Austri - 31.12.1903, Blaðsíða 1

Kemurút3ílib'.aö ámánuði,
Í2 arkir minnst til næsta
nýárs, kostar hér á Jand
aðeins 3 kr., erlendis 4lr.
jHald/laqi 1. júlí.
XIII. Ar. \
Seyðisflrði 31. desember 1903.
Gröð atvinna
fyrir Héraðsmenn.
]?eir Héraðsmann, sem óska eptir
að fá atvinDU við að aka efni pví,
sem nú er komið til Reyðarfjarðar
til að fullgjöra Lagarfljótsbruna og
sem flutt verður gegnum Fagradal,aru
bér meó beðnir að gefa sig fram
hið allra fyrsta við imdirskrifað-
an.
Eskifirði 24. desember 1903.
pr. Carl D. Tulinius Efterfulger
Jön C. P. Arnesen.
AMTSBÓKASAFNID á Sevðisfirði
er opið á laugardögum frá kl. 2—3
e. m.

Útlendar fréttir.
—o—
Danmerk. E,ikispmgið befir nú
sampvkkt lög, er veita giptum konum
og vinnufólki, bæði körlum og Konum,
er komin eru til vits og árn, eru fjárs
síns ráðandi og hafa óílekkað mann-
orð, •— atkvæðisrétt í sveitamálum.
Fjármálaráðgjafinn, II a g e, hafði
seint í fyrra mánuði lagt fyrir ríkis-
pingið lög nm, n.ð leggja 11 milliónir
kr. af viðlagasjóði ríkislifskbyrgðar-
félagsins, —ernemur allur 19 miliónum
kr. — til rikissjöðs, og annað
rnjög merkilegt frnmvarp um, að
mynda útlánssjóð upp á 30 milliónir
kr., hvár af 18 mill. væru pegax hand-
bærar í góðu vaxtafé, en hinar 12
rrill., er upp á vantaði, er ráðgjört að
ríkissjóðar leggi fram. f>essum Uns-
sjóði er ráðgiört að verja til útlánar
til smábænda og til íiskiveiða o. fl.
Forsætisráðgjafi Deuntzer lagði
frarn fruravarp um að hækka dagpen-
ínga ríkisdagspianna, úr 6 kr. npp í
10 kr. á dag írá byrjun pingsetutímans
snemma í oktðber ár hvert, til 31.
marz; en par eptir fápinginenn aðeias
6 kr. á dag, s>o peir hraði sér beldur
með pingstörfin. Forsætisráðgjafinn
færði pær ástæður fyrir írv., að dag-
peningar pingmanna væri hærri bæði
hjá Svíum og Norðmönuum, og hefóu
Danir fullt eins góð yáð á að borga
pingmönnum sínum sæmilega.
ftússneskur vísindamaður^og stjórn-
fræðingur, M a r t e n s prófessor, hefir
nýlega ritað all-langa gcein um pað, í
hið merkilega franska tímarit, „Eevue
des denx Mondes,“ ad stórveldin ættu
að ábyrgja&t Dönum hlutleysi í pllum
ófriði, í líkingu við pað er ætti sér
stað um Sweiz, Belgíu, Luxemburg og
Kongoríkið. Einkum væri pað rujög
áríðandi, að sú pjóð, er ætti helztu
leivðirnar inn í Austursjöinn, — gæti
eigi flækzt inn i annara landa ófriði
og pað ættí að fyrirbjóða allan ófric^
í Eyrarsundi og „Beltunum,“ eigi siður
en í Suez-skurðinum. fessir samning-
ar, nm að Danir fengju að vera laus-
ir við allan ófrið, ættu að koraast á
sem fyrst, á meðan engin hætta virðist
búin friðnum hér í Norðurálfunni.
Munaði Dani ákaflega mikið um pað,
ef peir gætu með pessu m n ikað eitthvað
hin pungu útgjöld til landhersins, og
flotans.
Hvalafangarar peir, er síðast hafa
komið frá vestanverðu Grænlandi til
Dundee á Skotlandi, láta mjög illa af
útbúuaði peirra félaga, skáldsirs Myl-
ius Erichsens og Moltke greifa, og
engu betur en peir hvalfangarár, er
fyrst komu með fréttir af peim,
Norvegur. Stórpingið hefir nú með
miklum atkvæðamun sampykkt algjörða
friðun hvala ílOár fyrst um
sinn.
