Stefnir - 30.12.1893, Qupperneq 1
Árg. 24 arkír. Verð 2 kr,
Borgist fyrir lok júlíraán,
Auglýsingar kosta 10 a. línan
eða 60 a. hver þml. dáíks.
Fyrsti árgangur.
Ár 1893.
r""r“ "Z' : ....‘
Akurcyri, 40. descmber.
Vestan mn haf
eptir
S)r. Yaltý' Gu/^mnndssan.
(Framh.)
Sum hús eru íijer afaihá, og má jafn-
Vel sjá 12—14 gluggariiðir hverja upp af
anpfirj, en slíkt er pó und,antekn:ng. þrí-
og fjprloptuð. hús ei;u tíðust f>,að er ein-
kennilegt við liús Skota, að eldhús peirra
eru vanalega mjðg stór, ákaflega, lir.einleg
og. fáguð í .llólf og gólf; stiinda par stólar,
borð og sængur, og er eigi ótítt, að heini-
ilisfólk, hjónin og skyldulið peirra, sitji
par að snæðingi. Húsmæður sofa par og
opt um nætur. Svo er þuð í húsi pri,
sem jeg bý í, og er mjer sagt, sð slikt
sje altítt, enda hefi jeg komið hjer í fleiri
eldhús, sem eins eru gögnum búin, Bað-
herbergi er hjer svo að segja i hverju húsi,
og er sama herbergið vanalega haft fyrir
salerni, og er pað mjög hreinlegt og þokka-
legt. Ekki þarf að hafa fyrir að sækja
vatnið í fötum, því bæði í baðklefanum
og í eldhúsinu eru vanalega 2 hanar, og
sje peim snúið, kemur úröðrum kalt vatn
en úr hinum heitt. Ofnar sjást hjer ekki
í stofum manna, lieldur opinn arinrt, og
er slíkt fallegt á Lveldum, er eldur logar
á skíðuin., en meiri eldivið párf til pess
að hita upp herbergi á bann, hátt en með
ofnum.
Skotar eta manna mest hafragraut,
og er pað góð og holl fæða; en að öðru
leyti er mataræði peirra líkt og Englend-
inga, og fti' nautasteik (roast beef) sá
rjetturinn,. er mest ber á og tíðastur er.
Við máltíðir peirra í heimahúsum er pað
einkenniiegt, að húsbóndiim les ávailt stutta
borðbæn áður én farið er að borða. J>ótt
eigi beri slíkau síð að lasta, pá ga.fc jeg
pó ekki að pví grert, að mjer fannst að-
ferðín h'álíhiægileg þei*a| jeg sá, haha f
fyrsta skipfcb Húsbóndinn gaufc augunum
að hverjum rjetti, er á borðinu var, hnykl-
aði hrýrnar og þuldi svo nokkur óskiljau-
legf orð, í gaupfiir sjer. þetta átti að pýöa,
að bann bæði guð að bJessa matinn.
jþjóí'drvfvkur Skofca er wh.isky, eg
segja peir aö pa.ð sje minnst skað.legt af
öllutn áfengum drykkjuui. og virðist eitt-
hvað vera hæft í pví, því annars væri
Skotland líklftga' fyrir lðngu gjörevtt af
fólki. En pó Skotar drekki drjúgum
whisky, eru peir vanalega ianglílir og er
hundrað ára aldur engan veginn sjaldgæt-
ur meðal peirra. Sje pví wliisky eiturlyf,
má með sanni segja, að pað sjeekkibráð-
drepandi. það eru til rnargar sögur utn
| Þfið, hve vænt Skotuna, pyki um whiskyið.
Ein er svona: Skoti nokkur lá á bana-
sæng sinni og var sóttur prestur til að
pjóuusta hnnu og búa hann undir dauð-
ann. >Er ekki neitt. sem p.jer liggur á
lijarta, Dónald minn? Er ekki neitt, sem
pú ntundir vilja spyrja mig um áður en
pú skilur við?» spurði prestur og laut að
hinuin deyjandi manni til þess að heyra
svar lians. — «Ónei. prestur mínn, jeg
helvl ekki . . . jú, mjer þætti pó gaman
aö vita, hvort pað muni verða til whisky
á lumnum ?> |>egar presturinn svo fór
að sýna honum friim á, að pað ætti miður
vei-við að vera að hugsa uin slíkt á datiða-
stundinni, flýtti Skotmn sjer að bæta við
og kinkaði um leiðkolli: *0, sussu, prest-
ur minn, pað er öldungis ekki af þvi rnig
langi í pað, mj,er datt pað sona barasta í
hug, að pað væri gaman að sjá það á
borðinu».
Önnur saga,'sem jafnframt sýnir fyndni
Skota, er pessi: Skoti, sem tók.sjer hel'd-
ur mikið neðan i pvi, nuetir sókuarpresti
sínum, og ler lninn strax að setja ofan i
við hann fyrir drykkjuskap hans cþúert
ofhrteigður fyrir whisky, Dónald; pú ættir
þó að.-vita, að whiskyið er óvinur pinú».
