Austri - 17.05.1900, Qupperneq 3

NR. 18
A U S T E I.
65
moistarar, sendiherrar, háskólakennar-
ar, blaðamenn, o. s. fr., sumir eru kjól-
klæddir, suinir á einkennísbúningi.
Ungverjar eru klæddir hinum skraut-
lega stórmennabúningi sínum, og há-
skólakennarar og dómarar bera skrúða
sinn og tignarmerki. |>að var glæsi-
leg sjón; og pó mun verða enn glæsi-
legra yíir að líta næsta kvöld, er
kveikt verður á hinum 4,500 glóandi
lömpum sein senda geisla sína niour
yfir mannpröngina, er fegrast mun eigi
all lítið pegar hinar fögru og fjörugu
Parísarkonur fylla hópinn.K
Útlend blöð segja, að 15. apríl
liafi 250,000 manns heimsótt sýninguna.
Atliiigaseindir við
„bréfið tii N.
--0—
í tveimur blöðuin „Bjarka“ 14. og
15. tölubl. p. á. er Guðmundur
Friðjónsson á Sandi að réttlæta fyrir
vini sínum framkomuna á Húsavíkur-
fundinum 11. marz í vetur. pott
greinar pessar séu meinlitlar, pá
skulu pó gerðar við pær nokkrar at-
hugasemdir. Er fyrst að leiðrétta
missagnir í frisögn hans um fundinn,
.— en síðan skal stuttlega minnast á
skoðanir pær, er haun heldur fram í
sambandi við stjórnarskrármálið.
þess má pegar geta, að frásögn
Guðmundar um fundinn ber vitni um
pað, að liann vill fara rétt með, og
raisbrestur sá sem á pví verður, er
einungis sprottinn af rangri eptirtekt
og skilningsvöntun á orðum og rök-
semdum andstæðinganna.
Höf. bréfsins segir, að mótstöðu-
menn sínir hafi boitt fyrir sig ástæð-
um, sem flelst allar voru margsagðar
áður í blöðunum og annarstaðar og
vill hann pví ekki íjölyrða um pær,
__ en ef hann hefði viljað láta sínar
ástæður sæta sömu kjörum, að gefa
ekki ágrip af öðrum enn peim, sem
ösagðar voru áður, pá hefði Bjarka
greinin getað verið fáorðari. Eg geri
ráð fyrir að mörgum muni pykja
sem peir hafi séð eða heyrt sömu
röksemdir áður fir fit kki stjórnarsinna,
pótt höf. virðist ætla pær spánýja.r.
Eða minnist enginn að bafa hejrrt
pessa kjarnorðu röksemd áður í ræðu
eða riti: „Yaltýskan er hið eina, sem
nú ér fáanlegt. Hún er betri en
ekkert og pessvegna, ættilm vér að taka
henni“ o. s. frv.
Höf. segir, að sýslumaður ^ hafi haft
von um, að ráðgjafinn yrði íslending-
um hliðhollur, og að gagni „1—2—3 ár“
— jafnvel 3 pingtimabil. Hér er ekki
rétt farið með. Sýslumaður viður-
kenndi aðeins pað, að g ó ð u m I s-
1 e n d i n g i myndi eigi fyrirmunað,
að vinna eittkvert gagn í ráðgjafa-
sessinum ef Yaltýska s-tjórnarbótin
kæmist á, enda væri fár svo illa settur,
,ef eigi brysti viljann, a.ð hann gæti
ekki látið gott af sér leiða.
„pingmaðurinn sagði. að Yaltýskan
mundi pó verða „heldur til bóta““,
segir höf. petta er ranglega tilfært.
Höf. hefir ekki skilið málefnið.
Hann getur ekki gert greinarmun á
„Valtýskunni“ og „pingsetu ráðgjafans".
petta kann að vera fvrirgefanlcgt, af
pví að hinir kænni „Ýaltýinga,r“ hafa
reynt að blekkja menn á pessu
(sbr. „Ráðgjafinn á pingi“) en pó er
ekki meiri vandi, að gjöra greinarmun
á pessu tvennu enn lifrinni í bákarl-
inum og hákarlinum heilum. pingmað-
urinn sagði, að „pingseta ráðgjafans11
út af fyrir sig gæti verið „heldur
til bðta“, en hann færði jafnframt
]jós og fullnægjandi rök að pví, að
ókostir „Yaltýskunnar“ væri miklu
pyngri á metunum en svo, að viðlit
væri að taka henni vegna „pingsetunn-
ar“. Höfundinum hefir orðið torskilið,
pað sem sýslumaður sagði um „eitt-
hvert Byrokrati’“ — enda hefir hann
ekki farið rétt með pað.
