Austri - 12.10.1893, Blaðsíða 2

Nk: 27
A II S T- R I
\
106
t
Ýms liæönis- og kýmnis-
kvæði eru i bokinni, svo sem
„Gipting", „þorskljóð“, „Lof-
kvæði til lieimskunnar “, o. s. frv.,
einkar skemmtileg lestrar.
eru enn mörg af kvæð-
unum náttúru lýsandi, svo sem
hin fögru kvæöi,. Af Yatnsskarði“
og „Við Yalagilsá“ í kvæöa-
cyclus-inum „Norður fjöll“,
„Gullfoss“, að ógleymdu hinu
hrikafagra og „dæmoniska“
kvæði „Oveður“, sem með ein-
liverjum voðaliryllingi gagntek-
ur mann, shr. niðurlagserindið:
„Pjörugt geiigur nú i lienni Nábeina-
vík“.
Almenna viðurkenningu hafa
fengið, og kunn um land allt
eru kvæðin „ Skarphéðinn i brenn-
unni“ og „Brúin“, enda eru þau
ein hin fegurstu af kvæðum
skáldsins.
Síðast i bokinni eru nokk-
ur þýdd kvæði, en þeirra getnr
minna.
Með útgáfu þessara Ijóð-
mæla hefir Hannes Hafstein helg-
að sér sess meðal þjóðskálda
vorra.
Yfir höfuð finnst mér ein-
kenna skáldskap Hannesar: frum-
leg og ljös lmgsun, kraptmikil
og glæsileg orð, lipur kveðandi,
smekklegir og viðeigandi brag-
arhættir, með hrynjandi hljóð-
falli og hreim, sem menn áður
hafa átt htt að venjast hér á
landi, og virðist liöfundurinn þar
hafa fylgt dæmi Drachmanns, og
annara erlendra skálda.
Bókin er vel úr garði gjör
að prvntun og pappír, er gjörir
hana enn eigulegri, og tel eg
þvi alls vegna vist, að bókinni
verði vel fagnað, og hún al-
mennt keypt.
Að lyktum vil eg geta
þess, að á aldri kvæðanna má
sjá, að mestur hluti þeirra er
ortur á stúdenta-árum skálds-
ins, og að hann hefir ort til-
tölulega litið siðan liann komst
í embættisstöðuna, og hefir hið
sama átt sér stað um sum önn-
ur skáld vor. Auðviíað geta
embættisannir átt hér mikinn
lilut aö máli, en mér finnst þó
eigi saka, að uppörfa og hvetja
skáldið með lians eigin orðum:
„Hvar dvelst þér ? Syng þú! Mikið
eptir ev,
()g enn þá vér Itins besta frá þér
vonum“. I
Ritað 25/0.—93.
Seh.
IJTiiEHI)A R FRÉTT1R.
—o—
1 lírasilíu varð uppreist með pví
móti seint í sumar, að sjóliðið gjörði
uppreist gegn lándstjórnimii og land-
liernum, sem að mestu leyti fylgdi
landstjórninni. þegar síðast frcttist
lá meginhluti herskipaflota Brasiliu-
manna fyrir utan liöfuðborgina, Rio
Janeiro, og skaut á hana sprengi-
kúlum. Hafði svo gengið i nokkra
daga, og orðið bæði mikill mannskaði
og ákaflegt fjfrrtjón að.
það virðist svo sem Brasiliumenn
hafi eigi hreppt mikla gæfu við að
rtjka Pétur keisara III. frá völdum
pví á meðan hann sat að ríkjum, pá
mátti heita að allt gengi friðsamlega
til í landinu og pví miðaði smámsam-
an áfram. En síðan pegnar Péturs
keisara ráku hann úr landi, liefir ver-
ið mjog ókyrrt í landinu og • aldrei
mátt lieita par góður friður, en nú
tekur pö skarið af, er landsmenn ber-
ast á banaspjótum um mestan hluta
landsins og lierinn er svo tviskiptur,
að fóstbræður berjast og vinna hvor
öðrum og höfuðborg föðurlandsins allt
pað illa, er peir mega við koma.
Riiidaríkin í Norfturamcriku.
Auk sýningarfrettanna frá Ohicago,
er ver munum síðar flytja lesendum
Austra, eru paðan mest tíðindi, að
pjóðpingíð féllst með miklum atkvæða-
mun á að fella úr gildi hin svokölluðu
silfurlög, sem hafa valdið pv>, að gull-
ið hefir streymt út úr landinu, svo
ekki hefir oroið par eptir heima nema
mestmegnis seðlar og silfur, og pað
fallið í verði nær til hehninga. Silfur-
lögin liafa og vevið kennd við Sher-
mann hershöfðingja, er kom peim á
á pinginu fyrir 3 árum. En er síðast
fréttist, pá hafði einmitt Shermann
sjálfur talað fyrir pví í ráðinu (senat-
inu) að afnema pilfurlögin. Var pví
talið vist, að ráðið rnundi verða pjóð-
pinginu samtaka í pvi efni. Enda er
pað álit hagfræðinganna, að silfurlög
pessi rfg svo toUverndnnarVógin, er
kennd eru við McKinlev, seu aðal-
orsakirnar til peirra voðalegu fjár-
vandræða, er nú eiga ser stað í Banda-
ríkjuuunp — en blöðin telja banka-
hrunin nú um 1000, og að um 13
millíónir manna muni ganga atvinnu-
lausir og fjöldi af peim hafa ekkert
fyrir sig að leggja.
