Austri - 07.04.1894, Page 2

N k 10
A U S T R I .
38
vinsælt um land allt og pykir liin
bezta réttarbót fyrir bændur.
Spáitll. Ofriður sá, er Spán-
verjar lontu i við Marokkobúa snemma
í vetur og getið var hér í Austra -—
er nú til lykta leiddur. Hefir hers-
höfðingi Spánverja, Martinez C'ampos,
pröngvað Marokkingum til að biðjast
friðar, og gjalda Spánverjum margar j
millíónir króna í skaðabætur og her- j
kostnað.
Bnrulnríkh). Fjárhagur ríkjanna |
er ennpá í miklu ólagi. og nýlega i
sagði Oleveland pjóðpinginu, að '
tekjupurðin næmi 10 niillioiiuin doll- i
stra íi mánuði hverjum, og pyrfti pví |
bráðrar nmbótar við, ef vel ætti uð i
fara; pví Bándaríkjastjórnin er jafn-
vel í vandræðnm með að launa em-
bættismönnum sínum og standast dag-
leg útgjöld. ]
Morðingjanum var náð, og ætlaði
lýðurinn að tæta iiann í suudur, en
lögregluiiðinu tókst pó loks að koma
honuin litt skemdum inní fangelsið,
par sem liann nú bíður dóms síns.
Italir voru að búa til hörð lög
gegn óhemjtnuini.
Rokkur ríki hafa farið pess á leit
við Englending.i, að peir leyfðu ó-
hemjunum ekki landsvist, en peir hafa
lieldur færzt undan að banna peim
griðastað á Englandi, og mælist pað
misjafnt fyrir.
llvcrnlg er gjort út á
Seyðisliiði?
— o—
II.
Tolílög stjórnarinnar voru sam-
pykkt í neðri málstofunni og voru nú
fyrir efri deild, eða öldungaráðinu.
Halda menn, að lögin mitni reyndar
ná par fram að ganga, en með miklu
minni atkvæðamun en í neðri málstof-
unni.
pessi nýju tolllög Norðuramerlku-
manna afnema allan innflutningstoll á
ull, er getur haft nokkur áhrif á
verðlngið á iienni.
Atvínnuleýsið erennpá mjög mik-
ið í Bandaríkjunum og ganga menn í
stórborgum landsins iðjulausir svo
hundraðpúsundum skiptir. Leiðir öll
póssi neyð mikla óreglu og glæpi af
sér, svo pjöfnaður, rán og morð eru
venjn freniur algeng nú i Chicago
og Nevvyork o. tl. stórbæjum.
I Chicago heftr nokkrum sinnum
verið kveikt í sýningarhóllunnm, og
stórkostlegt fjártjón hlotizt aí’ pvi.
það er einkum við pesskonar
tækii’æri r.ð pjófar og liófar og aðrir
illræðismenn mata krókinn, og til pess
er og leikurinn gjör með brunana.
Ameríku blöð segja ekki óhætt
fyrir líf og fjármuni manna, að vera
á ferð á strætum Chicagoborgar ept-
ir dagsetur.
I vetur sendu Norðurameríkumenn
út skip til ]>ess að sprengja og evða
skipskrokkum í Atlantshafi, er par
voru að flækjast inannlaus eptir skip-
skaðaveðrið mikla í haust í nóvem-
bermánnði og voru mjög hættuleg
fvrir siglingar.
Brasilia. Innanlands-ófriðnum er
enn ólokið par i landi. Cjörir hvor
flokkurinn hinum allt pað illt er liann
getur; pí> virðist heldur sem uppreist-
armönnum verði alltaf nokkuð ágengt
og nái alltaf meira hluta af landinu á
sitt vald, en samt situr Peixoto lýð-
veldisforseti enn að völdum.
Öliemjuvnar (Anárkistar) gjöra
á ýmsum stöðum vart við sig. Hafa
peir kastað sprengivélum á ýmsum
stöðum á Frakklandi, en ekki orðið
stórtjón að.
