Lögberg - 18.11.1948, Qupperneq 1

PHONE 21 374
* A Complele
Cleaning
Inslilulion
PHONE 21 374 • i A
A \&*T
IjCiW a Complele
Cleaning
Instilution
61. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN, 18. NÓVEIVÍBER, 1948
NÚMER 47
Kveðja frá þjóðræknisfélaginu til
Guttorms J. Guttormssonar skálds
Herra forseti, háttvirti heiðursgestur, konur og men:
Stjórnarnefnd þjóðræknisfélags Islendinga í vesturheimi fól
mér á hendur, sem forseta félagsins, að bera Guttormi skáldi
Guttormssyni á þessari sjötugs afmælis hátíð hans, sína hugljúf-
ustu kveðju og óskir um margar og fagrar og andagiftaríkar lífs-
stimdir enn áður en húmar að og kvöldar á æfidegi hans
Þjóðræknisfélagið telur það sér sérstakt gleði og ánægjuefni að
mega taka þátt í þessu hátíðahaldi og að votta hinu fremsta nú-
lifandi skáldi okkar vestur ís-
lendinga sitt hjartans þakklæti
fyrir margar hrifningafullar
gleði stundir, sem hann hefir
veitt okkur með alvöruþrungn-
um ljóðum, gaman kvæðum og
skemtisögum. Og helzt af öllu er
það gleðiefni fyrir vestur íslend-
inga að mega f a g n a þessu
ágæta skáldi því hann er ein-
stakur í sinni röð að því leyti að
hann er hið eina innfædda skáld
Vestur Íslendinga, sem gefið hef-
ur út kvaeðabækur og önnur rit
á islenzkri tungu. Fyrir það á
hann mikinn heiður skilið og sér-
staka viðurkenningu okkar Vest-
ur Íslendinga. Það er heiður fyr-
ir alla hérlenda fædda íslendinga
að geta talið hann í þeirra hóp,
því með því njóta þeir í fyllra
mæli ^ndurskins af þeim ljóma
frægðar og upphefðar, sem hann
hefur hlotið sem einn af þeim,
sem Vestur Islendingur .
Guttormur var eins og menn
vita. heiðraður af stjórninni á
íslandi og með því bættist hann
í röð stórskálda Íslendinga aust-
an hafs og vestan. Hann ferðað-
ist heim til Islands eftir tilhlut-
un stjórnarinnar þar og fór
mestu frægðarför. Hann varð
sjálfum sér og vestur íslending-
um til mikils heiðurs og sóma.
Nú þykir mér eins og öðrum,
bæði sjálfs mín vegna og fyrir
hönd þjóðræknisfélagsins, vænt-
um þetta tækifæri til að vera
hér og mega hylla skáldkonung
vorn, að þakka honum söng hans,
hin fögru og hrífandi ljóð,
kýmnis kvæðin öll og skop sög-
urnar, sem hann heíur svo oft
skemt okkur með. Eg óska hon-
um allra heilla á afmælisdegin-
um, á sjötugsafmælinu, og vona
að allir æfidagar hans, sem eftir
eru og sem vonandi verða marg-
ir, verði allir heiðbjartir og skír-
ir og að rökkvi seint á æfidegi
hans. Það er af eigingirni sagt
en einnig af velvild og kær-
leika til hans, að við viljum að
hann syngi og yrki og kveði í
mörg ár enn og að við megum
oft koma saman og skemta okkur
saman og hlægja saman af
ánægju og gleði við að mega vera
með honum og hlusta á hann eða
tala við hann. Lif heill, Guttorm-
ur! Þú ert og hefur lengi verið
mesta þjóðarprýði!
Philip M. Petursson, forseti.
---------------V_
Inngangsorð
S. V. Sigurðssonar í
afmælissamsæti Guttorms
skáld6
It is my pleasant duty to wel-
come all of you who have by
your presence and your co-
operation made this gathering
possible, also do I wish to thank
the many friends, near and far
that have taken part but time
and distance would not allow to
be here to-day, but are with us
here in Spirit.
I trust no one will take it amiss
if at this point I say a few words
to our guest of Honor from the
people of Riverton. You know
that when you say RIVERTON
it means different things to diff-
erent peopl.e If you say Riverton
to any of the men in the air force
who used to fly over this section
whlie in training, they will say,
“The Town with the red roofs.”
If you say Riverton to the busin-
ess men of this Province they
will say “Fish”. If you say River-
ton to the men working on the
railroad they will say “End of
Steel”. If you say Riverton
to any person familiar with
literature they will say, “River-
ton, yes, that is where Guttorm-
ur J. Guttormsson lives.” We his
fellow travellers and neighbors
are proud of the lustre which his
reputation as a poet has given
to this district, but when we
think of him we are much moire
likely to thirík of him as a friend
and neighbor than as 'a well
known poet.
