Austri - 28.02.1903, Blaðsíða 2

NR 8
A U S T S i
28
hinum svo nefndu tilbúnu áburðarefnum,
þ. e. ábur ðarefni, sem mnihalda marg-
falt meiri næiingu, en vanalegur á-
burður — húsdýraáburður — er. opt-
ast er aðeins eitt af peira efnum, sem
jurtirnar parfnast, í pessum áburði;er
pví áríðandi að hann sé réfct notaður.
Nauðsynlegt er að jarðvegurinn fái pau
næringarefni, sem hann vantar, en
petta má finna með einföldum tilraun-
um. I Noregi er farið að nota pessi
tilbúnu ibnrðarefni afarmikið í seinni
tíð og pykir pað mikil framfor. Aburð-
arefni pessi eru notuð bæði til að bera
á akra, í garða og á tún. Síðustu
tilraunir hafa sýnt, að með pví að
bera pessi efni á vall-lendi hafa menn
fengið 100% í hreinan ágóða. Af
garðávöxtum var sýnt töluvert, pó
tíminn væri óhentugur til pess að
hægt væri að sýna stór söfn af peim*
Garðyrkjumönnum pótti vinnig fyrir-
komulag á sýningunni óhentugt fyrir
sig.
Á sýningunni voru sýnd ýms gluggabl óm.
Hvernig haganlegt væri, að koma fyrir
blómabeðum. jparvoru trjáa og runna
plentur, af ýmsum tegundum, aldri og
proska. J>á voru söfn af garðávöxtum
frá ýmsum víðsvegar frá Norvegi. Sór-
staklega var fallegt safn frá búnaðar.
háskólanum í Ási. Frá garðyikjuskóL
anum frá Hylla var einnig fagurt safn
af ungum bartrjám og runnum, sem
hægt er að rækta í görðum. Margt
fleira mætti nefna, en eg læt petta
nægja. J>ó má enn nefna, að sýndir
voru ýmsir niðursoðnir garðávextir og
vin af berjumog rabarbar, (Ehibarber)
pað voru mörg. falleg söfn af pessu,
en sérstaklega var fjölbreytt og fall-
egt safn frá búnaðar- og hússtjórnar-
skólanum á Mæri.
VIII. Afurðir af mjólk og áhöld
sem þar til heyra.
J»ótt telja megi að aíurðir mjólkur
sé afurðir af landbúnaðinum, var pó á
sýningunni, ætluð sérstök deild fyrir
pet*-a, og hún var einkar fjölskrúðug;
par vóru sýnd öll verkfæri, sem notuð
eru til smjör og ostagjörðar. í>ar
vórú tvö myólkurhús, sem sýndu alla
vinnu við smjörgjörð. Aanað peirra
var frá binu stóra skilvindufélagi
„8eparatoi“ í Stokkbólmi, pað er bið
stærsta skilvindufélag í heimi, og skil-
Viadur pess eru viðurkendar hinar
beztu (pað fékk fyrstu verðlaun á sýn-
ingunni fyrir skilvindur sínar). Hitt
mjólkurhúsið var frá félaginu „Radia-
tor“ í Stokkhólmi, par er mjólkin skilin
og skekin' sörau vél. J>e3si útbunaður
er töluvert ódýrari en allur sá útbún-
uður, sem er á venjulegum mjólkur-
búutn, einkum pegar um litla mjólk
er að ræða, en smjörið er eigi sagt
eins gott. Að líkindum á pó pessi
vél framtíðarvon.
| Af smjöri voru sýnd um 100 nr. J>að
var bæði frá minni og stærri mjólkur-
búum og búgörðum. Yfir Löfuð var
pað fallegt, og sýnir Ijóslega, hve
miklum framförum Noiðmenn bafa tekið
í smjör- og mjólkurgjörð.
Af ostum var sýnt mikið, par af má
nefna „Schweizerost“, sem eigi virtist
vera góður. Af „Fedtost" voru nokkrir
mjög fallegir, búnir til eptir norskri
aðferð. Hinn svonefadi „Gaudaost“
var einnig á sýníngunni. af honum eru
Noiðroenn farnir að búa til mikið. J>á
var mikið af „ðögelost/1 sem leit mjög
vel út. Ennfremur var „Appetitost,“
„Pultost“ og „Gammelost“ og hinn
nafnkunui norski „Geitaost“ (mysu-
ostur).
IX. Afurðir af skógrækt.
í pessari deild var sýnt tréfræ,
plöntur, sem hafðar eru til gróðurr.etu-
ingar á ýmsum aldri, myndir af plönt-
nðum skógi, tré af ýmsum tegundum.
í pessari deild var einnig sýndur
svörður, ýmislega tilbúinn, bæði stuug-
inn með spaða, eltur með vélum eða
pressaður. Hér var einnig sýnd svarð-
arroold.
