Lögberg - 01.05.1958, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 1. MAI 1958
Banatilræðið við Hitler árið 1944
Frásögn JOHANS DIETRICH, þess eina sem enn er á lífl
af samsærismönnunum.
Sá eini af þýzku herforingj-
unum, sem sumarið 1944 efndu
til leynisamsæris gegn Hitler
og ætluðu að ráða hann af
dögum til þess að binda endi á
styrjöldina, býr nú í Suður-
Afríku. Það er Johann Diet-
rich fyrrverandi oberst-
lautinant, sem ásamt von
Stauffenberg general kom
tímasprengju inn í fundarsal
þar semHitler var ásamt ýms-
um háttsettum foringjum. —
Fjórir fórust í sprengingunni,
en Hitler slapp með sundur-
tætta buxnaskálm og minni-
háttar flumbrur. En eftirköst
þessa samsæris urðu þau, að
mörg þúsund manns voru af
lífi teknir án dóms og laga.
Johann Dietrich var sá eini
af samsærismönnunum sem
slapp og komst undan til
Sviss, og dvelur hann nú í
Suður-Afríku og mun aldrei
eiga afturkvæmt til Þýzka-
lands, — álítur, að enn muni
Hitler eiga þar vini, sem
hugsi sér þegjandi þörfina, ef
hann léti sjá sig þar.
SVITADROPARNIR perluðu
á enni mér, þegar við von
Staufenberg general gengum
yfir brúna í garðinum upp að
fjallaskálanum. Tveir nazist-
ar stóðu á verði með mundað-
ar byssur sínar.
Staufenberg bar þykka
skjalamöppu í vinstri hönd.
Mappan var full af áríðandi
skjölum, sem við áttum að
koma með til Foringjans. Það
voru miklar líkur til þess að
verðirnir myndu opna möpp-
una til að ganga úr skugga
um skilríki okkar og þá mynd-
um við áreiðanlega verða
skotnir á staðnum.
1 möppunni var nefnilega
nægilega mikið af sprengiefni
til þess að jafna hér allt við
jörðu, og sá var einmitt til-
gangur okkar: að stytta Hitler
aldur til þess með því að binda
enda á styrjöldina og koma í
veg fyrir að allt Þýzkaland
væri lagt í rústir.
Þann 20. júlí 1944 var hlýtt
í veðri í Austur-Prússlandi —
samt sem áður skalf ég eins og
hrísla. Álíka tilfinning fer
líklega um menn, sem setjast
í rafmagnsstólinn, hugsaði ég.
Verðirnir skelltu saman hæl
um, en Stauffenberg lyfti
hægri hendinni og gerði naz-
istakveðju. Ég heilsaði með
sama hætti, og vætti þurrar
varirnar með tungunni. í fjar-
lægð heyrðist í loftvarna-
flautu, sem gaf til kynna
fyrstu loftárás þessa dags.
— Foringinn bíður yðar,
sagði annar varðmannanna. —
Hann er ekki í loftvarnabyrg-
inu, heldur inni í skálanum-
Þar með snerist varðmaður-
inn á hæli, drap á dyr og gekk
inn.
—General von Stauffenberg
greifi og oberstlautinant
Dietrich, herra Foringi! hróp-
aði hann og rödd inni fyrir
svaraði einhverju á móti.
Varðmaðurinn vék til hliðar
og Stauffenberg gekk inn og
ég á eftir honum.
Umhverfis stórt og þung-
lamalegt borð sátu ellefu
menn, en meðal þeirra voru
hvorki Göring eða Himler.
Það hafði verið ætlun okkar
að kála öllum þessum þrem
höfuðpaurum saman.
Wilhelm Keitel reis upp og
brosti þegar Stauffenberg
heilsaði. — Þetta, sagði hann
og sneri sér til Hitlers, sem
sat fölur og þreytulegur við
enda borðsins, — þetta er
general von Stauffenberg
greifi, herra Foringi, og per-
sónulegur fulltrúi hans, oberst
lautinant Dietrich. Gjörið svo
vel og fáið yður sæti, herrar
mínir.