1. grein í friðunarlögunum var sam-
pykkt í einuhljóði; hl.ióðar húnpannig:
„fað skal bannað í 10 ár að veiða,
skióta, drepa eða hirða hvali svo langt
sem norsk landheltd nær fyrir Norð -
lands, Tromsö, og Finnmerkurömtum,
og einnig að Hytja hvali á land í pess-
um ömtum. f>etta banu getu ■ kou-
urgur ákveðið að gilda skuli líka ann-
arsstaðar í Norvegi,“ Einnig var
2. grein hvallaganrsa um sektir fyrir
brot gegn banninu, allt að 5000 kr,
sampykkt í oinu hlióði. En svo er
ráð fyrir gjört, að hvalaveiðamenn
fái einhrerja póknun, og pær hval-
stöðvar, sem hefðu rekið hvalveiði í
ár, mættu veiða að ári með ekki fieiri
skotbátum. pað vac og í einu hljóði
sampykkt að pessi bannlög, skyldu
öðlast gildi 1. febrúar 1904.
Yið umræðurnar komu fram: rök-
stnddar véfengingar á sannanagildi
sjávarrannsókna „Mikael Sars" hvala-
mönnum í vil, og óhrekjandi sannanir
fyrir skaðsemi hvaladrápsins fyrir
síldar- og fiskiveiðar, sem stórpingið
ráðgjörir nú að styðja til uýrra fram-
fnra, eptir paun mikla hnekKÍ, e” nú
er almennt viðurkennt að pær hafi
beðið við hvaladrápið.
A Stórpinginu komu fram rökstudd-
ar efasemdir um að nokkuð pyrfti a8
óttast hvalaveiði á stórskipum, eða við
Bjarnarey, eða á Spitzbergen. En
aptur báru margir pingmonn kvíðboga
fyrir hvaladrápinu við F æ r e y j a r
og Island, en vonuðu pó, að menn
mundu hér, sem í Norvegi, komast
hiáðum að peirri niðurstöðu. að hvala-
drápið væri skaðlegt og yrði bráðum
bannað, bæði við Islarid og Færeyjar,
or Norðmenn hefðu uú loks runnið á
vaðið og sannfærzt um skaðsemi hvala-
drápsins og gjöreyðingar hvalsins.
J>aun 1. desember brann Eiðsfoss-
kirkja. Kirkjan var nýbyggð og átti
að vígja hana 10. desember.
Skipstjðri, D ö n v i g, hefir búið til
björgunarhylki, er getur rúmaðnokkra
menn, er hefir verið reynt í brimi við
Jótlandsskaga og hefir hylkinu skolað
óskammdu í gegn um allan brimgarðinn,
svo peir, er i voru, gátu sjálfir bjargað
sér vir pví í land.
Svípj óð.Nobelverðlaununum
var nú útbýtt í Stokkhólmi í byrjun
p. m, í viðurvist konungs og ættmanna
hans og fjöida vísindamanna; hlaupa
verðíaunin nii rúmar 141 pús. kr. fyrir
hvern flokkinn,
Skáldaverðlaunin hlant nú
pjóðskáld Norðmanna, B j ö r n-
stjerne Bjðrnson, er var sjálf-
ur til staðar og pakkaði hið bezta
heiðurinn og stórgjöf pessa.
B. B, hélt 71. afmæli sitt í Stokk^
hólmi, og sýndu Svíar honum mikla
virðinga, eins og líka Oskar konungur;
enda farast skáldinn miklu hlýlegar orð
til Svía nú en áður, og vill nú styðja
að góðu samkomulagi milli Svía og
Norðmanna. Læknav erðlaunin
hlaut nú landi vor, hinn frægi ljós—
lækningaíæknir, Niels Finsen, en
hann gaf pegar 50,000 kr. til. ljóslækn-
ingastofnunar snnar, og til annarar læks-
ingastofunn í Kaupm.höfn 60,000 kr.
Eðlistræðisverðlaun u n u m
var skipt á railli hjónanna O u i i e og
Becqoerel prófessors, er fengist hafa
öll við að rannsakn nið nýfundna frum-
efni, Eadium, sem lýsir nálega eins
sterkt og sólarljós og má ljósmynda
við í gegnum pykkar járn og blýplötur,
g er álitið að muni hafa hina mestu
pýðinga fyrir læknisfræðina. pað fæst
úr sórstökum eirblendingi. En ekkí
etu enn birgðírnar af Eidiura roeiri
en svo, að eitt pund af pví mundi
kosta c. 2 m i 11. punda sterling.
I efnafræði hiaut hinn frægi
sænski efnafræðingur prófessor A r r-
hen ius, verðlaunin. Friðarverð-
1 a u n i n hlaut að pessu sinni hinn
f'rægi vinmimannaforingi, pingmaður og-
ritstjöri, Villiam Eandall
Creae r, f. 1829.
