Grettir - 25.08.1894, Blaðsíða 2

62
hlífast ekki við að nota pá ög ólánþeífra
til að vekja óeirðir og sundurlyndi raanna
á milli og koma öllu í bál og brand til
að trana sér fram.
Menn pessa, — eg get nefnt nöfnin,—
grunar víst sízt af öllu, til hvers peir og
tjón peirra er haft. Vissu peir pað, pá
mundu peir skjótlega fara aðra leiðípessu
máli og fleiruin, pví að alltaf lifir pó eitt-
hvað ep'tir af kyninu í peim, pótt nú um
stundarsakir sýnist sem peir purfi óhlut-
vanda utanhéraðsflækinga, sem hingað eru
komnir fyrir náð veitingarvaldsins, til pess
að vera fjárhaldsmenn peirra í andlegum
og líkamlegum skilningi, er ráðstafa peim
sem ómyndugum og tala fyrir munn peirra
í öllum efnum. Eg fyrir mitt leyti hefi
alltaf haft pá trú, að jafnvel pótt vér ís- i
firðingar hefðum geltna aðkomuhunda til
pess að reka úr túnum vorum, pá mund-
um vér skjótt grípa fyrir kverkar kvikind-
um peim, ef pau færu að gelta að sjálf-
um oss eða vildu sjálf gjörast húsbændur
hér, og peirri trú held eg öskertri fyrst
um sinn.
Eitt er víst pessu rollumáli viðvíkjandi
og pað er, að hefðu peir, sem fyrir tjóní
hafa orðið, snúið sér sjálfir til meðborgara
sinna, hvalveiðamannanna, pá væri máli
peirra öðruvísi komið en nú er.
Allir pekkja hvalveiðamenn svo að dreng-
skap og hjálpsemi, að enginn efi er á, að
jafnvel pótt pað eigi sé sannað, sem er
ósannandi, að hvalveiðamenn séu orsök í,
að skepnur séu skapaðar með peim eigin*
legleika, að pær jeta bæði korn og hval-
kjöt o. fl. sér til skaða, ef eigi er haft
eptirlit ineð peim, pá mundu peir manna
fyrstir hafa rétt öfluga hjálparhönd hverj-
um peim meðbræðra sinna, er fyrir tjóni
hafa orðið. En engum, sem pekkir til,
mun heldur blandast hugur um, að hval-
veiðamenn, eins og aðrír, reyna að bera
hönd fyrir höfuð sér, ef ráðizt er á pá
með rangsleitni og yfirgangi, einkum ef
rangsleitnin ekki á rót sína að rekja tíl
héraðsbúa sjálfra, heldur til sníkjudýra
peirra, er ólán héraðs pessa hefir sent
hingað og sem reyna að afla sér álits og
festa aðsetur sitt hér með pví við ölltæki-
færí að æsa menn upp og telja peim trú
um, að peir taki málstað almennings gegn
mótpróa, sem sníkjudýrin annaðtveggja
sjálf hafa búið til, eða sem að eíns er til
í rugluðum heila peirra sjáifra, pessara
snýkjudýra, sem undantekningarlaust
skemma hvern málsstað, sem í peirra klær
kemur.
Yæri máli pessi pannig komið, að sann-
að væri, að skepnudauði við Isafjarðar-
djúp stafaði af hvaláti skepnanná; væri
par næst sannað, að hvalveiðamenn, en
|>að gleður oss að geta bent yður á,
að vér höfum komizt að alveg sömu nið-
urstöðu og vorir mikilsvirtu kollegar í
Danmark og að nú vantar ekkert, nema
máske fáein vottorð trúaðra, heiðvirðra
manna, sem lesa saurblöð á sunnudögum,
og munu vottorðin fást billeg nú í pessu
blessaða meinsærisgóðæri, og væri gaman
að sjá, hvort ping og pjóð porir að efast
um óskeikanlegleik pess, sem vér og hann
Skúli og J>jóðviljinn og öll vor margföldu
dásamlegu apparöt sanna og sýna með
nægum rökum að sé óefandi fyrir aðra en
guðleysingja og villutrúarmenn. — Og nú
segjum vér allir: „Allar bráðapestairollur
hafa drepizt úr hvaláti og hvalveiðamenn
skulu borga, og hver sem ekki truir pessu
og hlýðir, hann fær bannfæringar-búllu
hina meiri úr Djúppáfanum".
p. t. á almenningsheillaferð í jpjóðvilja-
erindum
Ketill Kind arhaus
p. t. æðsta leyniráð tvenningarinnar,
autoriserað J>jóðviljadýralæknisráð m. m. fl.