Ég hugsaði með sjálfum
mér, hve langan tíma það
myndi taka að grípa til skamm
byssu minnar — ef óveðrið
skylli á, og margt fleira flaug
í gegnum huga mér þetta ör-
lagaþrungna augnablik. —
Stauffenberg lagði skjala-
möppuna frá sér við einn af
borðfótunum, einmitt þann
sem næstur var Hitler.
Sekúndurnar liðu ein af ann-
arri. Ég skotraði augunum á
armbandsúrið mitt: Nákvæm-
lega 12.31 — og tímasprengjan
átti að springa klukkan 12.33.
Tvær mínútur eftir! Nú hlaut
Werner von Haften oberst-
lautinant að koma inn þá og
þegar með skilaboð um áríð-
andi símahringingu til Stauf-
fenberg. Sem aðstoðarmaður
hans og lífvörður mundi ég
eins og af sjálfu sér fylgja
honum eftir út. Þetta átti að
gefa okkur nákvæmlega mín-
útu til umráða, svo að við
hefðum möguleika á því að
bjarga okkur.
Adolf Hausinger reis á fæt-
ur og byrjaði að skýra frá
horfunum á austurvígstövun-
um. Sekúndurnar liðu ....
dauðinn nálgaðist . . . . Ég
heyrði rödd úti fyrir, og liðs-
foringi drap á dyr. Mér fannst
líða heil eilífð þar Hausinger
kallaði loks: — Já, kom inn!
Liðsforinginn stakk höfðinu
í gættina: — Sími til general
von Stauffenberg! Mjög áríð-
andi! hrópaði hann.
Stauffenberg reis á fætur,
og ég einnig. — Þetta hlýtur
að vera mjög mikilvægt, sagði
hann afsakandi. — Ég hafði
gefið fyrirmæli um að enginn
mætti hringja, nema í hinu
mesta neyðartilfelli. Ég skal
vera mjög fljótur! Þar með
gekk hann út, og ég fylgdi fast
á hæla honum. Sekúndurnar
liðu enn. Svitinn rann um mig
allan, og ég hugsaði: Eftir
fjörutíu sekúndur eru allir
þarna inni steindauðir —
Hitler einnig. Áætlun okkar
mundi brátt bera árangur. Að
viku liðinni myndi stríðinu
verða lokið . . .
Við gengum inn í sprengju-
heldan símaklefa, þegar allt
sprakk í loft upp að baki okk-
ar og við féllum á gólfið.
Munnur minn fylltist af
sandi, og það blæddi úr hon-
um, og mér fannst sem augun
ætluðu að þrýstast út úr höfði
mínu. En ég gat þó hreyft
höfuðið og séð hvernig Stauf-
fenberg hafði reitt af. Hann
var að rísa upp á olnbogann.
Styrjöldinni er lokið, Dietrich,
Hitler er dauður! sagði hann
og spýtti út úr sér sandi.
Hver og einn einasti af sjö
hundruð and-nazistum í neð-
anjarðarhreyfingunni — var
reiðubúinn til þess að fórna
lífi sínu til þess að freista þess,
að ráða Hitler af dögum. Þrjár
fyrri tilraunir höfðu mis-
heppnast. Meira en þúsunc
manns höfðu hlotið fyrir það
misþyrmingar og dauða, og
fjölskyldur þeirra sendar í
fangabúðir.
Stauffenberg var foringi
okkar. Hann gekk í samsæris-
flokkinn, þegar Hitler ákvað
að Þýzkaland skyldi berjast
til síðasta blóðdropa. — Hitler
staðhæfði einfaldlega, að allir
Þjóðvérjar yrðu að láta lífið,
því að ef við töpuðum stríð-
inu ættum við ekki skilið að
lifa.
Það voru 56 af okkur við-
staddir í húsi einu í Austur-
Berlín, sem orðið hafði fyrir
loftárás, daginn þann, sem
áætlunin var fullgerð. Ég vil
sjálfur ráða af dögum þá
Hitler, Himler og Göring,
sagði Stauffenberg. — En ég
þarf tvo sjálfboðaliða, sem eru
reiðubúnir að fórna lífi sínu
fyrir föðurlandið.
