Austri - 19.10.1898, Blaðsíða 1

KeuiUr úi .5 á m&nnH #da
■30 blöð til nmsia ni/árs, off
kost-ar hér á lanAi aðrins
•3 Jrr., cvltind-'e 4 kr.
(rjnhldagí ./. in’í.
Oppsögn sírrifleg luudin við
ármnót. ógi.ld nema kom-
7n só t-1 riistj. jyrir 1. oMb-
bcr, Anglýringar 10 aura
tiiian. cð.i 60 a.hverþutnl.
dálks og hálfu dýrara á 1-
síðn.
vm. AE.
Seyðisíirði, 19. októbor. 1898.
AMTSi>ÓKASAFNIÐ * S«-yÁisJirði
cr opiS á laugard. kl. 4—5 c. m..
Gott
tiiboð.
J»eir, sem gjörast
nýir kaupendur að
Austra við næsta
nýár, fá sögusofn
blaðsins fyrir 2 síð-
ustu árin ókeypis.
Kitstj.
S v a r
til síra Larusar Halldórssonar.
—o—
Niðurlag.
Síra Lárus spyr, hví eg hafi „allt
afveriðsvo andvígur" fríkirkjumönnun-
um í Reyðarfirði. Hvað skilur hann
við orðið andvígur? Eg veit ekki til,
að eg hafi allt af verið að sýna þeim
eitthvað misjafnt. Persónulega hef
eg lifað í friði og sátt við þá, um-
gengist pá á sama hátt og safnaðar-
menn mína, og vitna eg ólu æddur tii
sjálfra peirra í pessu tilliti. Eg hefi
gjört prestsverk fyrir pá, bæði pá er
pað hefir komið fyrir, að sira Lárus
hefir verið lasinn; eins pau sumur, er
hann sat á alpingi; lika pegar hann
fyrir 2 árum fór á adventistafuud í
útlöndum. fótt eg hafi haft aðra
skoðun á fríkirkjumálinu en pcir, hef
eg pó ekkert andæft peim opinberlega
eða barizt i gegn peim, og aldrei ritað
eitt orð á móti peim. J>áð mætti
leggja pessi ummæli svo út, sem hér
sé vcrið að spilla hinu góða samkomu-
lagi, sem hcfir verið milli mín og
fríkirkjumannanna í Reyðarfirði, og
færi pað ekki vel á síra Lárusi.
Undarlegt er pað af honum, að hann
skuli endilega purfa að lífigsa sér, að-
eg sé mótfallinn fríkirkjuhreyfingunni
af eigingjörnum hvötum, af gremju
yfir tekjumissi, eða einhverju sííkú.
Líkast til eru pað pó ekki pess kon-
ar hvatir, sem hafa ráðið stefnu síra
L. í kirkjumálunum, eða halda honum
föstum við fríkirkjusöfnuðinn í Reyð-
arfirði. Xei, pó mér pyki fríkirkjuhng-
myndin fegri að pvi leyti sem kirkjan pá
stendur ekki undir löggjafarvaldi, sem
f cnttin vissa er fyrir að sé kirkjulegt, pá
halfast egpó fremnr að pjódkirkjufvrir-
komulaginu, par sem landsháttum öll-
um er varið eins og hér á landi. Einu
megin er fámenni og stijálbypgð, og
liins vcgar er fátækt landsmanna. Ró
keniur mér ekki til hugar að neita pvi
að deyfð og ábugaleysi í kristindóms-
málunum eigi sér stað í pjóðkirkjunni
bæði i mínum söfnuði og öðrum. Eu
eg hef enga trú á pví, að pað skap-
ist nýtt líf i kirkjuna með pvi að breyta
hinu ytra fyrirkomulagi. Og eg get
ekki heldur séð pað, að pað sé pjóð-
kirkju fyrirkomulagið, sem hamli mönn-
um frá pvi að vera sannir kristnir
menn. Eða er ekki Gruð hinn sami,
Jesús Kristur hinn sami, guðsorð,
bænin og sakramentin hin sömu, hvort
sem kirkjan heitir ríkiskirkja eða frí-
kirkja ? Eg er alveg á sama máli og
séra Friðrik Bergmann, er hann segir.
