til
yztu afkima hafnarinnar. Síldar
vertíðinni var að ljúka og áhug-
inn fyrir veiðiskapnum hvarf frá
silfurfiskinum til selsins, frá
síldveiði mönnunum til mann-
anna og skipanna, sem voru að
undirbúa langa ferð til Ishafsins.
Skipshafnir unnu daglangt við
að eftirlíta skipin og ganga frá
birgðum og veiðarfærum.
Ferðin á selamiðin tekur um
það bil sex vikur, en vistir til
þriggja mánaða þurfa að vera
um borð til öryggis, ef skipið
skyldi festast í hinu viðsjála ís-
reki. —
Og svo rann hinn mikli dag-
ur upp. Skipið mjakaðist út úr
höfninni. Ekki vorum við fyrr
komnir út fyrir hafnargarðinn,
með stefnu á eyðieyjuna Jan
Mayen, en skipstjórinn skipaði
að draga segl að hún, frekar til
þess þó að gera skipið stöðugra
í rásinni en til þess að flýta ferð
inni. Skipið var smíðað með ís-
hafsferðir fyrir augum, íhvolft
eins og skál, til þess að það verði
sig betur í ísnum, og það bar
þess merki í rúmsjó, því að það
stökkst og veltist meira en nokk-
ur fleyta, sem ég hefi nokkru
sinni stigið fæti á. En viðirnir
voru traustir og höfðu staðið af
sér 30 ára slit. Nýi tíminn hafði
gefið skipinu ’ rafmagnsljós og
nýja vél, en viðirnir voru þeir
sömu. Hraðinn var 9 mílur á
vöku. Eins og svo mörg önnur
selveiðiskip, var “Polhavet”
byggt úr eik, með seigu yfirlagi
til þess að standast hin grimmúð-
legu átök hins járnharða ísreks.
Skipstjórinn þóttist sjá storm
í uppsiglingu og lét rifa segl. —
Þau voru frosin, og virtust berj
ast hatramlega gegn tilraunum
skipverja til þess að rífa þau. —
Hinn þrautreyndi og harðfengi
skipstjóri okkar var Johan Vart-
dal, 44 ára, einn af færustu is-
hafsleiðsögumönnum Noregs. —
Skipshöfnin var 16 menn, þar af
11 raunverulegir selveiðimenn.
Tveir skipsmanna voru synir
skipstjórnas og fleiri voru skyld
menni um borð. Allt voru þetta
ungir menn, á aldrinum 17—30
ára. 1 samfylgd með okkur var
annað skip, “Kvitungen”, og var
skipstjórinn þar náfrændi Vart-
dals. —
Veðursiöðin að Jan Mayen
Illvíg norðaustanáttin tafði
ferðir okkar. Það var látlaus
norðaustangarri alla vikuna, sem
(Frh. á bls. 7)