Dagskrá - 03.12.1898, Síða 3

79
eigi að eins Daní, heldur og Rússa,
Gyðinga, Hollendinga, Pólverja og Aust-
urrfkismenn. Braun im4 ritsjtóri blaðs-
ins „Vorwárts" hefir nýlega verið gjörð-
ur landrækur; hann var frá Ausrurríki.
Th. Th. Heine heíir nú verið lát-
inn laus gegn 30000 marka sekt.
Austurríki: 18. f. m. gjörðu
Iioo—1200 menn verkfall í vopnasmiðju
í Vín. ___________
Seint í fyrra mánuði kom upp
mikill uggur og ótti í Vínarborg og
ekki að ástæðulausu. Þar dóu sem sé
þrír menn úr „svarta dauða“ á stuttum
tíma. Einn af þeim var dr. Múller,
sem var sendur af stjórninni í fyrra til
Bombay til þess að kynna sér sjúk-
dóminn, sem þá geysaði þar; hann var
32 ára að aldri. Alt var gjört sem
hægt var að gera til þess sem mest
að einangra þá sjúku og sporna við
frekari útbreiðslu þessarar voðaveiki, og
er vonandi að árangurinn verði sá, að
hún gjöri þar eigi framar vart við sig
að svo stöddu.
Róstusamt á þinginu með köflum.
Drotningarmorðinginn Luceheni hef-
ir nú verið dæmdur til æfilangrar betr-
unarhúsvinnu.
Sviss: Ruffi, forseti sambandsríkj-
anna, fékk um miðjan f. m. ógn-
anabréf frá flokki stjórnfénda. Lög-
reglan kvaddi því til fundar, til þess
að koma sem beztu skipulagi á sín á
milli.
Sambandsráðið hefir fengið tilboð
frá stjórninni á Ítalíu um það að taka
höndum saman til þess að verjast á-
rásum stjórnfénda.
Sýánn: Það hefir orðið uppvíst
að yfirmaður einn í Cadix hefir haldið
verndarhendi yfir spilahúsunum þar,
gegn því að hala hlutdeild í ágóðan-
um. Jafnvel einn af ráðherrunum var
í vitorði með honum og hefir hannnú
lagt niður völdin.
Var því spáð í fyrstu að þetta myndi
draga þann dilk eftir sér, að öllu ráða-
neytinu yrði steypt, en eftir því sem
nú lítur út, er ekki hægt að sjá, að
það muni rætast.
Sagasta hefir lýst yfir því, að
stjórnin muni taka aftur hina fyrri
stefnu þegar búið er að skrifa undir
friðarsamninginn, og ekki bíða þess að
þingið komi saman.
Samkvæmt yfirlýsingu stjórnarinn-
ar í Madrfd verður eyjan Portorico
skoðuð sem annara eign frá 29. okto-
ber þ. á.
1. nóv. kom gufuskipið »Monserr-
at« til Cadix frá Cuba með 1498
spánska hermenn ; á leiðinni heim dóu
98 og 800 voru veikir. Formaðurinn
fyrir hinu ameríkanska heilbrigðisráði
á Cuba hafði krafist þess, að hermenn-
irnir væru fluttir um borð, þótt þeir
væru að því komnir að gefa upp önd-
ina.
Stjórn bandaríkjanna gengur illa
að fá Spánverja til þess algerlega að
rýma Guba og Portorico. Orsökin til
þess er talin sú, að Spánv. hafi eigi
efni á að flytja herinn heim. Ríkis-
fjárhirzlan er tóm og lán ófáanlegt
bæði utan lands og innan. Stjórnin f
Madrid vill fá leyft Ameríkum. til að
hafa herinn enn um hríð á eyjunum,
en þeir halda því ákvæði í friðarsamn-
ingurium fast fram, að Spánv. skuli
viðstöðulaust víkja af báðum eyjunum.
Búist er við að annaðhvort muni Banda-
menn sjálfir verða að kosta heimflutn-
ing hersins eða lána Spánv. fé til að
koma honum heim.