There was once a writer, noted
for his brilliant and witty con-
versation, and one dáy a friend
of his, asked him why he wasted
these remarks in conversation
when he could write them into
essays and articles and be paid
handsomely for his work. The
writer replies, “I do it to water
the dusty Highways of Life”.
This is what Guttormur J.
Guttormsson has done for us in
Riverton. He has through the
many years of his life in this
town, brightened a conversation
with a quip, entertained a social
gathering with a story, and ap-
peared on many programs. He
has spoken in prose and verse at
affairs given by local organiza-
tions, at weddings and every
kind of anniversary and gather-’
ing, and has always given gladly
og his wit, his gift of poetry, his
kindliness and friendship.
For us in Riverton he has been
one of those who helped us to
see that the goal of life shall not
be obscured by the dust of the
Highway.
I could not open this gather-
ing without first, in the name of
the people of this cemmunity
thank you, Mr. Guttormsson, for
the honors you brought to your
birth place, and for the years of
friendship and neighborliness.
We have a big program here
today and I will do my utmost to
rush it through as fast as is
reasonably possible when we
have as big a subject as we have
today.
♦
Kæru heiðursgestir:- Guttormur
J. Guttormsson skáld, frú Jens-
ina og börn.
Mér er það mikið fagnaðarefni
að mega bjóða velkominn þenn-
an stóra hóp af vinum, sem hér
er, samankominn á þessari miklu
hátíð Nýja íslands, sem helguð er
skáldinu og bóndanum á Víðivöll
um, við Islendingafljót, konu
hans og börnum, í tilefni af sjö-
tugsafmæli skáldsins. Eg man
eftir Guttormi síðan eg var lítill
drengur, og við höfum lengi verið
nágrannar, góðiir nágrannar og
kunningjar, held eg mér sé óhætt
) að segja.
Guttormur skáld hefur með
ljóðum sínum, fyndni og snjöllu
málfari verið um langt skeið
réttnefndur gleðigjafi í bygðum
Nýja íslands, þó áhrif hans hafi
vitaskuld náð miklu lengra, því
á íslandi hefir hann hlotið mikla
og margháttaða viðurkenningu,
og nú síðast með vandaðri heild-
arútgáfu af ljóðum hans: Hér í
Nýja íslandi finst okkur Guttorm
ur alveg ómisandi þegar eitthvað
mikið stendur til: Nú í dag er
hann sjálfur sjötugur — sjötug-
ur að árum, en ekki að á sýnd.
Eg gríp þetta tækifæri, fyrir
hönd fjölskyldu minar, og mín að
óska Guttormi skáldi, konu hans
og börnum, blessunar í bráð og
lengd, og þakka þeim ógleyman-
legar samverustundir.
FRÉTTIR FRÁ BETEL
Guttormur J. Guttormsson skáld 70 ára
hyltur með afar fjölmennu samsæti síðastliðinn sunnudag í samkomu-
húsi Rivertonbæjar, og var þá um daginn sæmdur af forseta fslands
stórriddarakrossi hinnar íslenzku Fálkaorðu meðstjörnu.
I fornri tíð var svo ummælt, að allar götur stefndu til Róm; á sunnudaginn var gerðist það
æfintýri meðal íslenzka mannfélagsins vestanhafs, að allar götur stefndu til Riverton við íslend-
ingafljót, því þann dag átti hetjuskáldið og bóndinn á Víðivöllum þar í grendinni, Guttormur J.
Guttormsson, sjötíu ára afmæli; og með það fyrir augum, að hylla hið sérstæða alvöru og kímni
skáld, var stofnað til þessa virðulega mannfagnað ar, sem lengi verður 1 minnum hafður vegna skör-
ungsskapar og glæsibrags, en slíkt auðkennir jafnan þau hóf, er fólkið í Nýja íslandi beitir sér fyrir.
Hér verður engin tilraun til
þess gerð, að lýsa Guttormi J.
Guttormssyni sem skáldi, eins og
ætti heldur ekki við í stuttri og
sundurlausri fréttagrein; skáld-
skapar hans var fagurlega og
röggsamlega minst í ræðunni,
sem Dr. Richard Beck flutti á
sunnudaginn; ritstjóri þessa
blaðs, sem viðstaddur var mann-
fagnaðinn, hefir jafnan dáð ljóð
Guttorms, karlmenskuna, kímn-
ina. kaldhæðnina og rímskrautið.
sem sett hefir á þau sérstæðan og
litbrigðaríkan svip; hann þakk-
ar ljóðin og væntir þess að fá
meira að heyra.
Samsætið hófst laust fyir kl.