Einna bágbornast er pó ágrip höf.
af orðum „prófastsins“. Munu renna
tvær grímur á ýmsa um pað, að hanu
hafi tilgreint p a u o r ð eptir beztu
vitund. f>að eitt kveðst hann skilið
hafa af ræðu prófasts „að hann væri
hræddur um, að Yalt. yrði okkur til
mikils skaða“ (!) Mikill er skilning
urinn. Séra Arni á Skútustöðum
(,,prófasturinn“) hélt mjög snjallatölu
og rak aptur með dæmum úr sögunni
fornum og nýjum allan eymdarannál
Guðm. og færði að öðru leyti ýmsar
ástæður gegn Yaltýskunni enda fékk
hann lófaklapp fyrir, sem einhverjum
kann að hafa pðtt miður. Síðar verð-
ur drepið á hugleiðingar Guðmundar
um Yagn og Sigvalda.
Höf. telur upp pá er töluðu gegn
Yaltýskunni og segir pví næst að
„öll“ ræða Benedikts í Garði hafi
„aðeins“ verið endurtekning pess, er
hinir höfðu sagt, og hafi nann pví
eigi purft að svara honum, enda búinn
að geta pess, að hann mundi ekki
standa aptur; — Guðm. gat pess,
að hann mundi ekki standa upp aptur
„af blifð við fundinn“, en pá „hlífð“
afpökkuðu margir fundarmenn pegar,
en pó varð pað úr, að Guðm. „hlífði
sér“ við pví að segja fleira. Um hina
snjöllu og skýru ræðu Benedikts eru
fleiri færir að dæma enn Guðm.; hún
bar pess aúgljós merki, að hún var
hugsuð og skipuð niðuð áður enn á
fuudinn kom, nema að pví leyti, er
hún beindist að röksemdum Guð-
mundar.
Ur pví að höf. taldi upp alla er
mæltu gegn „Valtýskuuni“ pá hefði
hann ekki átt að gleyma pví, að geta
herra Páls Jóakimssonar er talaði
tvisvar alllangt mál m e ð henni.
pað má ekki minna vera, enn Páll
fái viðurkenningu fyrir starf sitt og
baráttu í parí'ir pess máls, enda pótt
öll starfsemin síðan 1897 hafi ekki
borið meiri árangur en svo, að hann
hefir aðeins fengið e i n n mann á
band með sér hér í sýslu.
Niðurl. í n. bl.
Seyðisfirði, 17. maí 1900.
Fröken Olafía Jóhannsdóttir, sem
ferðazt hefir norðan um land í bind-
indiserindum, kom hingað til bæjarins
í fyrra dag. Kom hún gangandi yfir
Fjarðarheiði i vondri færð. Ætlar
hún að dvelja hér par til „Oeres“
kemur. p. 22. p. m. Heldur hún í
kvöld fyrirlestur á__Hánefsstaðaeyrum,
aunað kvöld á Öldunni og á Yest-
dalseyri á laugardagskvöldið.
fann 10. p. m. kom gufuskipið
,,Reserven“ frá Engíandi með kol
til Wathnes verzlunar.
Sama dag kom „Snæfell“ annað
fiskigufuskip Garðarsfélagsins, frá
Englandi. Með skipinu ko m I. M.
Hansen konsúll.
Eiskigufuskipin „Elín“ og „Eiríkur“
lögðu út til fiskiveiða fvrir nokkrum
dögum, hér suður með landi. í peim
túr fiskaði „Eiríkur“ um 2000afvæn-
um porski.
14. kom „Vaagen,“ skipstjóri
Houeland, frá útlöndum. Með skipinu
komu útlend blöð, er færa fréttir til
9. p. m.
fióið hofur verið hér úr firðinum, en
lítið fiskazt. Smáupsihefir aflazt tölu
verður í fyrirdráttarnet hér inn við
fjarðarbotninn.
12. p. m. varð bráðkvödd hér i bænm
ekkjan Guðrún Jónsdóttir frá Eirði,
í gær kom fiskigufuskipið „Eiríkur"
aptur inn, með um 4000 af fiski
„Vaagen“ fór héðan til útlanda í
morgun.
Göðir menn
og hyggnir!
Eanpið Austra,
hezta blað landsins.
Yerzlunarmaður, alvanur
verzlunarstörfum utan og innanbúðar,
óskar eptir atvinnu, helzt sem fyrst.
_____Ritstjórinn vísar á.
Stefán í Steinholti
biður alla sem skulda honum, að horga
p aðnú í næstkomandi sumarkauptíð,
í ull, fiski eða peningum.
_____l’etta er ekkert spaug.
Almenningi gefst til vitundar
að eg verð hér í fórshöfn frá 1. mai
til seint 1 sumar til pess að taka ljós-
myndir. Allt verður afgreitt fljótt,
vel og ódýrt.
fórshöfn 20. apríl 1900.
Jön Arnason.
62
öðru leyti lýsti ströugu hreinlæti og reglusemi. — „Grjörið svo vel
að setjast niður“ sagði gamla frökenin og settist sjálfí legubekkinn ;
„gjörið svo vel að setjast niður, frændi; pví pó við séum í rauu og
veru ekki skyld, par eð hjónaband Jeanne de Porhoet og Hugues
de Ohampcey var barnlaust, væri mér pó með yðar leyfi kært að
mega breyta s?o við yður, pegar við erum tvö ein eins og pér væruð
í raun og sannleika frændi minn, svo eg geti pó pau augnablik bælt
niður meðvitundina um einstæðingsskap minn.