Stauffenberg leit á alla við-
stadda. Allir réttu upp hægri
hönd.
Þessu átti ég von á af ykkur,
sagði Stauffenberg. Þess vegna
hef ég tekið með mér þessi
spil. Ég legg spilin á borðið
og læt myndirnar snúa niður.
Þið komið hingað og snúið
einu spilinu við hver. Þeir
tveir, sem fyrstir fá ás, koma
með mér til aðalstöðva Hitlers.
Sá fyrsti ,sem sneri upp ás,
var von Werner Haften. Ég
var fimmtándi í röðinni við
borðið- Ég tók eitt spil: Spaða
ás. Mér rann kalt vatn milli
skinns og hörunds.
— Er yður kalt, Dietrich,
spurði Stauffenberg brosandi.
— Nei, hershöfðingi, en ég
er dálítið óttasleginn, svaraði
ég og brosti á móti.
— Við erum allir saman
dálítið hræddir, sagði Stauf-
fenberg. — En með öðrum
orðum, það eru Haften og
Dietrich, sem valið hefir fall-
ið á. Annar ykkar verður nú
að gerast persónulegur full-
trúi minn og lífvörður og
koma með mér þangað sem
Hitler og hinir eru saman-
komnir. Dragið spil!
Ég tók eitt. Það var rauð
nía. Haften lagði spil við hlið-
ina á mínu. Það var spaða
þristur. Með því að draga
hærra spilið, hafði ég undir-
skrifað minn eiginn dauða-
dóm. En ég var ekki hikandi
andartak. Ég hataði Hitler
jafn einlæglega og hinir.
Stauffenberg gerði áætlun-
ina í höfuðdráttum. Þegar
Hitler hefði verið ráðinn af
dögum, yrðum við að hafa
herinn á okkar valdi, og semja
frið á þeim grundvelli að
bjarga mætti Þýzkalandi frá
tortímingu. Við höfðum marga
góða leiðtoga með í ráðum:
Von Stauffenberg greifa,
Ludwig Beck yfirherforingja,
Carl Goerdal fyrrum yfirhers-
höfðingja, Kurt von Hammer-
stein fyrrverandi borgarstjóra
í Leipzig, Erwin von Witzleben
hershöfðingja, Hans Osler
yfirforingja, Eduard Wagner
hershöfðingja og Friedrich
Olbricht hershöfðingja, og
loks gekk í lið með okkur
sjálfur átrúnaðarguð hersins,
Eræin Rommel hershöfðingi.
Auk þessara helztu forystu-
manna voru yfir hundrað hátt
settir herforingjar, sem ein-
ungis áttu sér eitt takmark
sumarið 1944: að ráða Hitler af
dögum.
En auk aðalforingjanna viss
um við ekki nöfnin á hinum.
Gestapo sá fyrir því, að við
þorðum ekki að treysta nein-
úm- Við þekktum dæmi þess,
að strax og nafn einhvers
spurðist út á meðal hreyfing-
arinnar, var viðkomandi óðara
handtekinn, skotinn eða
hengdur.
Hreyfingin, sem vann að því
að koma Hitler fyrir kattarnef,
hlaut nafnið Valkyrjan, og
leiðtogar hennar komust í
samband við brezku ríkis-
stjórnina í gegnum Svíþjóð,
og skýrðu henni frá, að ráða-
gerðir væru uppi um það að
ráða Hitler af dögum og
mynda nýja ríkisstjórn. Svar-
ið, sem við fengum í hinni
leynilegu útvarpsstöð okkar,
var á þá leið, að við yrðum
fyrst af öllu að losa okkur við
þáverandi stjórn Þýzkalands
og taka síðan upp samband við
London og Washington.
