Dagskrá - 15.07.1898, Blaðsíða 1

FrjettaseðiII frá „Dagskrá“
15. júlí — 98.
Atlaga Bandamanna að Santiago.
Með botnvörpuskipinu „Hermes" er lagði
af stað frá Grimsby 8. þ. m. hafa borist
ensk blöð, er ná lil 4. þ. m. Yngri blöð voru
ekki til hjá skipverjum, en lausafregnir einar
að hafa hjá þeim frá þeim degi, til þess er
þeir fóru að heiman.
Hjer skal nú stuttlega skýrt frá því
helsta er sagt var frá ófriðnum milli Spán-
verja og Bandamanna, og er það að mestu
tekið upp úr Lundúnablaðinu „Daily Tele-
graf" dags. 4. júlí.
Eins og áður hefur verið sagt rækilega
frá í Dagskrá, liggur meginfloti Spánverja
allur inni á víkinni Santiago á Kúba, en
floti Bandamanna fyrir utan og hafa menn
ekki búist við að þar kæmi til sjóorustu
milli flotanna, sökum þess að mjótt sund er
inn að fara fyrir Bandamenn og öflug vígi
Spánverja á báðar hendur, en á hinn bóginn
mundi spænski flotinn naumast komast út ó-
eyddur gegnum herkví Ameríkumanna, er
hafa að mun fleiri og öflugri skip. — Hafa
flestir álitið að það mundi vera ætlun Banda-
manna að halda Spánv. þarna inni, þangað
til þeir gæfust upp, en taka sjer það jafn-
framt fyrir hendur að ná undir sig bæ þeim
er flotahöfnin liggur fyrir og banna Spánv.
þannig allar bjargir frá landi. —
Fregnir hafa áður borist af því að Am-
eríkumenn settu r.okkurt lið á land við Sant-
iago og áttu þar nokkrar smáorustur við
Spánverja, en ekki var orðinn neinn teljandi
árangur af þessu á hvoruga hlið, þá er síð-
ast frjettist. — Nú segir blaðið Daily Tele-
gr. frá þýðingarmeiri vopnaviðskiptum, sem
orðið hafa við þennan hafnarstað einkum
föstudag og laugardag í byrjun þessa mán-
aðar (1. og 2. júlí).
Foringi Bandamanna Shafter að nafni
sem áður hefur verið minnst á í „Dagskrá",
rjeði til atlögu á vígi bæjarins snemma morg-
uns á föstudag með 24,000 manna. Voru
þar með nokkrar þúsundir kúbverskra upp-
reistarmanna, og jafnframt var skothríð haf-
in í einu af öllum skipum Bm. er lágu úti
fyrir undir yfirforustu Sampsons aðmíráls.
Hafði Shafter hafið landgöngu í fyrstu með
þeim ummælum að hann skildi hafa tekið
borgina frá Spv. innan tveggja sólarhringa,
og þótti engum efi á því, í liði hans, að
þetta mundi verða tramkvæmt eins og hann
sagði. —
Hin eiginlega orusta byrjaði kl. 8 að
morgni og höfðu Bandamenn öflug fallskeyti
er þeim tókst að koma fyrir á ýmsum hæð-
um í nánd við útvígi bæjarins, — en fót-
gönguliði var víða skipað í þjettar fylkingar
fyrir aptan fallskeytastöðvarnar.
Þennan dag allan var barist af miklu
kappi af báðum og er að vísu ekki hægt
að sja greinilega hvorum hafi vegnað
betur, því blaðið virðist einungis hafa farið
eptir ameriskum fregnritum en þó má ætla
að Spánverjar hafi orðið að hörfa undan til
borgarinnar, og að útvígi hafi verið tekin af
þeim.
En það gjörði Bm. mikið tjón að hersveit-
ir voru látnar standa rjett að baki fallskota-
liðsins, því Spánverjar beyndu skeytum sín-
um auðvitað að þeim stöðvum. Þannig var
til dæmis: ein hundraðs sveit rifin upp
og eyðilögð fyrir Bm. af einni sprengikúlu
Spánverja. Er svo að sjá af öllum fregnum
að mannfall hafi verið mikið meira af Bm.
þennan dag heldur en yfirforinginn hefur
viljað láta uppskátt. — Spv. voru miklu
betur settir að því leyti að þeir höfðu reyk-
laust púður svo að Bm. gekk illa að ná
rjettu miði að fallskeytum þeirra, en sjálfir
skutu þeir með venjulegu púðri og voruþví
auðhittari. — Það kom ogmjög flattjupp á Banda-
menn að fallskeytunum innan frá borgarvígj-
unum var ágætlega stýrt þenna dag, og hafði
Cervera, aðmírállinn spænski, sent borgar-
mönnum góðar skyttur af flotanum til liðs,
og voru mörg skot þeirra frábærlega hittin —
sem þykir frásagnavert þar sem Spánverjar
hafa jafnan haft orð á sjer fyrir að miða illa
stórskeytum sínum, frá því að ófriður þessi
hófst.
