Lögberg - 02.10.1952, Síða 3

3
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 2. OKTÓBER, 1952
San Francisco, borgin við Gullna hliðið
Brúin yfir „hliðið" er merkileg-
asta mannvirki sinnar tegundar
Þar í borg er margt annað
fágætt að sjá
Þá er ég loksins kominn suður
til F 1 o r i d a, „Sólskinríkisins,“
eins og íbúar þess nefna það á
bílanúmerum sínum.
Hinsvegar kom ég frá New
York og Washington, og nú er
loksins lokið flugi mínu um
Bandaríkin á vegum MATS, þeg-
ar frá er tekinn „spölurinn“
heim til íslands um það er lýkur.
Innan Bandaríkjanna hefi ég
þá flogið samtals 7168 mílur, eða
14.470 km. að því er reiknings-
list mín tjáir mér. Enn er margt
ósagt af því, sem fyrir augu og
eyru bar á þessu furðulega ferða-
lagi, en það er fyrst núna, að ég
get setzt niður í ró og næði, til
þess að halda ferðapistlum þess-
um áfram um ferðalagið á veg-
um MATS, en þó er ekki hlaupið
að því, með því að hitinn hér suð
ur frá er óþolandi óvönum
manni, molla á nóttunni og ca.
32 stiga hiti í skugganum dag
hvern.
En nú ætla ég að venda mínu
kvæði í kross—hverfa a f t u r
norðvestur til Kaliforníu, nema
aftur staðar á Travis-flugvelli
hjá vinum mínum þar, en síð-
ast sagði ég frá undralandinu
norður í Washíngton-ríki.
Litið inn í „blóðbanka"
Travis-flugvöllur er í Norður-
Kaliforníu, í Sacramentodal.
Um það bil klukkustundar akst-
ur er til San Francisco, borgar-
innar fögru við Gullna hliðið.
/ Réttast væri, að ég segði nán-
ar frá flugvelli þessum, áður en
haldið er til Gullna hliðsins, því
að þar var sannarlega nóg að sjá,
jafnvel fyrir algeran leikmann
á sviði flugmála, eins og ég hlýt
að teljast. Þó ætla ég ekki að
gera það, nema að mjög litlu
leyti. Þar skoðaði ég ,blóðbanka‘
mikinn, sem sér um blóðsending-
ar til Kóreu, og er það í sjálfu
sér hið merkilegasta fyrirtæki.
Hin tæknilegu atriði leiði ég hjá
mér af eðlilegum ástæðum, get
þess aðeins, að frá því að blóðið
kemur til Travis-vallar og hefir
verið greint þar, og þar til það
kemur til vígvallanna í Kóreu,
líða aldrei fleiri en sjö dagar.
Þarf a u ð v i t a ð fullkomna að-
gæzlu til þessarrar starfsemi,
þar eð blóðflokkur, sem er líf-
gjafi eins manns, getur verið
banvænn öðrum, eins og al-
kunna er. Þá er þarna geysimik-
ill hermannaspítali, sem ég skoð-
aði lauslega í fylgd Bosshards
majórs, sem sýndi mér alla fyrir-
greiðslu þar og vinsemd. Spítali
þessi hefir það hlufverk að
greina meiðsli eða sjúkdóma
þeirra manna, er hlotið hafa
bráðabirgðaaðgerð austur frá, og
senda sjúklingana síðan áfram
þangað, sem þeir eiga að liggja
og hljóta fullan bata. Venjulega
hafa þeir ekki lenkri viðdvöl
þarna en 48 stundir eða svo.
Hermenn velja sjúkrahúsið
Þegar hermaður kemur þang-
að, er honum fyrst gefinn kost-
ur á að hafa tal af aðstandend-
um sínum í landssíma, en síðan
mega þeir sjálfir kjósa þann
spítala, er þeir vilja liggja á.
Yfirleitt virðist herstjórn Banda-
ríkjamanna láta sér ákaflega
annt um særða hermenn eða
sjúka og gera þeim lífið eins
bærilegt og mannlegur máttur
fær ráðið. Fékk ég að rabba við
hermenn að vild, og fékk ekki
annað séð, en að þeir yndu hlut-
skipti sínu eftir því sem við var
að búast, voru vongóðir og sátt-
ir við tilveruna. Hins er þó að
gæta, að þarna voru engir dauð-
veikir menn né mjög illa meidd-
ir, sem betur fór, en mannleg
eymd er alltaf jafnátakanleg og
erfitt að skilja til hlítar líðan
þeirra, sem svo er ástatt um, eða