Á Ítalíu sprakk nýlega morðvél
rétt fyrir framan p i n g h ú s i ð í Rórria-
borg og drap nokkra rnenn.
Hefði^morðvélin sprungið. eins og
til jvar ætlað, í pví að pingmennirnir
pyrptust útiir pjóðpingi nu, pá hefði
orðið ógnrlegt manntjón að pessu.
En til allrar harningju sprakk vélin
ekki|fyrr en einni minútu síðar en
pingmenn voru á brottu.
Rað er eins og að ápreif’anleg sé
einhver æðri varðveizla á, að óhemj-
umim eigi ekki að takast að vinna
allt pnð illa, er pá langar til.
(Framh.)
Hvað til ]>ess hefir komið að
menn ekki lieldu fast við pennan samn-
ing, sem einusinni var gjörður pessu
viðvíkjandi, - og sem vel gafst —
veit almenningur ekki, en geta mætti
sér til, að Færeyingar hefðu verið
svo séðir. að láta í Ijósi, að peir ekki
mundu sæta pessum kostnm framvegis.
Hafi petta verið svo, og hafi Seyð-
firðingar. er Færeyinga gátu innhýst,
par af leiðandi orðið siueikir um að
peir, fyrir pessar aðgjörðir, gætumist
góða leiguliða, pi var pað ástæðulaus
hræðsla, pví Færeyingar hefðu leitað
hingað eptir sem áður; peir eru orðn-
ir hér svo landvanir, að pað pyrfti
sjálfsagt að gjöra peim meiri brellur
en pessa hluthækkuu, til pcss að peir
fældust burtu úr peirri veiðistöð sem
peim liefir svo vel gefizt. f>egar
gengið er út frá pví, að Færevingar
hefðu verið hér eptir sem áður, prátt
fvrir pessa hluthækkun, pá er aðgæt-
andi að hlutlnekkunin er ekki svo lít-
il inntekt fyrir pá hreppsbúa, sem
verða pess aðnjótandi, og pví ekki
vert að fleygja peirri inntekt frá sér
svona óyfirvegað og pó eg sé á peirri
skoðun, að pað verði aldrei tekin svo
hár Iiluti af Færeyingum, að pað sé
ekki betra fyrir hreppinn í heihl sinni
að vera án hans, en að viðhalda Fær-
eyingum hér í veiðistöðiniii, til að
gjöra veiðiglöp og draga upp páfiski-
mergð er einstöku sinnum á sumrum
hleypur hér á grunn, ogsem Seyðfirð-
ingar gætu setið sjálfir að, ef Færey-
ingar — aem eru mikið fleiri hér til
, sjóróðra en innlendir sjómenn — væru
gjörsamlega horfnir héðan burtu, pá
verð eg pó að álíta, úr pví ekki verð-
ur öðru viðkomið, að hlutahækkun sú
sem gjörð var 1891, œtti að euja sér
stað enn þá, og framvegis. Eg álít
pað vanhugsað af peim sem Færey-
ingana hafa, að ætla sjálfum sér og
sveitarfélaginu að líða fyrir pá; eg
skoða pað sem svo, að sveitarfélagið
líði við pað að Færeyingar eru hér
langt um ofmargir, til að draga upp
fisk og prengja að á fiskimiðunum. Á
hinn veginn skoða eg pað svo, að
sveitarfélagið liði óbeinlinis, en peir
sem Færeyingana liafa líði beinlínis,
við pað, að ekki er tekinn svo hár
hluti af fiskifeng Færeyinga, sern auð-
veldlega er hægt að komast að hjá
peim án pess pó að fæla pá burtu.
Eg get ekki skilið í, að pað sé eínk-
isvert fyrir Færeyinga, að taka upp
arð af nnlægt 100 bátum sumarlangt
hér við Seyðisfjörð, einmitt um pann
tima árs, sem peirn er óarðbær heima
hjá sér; og eg get ekki skilíð i pví,
ef mönnum virðist ekki að fullmiklir
peningar fari með Færeyingum út ur
landinu, pó '/s- hluti vrði eptir af öll-
um pessum stórkostlega fisklfeng; og eg
skil heldur ekkert í pví, hversvegna
peim er gjört svo auðvelt að atla
svona mikils fjnr á okkar kostnað.