Frakkland. Um miðjan otkóber
gaus sá kvittur upp, að nokkrir herfor-
ingjar hefðu gjört samsæri gegn ráða-
neytinu „Brisson"; því að hervinum
hafði sárnað, að ráðáneytið hafði skor-
að á yfirréttinn (kassationsetten) að end-
urskoða Dreyfusmálið. Var talið að
Zurlinden og Boisdeffre, fyrverandi að-
alríkisráðherra, væru helztir menn í þessu
samsæri og einnig hafa menn það fyrir
satt, að Victor prins Napoleon hafi ver-
ið í ráðum með þeim. Var róstusamt
í París um þessar mundir, því að verk-
fallið stóð þá sem hæst, og hugðu her-
foringjar, að þeim myndi veita létt að
steypa undan Brisson. En prinsinn
vantaði peninga, og Brisson fékk ná-
kvæmar fregnir af samsærinu og gat því
séð við lekanum og sett undir hann, svo
ekkert varð úr ölíu þessu hershöfðingja-
samsæri.
25 október kom þing Frakka sam-
an; bjuggust menn við að þá myndi
margt til tíðinda verða.
En er á þing er komið, fer Dér-
ouléde með brigslyrði um stjórnina,
og komu þau flest niður á Chanoine
hermálaráðgjafa;svarar Chanoine honum
og segir í ræðu sinni að hann sé sömu
skoðunar og fyrirrennari hans. Að end-
ingu lýsir hann yfir því frá ræðustóln-
um, að hann segi af sér ráðgafa-embætt-
inu, og fer við það af þingi.
Brisson kvað það móti lögum
og landsvenjum að hermálaráðgjafinn
segði af sér á þingfundi, og mæltist
aðferð Chanoines allstaðar illa fyrir og
þótti mönnum hún befa vott um að
Chanoine hefði verið með f herforingja-
samsærinu. Daginn eftir lýsti þingið
vantrausti sínu á ráðaneytinu Brisson.
Bað ráðaneytið forseta um lausn, og
var hún veitt því, en forseti bað ráða-
neytið að vera við stjórnina þangað
til nýtt ráðaneyti yrði myndað og skyldi
Lochroy vera hermála-ráðgjafi í stað
Chanoines.
Því næst tók Dupuy að sér að
mynda nýtt ráðaneyti. í því er
Freycinet gamli hermálaráðgjafi, Loc-
hroy sjóliðsráðgjafi og Delcasse utan
ríkisráðgjafi; Braul er gjörður að að-
alríkisráðgjafa í staðinn fyrir Renouard.
26. október ákvað yfirrétturinn að
hann skyldi rannsaka mál Dreyfusar á
ný, en fann þó enga ástæðu til að af-
nema hinn fyrri dóm að svo stöddu.
Er mælt að hann ætli að yfirheyra 5
síðustu hermálaráðherra Frakka; hann
hefir þegar yfirheyrt Mercier Billot
Cafaignac o. fl. Mælt er að yfirrétturinn
hafi komist yfir bréf, er Esterhazy hafi skrif-
að, og er það ritað á pappír, sem hvergi
finst í öllu Frakklandi, og lítur illa út
fyrir Esterhazy, ef þetta reynist satt.
Frú Dreyfus fór til nýlenduráðgjaf-
ans um daginn og bað um leyfi t,il að
senda manni sínum hlý föt, ef hann
skyldi verða látinn koma heim til Frakk-
lands, en þessu var neitað og kvaðst
stjórnin mundu sjá um það, ef á þyrfti
að halda; hún fór samt aftur í ráða-
neytið og fékk þá að heyra bréf, er ný-
lega var komið frá Dreyfus, þar skrif-
ar hann að hann hafi í ár krafist af Boisdeffre
að mál sitt væri endurskoðað, en ekk-
crt svar fengið, og hann sé því orðinn
úrkula vonar og skrifi engum framar, enda
sé hann kominn á grafarbakkann. Frú
Dreyfus bað að mega senda liraðskeyti
til hans og láta hann vita að verið væri
að endurskoða mál hans, en fékk ekki
leyfi til þess.
