Austri - 19.10.1898, Side 2

NR' 29
Á tJ S T R I.
114
oj: fénaðarhús, sem kostaði ný 7 pús.
sj)esiudali, sást naumast af hlaðinu
(Gaardspladsen), aðeins hér og f>av í
pakið, svo mjög höfðu trén hækkað í
hlaðvarpanum. Sumstaðar má grípa í
ti’jágrcinarnar út um gluggana, en eg
man ekki eptir pví að það væri hægt
nema á einum stað, pegar eg var á
Steini í fyrra sinni. fað var eld-
gamalt furu tré sem nú var par ekki
lengur, hafði verið farið að feyskna
og pvi höggið.
„Fallegt er hér á Steini, einsog til
forna“, lmgsaði eg þegar eg kom út
i moreurdvi ðina háða morgnana sem
e;j; \ar þar, pvi eg var þar einnig nótt
í i'yrra sinni. Eg liafði ekki eiru í
rúmiuu. Eg svaf nð visu vel báðar
nætui'nar, en ]iað var eitthvað sem
vakti mig. einhvor rödd sem kallnði á
mia. Ekki var það starfklukkau scm
lrjómaði og ekki eimreiðin á járn-
br.iutarstöðinni sem blós, hún kom
el.ki svo snemma, nei, pað var einhver
dularfull rödd sem kallaði; pví par
som maður heíir vei ið og kemur aptur
ejítir langan tima, er sem allt hafi
mál og tali til nianns máli endur-
minninga liðins tíma. Jþegar eg var
að klæða mig gætti eg að greinaranga
á bergfléttu sem hafði vaxið gegn um
rifu fyrir neðan gluggapóstinn. Eg
gekk að honnm og kyssti hann, en
sskildi jafnfraint ekki hvernig hann
hafdu komizt svo hátt, inn í svefnlopt-
ið skóíúvstjórans, leit út og sá að berg-
fléttan klæuldi vegginn að utan. Hún
'trtaðj, .Wf’ð r-döntuð eptir að eg
fór af skólanifttif pví ekki man eg eptir
henni, en ekki gat eg graflð upp hve
gönml hún var. IJega- «ng kom út,
var kl. 5, alveg á sama tíma og vant
var að byrja vinnu pegar eg var á
skölanum. Eg fór víða um í morgun-
tímanum. Sólaruppkoman var yndis-
lega fögur, jorðin döggvuð, blómangan
fyllti loptið, fuglarnir sungu. frosk-
arnir tístu og náttúran var öll bros-
andi. Yið skoðuðum báðir saman,
Jóseji og eg, allan skólann og jörð-
ina: bókasafnið, kennslu;’höklin í nátt-
úrufrajði og húsdýrafræði o. s. frv.,
einnig aldingarðinn, tré og berjarunna,
ekrur og engi. Sumstaðar sáum við
handaverk okkar, par sem við höfðum
unnið báðir saman. Tré, sem við
höíðum plantað vorið 1877, 5—fi pml.
há, voru nú orðin 29—30 fet, á hæð,
„En livað pær eru beinvaxnar pessar
gullfallegu eikur, pið hafið vaxið meira
en eg“, hugsaði eg með mér. f>ar
sem pessi tré stóðu í djúpum og góð-
um jarðvegi eru pau n'Jægt 30 feta,
en par sem jarðvegur er grynnri ern
pau srnærri.