J>að er annnars mjög leitt. að jafn-
greinda, drenglynda og góðsanm menn og
flestir peirra eru, er halda sig hafa misst
skepnur sínar úr hvaláti, skuli til viðbót-
ar við tjón sitt henda pað ólan, að lenda
í klóm óeirðarseggja héraðs pessa, sem
skjátlast; eg er ekki vanpakklátur. En pér
skiljið auðvitað ekki, hvað eg meina’1.
„Nei“, sval'aði eg og firrtist við, „pað
segi eg satt, pað skil eg ekki“.
J>að lá nú við sjálft, að okkur færi að
verða sundurorða. |>að er ekki hægt að
segja, hvernig farið hefði; en í pessu vet-
fangi kom faðir minn og móður aptur, svo
að nú var engin pörf fyrir okkur lengur
að vera að tala saman.
Faðir minu var hjá okkur pangað til
um kvöldið, og við borðuðum 511 saman.
Eg varð að sitja hjá Bobby og bita fyrir
liann matinn, pvi að hann gat pað eigi
sjálfur. Seinna um kvöldið, pegar sólin
var gengin til viðar og kvöldroðinn með
sinni margbreytilegu geisladýrð varhorfinn
af himninum, pegar næturblómin ilmuðu
í garðinnm og skuggarnir færðust yfir fold-
Úna á hinni tunglbjörtu sumarnótt, sté
faðir minn aptur upp í póstvagninn og ók
á brautu í næturkyrðinni, hulinn hinum
fölvu skuggum og rökkurdimmunni; en
Bobby hallaðist upp að dyrunum oghorfði
á eptir honum með höndina í fatli og
dapurlegt bros á vörura sínum.
„Að pessu sinfli stöndum við pó eigi
eptir sem einmana einstæðingar“, mælti
móðir mín, og sneri sér brosandi og pó
raeð tárin í augunum að unga manninum.
„En pað mundi pó helzt að pínu skapi,
að svo væri; er eigi svo, Bobby ?“
„|>ér munduð eigi trúa mér, pó að eg
kvæði nei við pessari spurningu, —eða livað
haldið pér ?“, spurði hann meðpessusama
hæga brosi.
„Heyrirðu, hve kurteis hann er við okk-
ur, Föbe?“
,,J>ér getið pó eigi ætlazt til pess, að
eg sé með fagurgala og kurteisisorð, peg-
ar eins stendur á eins og nú“, svaraði
hann byrstur“. J>að er pó fráleitt ósk
yðar, að eg gleðjist af pví að sjá, að eng-
ar horfur eru á fyrir mér, að eg verði
með“.
En einmitt pessi mikli ákafi og ópreyja
í Bobby Gerard að komast aptur i herinn
virtist benda á, að lítil líkindi væri til, að
hann fyrst um sinn yrði svo hress, að
hann sæi ósk sína rætast. Daginn eptir
fékk hann hitasótt. Á priðja degi elnaði
honum sóttin, á fjórða degi versnaði hon-
um enn meir, og, í stuttu máli, liðu tvær
eða prjár vikur, pangað til hann var fær
i um að stíga upp í póstyagn og aka aptur
til Plymouth. J>ennan tíma stunduðum
við mæðgurnar hann og hjúkruðum hon-
um sem bezt við gátum; við bjuggum til
handa honum kælandi drykki úr jurtum
og villiblómum, sem nú á dögum pykir
skömm til koma að nota og menn jafn-
vel eigi pekkja. Eg ætla eigi að styggja
yður, elskan mín, en pað held eg að mér
sé óhætt að segja, að ungu stúlkurnar í
pá daga hafi eigi veríð eins teprulegar, en
aptur á móti í sannleika siðsamari, heið-
virðari og haft hreinni og óspilltari til-
finningar en stúlkur nú á timum. Eg
man, að eg einu sinni las „Humphry“
Clinker“* hátt fyrir hann fóður minn, og
við hlógum bæði dátt að hinni skoplegu
fyndni peirrar skáldsögu; hann bróðir yðar
gleymdi hérna frakkneskri bók á dögunum;
og voru í henni mörg tvíræð orðatiltæki
og klúrar setningar, að vísu undir rós; en
pað segi eg yður satt, að í mína ungu
daga mundi eg eigi hafa skilið vitund í
peim. Yður mundi víst pykja pað mjög
ótilhlýðilegt að vera hjá ókunnugum ung-
ummanni inni í svefnherbergi hans, hvort
*) Skáldsaga eptir Smollett.