viðhorf þeirra til lífsins og fram-
tíðarinnar. Engan mann heyrði
ég þó kvarta um það, sem orðið
var.
íslenzk stúlka á leið til Okinawa
Svo undarlega bar til þarna á
Travis-flugvelli, að einn liðs-
foringjanna, sem ég var kynntur
fyrir, tjáði mér, að kvöldið áður
hefði íslenzk stúlka farið þar um,
á leið til Okinawaeyjar á Kyrra-
hafi. Þetta þóttu mér allmerki-
leg tíðindi, ekki sízt er ég heyrði
að hún hefði verið úr Reykjavík.
Ég reyndi auðvitað strax að
hafa uppi á stúlku þessari, en
hún var farin til dvalar í ein-
hverri smáborg Kaliforníu og
ekki skilið eftir neitt heimilis-
fang, þar sem unnt væri að ná
til hennar. En hitt var mér sagt*
að stúlka þessi héti Ásta Hard-
ing, væri með sex ára barn sitt
á leið til Hardings liðþjálfa,
manns síns, sem hefði bækistöð
á Okinawa, eins og fyrr greinir.
Þá get ég upplýst, að þau hjón-
in, sem höfðu kynnzt á íslandi,
höfðu búið í Great Falls í Mon-
tana-ríki. En Ásta Harding er úr
Reykjavík, og ef til vill lesa að-
standendur hennar þessa grein,
og er mér þá ljúft að^segja, að
mér var tjáð, að henni liði prýði-
lega, svo og barni þeirra hjóna,
og yndi hag sínum hið bezta.
Horft á kjarnorkusprengingu
Heimurinn virðist ekki vera
svo ýkja-stór, hugsaði ég með
mér. ólíklegt þykir mér, að það
hafi komið fyrir áður, að tveir
íslendingar færu um Travis-flug
völl í Kaliforníu á sama sólar-
hring, og alveg fráleitt til Okin-
awa ,en hinn til Texas.
Ég skýt því hér inn í, að á
Travis-flugvelli horfði ég á
kjarnorkusprenginguna miklu í
Nevada í sjónvarpi, og var þetta
tilkomumikil e n óhugnanleg
sjón. Gerðist þetta kl. 9.30 um
morgun, eftir Kyrrahafstíma, og
munu milljónir manns hafa
horft á þetta og heyrt í sjón-
varpstækjum, því að þessu var
sjónvarpað um öll Bandaríkin,
og þótti það út af fyrir sig mikið
tæknilegt afrek.
Brúin yfir Gullna hliðið
Svo var lagt upp í ökuferð til
San Francisco, borgarinnar við
Gullna hliðið, og heimsóknin til
þeirrar borgar verður eitt þeirra
atvika, sem aldrei firnast úr
minni mér eftir þessa Ameríku-
ferð. Við ókum þangað í undur-
þýðum Cadillac-bíl, en það þarf
ekki nauðsynlega að tákna neina
sérstaka velmegun, svo útbreidd
sem sú dýra bílategund virðist
vera um öll Bandaríkin. En þeir
eru vandaðir, búnir öllum hugs-
anlegum þagindum, og sjálfur
þreyttist ég aldrei á því að láta
gluggana lokast eða opnast sjálf-
krafa með því að þrýsta á hnapp.
Við ókum inn til borgarinnar
yfir brúna á Gullna hliðinu.
stórkostlega fagurt mannvirki,
sem teygir sig yfir einn arm San
Francisco-flóa. Þetta er stærsta
hengibrú heims, en brúarhafið
milli stöpla er hvorki ipeira né
minna en 4200 fet, eða um 1200-
1300 metrar. Hún er 30 metra
breið, með sex akbrautum bif-
reiða, auk gangstíga fyrir fót-
gangandi fólk. Stærstu hafskip
sigla undir brúna, og er þetta
undursamleg sjón, sem ég á erf-
itt með að lýsa. Brúin er með
réttu talin eitt af furðuverkum
Bandaríkjanna og heimsins.
Fangelsiseyjan Alcatraz
Úti á dimmbláum flóanum ris
drungaleg klettaeyja, Alcatraz-
eyja. Þangað fýsir fæsta að
koma, því að þar eru geymdir
hættulegustu afbrotamenn
Bandaríkjanna, og þaðan er tal-
ið með öllu óklgift að flýja,
bæði sakir rammlegs útbúnaðar
og árvekni, og eins vegna straum
þungans, sem þarna beljar um
sundið. En eyjan virðist vera
þarna sem sífelld áminning um,
að glæpir borgi sig ekki, eins og
sagt er. Þarna dvaldi á sínum
tíma A1 Capone, frægastur af-