X. Iðnaður.
1 pessari deild var sérstaklega sýnd-
ur heimilisiðnaður, var undur að sjá,
hve mikla stund Norðmenn leggja á
hann, pví pessi deild var bæði fjpl-
skrúðug og einkar fögur. Félag eitt
í prændafylkjunum, sem heitir „Norsk
Husflids Venner“ hefir komið miklu
til leiðar í pcssum tilgangí, pað hefir
stofnað skólo, bæði í Niðarósi og víðar
upp til sveita. |>ar lætur pað kenna
heimilisiðnað. Einkum er pað tréút-
skurður og fleira, mest er stælt eptir
gömlum heimilisiðnaði, pví Norðmenn
vilja bafa allt sem norskast, mest
innlent. p>á var vefnaður af ýmsri
gjörð. Einkum var mikið af peim
vefnaði,sem nefndur er „Danm“ og er
töluvert iðkaður í frándheimsfylkjun-
um; pá var smágjörður vefnaður sýnd-
ur. Einkum var falleg sýning frá vef-
araskóla einum í J>ránd)ieimi. Enn-
fremur var ýmislegt prjön, hekl
o. m. fl.
Xl. Ymislegt sem haft er 11 að
hjálpa búnaðinum á vísindalegau hátt.
I pessari deild voru einkum sýndir
uppdrættir og kort, frá ýmsum skól-
um. Áhöld til að ákveða fituefni í
rojólk, kennsluáhöld fyrir búnaðarskóla
o. fl.
Af pessu stutta yfirliti yfir sýning-
una í NiðarÓ3Í sést, að hún liofir verið
allfjölskrúðug, og mikið mátt læra af
henni fyrir oss íflendinga. Eg álít
pað mikinn skaða, að pangað komu
eigi fleiri íslendingar. (Mér var eigi
kunnugt um aðra ísl. sem komu til
sýningarmnar). Búnaðarfélagið ætti
að styrkja menn til að fara á sýningar
í nágrannalöndum vorurn. J>ar er
bezt tækifæri til að sjá, bve frænd-
pjóðir vorar ern komnar langt á undan
oss í öllu verklegu, pað ætti að vekja
oss til meiri starfsemi og umhugsunar
um pað að svo búið má eigi leugur
standa, ef land vort á að hafanokkra
framfara von. Vér verðum að reyna
að feta eitthvað í áttiaa á eptir frænd-
um vorum.
Verzlunarmanuafélag Seyðisfjarðar
hafði til umræðu á fundi p. 7. p. m.
hvert ekki mundi mega vænta tölu-
verðra framfara í bænum, og betri
afkomu — sérstaklega verkalýðsins —
ef kartöflurækt væri stunduð hér að
nokkrum mun. J>að var eigi vanda-
samt að komast að pcirri niðurstöðu
að svo mundi verða, svo framarlega
sem hér væru pau skilyrði fyrir hendi
að kartöílur gætu prifizt Lér polanlega.
Auk pess duldiit ekki fundinum, að
pað hlyti að ve ða töluverð bæjar-
prýði, ef noklnum hluta peirra gróð-
urlausu mela og óræktar hnjóta, sem
nóg er af hér, væri breytt í vel rækt-
aða og laglega umgirta sáðreiti. 1
priðja lagi hlyti slíkt að verða bænum
til sóma, par sem pað bæri vott um
að bér væri vakað og starfað — eins
pann hluta ársins, sem hvorki fæst
síld né fiskur úr sjó, — á pví svæði, sem
bæjarbúar ná til.
Reynslu fyrir pví, hvernig kartöflur
mundu prífast hér, vantar algjoilega,
og að afla sér pairrar reynslu, getur
kostað nokkuð, en par sera svo mikið
er að hará í aðra hönd, ef vel gengur
(sbr. pað sem áður er sngt) pá megum
við ekki bika við að bætta nokkrum
krónum til að öðlast pekkingu og
reynslu i pessu efni. En hverjir eiga
nú að voga peim krónum, sem prrfoð
leggja út til að kaupa pessa reynslu?
J>ar sem verkalýðurinn — tómthús-
meunirnir — óneitanlega raundu hafa
tiltölulega mestan hagnað, ef árangur-
rnn af pessum tilraunum yrði góður,
pá mætti, ef til vill, í fljótu bragði
lita svo á,að peim bæri helzt að leggja
nokkuð í sölurnar; en pað álítum við
að ekki sé rétt. J>egar lit’ð er til
pess, að tómthúsmenn hér hafa flestir
fullt 1 fangi með að draga fram lífið,
og ennfremur athugað, að almenningur
hér liefir enn sem koroið er e n g a
trú á að bér sé nokkurs arðs að
vænta af kartöflura'kt, pá er varla
hægt að búast við að nokkur einstaki-
ingur leggi í kostnað, til að fá pekk-
ingu í pessu efni, par sem bjá almenn-
ingi vakir svo dauf von um nokkurn
verulegan árangur. Hér verða pví
aðrir að hlaupa undir bagga, — peir
sem nokkuð geta, og noxkra löngun
hafa til pess, að hagur einstaklinga
pessa bæjarfélags batni og bærinn
yfir höfuð efliat og vaxi.
yerzlunarmannafélagið, fól okkur að
koma pessu nauðsynjamáli á framfæri,
og reyna að mynda hér hlutafélag, sem
gjörði fyrstu tilraunina — koypti
pá nauðsynlegu pekkingu og reynslu—.