—i cRjett er nú pað, prestur rainn, en
hafið þjer ekki kennt okknr, að við ætturn
að elsk.a óvini okkar?» svarar Skotinn glott-
an,di. «Ójú, satt er nú pað, Dónald minn;
en jeg hefi aldrei kennt ykkur, að pið
ættuð að svelgja þá», svarar prestur, sem
ekki var síður fyndinn eu sóknarbarn
hans.
Lög Skota eru að mörgu leyti frá-
brugðiti lögum Englemlinga, og er ýmis-
legfc einkennilegt við þau. Meðal pess má
telja lög peirra um hjónabandið. j>ar
parf hvorki prest nje sýslumann til pess
að gefa hjón sainan. j>að er nóg ef karl-
maðurinn og kvennmaðurinn lýsa pví yíir
í votta, viðurvist, að pau ætli, sjer að verða
hjón, pá eru pau hjón fyrir guði og rnönn-
um að fullum löguin. En auðvitað geta
pau farið i kirkju á epfcir og látið prest
vigja sig, ef pau vilja. En slíks parfekki
með. «Jeg tek hana önnu fyrir konu».
segir hann, «jeg tek hann Jón fyrir manu»,
segir hún, og pan eru lögleg hjón. En
þótt svona auðvelt sje að komast i hjóna-
band á Skotlnndi, pá hrapa Skotar ekki
að þ'ví fremur en öðru. j>eir eru allra
nianna varkárnastir í orðum og gjörðum
og stiga pví. ekki jfifn pýðingarmikiö stig
án nákyæmrap og langrar yfirvegunar.
TiIhugalilið er opt langt, og kvað það ekki
vera sjaldgætt, að menn sjeu trúlofaðir
svo áruui saman að peir hali aldrei kysst
unnustu sína. jþannig segir skozkur kíerk-
ur, Dr. John Brown, frá pví í æfisögu
sinui, að hann hafi verið búinn að vera
trúlofaður konunni sinni í hálft sjöunda
ár þegar hann kyssti hana í fyrsta sinn.
j>au sátu sem optar á eintalí og herti B.
pá upp lmgann og sagði: <Við erum nú
búiu að vera trúlofuð í meira en 6 ár,
Janet rnín, og jeg hefi aldrei kysst píg;
iinnst pjer jeg mætti gera pað núna, góða
mín?» — «Hvað pá! núna strax?» svar-
nði Janet, sem petta kom heldur en ekki
flatt upp á. — «Já núna». — « Tæja, pú
mátt pá gera pað, ef þjer sýnist svo, .John
minn, en pú verður bara að fara hæversk-
lega og siðsamlega að þvi». — «það er
svo sem sjálfsagt, og við skulum fyrst
biðja Drottinn að bléssá athöfn vora».
Síðan gerði klerkurinn bæn sina, ■ kyssti
svo unnustuna og mælti síðan hrifinn af
sælutilfinningunni: «Eu livað pað var
inndælt, h.jartað mitt! Látum okkur nú
pakka guði fyrir nautnina*. Síðan gerðu
pau aptúr bæn sína og '6 mánuðmn síðar
giptúst þau, og var sambúð þeirra bæði
sæl og löng.
Skotar fara jafnan varlega að öilu, og
eins er pað, pegar peir erú að biðja sjer
stúlku. Sem dærni pess, liVe skritin að-
ferð peirra getur stundum verið, hafa mjer
verið sagðar pessar sógur. D. elskar unga
Stúlku, M., og 'stingur úpp á pví við hana,
að pau skuli ganea dáiitið sjer til skemmt-
unar. j>au ganga nú inn í kirkjugarðinn,
og allt i einu bendir D. á eitt leiðið og
segir: cHjerna liggja uú ættingjar mtnir,
M ; heldurðu að pú vildir liggja par líkac.
M. skildi hyáð hann fór, og pau giptust.
Jamie og Janet höfðu lengi elskað
hvort annað, en hvorugt peirra hafði nieð
einuorði látið ást sina í ljósi. Loks herð-
ir Jamie upp hugann og segir: «j>að
hlýtur að vera fremur sárt, Janet, að liggja
svoleiðis á banasænginni, að enginn sje
til psss sð halcla í höndina á manni á
síðasts augnablikiiiu* —■ «Já, mjer hefir
opt dottið pað sarna í hug. Jamie. j>að
hlýtúr að' vera þægileg tiliinniug að vita,
að til sje einhvpr vinarhönd til uð veita
manni nábjargirnar, pegar maður er lið-
iún*. — «Já, er ekki svo, Janet? On ein-
mitt það helir stundum kouiið mjer til að
hugsa um að gipta mig. j>egar á aUt er
litið, pá höfutn við ekki verið skapaðir
til að lifa í einlifi*. — «Jeg fyrir mitt
leyti hiigsa nú alls ekki um hjönaband.
En hvað utn pað, mjer er sú hugsun eng-
an veginn ógeðfelld, að lifa með manui,
sein mjer pætti vænt um», svarar Janet,
«en pví er miður, jeg heli ekki rekið mig
á hanii enn sem komið er». — «Jeg.held
jeg liafi fundið konu, scmu jeg elska», segir