Ef borið er saman skólinn og búið
vorið 1878, pegar eg var útskrifaður,
og nú. hefir hvorntveggj u farið fram í
flestu tilliti. J>á voru 4 kennarar við
skölann, skólastjórinn og 2. kennari í
pví bóklega, og í hinum verklegu
jarðræktarstörfum, trésmiður og járn-
smiður; en riú cru 4 kcnnarar, 1 tíma-
kennari og smiðirnir, alls 7. Að vísu
hafa hinar eldri bætur á jörðinni geng-
ið úr sér, eptir að hins fyrverandi
skólastjóra, G. A. Wilsons missti við,
og hans jarðræktarreglum ekki verið
að öilu leyti fylgt, sem trufluðust pau
ár, sem „agronom“ og sjálfseignar-
bóndi Sandberg veitti skólanum for-
stöðu, eptir pví sem mér var sngt,
en nú er allt á góðum vegi í höndun-
um á hinum núverandi formar.ni og '
kennara skó'ans, Bernt Klokk. Hnnn
er mjög vel herður rnaður, mikilsmet-
inn hvervetna og meðlminr í „l)en
parlamentariske Landbrugskommis-
sion“. íslenzkur námspiltur, Sigurður
Sigutðsson ættaður úr Fnjóskadal i
fingevjarsýslu, — sem er á skólanum,
sagði mér að skólastjórinn væri mjög
vel látinn bæði af námspiltum og öðr-
um út í frá, og par sem skólastjór-
inn er maðar á bezta, aldri, má ætla,
að skólinn á Steini oigi góða og fram-
farasama tíð fyrir höndum, — Mér
pótti mjög vænt um að hilta petta
gáfaða og gæfulega ungmenni héðan
af landi á skólnnum. sem mér var
sagt að væri „duxinu“ námspiitanna
par, og eiga von á handtökunum lians
hér lieimn. Hann hefir lokið náms-
tima næstkomaudi hanst á skólanum.
Ph-amh.
9Magasin du Nord6.
—o—
Andsjiænis konunglega leikhúsinu við
Kongsins Nýjatorg í Höfn stendur liöll
mikil og er letrað á hana með stór-
um stöfum „MAGASIN I)U NOED“
(forðabúr noiðursins). Er pað hin
lang-stærsta verzlunarbúð á Norður-
löndum, og aðeins í stærstu borgum
Evrópu eru jafn stórkostlegar verzl-
nnarbúðir.
fegar vér vorum í Höfn í vor, varð
oss reikað inn í pessa mikhi búðar-
höll, var oss forvitni á að sjá hvernig
par væri umhorfs. Yfiruinsjónarmað-
ur herra I. Ferd. Fetersen tók oss
með einstakri ljúfmennsku og sýndi
oss allt hátt og lágt í byggingunni.
Herra Petersen hefir verið við verzl-
un þeirra eigenda Magasin du Nord,
Tí essel & Vetfs, frá byrjun. Fyrir 29
árum var hún stofnuð og voru pá
ekki nema 5 búðarmenn, og var herra
Petersen yngsti búðardrengur. En nú
hefir verzlunin 2000 manns í sinni
pjónustu. Fyrir 4 árum var pessi nýja
bygging reist, mundi pað pykja all-
ásjáleg búð á íslandi, pví hún erjafn
há Sívalaturni. Og pað sem hún hefir
að geyma er hérumbil allt sem angað
getur girnst. Menn geta farið par
inn og afklæðst hinum gamla manni
en iklæðst nýjum frá hvirfli til ilja.
Og menn geta fengið par allt sem til
húsbúnaðar heyrir, frá því ódýrasta
og til hins dýrasta. Yinnukonan get-
ur keypt sér par óbreyttan léreptskjól
fyrir nokkrar krónur og ríkisfrúin silki-
kjól með knipplingsskrauti fyrir mörg
hundruð krónur.
Með lyptivél fórum vér upp á 5.
lopt og paðan upp á pak hússins, og
er paðan hið fegursta útsýni yfir borg-
ina.
A 5. lopti ern vörubyrgðir af loð-
skinnum og grávöru, og vinnustofur
par sem unnið er úr peim varningi.
Einnig eru par vörubyrgðir af fleiri
tegundum, J>ar ern og 2 stórir fið-
ur-hreinsunarofnar.
Á 4. lopti er saumaverkstæði fyrir
karla- og kvennmannsfatnað. Sitja par
í sal einum geysistórum 325 stúlkur
við sína saumavélina hver. J>ar við
hliðina er annar salur sem eingöngu
er sniðið í. Á pessu lopti er einnig
allstór salur par sem saumastúlkurnar
geta fengið kaöi tvisvar á dng fyrir
lítið verð.
Á 3. lojiti eru skrifstofurnar og
matarsalur. J>ar er og útsala á ó-
grynni af húsbúnaði. Má sjá par
hirzium raðað niður í herbergi, og eru
pær aðdáanlega fagrar og smekklegar.
J>ar er einnig útsala á reiðhjólum, sem
nú tíðkast svo mjög í útlöndum, að
pað pykir næstum eins sjálfsagt að
reyna að eignast reiðhjól einsog að fá
sér hatt á höfuðið.
