Austri - 22.01.1893, Síða 1

ÚILENDAR FRETWR.
Spíinn. t>ar hefir sí&;m
1890 setið ab völduin rábaneytið
Canovas del Castillo, sem
var af apturlialdsfiokkí þjóðar
sÍKiuir, og hetir þaö reynt aökonia
iótum undir liínn bágboma íjar-
hag landsins með liáum innflutn-
ingstolli á ýinsum vörum, svo
sein á ealtflski o. fl., en lánast
Jiaö illa. Ráðaneytið œtlaði líka,
að útrvmsi ýmsum ósiðum og
prettum, er tíðkuðust meðal em-
Viættismanna og fekka þeim,
einkum i höfuðborginni Madrid,
j)ar sern <ið voru á 4. bundrað
íebriembættisuienn með 1,115,000
franka í árleg laun. En ráða-
iioytið haíbi lengi ekki þrek til
[)e.ss, að reka bæjarfögetann,
Ilosch, í'rá völdum, sem var vel
að geði lakara lduta borgar-
mamia, og í hvers. skjóli þessir
óþörfu embættismenn liöfuðborg-
arinnar héldu embættum og iiiti-
uin hán launum síimm.
En ioks urðu kærurnar yfir
óstjórninni í bænum of hámælt-
ar og JBosch varð að víkja, en í
hans stað kom Marqvis de
Cubas, sem er inesti dugnaðar-
maður og hefir tekíð fast í taum-
íiiia og vikið um helming af em-
bættismömium bæjarins frá em-
bætturn, neytt bakarana til að
selja brauðið ódýrar, neitað að
verja 80,000 franka til Columbus-
hátiðar borgariiinar og sparað á
ýmsan hátt fé og flett ofan af
svikurunum, svo ýmsum af ráð-
gjöfunum, er voru fornvinir þeirra,
jiykir de Cubas ganga oflangt i
vandlætingaseminni og sparnaðí,
en sutnum ekki, og liafa út úr
þessu o. fl. orðið svo harð-
ar deilur í ráðaneytiuu að ráð-
gjaiarnir sögðu af sér embættum
fyrir þá sök að meiri hluti ráða-
neytisins vildi hlífa Bosch og
eksj láta liöfða inál á móti hon-
uin fyrir embættisfærzlu hans.
kni {>á tók þjóðþingið i taumana
og kiafðist þessa af ráðaneytiuu,
sem lagði niður völdin. er það
varð í minni hluta. Sá heitir
Sagasta, ermyudaði hiðnýjaráða-
neyti og er úr frjálslynda flokkn-
um og var ráðgjafi á „ndan
Canovas del Castillo, og hugsa
menn gott til stjórnar hans, enda
Rtyðst liann við sterkan meiri
hluta þjóðþingsins.
í skjalasafni hinnar spamskti
hertogaættar, Alba, hafa fmd-
izt mörg mjog merkileg skjöl og
eigin-handarrit Columliusar, er
gefa ýmsar írerkilegar upplýs-
ingar um Columbus, ætt hans og
þá tíð.
Austurríki. I Ungarn liafa
bæði í rábaneytinu og á þinginu
verið harðar deilur í vetur útaf
ýmsmn kirkjumálum, og einktim
innfærslu borgaralegs hjóna-
bandfi, sem ineiri hluti ráðaneyt-
isins vildi ekki leiða i lög, og
var heldur ekki að skapi kon-
ungs fyrst framan af. En þjöð-
[n’ngib sötti málið svo fast, að
ráðaneytið Slmpary varð að segja
af sér, og konungur lét sér það þá
vel líka að fá þeim vöidin í hend-
ur, er fylgdu fram vilja þjóð-
þingsins í þvi máli og lieitir hinn
núverandi ráðaneytisforseti á Ung-
verjalandi dr. W ekerle.
f>ab hefir heldur ekki verið
í vetur nærri því gott samkomu-
lag í Austurríki sjálfu meðal
þ>jóðverja og Bæheims-manna á
þingi. j>ykir j>jóbverjum að rába-
neytisforsotinn, Taaffe greifi, sé
Bæheíinsmönnuin allt of eptír-
i látur, en Bæheimsmenn eru þó
hvergi nærri ánægðir við hann.
Bafa þessir þjóðflokkar lent i
hörðustu rimmum á þjóðþinginu,
svo legið hefir við áílogum og
forseti ekki rábið við neitt fyrir
gauragangi þingflokkanna og ekki
séð annað ráð, en slíta fundi, þá
ekkert heyrðist til klukku hans^
þó hann hringdi sem ákafast.
Kalla f>jóðverjar það „landráb0
ab veita Bæheimsmönnum sjálf-
stjórn og segjast heldur vilja falla
hver um annan þveran, en það
gangi fram, en ineð þessu álíta
Bæheimsmenn þeim sýndan himi
mesta ójöfnuð og þjóðeriii sitt
fótum troðið.