„það getur allt eins komið dauði í frí-
kirkjuna eins og í ríkiskirkjuna. Erí-
kirkjumenn geta allt eins misst sjón-
ar á hugssjónura kirkjunnar og krist-
indómsins, hætt að elska pær, bætt að
standa við pær, — ekkert síður en
ríkiskirkjumennirnir. |>að skapar eng-
inn prestur nýtt líf í söfnuði sinum,
einungis með pví að breyta hinu ytra
formi guðspjónustunnar. J>að skapast
hvergi nýtt líf í kirkjunni með pví
að eins að skipta um yfra fyrirkomu-
lag — breyta ríkiskirkjunni í fríkirkju.
Eg fæ ekki betur séð, en að pað sé
fölsk hugsjón".* Með dæmi hinnar
reyðfirzku frikirkju fyrir augum skrifa
eg undir pessi orð.
Eg sé ekki góðu áhrifin, sem frí-
kirkjustofnunin hefir haft hér íKeyð-
arfírði. En eg sé amiað. Eg séflokka-
drætti og rfg maiina á milli hér í
sveitinni vegna sundrungarinnar í
kirkjumálunum. Eg sé cinstaklinga
stökkva úr pjóðkirkjunni og í fríkirkj-
una af hvötum, sem mig grunar að
séu allt annað en kristilegar. Eg sé
fríkirkjuna verða að hæli fýrir menn,
sem vilja kouia sér undan að láta nokk-
uð af heudi rakna til að halda uppj
kristilegu félagslífi. Eg sé lítt reynda
unglinga og íhugunarlitla pjóðkirkju-
menn tælda til að yfirgefa sinn söfu-
uð. Eg sé pessari tálbeitu fríkirkju-
mannanna haldið á lopt með miklu
kappi: „Gakktu í fríkirkjuna, pá parftu
ekkert að borga, frekar en pú vilt“.
þetta eru fríkirkjuávextirnir, sem eg
sé hér í Beyðarfirði, og í mínum aug.
um eru peir engin meðmæli með frí-
kirkjustofnuninni.
Hitt er rétt hjá síra Lírusi, að
pað sé gott að guðsorð sé prédikað
sem optast og sem víðast. Að pvi
leyti ættu ávextirnir af fríkirkjustofn-
uninni að reynast góðir. Hví leggur
hann ekki meira kapp á boðim orðs-
ins, en hann hefir gjört nú á síðari
*) „Aldamót“ VI. ár bls, 79—80.
árum, að undanteknu sunmrinu 1897?
Annars er pað einkennilegt málverk,
sem hann dregurupp af guðspjónustu-
gjörðum s'num á Eskifirði. Eg efast
ekki um, að pað sé sannleikanum
samkvæmt, en eg get ekki bundizt að
geta pess hér, að mjög er pað á ann-
an hátt, en pví hefir verið lýst fyrir
mér. Sjálfnr hef eg aldrei verið par
viðstaddur.
Hann segir að pað geti komið til
álita, hvort eg eigi pað ekki fríkirkju-
söfnuðinum að pakka, að eg gat orðið
prestur á Hólmum. Og svo bætir
hann við: „J>etta erti pá pakkirnar“.
Eg skil nú ekki hinn heiðraða höfund.
Eg gæti allt eins vel sagt að síra
Lárus ætti að elska pjóðkirkjuna og
vera hénui pakklátur, pví að pað var
fastheldni hennar við guðspjónustu-
formið að pakka, að hann gat orðið
fríkirkjuprestur í Keyðarfirði. En
setjum nú svo sem eg ætti fríkirkju-
mönnunum prestsstöðu mína að palcka—
en pað vil eg nú ekki kannast við --
retlast pá síra Lárus til pess. að eg
í pakklætisskyni játi pað og staðfesti
að frikirkjan í Reyðarfirði sé fyrir-
myridarkirkja, pótt eg só sannfærður
um hið gagnstæða? Eg vona að slikur
hugsunarháttur verði rnetinn eius og
hann á skilið.
* *
*
Séra Lárus klykkir út grein sína
með sögu um séra Pál heitinn á |>ing-
múla og skjal eitt, er liann hafði haft
meðferðis á synodus 1885, undirskrifað
af 6 prestum. p>að er leiðinlegt, að
hann skuli ekki muna, hverjir prest-
arnir voru. Eg fyrir mitt leyti efast
um, að hér sé sagt satt og rétt frá
málavöxtum, á roeðan hann nefnir ekki
mennina. Greinin hans á undan og
áreiðanlegleiki frásagua hans par gefa
mér tilefni til pessa efa. En ekki er
pað drengilegt að nota petta tækifæri
til að vega að sira Páli dauðum, og
velja honum háðttgleg orð.