3 e.h. áminstan sunnudag og var-
hin mikla samkomuhöll þá svo
að segja fullskipuð; er skáldið
ásamt sifjaliði sínu kom inn úr
dyrum, risu allir á fætur og hyltu
skáldbóndann með löngu og
dynjandi lófataki; þá tóku heið-
ursgestir sæti við háborð, en
samkvæmisstjóri, S. V. Sigurð-
son, bað hinn mikla mannsöfnuð
að syngja þjóðsöngva Canada og
íslands; fórst S. V. eins og vinir
hans jafnan kalla hann, stjóm
hinnar löngu skemtiskrár hið
bezta úr hendi.
SKIPT UM FORSÆTISRÁÐHERRA
Rt. Hon. Louis St. Laurent
Síðastliðinn mánudag gerðist þau stórtíðindi á vettvangi
stjórnarmálanna í þessu landi, að Mr. King lét af stjórn-
arforustunni eftir að hafa gengt forsætisráðherraembætti
í freklega tuttugu og eitt ár við vaxandi orðstír og
vinsældir; þann sama dag tók við stjórnarforustu leiðtogi
Liberalflokksins, Mr. St. Laurent, mikilhæfur áhrifa-
maður.
Eins og fyr var frá sagt, flutti
Dr. Beck aðalræðuna fyrir minni
Guttorms sem rithöfunds og
skálds, en fyrir minni hans sem
einstaklings og samferðamanns í
Rivertonbygðarlagi, mælti Dr. S.
O. Thompson. Miss Bonny
Sigurðson, mintist frú Jensínu,
konu skáldsins, en frú Hólfríð-
ur Danielson, las upp nokkur
brot úr ljóðum hins stjötuga og
bráðspriklandi afmælisbarns;
auk þess tóku til máls séra
Eyjólfur J. Melan, Vigfús Gutt-
ormsson, Páll S. Pálsson og séra
Philip M. Petursson, er flutti
kveðju frá þjóðræknisfélaginu;
þá laugaðist og skáldið í sjald-
gæfu steypibaði aðsendra og
heimaunnina ljóða, og voru það
víst ekki færri en ellefu skáld,
er þar áttu hlut að máli, sé engu
hér gleymt, og má þar til telja
Dr. S. E. Björnsson, G. O. Einars-
son, Davíð Bjömson, Ragnar
Stefánson, Dr. Sig. Júl. Jóhann-
esson, Þórð Th. Christie, Lúðvík
Kristjánsson, Böðvar Jakobson,
Jakob J. Norrnan, F. P. Sigurðs-
son og Einar P. Jónsson.
Johannes Pálsson fiðlukennari,
lék á hljóðfæri sitt með aðstoð
systur sinnar frú Lilju Martin;
tvísöng sungu þær mæðgurnar
frú Lilja Thorvaldson og Evelyn
Thorvaldson, öllum til ósegjan-
legrar ánægju, en við hljóðfærið
var Miss Toohehy frá Winnipeg,
en einsöngva sungu þær frú
Sigríður Sigureirsson frá Gimli,
ungfr Geraldine Björnson og
ungfrú Evelyn Thorvaldson, og
var eitt um það að segja, áð
söngvurum var fagnað hið þezta.
Guttormi skáldi var afhentur
sjóður nokkur frá aðdáendum
víðsvegar að auk þess sem honum
voru fengar minjagjafir og frú
Jensínu fögur hálsfesti; ógrynni
af bréfum og kveðjuskeytum
bárust skáldinu, þar á meðal frá
ríkisstjórn Islands, þjóðræknis-
félagi íslands, félagi Vestur ís-
Guttormur J. Guttormsson
lendinga í Reykjavík og profess-
or Watson Kirkonnell.
Þau Guttormur skáld og frú
þökkuðu hvort um sig þá sæmd
er þeim væri sýnd með samsæt-
inu og gjöfunum og kváðust
geyma mundu slíkt 1 þakklátri
minningu til daganna enda; veit-
inga voru hinar ríkmannlegustu
og báru vott um þann rausnar-
blæ, er jafnan auðkennir fram-
1 e i ð s 1 u hinna aðsópsmiklu
kvenna í Norður-Nýja Islandi,
og vitaskuld einnig annara
kvenna hinna íslenzku nýbygða
vestanhafs.
Ur borg og bygð
I vísunni til Ófeigs læknis i
síðasta Lögbergi, stendur seinast
í fjórðu hendingu fjórðu vísu:
Winnipeg, en á að vera Reykjavík
eins og rímið bendir til.