Shafter hjelt áfram atlögunni til sólar-
lags, og þegar hætt var um kvöldið er sagt
að hann hafi fullyrt við foringja sína: „að
ameriski fáninn mundi blakta yfir Santiago
sunnudag næsta". — En úr því varð ekki.
Næsta dag, laugardag, var enn hafin
orusta, grimmari og öflugri heldur en fyr. —
Beindu Bandamenn þá fallskeytum á móti
borginni frá ýmsum útvígjum er höfðu verið
henni til varnar daginn áður og jafnframt
hjelt floti Sampsons skothríðinni áfram af-
látslaust utan af sjónum. En Spánverjar
vörðust af mestu hreysti, og eru menn sam-
huga um það bæði vinir og óvinir að dást
að því, hve frábærlega þeir börðust þennan
síðari dag. — Eins og nærri má geta lögðu
Bandamenn allt fram til þess að heitstreng-
ing yfirforingjans gæti efnst og eru amerisk
blöð full af frásögnum um það, hversu ein-
stakir foringjar og liðsmenn í her Shafters
kepptust hverir við aðra í hreystiverkum.
En það kom allt fyrir ekki. — Krossfánar rauð-
r og hvítir blöktu yfir fjölda húsa í Santia-
go — þar sem eigendur vildu gefa til kynna
að þeir óskuðu friðar og hlífðar af Bandam.
En skothríðin var Iátin dynja yfir borgina
alla jafnt eptir megni, bæði af flotanum og
landhernum. En svo lauk þó að Bm. urðu
frá að hverfa. Segja ameriskar frjettir að fall-
ið hafi um 2000 Spánv. báða dagana en um
1000 alls af Bandam. — En ráða má af
ýmsu að mannfall muni hafa verið mikiö
meira af Ameríkumönnum og niðurstaðan
varð í öllu falli sú, að Shafter hefur beiðst
aukins liðsafla heiman að og frestað frekari
atlögum að borginni. Herlið Bandam. sýkist
mjög þar á eynni og var þegar síðast frjett-
ist gjört boð eptir 40 nýjum læknum til
landhersins frá Nýju Jórvík. — Er svo að
sjá sem Shafter hafi látið laus aptur í bráð-
ina útvígi þau, er hann hafði náð, ogaðum-
sátrinu um Santiago hafi síðan verið haldið
áfram tjær borgarvígjunum, og beðið eptir
nýju liði frá Bandafylkjunum. — Einnig er
þess getið að Spánverjum muni hafa komið
liðsauki frá nærliggjandi setuliðsstöðvum og að
Spánv. muni síðan fremur hafa gjört aðsækja
en verja og hafi mannfall Bandam. verið
mikið einnig eptir að þeir hörfuðu frá borg-
inni. — En að öðru leyti var ekki unnt að
fá frekari greinilegar frjettir af viðureigninni
við Santiago af blöðum þeim er botverping-
ar þessir höfðu í höndum.
Þar á móti er sagt frá
Sjóorustu vlð ManzaniIIo 2, júlí.
Þar sem Spánverjar ráku 3 herskip Bm.
á fiótta og höfðu gjört eitt þeirra („Hornet")
óvígt. Varð því náð með naumindum frá
því að falla í hendur Spánverja af hinum 2
(„Hist" og „Vampatuck"), er komust undan
með illan leik. Ekki er greinilega sagt frá
því, hve mörg skip Spanverjar hafi haft,
sumir segja 4 aðrir 9, eu allt voru þetta
minni skip og ekki neitt af þeim úr Cadiz-
flotadeildinni.
Lausafregnir
hafa einnig borist um það, að Þjóðverjar hafi
sent 20 herskip til Fílippseyja, til þess að
gæta hagsmuna þegna sinna þar, í orði
kveðnu, en í raun rjettri, að því er menn
halda, til þess að skáka Bandamönnum. —
Einnig hefur kvisast, að Englendingar mundu
vera búnir til þess, að veita Bandamönnum
jafnframt o. s. frv. — en allar þessar fregn-
ir eru alveg óáreiðilegar, nema ef til vill sú
ein, að Þjóðverjar munu hafa sent nokkum
flota til eyjanna.
Prentsmiðja Dagskrár.