Um Fashoda hafa Englendingar
og Frakkar átt í deilum og allmik-
ill herviðbúnaður verið hjá báðum;
Marchand sendi adjutant Liculenant
Baratier til Paris til að tala munnlega
við stjórn Frakka.en fór í jálfur’til Kairoog
hershöfðingi Kitchener fór sjálfur til Lund-
úna. En að lokum sáu Frakkar að sér
myndi ekki duga að etja kappi við af-
armennið, og ætla að láta af hendi
Fashoda. En Engl. hafa leyft March-
and að snúa aftur til FashodaAneðJþví
skilyrði, að hann færi þegar í stað með
lið sitt þaðan.
í Grikklandi hafa orðið ráðgjafa
skifti; Zaimas ráðnaneytið farið frá, en
Zaimis ráðaneyti komið í staðinn-
Filiþpseyjar: Margar og miklar
bollaleggingar hafa verið gjörðar nú í
seinni tíð um það, hvort krafaj Banda-
manna til Filippseyjanna muni uppfylt.
Víst er um það að spánska stjórnin
hefir til þess verið alráðin í að mót-
mæia þeirri kröfu, en hætt er við að
það komi, fyrir ekki. Sumir segja að
Spánv. vænti þess, að þýzki keisarinn
sem ætlar að koma við á Sponi á
heimleiðinni, muni að minsta kosti
leggja þeim liðsyrði í þessu máli, en
ólíkt virðist það vera, að hann skifti
sér nokkuð af því að svo stöddu* —
Það hefir flogið fyrir að Bandamenn
muni ætla að bjóða Spánv. 40 milj.
lcr. fyrir Filippseyjarnar, en aðrir segja
að amerískir stjórnmálamenn haldi því
fast fram að þeir fái engar skaðabætur
og mun það sanni nær. — Nokkrir
hafa getið þess til, að ef Bandamenn
ná fullum yfirráðum yfir Filippseyjum
muni þeir ætla að bjóða Englendingum
þær í skiftum fyrir Jamaica; eigi er
það sennilegt, að Englendingar myndu
gleypa við því þó til kæmi. — Nú
hefir ný uppástunga verið lögð fyrir
friðarráðið í París viðvíkjandi eyjunum.
Hún er sú að stjórn þeirra verði falin
evrópisk-amerikönsku félagi til 99 ára
með 400 milj. dollara höfuðstól. Fé-
lagið skal velja forseta til þriggja ára
í senn. Forsetiun má þó eigi búa á
eyjunum, heldur hafi hann þar fulltrúa
sinn. Sagt er að menn hafi augastað
á þýzkum prinsi til forsetatignarinnar.
Óeyrðir allmiklar urðu í Manilla
seint í f. m. milli A meríkumanna og
Tagala af þerrri ástæðu að Dewey
Iiðsforingi bannaði hinum síðarnefndu
að draga upp lýðveldisflagg í Manilla.
Hvorirtveggja biðu talsvert tjón.
Cuba: Sagt er að uppreistarfor-
inginn Gomez sé valinn forseti lýðveld-
isins Cuba.
Ameríka: Indiánauppreistin í Banda-
ríkjunum er þegar niðurbæld, enda ekki
eins stórvægil. og haldið var. Hins
vegar búast menn við nýjum og meiri
óeyrðum af þeirra hálfu, ef stjórnin
tekur ekki í taumana til þess að vernda
þá og land þeirra frá yfirgangi hvítra
manna og ofbeldi embættismannanna.
Verkfall meðal námamanna í
Bandaríkjunum um miðjan f. m. og
þar af leiðandi róstur, því svertingjar
voru fengnir til að vinna í stað þeirra,
sem hættu vinnu. í upphlaupi því,
sem afþessu leiddi, biðu 19 menn bana,
en 30 særðust.