Nýlega var ba’dín stór samkoma í
Lundi í Skáney til pess að ræða um
nánara tollsamband milli allra Norð-
urlanda, er mundi styðja pau í sam-
keppninni við aðrar stærri pjóðir.
Nordenskjöld og suðu.'heimskauta-
fararnir eru nú komnir til Buenos
Avres á leitarskipinu „Uraguay“ með
öllu heilu og höidnu. Segir Norden**
skjöld frá sleðaför sinni suður á Kong
Qskars land; gekk sú ferð allvel. En
, er Norderskjöld kom aptnr til „Ant-
artic,“ skömmu fyrir jól 1902. pá
byrjuðu ákafiegir snjóbyljir og storm-
ar og svo mikið ísskrúf, að skipið bil-
aði svo mjög, að peir félagar sán sér
pann einan kost færan, að fara í bát-
' ana, (snemma í febrúar), með svo
OypS'jyn slcriHeg bundm við
áramót. óqild nema konun
sl til ritstj. fyrir 1. oktöA
ler. Innl. augl.10 aura.
línan,eða 70 a. liver þuml
dálks og hálfu dýrara á l.i
SÍðll,
|| NR. 44
11_______
mikið af matvælum og öðrum forða,
er peir máttu með komast. En áður
en peir félagar ytírgæfu „Antartíc“,
festu peir gunnfána Svía á apturmastur
skipsins; sökk pað par skömmn síðar
(p. 10. febr.)
í>eir félagar skiptu sér og héldu
nokkrir peirra með Nordenskjöld til
„Snowhill,“ eyjn r.okknrrar, en 20
manns til Pauleteyjarinnar. Byggðu
peir sér á báðum stöðum kofn, er peir
hýrðust í í fyrravetur, með mjög svo
óbreytt fæði, mest selakjöt og mör-
gæsaegg, par til eptirleitarmennirnir
á „Ura<n:ay“ voru svo heppnir að
finna pá og bjarga peim úr pessum
ógöngum og nauðum.
Þýzkaland. Vilhjálnh keisara kvað
heldur vera að skána kverkameinið, en
verður pó að fara mjög varlega með
sig
I Berlínarborg er nú nýlega leitt
afarmikið mál til lykta eptir nær
heils árs málarekstur.
Er mábð pannig undir komið, að
greifahjón nokkur, að nafni Kwilecki,
voru grumið af ættingjum sínum um
að hafa náð sér í annara manna
barn og sagt pað vera sitt eigið.
l>ótti útörfum pað mjpg grnnsamt, að
pessi sonur fæddist eigi fyr en greifa-
írúin var orðin rúmlega fimmtug Fengu
útarfar pví til leiðar Komið, að höfðað
var sakamál gegn greifahjónunum og
frúin höfð í ströngu gæzluvar ð-
haldi í 10 mánuðí, máttihún mestan
tímann víð enjran mann mæla.
Um 300 vitni voru leidd í málinu,
en ekkert sannaðist upp á greifahjónin,
er gæti réttlætt áfellisdóm a hendur
•peim, og voru paú svo loks alveg
sýknuð af ákærunni. En svo telst
pýzkum blöðum til, að pessi málaierli
og hinar störkostlegu vitnaleiðslur
hafi kostaðríkið nær 409 pús. króna.,
og pykir pví fé illa varið.
England. Chamberlain hamast alltaf
aptur og fram um Engiand með ræðn-
hölduro, pó orðinn sé nú 67 ára, og
mjög gigtveikur.. Hann lætur og
prenta flugrit um tollmálið, svo mörg
itm millionum nemur, og lætur útbreiða
pau meðal kjósendanna, og svo fylgja
par með skripamyndir af sjálíum hon-
nm og mótstöðumpnnum bans; en auð-
vitað gjóra pær mótstöðumenninahlægi-
iegri, og par sem Ohamberlein reynir
afl við pá, verðnr hann jafnan að sjálf-
sogðu ofan á. Er gengi Chamberlains
pví ákaflega mikiðjmeðal alpýðumanna
á Englandi, sem heflr gefið honum
gælunafnið: „Our Joe,“ en Ch. heitir
fullu nafni J o s e p h Chamberlain,
og „Jón Boli“ gjörir bann áhorfend-
um tkunnan á skrípamyudum pessum
og fylgir hann sjálfur hvervetna Ch.
í sínum beztu sparifötum að vigum og
glííDum,
Svo er nú ráð fyrir gjört, að Cham-