Svona er pá lcomið fyrir yður, frændi; eg játa líka að pað er
sárt. En samt sem áður vil eg pó segja yður hvernig eg er vön
að skoða hlutina, með pví mér finnst pað geta hughreyst yður dálítið.
í fyrsta lagi, kæri œarkgreifi, tel eg pá sjálfri mér trú um, að í
gagnstæði við allt pað hyski og fyrverandi vinnufólk sem nú á tímum
ekur í vögnum, skíni opt og einatt gegnnm fátæktina eitthvað göfugt og
tignarlegt. Rar að auki liggur mér við að halda, að skaparanum
hafi pókoast, að láta nokkra úr vorri stétt komast í örðugar
kringumstæður, eiuungis í peim tilgangi að sýna hinum ágjörnu
peningauurlurum pessarar gullgráðugu aldar, að tign og göfugleikur
séu dýrgripir er ekki verða keyptir fyrir peninga —---------------sem
ekki séu falir fyrir neitt! Á pennan hátt, frændi, álít eg að megi
að öllum likindum skilja pað ólán, sem forsjónin hefir lagt bæði
yður og mér á herðar.“
J>egar eg hafði látið fröken Porhoet i ljós, að eg teldi mér
pað heiður, að vera ásamt henni kjörinn til að gefa heiminum pessa
háleitu kenningu, er hsnn svo mjög væri purfandi fyrir, hélt hún
áfram:
„Hvað mig snertir, pá hefi eg fyrir löngu sætt mig við fátæktina
og tek ekki mikið út fyrir pá sök. Sá sem verður afltof gamall
einsog eg, og hefir séð föð.ur og bræður, sem gjörðu ætt sinni og
nafni sóma, falla á ungnm aldri fyrir sverði eða kúlurn óvina. Sá
sem befir smámsaman sóð allt hverfa, sem hann hefir virt og elskað,
hlyti að vera mjög tiifiuningasljór, ef hann legði mikla áherzlu á
að lifa við kræsingar eða ganga skrautlega klæddur. Já, kæri
markgreiti, ef hér væri emungis um mig sjálfa persónulega að ræða,
getið pér verið íullviss um að iiinar spánsku milliónir lægju mér
59
sér að hafa á öllu, eða ndoð pví að gjÖra ýmsar bréytingar við fyrir-
komulagið, og bæta við skrautgripum. |>egar hún talar um petta
er eins og minnisvarðinn sé albúinn, svo sem: Eg stóð einmitt á miðju
kirkjugólfinu; í norðurarmi dómkirkjunnar hefi eg tekið eptir einu,
sem mér fellur mjög illa; eg hefi gjört dálitla breytingu á einkennis-
búningi kirkjupjónsins, o. s. frv.
„Jæja fröken,“ byrjaði læknirinn, á meðan hann var að fietta
spilunum, „hafið pér getað gjört nokkuð við dómkirkjuna yðar síðan
í gær?“
„Já, herra læknir, mér hefir jafnvel dottið mjög ágætt ráð í
bug. í staðinn fyrir múrvegginn, sem áður aðgreindi skrúðhúsið og
kórinn, hefi eg látið setja laufaskurð úthögginn úr steini, eins og er
í Chlissons kapellu í Josselinkirkju. |>að er mikið svipfallegra.“
„ J>að get eg hugsað ; en hvaða fréttir hafið pér, eptir á að hyggja,
fengið fi'á Spáni? Og er pað satt sem eg las í morgun, eg held
í „Revue des deux mondes,“ að hinn ungi hertogi af Yilla-Hermosa
bjóði yður að binda enda á málið með pví að giptast sér?“
Fröjfen de Porhoét hristi með fyrirlitningu höfuðið svo öll hin
mörgu upplituðu bönd á húfunni blöktu eius og vængir. „Eg mundi
eflaust segja nei,“ svaraði hún.
„Jú víst, pér segið nú svo, fröken, en hvernig á pá að skilja
gítarsönginn undir glugganum yðar, sem hefir heyrzt undanfarandi
nætur?“
„Já svei!“ ,
„Já svei, segið pér. En Spánverjinní ljósu yfirhöfninni og gnlu
stígvélunum, sem hefir séðst reika hér í kring og sem alltaf gengur
andvarpandi?
„í>ér eruð æringi,“ sagði fröken de Porhoet, og opnaði rólega
neftóbaksdösirnar sínar. En úr pví pér viljið endilega vita pað,
pá hefir umboðsmaður minu skrifað mér fyrir tveimur dögum frá
Madrid, og sagt mér, að ef eg hefði polinmæði til að bíða dálítinn
tíma, væri enginn efi á pví, að eg fengi að sjá fyrir endann á ó-
pægindum mínum.“
„Hvað heyri eg? Nei, vitið pér hver hann er pessi umboðs-
maður yðar. Hann ætlar beinlínis að narraútúr yður jðar síðasta