Hverjir verða aðnjótandi allra
peirra peninga sem Færeyingar draga
saman hér við Seyðisfjörð árlega?
Engin nema peir sjálfir; og peir eru
útlendingar og brúka pessa peninga í
sínar og sfiis lands parfir; peir hafa
pó ekki aflað pessara penínga af pil-
skipnm eins og Frakkar og Englend-
ingar, heldur hafa peir aflað peirra á
opnum bátum. er peir róa út frá
Seyðisfjarðarvörum; peir hirða fisk
sinn og koma Iionum í peninga, og
njóta ’húsaskjóls, allt á seyðfirzkri
lóð; að siðustu fara peir í friði með
alla sína peninga útaf Seyðisfirði, og
njóta peirra í meði úti í Færeyjum.
En hvað fá Seyðfirðingar fyrir alla
sina föðurlegu umönnun á Færeying-
um? f»eir sem hafa pá, fá pennan
x/10 hluta af fiskinum, annað verður
| ekki eptir í landinu af öllum pessum
I störkostíega iitvegi, og svo pessi óvera
j sem kaupmenn, á kristilegan hátt,
! verða aðnjötandi fyrir verzlunarvið-
skipti sín við Eæreyinga, og pað fer
líka að öllum líkindum útúr landinu
að mestu, pví fæstir kaupmenn hér
eru innlendir.
(Framh.)
Höfuðkauptún a Austfjorðiiin.
I 10. tbl. p. árg. „ísafoldar",
pvkist, pessi sjálfbakaði „Austurlands-
vinur“! ætla að hrekja ummæli vor
um pað mál í 22. tbl. Austra f. á.,
en tekst pað æði flónslega ogber lika
i ísafoldargrein sinni hrein ósannindi
á borð fvrir lesendur blaðsins, er
flestir pekkja harla lítið til pessa raáls
og afstöðunnar.
„Austurlandsvinurinn!“ byrjar pá
andsvar sitt á pví. að álíta pað óveru-
legt. hvort viti komi úti fyrir Iieyðar-
firði eða ekki. En vér höldum pví
fast fram, að á engum stað fyrir
Austurlandi mundi hann nauðsynlegri
en einmitt par, enda gjöra par mest
gagn.
Að vér trúum betur skýrslu sýslu-
nefndarmanna Suðurmúlasýslu og ann-
ara kunnugra manna um Eagradals-
veginn, en órökstuddu orðagjálfri
„Austurlandsvinarins“, munu flestir
álita rétt gjört. En vér viljum pó hér
geta pess, að pað mundi engan gleðja
meira en ritstjórann, að svo reyndist,
að traustan og vel færan akveg mætti
leggja eptir Fagradal, með engum ó-
bærilegum tilkostnaði fyrir landsjóð,
og að uppgangur Suðurfjarðanna yrði
sem mestur.
En par sem „Austurlandsvinur-
inn “ segir um veginn á Fjarðarheiði
að „hið einasta, scm eptir er og
gagn er í fram yfir pað sem áður var,
séu vörðurnar, er hlaðnar voru“. J>á
lýsum vér pað helber ósannindi, og
vísum í pví efni til löglegrar úttektar
á veginiun, er fram fór í haust, og
lýsingu heiðarbóndans Vigfúsar Ólafs-
sonar í Fjarðarseli, er veginum er
manna kunnugastur, og lauk í vetur
lofsorði í Austra á vegagjörð pessa,
enda mun greinarhöfundurinn í Isaf.
ekki hafa farið Fjarðarheiði eptir að
vegurinn var lagður, og sýnir pað, eitt
með öðru, áreiðanlegleik sagna hans.