DÁNARFREGN
Páll Eirikson ísfeld, ættaður úr
Mjóafirði í Suðurmúlasýslu, lést
að Johnson Memorial Hospital á
Gimli þann 4. okt. síðastliðinn
83 ára að aldri; hann stundaði
lengi búskap, en átti heima síð-
ustu árin að 76 Park Street, Win-
nipeg Beach. Kona Páls, Anna
Guðrún Pálsdóttir, ættuð af
Norðurlandi lézt árið 1928. Páll
kom til Canada fyrir hálfri öld
og settist fyrst að á Gimli. Fimm
börn þeiirra hjóna eru dáin, en
á lífi eru sex synir, Óli, Einar,
Eyjólfur, Sigfús og Gestur, allir
búsettir að Winnipeg Beach, og
Eric að Amaranth; einnig eru á
líf þrjár dætur Mrs. J. Matchett
og Mrs. J. Neil í Winnipeg og
Mrs. H. Mayor í Dauphin; tvær
systur lifa bróður sinn, Gorva og
Mrs. Arason í Flin Flon, einnig
þrír albræður, Einar í Langruth,
John á Gimli og Andrew á Win-
nipeg Beach, og hálfbróðir, Óli
Thorsteinsson að Husavick, Man.
Barnabörnin eru 45 og tvö barna
barnaböm.
Útför Páls fór fram frá kirkju
Víðinessafnaðar í Húsavick þann
7. október að viðstöddu fjöl-
menni. Séra Sigurður Ólafsson,
jarðsöng.
Argyle prestakall:
Sunnudaginn 21. nóvember—
síðasta sunnudag eftir Trínitatis.
Ef það væri einhver, sem er að
missa trúna á það að kraftaverk
komi enn fyrir, eða að bænir
vorar séu heyrðar, þá ætti þessi
saga að styrkja hvern slíkan í
trúnni.
Slagharpan (Piano), er Dr. og
Mrs. Brandson gáfu Betel fyrir
mörgum árum, var farin að gefa
sig og orðin næstum óhæf til
áframhaldandi afnota. Um þetta
var kvartað hvað eftir annað; en
vegna þess hvað fjárhagur stofn-
unarinnar var þröngur, eða
vegna algengrar vanrækslu, voru
engar ráðstafanir gerðar til að
bæta úr þessu.
Loksins, fyrir þremur eða fjór-
um vikum var ráðist í að kaupa
nýtt piano. En það var ekki fyr
en Ásdís Hinriksson, fyrrum ráðs
kona Betels, bauðst til að leggja
til $100.00. En þessi upphæð átti
að koma úr “prjóna sjóðnum”.
Þessi sjóður er samansafn centa
er gömlu konurnar á heimilinu fá
fyrir sokka, hanska o.s.f. er þær
prjóna. Asdís er leiðtogi iðn-
flokks þessa.
Nú var Mrs. Brandson, forseti
nefndarinnar, falið að skoða sig
um í stórbúðum Winnipeg borg-
ar, og finna hentugt, notað piano,
því ekki var unt að kaupa nýtt.
Hún var komin langt með kaup-
in, þegar hún frétti að splunkur
mýtt piano, af nýustu tegund,
væri komið til Betel, sem gjöf
frá ungum hjónum í Winnipeg,
er gáfu það í minningu um for-
eldra sína, er dáin eru fyrir
mörgum árum.
Það er ekki örðugt að skilja
hvað þetta kom sér vel, sérstak-
lega þegar tekin er til greina nú-
verandi dýtríð, og þeir fjárhags-
legu örðugleikar sem Betel á nú
við að stríða.
Hjónin er gáfu þessa stóru og
virðulegu gjöf eru John og
Louise Jónasson að 1321 Downipg
Street, Winnipeg. En gjöfin er í
minningu um hinn vinsæla og
velkunna hljómlistarmann Dav-
íð J. Jónasson og konu hans
Kristvilínu Jónasson. En Davíð
var einn af hinum mörgu hjálp-
sömu vinum Betels.
Nefndin þakkar innilega fyrir
þessa höfðinglegu gjöf, og biður
Guð að blessa gefendurna. Þessi
atburður sannar, einusinni enn,
að Betel á djúp ítök í hjörtum
íslendinga. Íslendingar þrá af
alhug að íslenzkum gamalmenn-
um, hvar sem þau búa, megi
líða sem allra bezt.
J. J. Swanson
Brú___________ kl. 2 e.h.
Glenboro ..... kl. 7 e.h.
Allir velkomnir
séra Eric H. Sigmar
•♦■
Sjötíu ára afmælis Fyrstu lút-
ersku kirkju verður minnst með
hátíðaguðsþjónuslum á sunnu-
daginn 28. nóv. Árdegis guðs-
þjónustunni, kl. 11 verður út-
varpað frá stöðinni CBW. Við
kvöldmessuna prédikar Dr.
Rúnólfur Marteinsson.