Við viljum pví hérmeð skora á íbúa
pessa bæjar, að leggja nú hönd á
verkið, og sýna með pví að kaupa
hlut eða hluti í pessu fyrirhugaða
félagi, að peir hafi áhuga á framför
bæjarins, og vilji hans vegna voga
nokkrum krónum eða fáum dagsverk-
um í fyrirtæki, sem von og líkur eru
til, að í framtíðinni verði bænum til
sóma, prýðis og eflingar. Uppbæð
hlutarins er ákveðin 10,00 krónur. J>að
skal tekið fram, að poim, srm vilja
eignast hlut í pessu félagi, en eiga
erfitt með að leggja hann fram í
peningum, mun gefast kostur á að
vinna af sér, við garðsbygginguna,
hlutar-uppbæðina. Ennfremur skal
pess getið, að við höfum í hyggju
að fara pess á leit við bæjaistjórnina,
að bún styrki petta fyrirtæld að
einhverju leyti. Teljum við mjög lík-
legt að hún verði við peim tilmælum,
par sem til pess er atofr að sem fram-
faratilraunar fyrir bæinn, en ekki
sem gróðafyrirtækis, og hún mundi
ekki purfa öðru til að kosta, en láta
vinna að garðs eða garðabyggingunni
einhverja pá sem purfa og pyrftj, að
pðrum kosti, að leita fátækrastyrks
sér til framfærslu,
Verði undirtektir svo góðar og
fáist loforð fyrir svo miklu ié, að við
álitum í’æ.t að byrja á pessu fyrirtæki,
pá er pað hugmynd okkar, að hefjast
handa nú pegar, svo hægt sé að byrja
á komandi vori.
Seyðisfirði k7. febr. 1903.
Framkvœmdarnefndin.
Jliptirfarandi áskorun er send ritstjóra
Bjarka í gær, 27. febr. 1903.
RiUtj.
„Seyðisfirði 27. febrúar 1903
Herra ritstjóri!
Uareð frásögn yðar í siðasta tölu-
blaði Bjarka um hvalave'ðafundinn 21.
p. m, er töluvert ónákvæm og eigi
rétt, pá skorum vér, sero boðuðum ti
fundarins, á yður að b: ta pegar í
næsta tölublaði Bjarka fundargjörðina
í heild sinni, einsog hún var skrásett
og undirskrifuð á fundinnm, til pess
að lesendur blaðsins geti sjálfir dæmt
uœ, hvort vér förum hór eigi með
rétt mál.
Jóh. Jóhannesson, ,!ón Jónsson.
Skapti Jósepsson.
Til
herra ritstjóra forsteins Gíslasonar
Seyðistirði."
„Loch Fyne“,
fiskiíkip St. Th. Jóussonar, sigldiút
í dag með 22 menn um borð. Heldur
suður fyrir land og verður par að
fiskiveiðum fram eptir voiinu.
„Súlan“,
^hiðnýja fiskigufuskij), kaupmanns
Konráðs Hjálmarssonar, mun nú eiunig
lögð af stað suðu-.
Veðpr
hið blíðasta í dag.
VOTTORÐ.
I síðastliðin 6 ár hef eg pjáðzt af
alvarlegri geðveiki og hef árangurslaust
neytt við henni ýmsra meðala þangað
til eg fyrir 5 vikum síðan tókað nota
Kína-lifs- elixír frá Waldemar Peter-
sen í Frederikshavn og veitti það mér
pegar í stað regluoundiiin svefn og er
eg hafði neytt 3 flaskna af elixírnum
fann eg töluverðan bata og vona eg
pví að eg nái fulíri heilsu, ef eg held
áfram að neyta hans.
Staddur í Reykjavík.
Pétur Bjarnason
frá Landakoti.
* *
*
Að ofanskráð vottorð sé gefið af
fúsum vilja og ad vottorðsveitaudi sé
roeð fullu ráði og rænu vottar.
L. P á 1 s s o n.
prakt. læknir.
Kínalifselixirinn fæst hjá flestuin
kaupmönnum á lslandi án tollálags á
1 kr. 50 aura flaskan.
Til pess að vera viss um, að fá
hinn ekta Kinalífselixír, eru kaup-
endur beðnir að líta eptir pví að
Y. P
~T~
standi á flöskunum í grænu lakki og
eins eptir hinu skrásetta vörumerki á
flöskumiðanum: Kínverji með glas i
hendi, og firmanafnið Valdemar Pet-
ersen, Frederikshavn — Skrifstofa
og vörubúr,
Nyvej 16 Kjöbenhavn..
|Z I Q síðd. byrjar G. t.-fundur í
Q st. .Aldarhvöt1 sunnudag. 1.
marz 1903. — D. 0., æ. t.
Abyrgðarmaður og ritstjóri:
Cand.. phil, skapti Jósepssoa.
P r e u t s m i ð j a.
porsieins J. Q. /Shupiasonar.