Tillaga um bann gegn tilbúningi,
sölu og innflutningi áfengra drykkja í
Canada var feld með 20,000 atkvæða
mun.
Landamerkjadeilan milli Argentina
og Chile í Suður-Ameríku endaði með
því að Chile viðurkendi rétt Argent-
inga til lands þess, er ágreiningur reis af.
— Seint í fyrra mán. kom skip eitt
til San. Fransisco með tvo menn veika af
„Byldepest" (svarta dauða). Skipstjórinn
og einn sjómaður höfðu dáið á leiðinni.
Þann 7. þ. m. kom eldur upp
í Kapítólium í Washington. Kviknað
hafði í gasi undir hæstaréttarsalnum.
Brátt tókst að slökkva eldinn, þó haíði
hann áður eyðilagt næstum allan mið
og austurhluta byggingarinnar, sömu-
leiðis mörg dýrmæt rit Og mikilsverð
skjöl. Skaðinn á hæstaréttarskjala-
safninu og bókasafninu er metinn I.
miljón dollara, en á húsunum um
200000 dollara.
Ajiríka: Liðssveitir Englendinga,
sem komu frá ofanverðu Nílfljótinu í
fyrra mán. dóu í hrönnum af maga-
veiki. Því er kent um, að menn þ«ssir
hafi neytt skemds kjöts og falsaðra
vínfanga. Stóra sjúkrahúsið í Raseltin
troðfult og tjöldum slegið upp þúsund-
um saman til hælis þeim sjúku. Veiki
þessa hefir liðið flutt með sér yfir til
Krítar.
14. f. m. voru tveir ítalskir stjórn-
féndur handsamaðir í Kairo. — Um
sama leyti voru 9 stjórnféndur teknir
höndum í Alexandríu, allir ítalskir.
Hjá einum þeirra fundust sprengikúlur.
Allar líkur eru til að þeir hafi haft í
hyggju að nota þær í Abdínhöllinni
í Kairo móti þýzka keisaranum og ef til
vill Khedívanum, enda fundust ýms skjöl
í fórum þeirra, sem virtust benda til
þess. Meðal rita þessai a voru nokkur
tölublöð afblaði stjórnfénda „L’agita
tore“; þar er alt fult af eggjunum til
að myrða Umberto konung Ítalíu.
16. nóv. 1898.
(Viðbót). Þýzkaland. Vilhj. keisari
er á leiðinni heim; átta keisarasleikjur
hata tekið höndum saman til þess að
búa honum dýrðlega hátíð við heim-
komu hans. Frjálslyndu blöðin aka
sér yfir þessu og segja, að enginn.
muni þó geta ætlast til að hátíð sé
haldin í hvert skifti, sem keisarinn
kemur heim úr sínum mörgu leiðangr-
um.
Sviss: Samkvæmt almennri at-'
kvæðagreiðslu er það við tekið að
sömu lög skuli gilda fyrir öll sam-
bandsfylkin hér eftir.
Ameríka Aðfaranótt hins 15. þ.
m. rákust tvær járnbrautarlestir á, á milli
Montreal og Toronto. Atta ferða-
menn biðu bana. Margir lemstruðust.
Sú fregn flaug fyrir rétt áður en
póstskip fór, að Dreyfus hefði 'verið
látinn vita að mál hans yrði tekið fyrir
og rannsakað af nýju.
Svar til Njarðar
frá „
leikfimiskennaranum.
Einhver aumingi, sem kallar sig
»Njörð«, skrifar ritstjóra „Dagskrár" og
biður hann að segja sér, hvar leikfimis-
kennari M. M. sé niður kominn.
Þetta er auðsjáanlega einn afþeim
mönnum, sem tala áður en þeir hugsa,
því að seinna í greininni svarar hann
sjálfur þessari spurningu. Hefði þessi.
piltur, sem eg kannast ekki við af nafn-
inu, að til mín hafi komið í neinum er