Á 2. lopti er útsala á tiÍliúiium
kvennmannsfatnaði, ogeru par 17 smá-
herbergi er konur geta haft fataskipti
í og reynt búningana.
Á 1. lopti er útsala á tilbúnum
karlmannsfatnaði og sömuleiðis á ein-
kennisbúningum allskonar. Má par
sjá hinar viðhafuarlitlu prestshempur
við hliðina á hinum gullskreyttu her-
mannabúningum. A 1. lopti er einnig
útsala, á glorvöru og postulíni og alls-
konar borðbúnaði, og er því fagurlega
fyrirkomið. J>ar eru einnig til sýnis
eldinis með öllum fyrirmyndaráhöldum.
Yar sagt að sá eldhúsbúnaður kostaði
púsund krónur, „en pað má komast
af með færri og ódýrari áhöld!“ sögðu
búðarmenn. J>ar var útsala á rúm-
fatnaði og rúmstæðum, allskonár dúk-
um, gólfdúkum og gluggatjöldum.
Lampar og ljósahjálmar og allt hugs-
anlegt hýbýlaskraut.
Niðri í miðju húsinu er nfarstór
salur með svölum I kring, ogtakaþær
upp í gegnum 1. og 2. lopt, og eru
kring um penna sal fjöldamörg her-
bergi, par sem seld er allskonar álna-
vara og „kram“ sem ?ið köllum hér á
íslandi. Má par einsog allstaðar i
pessari heljarmiklu búð fá bæði ódýra
hluti og dýra, en öll er varun vel
vönduð. Lérept og dúkar flest unnið
í verksmiðjum er verzlunin á sjálf.
í kjallarnnum er meðal annars búið
um varníng þann er burt skal senda.
Ganga vagnar með nafnspjaldi verzl-
unarinnar stöðugt um götur bæjarins
og flytja varning pann, er keyptur
hefir verið, heim til kanpendanna. í
einu feykna stóru herbergi par í
kjallaranum mátti sjá 24 stúkur inn í
veggina og voru pær merktar með
nafni hinna helztu kaupstaða í Dan-
mörku, var varningi peim er til pess-
ara staða átti að fara, raðað í stúkur
pessar og ekið siðan út á járnbrant-
arstöðvarnar. — í einum heljarmikl-
um rangala héngu yfirhafnir alls búð-
arfólksins.
24 telfónar liggja um húsið, og er
aðal-stöð peirra í kjallaranuró. Hita-
leiðsla er um allt liúsið frá miðhita-
stöð og fjögur stór loptrör færa alltaf
hreint lopt inn í bygginguna.
Yér spurðum hérra Petersen, hvers
virði byggingi.n mundi vera með öllu
sem hún hefði að geyma. Hann kvað
ekki svo gott að ætla á pað, en árleg
viðskiptavelta verzlanarinnar væri 10
mUliónir Jcróna.
J>að má svo að orði kveða, að Magasin
du Nord sé dálit.ið konunesríki fyrir
sig; en pað konungsríki er ekki að
erfðum tekið, heldur reist frá grunni
með frábærum dugnaði, hyggni og
sannkallaðri snilld í verzlunarefnun,
enda hefir pað lagt undir sig land
allt, og hefir nú útibú í hverri borg
I Danmörku og verzlunarViðskipti um
öll Norðurlönd.
ÚTSKRIPT
úr
gjörðabók sýslunefndar Suður-
Múlasýslu
—o—
Sameinaður sýslufundur fyrir báðar
Múlasýslur var haldinu á Eiðum 18.
ágúst 1898. Oddviti sýslunefndarinn-
ar í Norður-Múlasýslu hafði forföll og
gat ekki mætt á fundinum. Sýslu-
nefndarmaður Borgarfjarðarhrepps var
eigi mættur né varamaður, halði eigi
tilkynnt forföll. Sýslunefndarmenn
Reyðarfjarðarhrepps og Geithella-
hrepps voru heldur eigi mættir, höfðu
veikzt á ferðinni.
Sýslumaður A. V. Tuliníus stýrði
fundinuin.
1. Stjórnarnefnd Eiðaskólans var
endurkosin með öllum atkTæðum gegu
einu. —
2. Endurskoðendur reikninga Eiða-
skólans voru endurkosnir í einu hljóði.