Og pað er ekki einungis silfrið
sem fellur nú í verði par vestra, held-
ur lika mörg önnur vara, eigi sízt
liveiti, sem landar vorir verzla mest
með.
Bankahrunið hafði náð norður í
Manitoba, par sem aðálbankinn bafði
lokað, að minnsta kosti mn stundarsak-
ir, og er oss svo sagt, að í honum
haii hinir efnaðri Islendingar geymt
sparifé sitt, par á meðal Baldvin
Baldvinsson.
Auk pessa eru helztu fréttir pað-
an að vestan skógarbrunar og voða-
legustu fellibyljir í ýmsum höruðum
landsins, sem sópað hafa á fám mín-
útum burtu heilum porpum og deytt
fjölda manns og ollað gifurlegu fjár-
tjóni.
Eptir pað að Cleveland forseti
liafði fengið pví framgengt á pjóðping-
inu að fella silfurlögin úr gihli, pá
fór liann heiin á búgarð sinn til pess
að hvíla sig. En sumir segja, að hann
sö veikur af krabbameini í munninum,
en aðrir bera pað til baka, og er eigi
hægt að segja her um, hvað satt er,
pví læknir Clevelands vill eigi verða
við forvitnisspurningum blaðamanna.
Svíar hóldu. snemma i september-
mánuði í Uppsölum priggja daga stór-
hátíð í minningu pess, að par hafði
pá, fyrir 300 áruin síðan, verið sam-
pykkt að hin evangelisk lútherska
kirkja og hennar setníngar og fyrir-
skipanir samkvæmt Augsborgai trúar-
játningunn-i, — skvldú lögleiddar í
Svípjóð, en allir kapólskir kirkjusiðir
gjörðir landrækir.
Yið liátíð pessa var Óskar kon-
ungur og hirð hans, Friðrik krónprinz
úr Danmörku og ýmsír pýzkir lút-
erskir pjóðhöfðingjar.
.Borgari einn í Seyðisfirði, sem tekið
hefir til sín málsgrein eina í bréfi
mínu til aratmanns Havsteens, hefir
skrifað mör 11 js. 93 bréf, sem gefur
mér rajög svo áríðandi upplýsingar
um stöðu yfirvaldsins andspænis kon-
ungs-níðsraálinu, sem eg er hafður
fyrir. F.vrir pær leyfi eg mér að votta
manninum pakklæti mitt.
Bröf borgara pessa er svo lag-
að — eg tala ekki um ókvæðisorða-
austurinn — að pað er víst röttast af
mör að draga liann ekki lengur, nö
aðra, sem hug hafa á pessu máli, á
peiip „faktis“, málgögnum, sem eg
ætlaði reyndar að geyma pangað til
mör-yrði auðið að bera pau fram per-
sónulega í rötti á Seyðisfirði.
I síðari rannsóknarrekstrinum
gegn mör bar eitt vitni frarn, að eg
hefði blótað gríðarlega ráðgjafa og
landshöfðingja og stjórn íslands, en
petta hefði verið i ölæði, pví morgun-
inn eptir hefði eg talað með allra
mestu virðingu um allt petta. þetta
gat ekki hafa að borið í annan tíma
en laugardagskvöldið 2. ágúst 1890 og
sunnudagsmorguninn 3. ág., s. á.
Eg lenti á Seyðisfirði laugardag-
inn milli 2 og 3, e. m. Fyrsti mað-
ur sem eg heilsaði var biskup Hall-
grimur Sveinsson, sem með öðrum
fleiri mönnurn stóð við bryggjusporð-
inn, par sem eg lenti; og er auðgefið
að ná vottorði peirra uin pað, hvern-
ig til reika eg kom i land. Síðan fór
eg á veitingalms hr. Finnboga Sig-
mundssonar og fökk mör og föggum
minum Jtar inni; eyddi talsverðum tíma
í að hjálpa samferðamanni mfnum, Mr.
Howell, til að fá á gang komið nauð-
synlegum undirbúnaði undir Öræfa-
ferð liaus; en mestum tíma eptir-mið-
| dagsins eyddi eg hjá stjúpsystrum
minum og mági mínuni, sira Sigurði
Gunnarssyni, pví svo vildi til að petta
fólk var allt á Seyðisfirði er eg kom.