í Austurríki er, eins og á
Frakklandi og Spáni, komin upp
stórkostleg svik og ijárdráttur
meðal æðstu embættismanna, svo
mörgum milliönum skiptir, þvi
þetta hefir átt sér stað í mörg
ár, og iná þó fjárhagur rikisins
sannarlega ekki við því.
|>að mál var undir rannsókn
er seinast fróttist. Eru margir hátt- !
standandi embættismenn af liin-
um göfugustu ættum þegar orðnir
uppvísir að sökum, og jafnvel
sumir ráðgjafarnír mjög grunaðir
urn að hafa verið í vitorði með
bófunum, og máske fengið sinn
skerf af ránsfénu.
Er þetta allt vatn á inyllu
„sósíalista*, er segja að þessi
voðalega sjiilling æðstu manna
ríkjanna sé dæmi degi Ijósara um
það, hve gjörspilltir hinir nú-
varandi stjórnendur og höíðingja-
lýður sé orðinn, og því dugi
ekkert kák við það stjórnarfyr- ,
irkomulag sem nú sé, heldur
verði að gjörsteypa því og
sprengja það í lopt upp, og
byggja svo upp annað og betra
á alyeg nýjum grundvelli
Ellglamí. Blöðin i Ame-
ríku hafa flutt almenningi ágrip
af þeirri stjórnarbót, er þau segja
að Gladstone ætli að veita írum.
En það er eigi gott uin þab að
segja, hvort [ etta er satt eba
logið. En Gladstone kvað hafa
brúkað það bragð áður, uð láta
ameríksk blöð færa fyrst fregnir
af væntanlegum merkilegum
stjórnarfrumvörpum til þess að
komast eptir,hveruig mennmundu
taka þannig löguðum nýmælum,
fcem haun svo lýsir ósönn, ef
liann þarf á að lialda; og það
verður hann víst nú til bragðs
að taka, ef hann á ekki að missa
fylgi íra á þingi, þvi þeim þykir
mikið á vanta að það stjórnar-
fyrirkomulag, er birzt hefir í
blcðunum vestan hafs, fullnægi
sjálfstjórnarkröfum þeirra, enda
er svo mælt að frumvarp Glad-
stones veiti írum ekki meirasjálfs-
forrajði en svo, að jafnvel Salis-
bury lávarður og liaus meim geti
að því gengiö; enda er það eigi
i fyrsta sinni að Gladstone lofar
írum meiru, en hann sér fært
að efna, er liann hefir náð i
stjórntaumana og sú ábyr»b
hvílir á lionum, er valdinu fylgir,
er tíl framkvæmdanna kemur.
En Gladstone hefir gjört
annab fyrir írlendinga, er þeim
líkar mætavel. Hann liefir nefni-
lega skipað nýjan dömstól
á Irlandi, er dauna skal milli
laqdsdrottna og þeirra leiguliða,
er þeir ráku burtu fyrir það að
þeir giildu ekki eptir ábýli sín-
Nú hafa landsdrottnar byggt öðr-
um áreiðanlegri mönmrn jarð-
irnar, sem standa í góbum skil-
um við þá, og vilja þeir mega
vera sjálfráöir að liakla beim
sem leiguliðnm framvegis, og allra
sízt veiða skyldaðir til þess ab
hleypa hinum skuldseígu leigu-
liðum inn á jarðir sinar aptur
og- veiba máske ab borga þeim
skaðabætur þar á ofan fyrir út-
buiðinn af jöiðunum. En það
þykja allar likur til ab sá verbi
endirinn, þvi uð dómurinn þykir
skipaður mjög í vil liinum þver-
brotnu og refjasömu landsetum,
er út hafa verið bornir.
önglendíngur nokkur, að
nafni Bent, liefir ferðast nýlega
meb konu siuni um Mascliona-
landið í Suðurafríku, eigi all-
langt norður af Kaplandinu, og
fundið þar rústir af merkilegum
viggirðingum og veguin, er sanna
það, að þar hetír í fornöld byggt
þjóð á all-háu menntunar- og fram-
farastigi og þeirri þjóð langt
um fremri, er nú býr í landinu.
Hefir þessi fornþjóð fengizt mik-
ið við námugröpt, enda heldur
Mr. Bent landið mjög aubugt
af gulli og fleiri málmum og tel-
ur eigi ölíklegt að þar hafi verið
hið fræga gulland fornaldarinnar
„Ófir“ , og máske„gullnámur Salo-
mons kouungs4'?
í borginni Montreal i
Canada hefir nýlega verið haldinn
abnennur fundur um það, hvaða
stjörnarfyrirkomulag mundi mest
ab óskuin Canadamanna eptír-
leiðis, og kusu 1614, að Canada
myndaði sjálfetætt ríki, 892 að
landið gengi í samband með
Bandaríkjunum og 364 að sam-
bandinu við England væri haldið
áfram.
f>að hneyxli varð nýlega í
Lunbúnaborg, að mær ein 18
vetra. er var af hinum beztu
ættum. liafði svikið út ýmislegt
skart uppá margar þúsundir
króna í hinum fínustu verzlunar-
búbum í Westend í London
og veðsett þær. Faðir mærínnar
var hershöíðingi. Haíði verið í
Persiu og hlaupízt þaðan á
brott með eina undur-fríða prin-