J>á segir Iiöf. að „allir viti að
allur innhlutinn af Reyðarfirði frá
Bakkagerði og inn að Leiru sé ein
stór höfn. Með alveg sama rétti
mætti kalla allan innhlutann af Skjálf-
andaflóa „eina störa höfn“, pví á
Reyðarfirði, er engu meira afdrep fyrir
óveðrum en á Skjálfandaflóa.
Höf. telur pað engan ökost á
Reyðarfirði, pó hann leggi mjög fljótt,
af pví, „að í svo ótal mörgum sjóstöð-
um erlendis geta verið ísalög á vetr-
um!! Er pað „Logik“ piltar! Hefir
ekki pvílíkt ætíð verið talið með hin-
um mestu ókostum.
Höf játar reyndar, að fjörumálið
við Búðarðyri á Reyðarfirði séíiokkuð
langt (nokkur hundruð faðmar, ef satt
skal segja), en pað gjöri minnst til,
vegna pess að aðdýpi bvrjar strax
og fjörumálið endar!“. nÓ, p'oske!“
(sagði KonrAð Gislason einu sinni í
„Norðra,, gamla) pú ættir slcilið að
hnegjast og beygjast í öllum föllum.
Eptir pessari pinni speki! væri
pað enginn ókostur, pó leggja ætti
bryggjur innanúr Eyjafjarðarárhólmum
út alla Leiru, af pví að „aðdýpið“
(marbakkinn) tekur við par sem Leir-
an endar! Vegalengdina kærir pú
pig ekkert um! — f>á telurhöf. Reyð-
arfjarðarhöfninni pað til gildis, að
hún sé fremur grunn. en telur pað
aptur ókost við Seyðisfjarðarhöfnina
að hún sé djúp, og er pað spáný
hafnfræði! samboðin vitsmumnn „Aust-
urlandsvinar!“.
Hvað aðsókninni að Seyðisfirði og
Reyðarfirði, af sjómönnum og verzl-
unarmönnum viðvikur, pá parf meira
en meðal óskammfeilni til að jafna
pví saman við Seyðisfjörð.
En hvað vetrarsiglingum viðvíkur, pá
er aðalútgjörðarmaður vetrargufuskip-
anna lierra Otto Wathne, er hefír
aðaJsteð sína hér í Segðisfirði oglæt-
ur pví ekkert gufuskip koma svo hér
til Austurlandsins, að pað eigi komi
liér við á Sevðisfirði. — Og bráðust
nauðsýn hefir hann og vitastjórnin
danska álitið að væri, að koma. upp
vita á Dalatanga við Seyðisfjörð, svo
seni aðalskipastöð Austurlands.
Loks segir höf., að „innst með
Seyðisfirði sé eklcert undirlendiu. En
pað eru hrein og bein ósannindi, pvi
á Búðareyri er mikið og gott bygg-
ingarsvæði, að eg ekki nefni „mýrar-
fenin“, sem pó var reist eitthvert pað
fallegasta hús á í sumar. Svo verður
og Yestdalsey,ri í kanpstaðnum, en
par og útaí henni, er nær ótakmark-
að hyggiugarsvæði.
Hverra orð að hafa í pessu naáliT,
vor eða pín, pú nafnlausi skúmaskots-
maður — verið meira metin, sýna úr-
slit málsins á síðasta pingi, meðmæli
landshöfðingja og væntanlegt sampykki
konungs á pví að Seyðisfjörður verði
kaupstaður, sem ekki ætti ,að geta í
nokkru skcðað Suðurfirðina, sem vér
óskum aukinna samgangáog alls góðs,
par á meðal kaupstaðar á hentugum
stað, vita á Seley og vegar yfir Fagra-
dal o. frv.
Svínbeigt höfum vér pig nú, pú
fávísi „Austurlandsvinur11! og sniðið
af pér allar rassbögurnar, eins og
Hrólfur konuugur kraki forðum pjó-
hnappana af varreenninu Aðils konungi,
sem l'ka var skúmaskotsmaður eins
og pú. En pvi lofum vér, að vírða