brotamanna Bandaríkjanna.
Við ókum fyrst til Golden
Gate Park, unaðslegs skemmti-
garðs, sem San Franciscobúar
réttilegu eru stoltir af. Hann er
geysistór, ótrúlega fagur, og þar
e r u ógrynni menningarverð-
mæta, auk blómahafsins og trjá-
gróðurs. Central Park í New
York verður nánast eins og
Hljómskálagarðurinn í saman-
burði við þenna gróðursæla stað.
Mér þótti merkilegt að sjá
„Gjóa“ í Golden Gate Park,
skútu Roalds Amundsens er
hann notaði til hinnar glæfra-
legu farar sinnár um norðvest-
urleiðina (frá Atlantshafi norður
fyrir Ameríku, um Beringssund
til Kyrrahafs, skömmu eftir alda
mótin). Þarna er þá skútan, prýði
lega vel við haldið, en minnis-
merki af Amundsen er þar
skammt frá og á það greypt ár-
tölin 1872-1928, en það ár fórst
hann í leit að hinum ítalska ó-
happamanni og uppskafningi,
Umberto N o b i 1 e. Amundsen
flaug í norðvesturátt frá Tromsö
í Noregi á frönskum flugbáti,
Latham að nafni, en hvarf og
spurðist aldrei til hans síðan.
„Gjóa“ er ef til vill glæsilegasta
minnismerkið um hetjuna A-
mundsen, þótt ekki hafi hún ver-
ið veglegur farkostur . . .
í Golden Gate Park eru mörg
stórmerkileg söfn, listasöfn og
vísinda. Ég skoðaði fiska-safn og
sædýra, sem heitir Steinharts
Aquarium. Hafði ég aldrei áður
séð neitt svipað þessu, enda þyk-
ir það afar merkilegt. Þarna eru
142 ker með ýmislegum sjávar-
dýrum, samtals yfir 8000.
„Thompson liðþjálfi"
Skemmtilegast þótti mér að
sjá fiskinn, sem kallaður var
„Sargeant T h o m p s o n,“ eða
Thomson liðþjálfi. Hvers vegna
fiskurinn bar þetta hjákátlega
nafn, veit ég ekki, en þetta stóð
á kerinu, sem hann var í, og
þær upplýsingar, að hann væri
elzti fiskur safnsins, 23 ára gam-
all, og hefði verið blindur í mörg
ár. Þarna synti hann þó hinn ró-
legasti, grár og forneskjulegur,
en mun hafa verið rauður á lit í
æsku. Hann er af þeirri tegund
er nefnist California Redfish,
eða á latínu „Pimelometopon
pulcher.“ Ég skrifaði þetta hjá
mér til gamans, ef ske kynni að
fiskifræðingar okkar hefðu gam-
an af eða bæru kennsl á Thomp-
son liðþjálfa.
Niðri við sendna strönd Kyrra
hafs stendur merkilegt hús á
klettum, er nefnist Cliff House
(Klettahús). Þar má kaupa hina
margvíslegustu minjagripi. Er
þetta talin stærsta verzlun sinn-
ar tegundar í heiminum og má
það vel vera. Þar er og frægt
matsöluhús, en öllu merkilegra
voru þá sæbarðir k 1 e 11 a r
skammt úti fyrir ströndinni, er
nefnast Selsker (Seal Rocks).
Þar lá aragrúi af risavöxnum
selum í sólinni, en glöggt mátti
heyra „g e 11 i ð“ í þeim eða
ýlfrið. Þeir aur auðvitað frið-
aðir, og þarna una þeir hag sín-
um hið bezta, er þungar öldur
hins mikla úthafs gnauða ei-
lífan sorgaróð sinn við sæbarin
Selsker . . .
í bátahöfninni
Enginn, sem kemur til San
Francisco, lætur undir höfuð
leggjast að skreppa niður á Fish-
ermen’s Wharf ,eða Fiskimanna-
bryggju. Þetta er alveg sérstæð-
ur og einstakur staður í sinni
röð. Þarna má sjá ógrynni
smárra vél- og seglskipa, að lang
mestu leyti mönnuð ítölum, og
þar heyrist það tungamál miklu
oftar en enska. Þarna er einkum
seldur humar og krabbi, lifandi
upp úr sjónum, og soðið eftir
pöntun í geysistórum pottum,
sem múrsteinar eru hlaðnir utan
um. Þar í kring eru margir fræg-
ir matsölustaðir, sem einkum
auglýsa fiskrétti, sumir heims-
frægir. Við snæddum hjá Joe di
Maggio, sem eitt sinn var fræg-
asti „baseball“-leikmaður Banda
ríkjanna. Hann var ættaður frá
