Austri - 02.04.1905, Page 2

NR. 11
AUSTEI
42
Reikningur
yfir tekjur og gjöld „Styrktarsjóðs handa ekkjnm og börnum Seyðfirðinga peirra;
er í sjó drukkna,"
1904
TEKJUft:
Eign sjóðsins 1. janúar, sbr. f. á- reikning 396 91
Vextir af innstæðu í Söfnunarsjöði IslaDds árið 1903 9 67
Vextir af innstæðu í típsrisjóði Seyðisfj. árið 1903 2 36
Grjafir frá ýmsnm, samkvæmt meðfylgjandi skýrslu 99 70
GJ0LD.
Eigcir sjóðsins 31- desember:
a. I SöfnuDarsjóði Islands
b. I útbúi Islandsbanka, Seyðisfirði
c. I geymslu til næsta árs hjá gjaldkera sjóðsins_______
Kr. au. Kr. au.
490 48
11 46
6 70
Kr. 508,64 508,64
Vextir af eign sjóðsius fyrir árið 1904, verða tilfærðir á næsta
árs reikningi hans.
Seyðisfirði 20. febr. 1905
Jíh. Jóhannesson, Björn Þorláksson, Marteinn Bjarnarson.
Jarðarför
ritstjóra Skapta Jösepssonar
fór fram 29. p. m., með mikilli hlut-
tekningu hins viðstadda mannfjölda,
og voru fánar dregnir á hálfa stöng
um allstn bæinn.
Jarðarförin hófst frá heimili hins
látna,par sem söngflokkurinn söng
sálminn: „Kallið er komið“ áðui en
líkkistan var hafin út paðan. Var húu
síðan borin inu í Bindindishúsið, er
ýmsar konur bæjarms höfðu íjaldað
sorgarblæjum og skreytt blómum.
Likkistan var alpakin blómsveigum g
komst hvergi Dærri allt pað blómskrúð
par fyrir, er sent hafði verið. A kist-
unni var einnig silfurkross frá fami-
líu hins látna.
fegar likkistan var borin inn í Bind-
indishúsið, song söngflokkurinn sálminn:
„Ó, blessuð stund“. fvínæst hélt síra
Vigfús þórðarsoD, kjörprestur hins
látna, fagra og h'artnæma ræðu. Síð-
an var sunginn latneski sálmurinn:
„Jam moesta quiesce querela“ og par
á eptir hið fagra kvæði, sem prentað
er hér á eptir og orkt hefir Pétur
Kennari Sigurðsson. Meðan líkkistan
var borin út úr bindindishúsinu lék
Lárus Tómasson bóksali sorgarlag á
orgel. Síðan var hún flutt inn í
kirkjugarð bæjarins. Erá garðhliðinu
og upp að gröfinni báru nokkrir
helztu bæjarmenn líkkistuna.
Við gröfina flutti sami prestur
snjalla ræðu og lýsti ænstárfi og á-
hrifum hins látna mikilmennis í parfir
lands og pjóðar.
Jarðarlör pessi mun hafa verið
önnur sú fjölmeanasta er hér hefir
fram farið.
llú falla frægir hlynir,
nú fækka landsins vinir,
nú diram er dauða öld,
nú hnípa hjörtu grátin
og harma vinalátiu,
nú herjar danðans höndin köld.
Hér ein er hetja hnígin,
í húmið grafar stígin
af bjartri sigurbraut,
sem vann að andans arði,
sem ættlarids frelsi varði,
sem velli ,hélt í hverri praut,
JȎr, aldna tslands synir,
pér, ættlands frelsis vinir!
nú grátið göfgan höld
sem fremst í fylkiug barðiat
og frækilesa varðist
með glæsta brynju, skygðan skjöld.
J>eir snauðu, hrelldu, hrjáðu,
sem hjálp og aðstoð páðu
hins látna, mikla manns,
nú söknuð sáran finra
og síð’stu virðing inna
og blessa mæra mmning hans.
|>ú, Eannafoldin bjarta!
við friðsælt móðurbjarta
nú legg pú látinn höld;
hann pér af alhug unni,
og engin betri kunni
við enda lífs að öðlast gjöld.
Útlendar fréttir,
Með „Eriðpjófi" bárust oss ensk
blöð til 15. f. m., og höfðu pau f á
stórtíðindum að segja.
Rússar hafa beðið stórkostlegan
ósigur við Mukden. Bardagi sá, sem
getið var um í Austra, og hófsf við
Shaho, er hinn mikilfengasti er sögur
fara af. Hann hófst hinn 23. febr.
og síðan var barizt látlaust til pess
er Bússar urðu að yfirgefa Mukden p.