Annað fólk, nema AViums föllcið, par
sem sira Sigurður var til húsa, sá eg
ekki á Seyðisfirði penna dag upp að
matmáli, kl. 7, nema — sýsluwnuin-
inn. Skömmu fyrir matmál fór eg
til lians til að ráðfæra mig við liann
um mál, sem eg ])á hafði með liönd-
um, pað var bara að fá notarial-att-
est hjá honum, sem luinn gaf mör
næsta mánudagsmorgun. Hann er
nieginvitni mitt um pað, livernig öl
hafði raskað ráði mínu, penna dag,
um kl. 6,30 e. m., pegar eg skildi
við liann.
Frá sýslumanni fór eg heim pang-
að seni eg bjó og beið matar i sam-
tali við Mr. Howell. Matmálið drógst
um eitthvað liálfan tíma. Og pá kom
framannefnda vitnið. Og við snædd-
um saman.
Nú kemur pað, sem vitninu hefir
láðst eptir að kynna sör. Yeitinga-
húsið var alveg vinfangalaust, að
undanteknu brennivíni, ekki einungis
penna dag, heldur alla pá prjá daga,
sem eg var 'ú Seyðisfirði. þar för
inn fyrir minar varir penna dag að
eins kornbrennivínssnapsinn, sem eg
drakk af rælni við petta raatborð (en
endra nær kemur sá lögur aldrei
nærri vitum mínum). Bágt er að
verða drukkinn par sem ekkert er til
að drekka!
Svona er nú viðburðaröð pessa
merka laugardags, 2. ág. 1890, pang-
að til eg og vitnið mættumst.
Að matmáli man eg ekki að aðr-
ir sætu en Patersons bræður, vitnið,
lir. Sigurður Jónsson, Jakob Helga-
son, P. Guðjohnsen, eg 0g bróðurson-
ur minn og einn eða tveir kvennmenn,
síðar bættist í höpinn sira Magnús
Bjarnarson frá Hjaltastað.
Enginn pessara heiðnrsmanna, er
parna voru viðstaddir og sumir sátu
með mör fram eptir öllu kvöldi, heyrðu
neitt af pví sem „vitnið“ Iieyrði.
Merkilegt heyrnarleysi!
Hvort peir hafa söð pað, sem
vitnið sór að hafa söð, segir sagan
ekki.
Eptir kvöldverð sá eg vitnið ekki
penna dag.
Kú, nú, hör sjá menn pá, að
hirin siima dag sem eg geng út frá
yfirvaldínu eins algáður og «á er
aldrei liefði vín bragðað, ber „vitnið"
fram, pvert ofaní öll önnnr vitni, að
einnm tima síðar, eða svo, á vínfanga-
lausum stað, sö eg svo ofurölvi, að eg
mæli peim ókvæðisorðum til stjórn-
ar íslands, sem eg öll vili Iiafa svo sem
ótöluð næsta morgun! þenna vitnisbi rð
ber vitnið fram „kun paa óvrighcdens
Opfordring" og „opgav efter Syssel-
mandens Onske en skriftlig Beretning
desangaaende og bekræftede saniine
med 'Eed11.
Uin hverskonar framburð og eið
Iiör se að ræða, geta nú allir inenn
sagt sév sjálHr.
Cambridge, 28. ájj. 1893.
Eiríkur Magnússon.
Yeðráttufarsskýrsl ur og
veduríar á Austurlaudi
frá nýári 1887 til nýárs 1893.
1 8.—15. tölu-blaði af 4. árgangi
Austra árið 1887 eru prentaðar grein-
ir, nm veðráttufarsskýrslur á Austur-
landi frá 1880 til maímánaðarloka
1887. En til p'ess, eptir beiðni liins
núverandi lieiðraða ritstjóra Austra,
að halda áfram yfirliti yfir veðurfar
á Austurlandi, læt eg her koma stutta
skýrslu um pað frá maímánuði 1887
par sbm fyrri skýrslan hætti — til
nýárs 1893; svo að pað nái yfir 12 ár
samfellt, en pau ár má eflaust telja
einn himi harðasta 12 ára kaila, sem
komið liefir yfir Austurkuid, siðan
öndverðlega á pessari öld. Eins og
bent er á i 8. tölubl. Austra 1887„
eru skýrslurnar teknar úr dagbök sem
haldin liefir verið í Eljótsdal pessi ár,
og sýna pær pví einkum veðráttufar í
uppsveitum Höraðsins, en pó má af
peim nokkuð marka á öðruni stöðum
Austurlandsins, ef pess er jafnframt
gætt, sem parer eðlilegt og einkenni-
legt fyrir hvert hörað; en af pvi er
petta pað helzta: 1. Að loptslag í
Fljótsdal er nokkru hlýrra i S. og SV.
átt, en i öðrum Heraðssveitum, vegna
afstöðu lians við syðstu firðina og
Skaptafellssýslurnar, og pess að hann
liggur svo lítið yfir sjáfarfiöt. 2. að
úrkomur, regn og snjór, er mikið meir
við sjávarsiðuna en fram til dalanna.
i
í