San Francisco, og er hann settist
í helgan stein, vel efnum búinn,
hóf hann þarna mikinn atvinnu-
rekstur, er virðist standa með
miklum blóma. Maturinn hjá Joe
di Maggio var a. m. k. alveg ein-
staklega góður . . .
Slærsta Kínverjahverfi heims
Áður en ég lýk við þessa grein,
verður að greina frá Kínverja-
h v e r f i San Franciscoborgar.
Þarna búa að sögn fleiri Kín-
verjar en í nokkri borg utan
Kína sjálfs. Einkum er þetta á-
berandi kringum Grant Avenue.
Þar blasa við hin undarlegustu
hús, sem með „pagoda-lagi,“ og
eru næsta nýstárleg. Þarna
verzla þeir Gin Lung, Lip Hing
og Ming Toy, en ég verzlaði svo-
lítið hjá heiðursmanninum Bock
Lee Hong, keypti morgunskó á
konuna mína fýrir lítinn pening.
San Francisco er undurfögur
borg, stórmerkilegt fyrirbæri.
Borgin, sem rís á bröttum stöll-
um við dimmbláan flóann, er
undarlegt bland beggja, austurs
og vesturs, og þar er alltaf eitt-
hvað nýtt að sjá, sem ógerning-
ur er að gera skil í stuttri grein.
Thorolf Smith
— VÍSIR, 30. júní
Ferðasaga
Framhald af bls. 2
inu, bæði seglskip og gufuskip.
2. sept. kl. 8.30 f. h. komum
vér til Granton. Camoens var
lagt við flóvarpann (Wharf-key-
Bolverk), sem var svo hár, að
hér um bil 3 álnir voru frá
„lunningunni“ á hærra dekkinu
upp á brún á flóðvarpanum, áður
en farið var að afferma. Tvær
gufuvélar voru uppi á flóðvarp-
anum og voru hrossin höluð
upp með annari, en flutningur
okkar með hinni. Hrossin voru
þannig höluð upp, að maður
stóð á palli, sem stóð dálítið út
úr vélinni, og sneri sveif, enrvið
það færðist löng og sver járn-
stöng, er föst var við vélina, út
yfir skipið; neðan við enda
stangarinnar hékk stór kassi
mjög rammgjörður að sjá á
járnkeðju, en þegar kassinn var
kominn yfir opið á lestinni, sem
hrossin voru í var hann látinn
síga niður í lestina, opnaður á
annari hliðinni og hrossunum
hleypt þar inn og svo lokað; síð-
an var allt halað upp, og færð-
ist stöngin svo í sveig upp yfir
flóðvarpanrí og inn yfir háan
timburgarð, sem var meðfram
flóðvarpanum, og þar var kass-
inn látinn síga niður og hross-
unum hleypt út; en hvað svo var
gjört við þau sá ég ekki fyrir
timburgarði^um. Ein 3—4 hross
voru höluð upp í einu í kassan-
um á þennan hátt. útbúnaður-
inn á vélinni, sem halaði upp
flutninginn, var að öllu leyti
eins, að undanteknu því, að hann
var ekki halaður upp í kassa
heldur köðlum, og vélin fór ekki
lengra með hann en upp í flóð-
varpann.
Allur farangur okkar var
rannsakaður af tollþjónunum
undir eins og hann kom upp á
flóðvarpann. Ekki skoðuðu þeir
neitt nákvæmlega í hirzlur okk-
ar og meira að segja skoðuðu
þeir ekkert í sumar hirzlur, t. d.
stóra og ljóta kassa, sem mikil
fyrirhöfn var að ná upp; að vísu
hafa þeir (tollþjónarnir) ekki
fyrir því að ljúka upp hirzlum
manna, nema ef eigandinn vill
ekki gjöra það sjálfur, en viliji
þeir endilega skoða í hirzluna,
þá horfa þeir ekki í að brjóta
hana upp. Tollþjónarnir spurðu
ekki — eða leituðu ekki —
eftir öðrum vörutegundum en
tóbaki (öllum tegundum) og
vínföngum. Hjá einum fundu
þeir fáein lóð af tóbaki, — en
hvergi vín. Ekki vissi ég til að
tóbak væri tollað. —
—FRAMHALD
Business and Professional Cards
Dr. P. H.T. Thorlakson WINNIPEG CLINIC St. Mary’s and Vaughan, Wlnnipeg PHONE 92-6441 1 S. O. BJERRING Canadian Stamp Co. RUBBER & METAL STAMPS NOTARY & CORPORATE SEALS CELLULOID BUTTONS 324 Smith St. Winnipeg PHONE 92-4624