10. marz. Svæðið sem barizt var á
nam yfir 120 mílur enskar Kuroki
réðist fyrst á Rússaher austanvert við
Mnkder., og lét pá Kuropatkin draga
pangað íið frá vestur-sveitunum. Vörð-
ust Rússar par lengi og drengilega, en
er Nodzu tókst að aðskilja pá frá mið-
hernum, nrðu peir að látaundan síga,
en peim hershöfðingjnnum Liniewifch
og Rennenkampf tókst að koma liðinu
undan og misstu peir lítt af hBrgögn-
um. Eu Rússar urðu ekki svo heppnir
í vestursveitum hersins. Nogi hers-
böfðingi, með japönsku berserkina frá
Port Arthur, réðist á herstöðvar Rússa
fyrir vestan og norðan Múkden, voru
peir par liðfáir fyrir og urðu að hörfa
undan, tókst Nogi ioks að ná járn-
brautinni og eyðileggja hana. Var pá
Kuropatkin nauðugur einn kostur, sá
að yfirgefa Mukden, par sem haun
annars mátti búast við að verða afkró-
aður með ailann sinn her. Hélt hann
pá burt með liðið áleiðis til T i e 1 i n g,
sem er nokkuð fyrir norðan Mukden.
Japanar tóku svo Mukden 10. marz,
Bardaginn var ógurlega liarður og mann-
fall voðalegt, talíð er að fallið og
særzt hafi 116,500 af Rússum, en yfir
40,000 voru teknir til fanga, par á
meðal Nakhinoff hershöfðingi. Japanar
reka flóttann með mestu grimmd, en
Kuropatkin og raenn hans berjast enn
af mikilli hreysti. Talið er samt óvíst
að nann muni geta veitt nokkurt veru-
legt viðnám í Tieling, sem er lítið
víggirtur bær, eina vonin er að hann
geti komizt alla leið til Oarbin, sem
er rammlega viggirt borg. — H«r-
fang fengu Japanar mikið bjá Mukden.
I skýrslu hersböfðingja Japana,
mua vera áreiðanleg, er sagt að
hafi tekið 2 fána, 60 fallbyksur,
pús. rifla, 150 skotfæravagna, 1 pús.
vopnavagiia, 200 pús. sprengikúiur,,
25.000 pús. patrónur, 74 pús búshels
af korni, jarnbrautarteina á 46 mílur
enskar, 300 járnb>autarvagna, 2. pús.
hesta, marga uppdrætti, fatoað svo
mikiun að fyllti margar kerrur, 1
millión skammta branðs, ógrynrd eld-
neytis, 223 pús. hestafóðui og 2 pús.
tonn af heyi.
Tíðindi pesei vöktu hryggð mikla
á Rússlandi, sem vonlegt er. Mælt
er að keisarinn, er hann kom á ráðs-
samkomu, eptir að hafa íengið hrað-
skeyti Kuropatkins ura að hanu hlyti
að yfirgefa Mukden, og einnig sann--
frétt um óeírðirnar á Suður Rásslandi
— pá hafi hann harðlega ávífað ráð-
gjafana iyrir að hafa viljað dyljasann-
leikann fyrir sér. — Jþrátt fyrir allar
ófarirnar mun Rússastjórn enn ekki
hafa 1 hyggju að temja frið; hafa peir
nýfengið stórlán erlendis er nemur 24
míllionum punda Sterling. — Mælt
er að herstjórnin muní á ný bjóða út
3—400,000 hermanna. — A Snður-
Rússlandi hafa bændur brenut upp
sykurverksmiðju er stórfursti einn
átti.
Nýtt ráðaneyti er myndað í Norvegi.
Michelsen er stjórnarforseti — 1
ráðaneytiuu eru menn af öllum flokk-
um. —
Mötorvagnsfélagi
er kaupm. Stefán B. Jónsson í
Reykjavík að reyna að koma á fót.
(Etlast hann til að keyptur verði stór
og vandaður mötorvagn með 25 hesta
afli, yfirbyggður með rúmi fyrir 14
farpegja ank 2 stýrimanna. Vagninn
skal nota til fólks- og vör uflutnings bæði
uai bæinn og svo tíi nærsieitanna.
Er mæltað loforð sé fengið fyrir4,000 kr.
í hlutura til fyrirtækisins; en 20,OoO
kr. kvað purfa mínnst til pess að íé-
lagið geti komizt á stofn.
Milliþingaiiefndiriiar
í landbúnaðarmálum og fátækra-
málum hafa nú lokið starfi sínu. Eá-
tækranefndin hetír samvð íagabálk í
80 greinum, og er hann nú prentaður
ásamt skýringnm nefndarinnar, og er
pað all stór hók. Landbúnaðarnefndín
hefir samiðl2 lagafrumvörp, semeinni
ig eru nú prentuð.
M islingasóttkvíun
Norður-Isafjarðarsýslu og Isafjarðar-
kaupstaðar var úr gildi felld 21. f. m.
A árinu 1904 hafa pessir menn
gefið sjóðnum stærstar gjafir:
Alpiagism. Jón Jónsson, Múla kr.
7,58. Daniel Bjarnason, Hánefsstöð-
um kr. 6,00. síra Björn þorláksson,
jánsson, Skálanesi kr. 5,00.
í sparibauk pann, er sjóðuricn not-
ar, söí'nuðust alls kr. 11,12.
Um leið og vér birtum framan-
greindan reikning, viljum vér að
venju láta honum fylgja fáein hugleið-
ingarorð.