3. J>á var tekið fyrir skólamál Aust-
firðinga: Yar lesið upp álit nefnd-
arinnar, sem sett var í pað mál 1896,
Urðu um petta mál allmiklar umræð-
ur. —
Yoru síðan bornar upp tillögur
nefndarinnar svo hljóðandi:
1. Að Múlasýslurnar stofni búnaðar-
skóla fyrir pilta og stúlkur og kaupi
til pess góða landbúnaðarjörð, sem
jafnframt sé sjáfarjörð, par sem
aðflutningar séu hægir. —
2. Að sýslufélögin taki lán úr lands-
sjóði, með 28 ára afborgun til að
kaupa jörðina og byggja skólahúsið
að pví leyti sem ekkí fást sam-
skot til pess.
3. Að sýslunefndir Múlasýslna feyn-
að leita samkomulags við hinar aðrar
sýslur í Austuramtinu, um að taka
pátt í skólastofnuninni.
Atkvæði nm 1. tillöguna féllu pann-
ig, að sýslunefnd Norður-Múlasýslu
sampykkti hana með 7 atkvæðum,
en sýslunefnd Snður-Múlasýslu feldi
hana með 7 atkvæðum að svo komnu
máli. Um hinar tillögurnar var
eptir pví eigi pörf á atkvæðagreiðslu.
4. Öýslunefndarmaður Eiðahrépps
gjörði svo hljóðandi t.illögu:
„Að hvor sýslunefndin fyrir sig
samþykkti, að leggja árlega fram fé,
einhverja vissa upphæð, er leggist við
samskot til hins fyrirhugaða Jcvenna-
skóla á Austurlandi og yrði upphæð-
in ákveðin á aðalfundi. Breytingar-
tillaga kom frá sýslunefndarmanni
Jökuldalshrepps: „að málinu sé frest-
að“. Breytingartillagan samþykkt af
sýslunefnd Norður-Múlasýslu með 5
atkv. gegn 2., en feld af sýslunefnd
Suður-Múlasýslu með 6: 2. Er pví
málið fallið frá sameinuðum fundi.
5. Oddviti sýslunefndar Suður-Múla-
sýslu kom fram með pá tillögu:
Að sýslufélögin hvort fyrir sig veittu
efnalitlum stúlkum í sýslunum, styrk
til að sækja kvennaskóla og búst.jórn-
arskóla á landinu, par til kvennaskóli
yrði stofnaður á Austurlandi, og verði
fjárupphæðirnar veittar á sýslufundum.
Tillaga kom frá sýslunefndarmanni
Jökuldalshrepps:
„Að tillögunni verði frestað.“
Breytinga.rtillagan var sampykkt af
sýslunefnd Norður- Múlasýslu með 7: 3.
En feld var hún af sýslunefnd Suð-
ur-Múlasýslu með 6. 2, og er pvi fall-
in frá umræðu í sameinuðum fundi.
6. Sýslunefndarmaður Fáski úðsfjarð-
arhrepps ber fram tillögu um nð tekið
verði til umræðu málið um sérstakan
kvennaskóla á Austurlandi.. Breyting-
artilaga kom frá oddvita sýshmefndar
Suður-Múlasýslu: að öllum nmræðum
um petta mál sé sleppt á þessum fundi
vegna hins óhentuga tíma. Sú till-
aga var sampykkt í einu hljóðí.
Og svo var málið í heild sinni fallið
fra uniræðum á pessum fundi.
7. Sampykkt að borga 50 krónur
fyrir fundarháld þetta.
8. Sýslunefndarmennirnir úr Skeggja-
staðahreppi, Vopnafjnvð;irhroppi, Hlíð-
arhreppi og Tungníireppi kröfðust að
bókað væri pað ágreiningsatkvæði
peirra: „að peir álíta að atkvæða-
greiðsla á someinuðum sýslufundi um
algjörlega sameiginleg mál eigi sam-
eiginlega fram að fara, þannig að afl
atkvæða ráðí.“
9. Oddviti sýslunefndar Suður-Múla-
sýslu, fundarstjóri, álitur að par sem
uni fjárframlög sýslanna á sameiuuð-
um fundi sé að ræða, eigi atkvæða-
fjöldi í hvorri sýslunefnd fyrir sig að
ráða úrslittim málanna, par annars