En yfir giein sína setur fríkirkju-
presturinn pessi orð Jesu Krists:
„Dæmið ekki“.
Hefir honum tekizt fimlega að
vega með pessu vopni andans?
Dæmi pað allur lýður.
Jóhann L. Sveinhjarnarson.
S k ý r s 1 a
um
ferð á sýninguaa íBjörgvin
eptir.
skólastjóra Jónas Eiríksson
á Eiðum.
Framh.
VI.
fennan tíma, sem eg dvaldi í Björg-
vin á sýningunni, brá eg mér einnig
smáferðir upp í landið í grennd. Sum-
ar pessaf ferðir fór eg fyrir tilstilli ein-
NR. 29
stakra rnanna og naut par, eius og
optar á ferðinnij'góðs af samferðamanm
niínum Síra Birni J>orláks-vni presti
í Seyðisfirði*, sem var um leið og eg
á sýningunni, og hitti marga reglu-
bræður í Björgvin, pví hann er Good-
templar, sem voru boðuir og búnir til
að gera honum, og mér sem samferða-
manni hans, hvers konar greiða. ]>að
bætti nú auðvitað um fyrir mér og
skóiabróður mínum Jósep á Hólum,
sem einnig var með, að við erum liind-
indismenn, en okkur varð ljóst hversu
mikla yfirburði reglan hefir framyfir
önnur bindindisfélög, pví livar sem pú
ferð um heini allan lesari góður, ef pú
ei t einn af regluuni, pá hittir pú allstað-
ar vini og leiðbeinendur hjá reglu-
bræðrum pínum, hverrar pjóðar sem
erti og hvernig sem á stendur fyrir pér.
Aðeins verður pú að vera góður reglu-
rnaður, og bera ofurlítinn hnapp, njerfki
rcglunnar, í horninu á treyju’uiti, eða
vita pau merki sem gefa pite til kynna
fyrir reglubræðrum pit«am. tJ>essaja.
sniá ferða, sem eg geriap mun eg leugi
minnast, ásamt peirra manna sem voru
frumkvöðlar peirrá, svo sem kaupmanns
L. Jóhannesseris. skipamiðils Andr.
Höyen. málarameistara Karls Krist-
jánssonar (frá Berufirði) o. fl.
Eg hafði aðeins dvulið 3 daga í
Björgvin áður en eg fór til að skoða
búnaðarskólann á Steini. J>að var hinn
12. júli að eg brá mér pangað með
járnbrautarlest, Eg gat ekki dregið
pað lengur að heimsækja skólann par
sem mér hafði liðið svo vel á náms-
árunum. Eg var svo óheppinn að
hreppa regnveður mikið pennan da.g,
svo eg gat ekki skoðað allt á skólan-
tim eins nókvæmlega og eg vildi, og
einsetti eg mér að sæta betra veðri
áður eg færi, enda fór eg aptur, ásamt
Jósep skólastjóra á Hólum, nokkrum
dögum síðar (pann 16. s. m.). Yar
veður pá að vísu gott, en batnaði
morgunitm eptir, pví við vorum á skól-
iinum um nóttina. í bæði skiptin, sem
eg kom að Steini hafði eg nóg að gjöra
að skoða skólann og jöroina. Húsin
öll hin sömu og pegar eg var par að
3 viðbættum, geymzluhúsi, mjólkur-
húsi og súrheydilöðu, einnig út i landi
hafði verið byggt býli handa trésmiðs-
kénnaranum við skólann, að ógleymdri
járnbrautarstöðinni rétt lyrir utan
túnið, sem ber sama nafn og bærinn,
„Stend“- Húsin hafa auðvitað hrörnað
eri eru vel liirt og vafiri skógi. Hin
ungu tré liöfðu vaxið ákaflega og
birgðu útsýnið víða. Hin mikla hlaða
*) Síra JBjörn er einn liinn bezti föru-
nautur, sem eg hef verið með, mjög fróður
og skemmtilegur í tali. Hann er göður kenni-
maður. sem huandi maður að mörgu leyti
til fyrirmyndar, hefir rausnar bú, hirðir vel
jörð sína. Heimilislif hans er ákjósanlegt,
enda sagði hann stundum í ferðiuni: „Hvergj
er betra en heiraa“. Hann er prúðmenni í
framgöngu, og neytir livorki áfengis eða
tóbaks.