Arsreikningur pessi er sá fjórði frá
stofnun sjóðsins, Jafnaðartal af tekj-
um hans er pví yfir kr, 100,oo ár
hvert. — Jpótt upphæð pessi sé ekki
stór eitt ár fjrir sig, g* tur hún pó
haft allmikla pýðmgu fyrir pessar
veiðistöðvar pegar tímar líða fram.
Margföldunarsöfnna f]úrins er furðar,-
lega hraðskreið pegar upphæðirnar
stækka og tíminn verður langur. J>ví
til sqnnunar má benda á, aðefstyrkt-
arsjóður pessi hefði veiið stofnaður
árið 1875 eða fjórðungi aldar fyr enn
pað var gjört með pað takmark eitt
fyrir augnm, að safna höfuðstól hin
fyrstu 30 árin, og að hann heíði haft
kr. 100,U0 í tekjum árlega, auk vaxta,
pá nefði >upphæð hans nú verið um kr.
5600,00. Arsvextir af peim höfuð-
stól um kr. 224,00,
Með peim fjárstyrk árlega var hægt
sómasamlega að ala upp 2—3 af peim
bornurn, sem hefðu misst feður sína í
sjóinn. eins og komið hefir fyrir svo
mörg börn sjómanna vorra. Hitt væri
pó ennpá mikilsverðara að geta átt
pví láni að fagna að verja pessum ár-
legu tekjum samkvæmt 9. gr, i skipu-
lagsskrá styrktarsjóðsms p. e. „til að
styrkja og efla sundíprótt við Seyðis-
fjörð og hverskonar bjargráð“, pvi nær
pví árlega berast pær hörmungar-
fréttir,að fleiri eða færri menn drukkna
á bezta aldri af pví peir kunna ekki
að bjarga sér á sundi.
Vort fátæka og fámenna pjóðfélag
hefir hina brýnustu pörf fyr'tr allan
pann vinnukrapt, sem pað eignast.
En „veldur hver á heldur“. J>að sýn-
ist oí mikið kæruleysi, að vanrækja
að mestu öll pau hjálparmeðöl, sem
ýmist koma í veg fyrir eða draga úr
peirri hættu, sem líf sjómannsins er
undirorpið.
A seinustu árum má sjá töluverðar
framfarir að pví er snertir annan
hínn pýðingarmesta atvinnuveg vorn,
landbúnaðinn. En sjávarútvegurinn
hefir að sumu lcyti dregizt aptur úr
einkum vegna pess, að samvmna og
félagsskapur peirra, er hann stunda,
er aimennt skemuira á veg komið.
|>að er skoðun vor, að tæplega verði
sagt, að nokkur einstakur sé fátækari
fyrir pað, er haiin góðfúslega hefir
lagt at' möruum til styrktarsjóðs pessa.
Reynsla sjóðsins bendir pó lítillega á,
að ef íyrir hendi eru hin afar pýðing-
armiklu skilyrði, áhugi og vilji, pá
gðtur alpýða manna á ýmsan hátt
með lítilsháttar almenoum fjáifram-
lögum lagt grundvöll fyrir hagsæld
sinni á ókomnum tímum og forðað
stéttarhræðrum sínnm frá að komast
á vonarvöl, eða pví að leita sér opin-
berrar hjálpar,
Bvrjunin er örðugust á öllum fyrir-
tækjum og „hálfnað er verk pá hafið
er“.
Kröfur tímans heimta mein eða
minni samvinnu um nær pví alla skap-
aða hluti.
J>ér sjömenn ættuð að taka yðurtil
fyrirmyndar félagsskap pann og sam-
vinnu, er ryður iandbúnaði vorum
bruutir á hínum seinustu árum. títofn-
ið félög er ræði af alhug áhugamál-
efni yðar og veDji yður á. samvinna og
félagsskap!
J>að vita allir, að hafið felur í skauti
sínu mikinn auð. Eu „svipull er
sjávarafli“. J>að er mikill vandi að
gæta fengins fjár og verja pví vel.
Eigi atvinna yðar sjóman^ia að verða
yður til sóma og pjóð vorri til sannra
prifa, eiuð pér knúðir til að veita at-
hygli og fylgi öllum peim málum sem
miða tii sóma og velferðar fyrir stétt
yðar hvert sem pau heldur stefna að
pv'í að auka framleiðslu yðar, hagnýta
hana vel, eða draga úr peirri sorg og
ueyð, sem cpt fylgir yðar harðfengu
atvinnu.
Seýðlsfirði 20. febv. 1905.
Jóh. Jóhannesson.
Marteinn Bjarnarson.
Bjorn Þorláksson.
Maður drukknaði
fyrir nokkru ofan um ís á Kúða-
fljóti. Hann hét Eggert Gruðmundsson,
Ijósmyndari frá Löndum Yar hann
að fylgja 0ræfingum peim, er farið
höfðu suður með strandmennina af
pýzka botnvörpuskipinu er strandaði
á Breiðamerkursandi.
sem
peir
60
Dvergasteini kr. 5,00. Jens Bjarnason
fyr á Seyðisfirði kr. 5,00. Jón Krist-