— Áætlunin er í stuttu máli
þessi, sagði Stauffenberg: —
Strax og við erum öruggir um
það, að Hitler sé dauður, verð-
um við að senda skeyti til
Witzleben, sem bíður í Vestur
Berlín. Hann tekur þá þegar í
sínar hendur yfirstjórn hinna
sameiginlegu land-, sjó og loft-
herja.Varaliðssveitirnar undir
stjórn Erich Hoeppner munu
sjá um að halda uppi ró og
reglu í Þýzkalandi. Varðsveit-
ir Berlínar undir forustu
Fritz Fromm munu umkringja
hermálaráðuneytið og hafa
umsjón með því þar til her-
sveitir Hoeppners koma. Einn
maður í Berlín er okkur hættu
legur en það er Kortzfleisch
setuliðsforingi staðarins, — en
hann verður handtekinn um
leið og Witzleben gefur merki.
Við getum gizkað á að um tíu
þúsund manns í varaliðinu séu
á okkar bandi, sagði Stauffen-
berg að lokum.
Stauffenberg sýnir mér inni
hald möppunnar. Það er típia-
sprengja gerð í brezkri verk-
smiðju, sem smyglað hafði
verið yfir Svíþjóð til nota fyr-
ir samsærishreyfinguna. Það
er ekkert gangverk eða ann-
að, sem gefur frá sér hljóð í
þessari tímasprengju. En við
lokið á henni er komið fyrir
hnappi. Þegar honum er snúið
hálfhring til hægri eða vinstri
opnar hann fyrir lítið sýru-
hylki. Sýrur þessar éta sig
skjótt gegnum stál og annað
efni. Milli þessa litla sýru-
hylkis og sprengjuefnisins er
komið fyrir þunnri stálplötu,
og undir henni er vír, strengd-
ur í sterka fjöður, en þegar
fjöðrin sleppur af kviknar í
sprengjunni. Þetta gerist með
þeim hætti, að sýran úr hylk-
inu étur sig gegnum stálplöt-
una, eyðir sundur vírnum og
þar með smellur fjöðrin af.
Það níðastnefnda tekur aðeins
fjórtán sekúndur.
Við vitum nákvæmlega hve
langan tíma það tekur, frá því
við skrúfum hnappinn í hálf-
hring, og þar til sprengingin
verður. Það er ákveðið, að
ekkert skuli gert, nema
Himler og Göring séu einnig
viðlátnir.
Tveimur dögum síðar fáum
við skilaboð um að Mussolini
ætli að hitta þá Hitler, Göring
og Himler í aðalstöðvunum í
nánd við Restenburg í Austur
Prússlandi þann 20- júlí.
Við álitum að mótsstaður-
inn hlyti að verða í tveimur
af hinum sprengjuheldu loft-
varnabyrgjum, og þá mundi
enginn þar inni geta komizt
lífs af.
Fyrstu vonbrigði okkar
urðu þau, að Mussolini skyldi
ekki koma til fundarins. En
þar við bættist að hvorki
Göring né Himler létu held-
ur sjá sig — og tíminn leið.
En úr því, sem komið var átt-
um við ekki annars völ, en að
láta til skarar skríða. Annað
eins teækifæri til þess að ráða
Hitler af dögum myndum við
tæplega fá öðru sinni. Þar að
auki var okkur ljóst, að
Stauffenberg og fleiri af leið-
togunum lágu undir grun hjá
þeim æðstu.
Þegar við Stauffenberg
höfðum brölt á fætur eftir
sprenginguna, greip greifinn í
handlegg mér, spýtti út úr
sér blóði og sandi, og sagði: —
Þér verðið hér og lítið eftir.
Ég ætla að fara og tilkynna
að banatilræðið hafi tekizt!
Hann flýtti sér út að bílnum
til þess að gefa leynimerkið,
sem setja átti allt í gang til
undirbúnings því að við tækj-
um völdin í Þýzkalandi. Fjalla
skálinn var einungis úr timbri
og múrsteini. Ég hikaði andar-
tak. Ef einhver sæi mig hér á
þessari stundu, myndi óðara
skiljast samhengið milli
sprengingarinnar og komu