J. J. Swanson & Co. LIMITED 308 AVENUE BLDG. 'WINNIPEG Pasteignasalar. Leigja hús. Út- vega peningalán og eldsábyrgS, bifrei'SaábyrgíS o. s. frv. Phone 92-7538 v Phone 74-7855 ESTIMATES FREE J. M. INGIMUNDSON Ashphalt Roofs and Insulated Siding — Repairs Country Orders Attended To 622 Simcoe St. Winnipeg, Man.
SARGENT TAXI PHONE 20-4845 FOR QUICK, RELIABLE SERVICE
GIMLI FUNERAL HOME Sími 59 Sérfræöingar i öllu, scm aö útförum lytur BRUCB LAXDAL forstjóri Licensed Embalmer

DR. E. JOHNSON 304 Eveline Street SELKIRK, MAN. *■ Phones: Office 26 — Res. 230 Office Hours: 2:30 - 6:00 p.m.
Dr. A. V. JOHNSON DENTIST 506 SOMERSET BUILDING Telephone 92-7932 Home Telephone 42-3216

Thorvaldson Eggertson Bastin & Stringer Barristers and Solicitors 209 BANK OF NOVA SCOTIA BG. Portage og Garry St. PHONE 92-8291
Dr. ROBERT BLACK SérfræÖingur 1 augna, eyrna, nef og hálssjúkdómum. 401 MEDICAL ARTS BLDG. Graham and Kennedy St. Skrifstofusími 92-3851 Heimasimi 40-3794

i
CANADIAN FISH PRODUCERS LTD. J. H. PAGE, Managing Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish 311 CHAMBERS STREET Office: 74-7451 Res.: 72-3917 ComforÉex the new sensation for the modern girl and woman. Call Lilly Matthews. 310 Power Bldg., Ph. 927 880 or evenings. 38 711.

Office Phone Res. Phone 92-4762 72-6115 Dr. L. A. Sigurdson 528 MEDICAL ARTS BUILDING Office Hours: 4 p.m.—6 p.m. and by appointment.
Gundry Pymore Ltd. British Quality Fish Netting 58 VICTORIA ST. WINNIPEG PHONE 92-8211 Manager T. R. THORVALDSON Your patronage will be appreclateð
A. S. BARDAL LTD. FUNERAL HOME 843 Sherbrook St. Selur líkkistur og annast um út- farir. Allur útbúnaCur sá bezti. StofnaS 1894 Sími 74-7474
Minnist BETEL í erfðaskrám yðar.
Phone 74-5257 700 Notre Dame Ave. Opposite Matemity Pavillon General Hospital Nell's Flower Shop Wedding Bouquets, Cut Flowers, Funeral Designs, Corsages, Bedding Plants Nell Johnson Res. Phone 74-6753
PHONE 92-7025 H. J. H. Palmason, C.A. Chartered Accountant 505 Confederation Life Building WINNIPEG MANITOBA

Office 93-3587 Res. 40-5904 THORARINSON & APPLEBY BARRISTERS and SOLICITORS 4th Floor — Crown Trust Building 364 Main St. WINNIPEG CANADA
Parker, Parker and Kristjansson Barrislers - Solicitors Ben C. Parker, Q.C. B. Stuart Parker, A. F. Kristjansson 500 Canadian Bank of Commerce Chambers Winnipeg, Man. Phone 92-3561

SELKIRK METAl PRODUCTS Reykháfar, öruggasta eldsvörn, og ávalt hereinir. Hitaeiningar- rör, ný uppfynding. Sparar eldi- viö, heldur hita frá aö rjúka út með reykum.—SkrifíÖ, simiö til KELLY SVEINSSON 625 Wall Street Winnipeg Just North of Portage Ave. Slmar: 3-3744 — 3-4431
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir. Keystone Fisheries Limited Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH 404 SCOTT Blk. Síml 92-5227

J. WILFRID SWANSON & CO. Insurance in all its branches. Real Estate - Mortgages - Rentals 210 POWER BUILDING Telephone 937 181 Res. 403 480 LET US SERVE YOU
BULLMORE FUNERAL HOME Dauphin, Manitoba Eigandi ARNI EGGERTSON, Jr.

Creators of Distinctive Printing Columbia Press Ltd. 695 Sargení Ave„ Winnipeg PHONE 74-3411 Kaupið Lögberg