Nalunaerutit - 01.11.1919, Page 9

1. Danmarkime atuarfit nalinginarnut
atortut ukiut akugdlit nålernerine (uk. 1300 - 1500)
sanassalerpait taigordlugitdlo: »danske Skoler«; tamå-
ko igdloKarfingne amerdlanerussune atulerpait, taimåi-
toK igdlorpagssuaKarfingmiut ajorssånginerussut Kitor-
naisa atorneruvait. nunåinarme (naussorigsaissune)
palasit ikiortaisalo mérKat ilåinait ajoKersortarpait.
kungip Frederik IV-ata (uk. 1699 - 1730) aitsåt atuar-
fit 240 sanatipai »tåukunane naussorigsaissut — tai-
mane inugsiatut iliorfigineKartut — Kitornait sujorna-
gumit ajunginerussumik iliniartitaussalerKuvdlugit«.
Kristiåtdlo Vl-at kungiutitdlugo 1736 aperssortilsineK
(Kei<artitsineK) atulermat mérKat ingma katekisimusi-
mik iliniartineKartalerput; tåukuninga palasit ilunger-
sortorssuvdlutik iliniartitsissarput, tauvalo lamatuma
kingunerilerpå iliniartitsissut (Lærere) igdloKarfingne
nunåinarnilo amerdlasiartuinalernerat. aitsåt uk. 1700
nåjartulermata malungnartumik atuarfit sujumukarti-
neKalerput, taimailinerulerputdlo uk. 1814 atuarfit
pivdlugit inatsisit (Skoleloven) atulersineKarmata;
tamåkununa atuarfit ordnernenardlualerput, tåssalo
pingitsugagssautinago akeKångitsumigdlo atuariartortar-
neK atortulerpoK nalinginait atuarfine. kingorna atuar-
nermut atassut tamarmik pitsångoriartortuåginarput.
Danmarkime nalinginait atuarfine iler-
Kut imåiput: mérKat 7-nik ukioKalernermingnit 14-
nik ukioKalernermingnut atuariartortarput. taimåitOK
ama angajorKåt saniatigut mét'Katik iliniartitarpait.
atuarfingme iliniarnerat akeKarneK ajorpoK. atuarfit
kommunep pigai; igdloKarfingne »Byraad«-it nunåi-
narmilo »Sogneraad«-it *) pigait. atuarfit misigssui-
ssoaarput (Skolekommissioner), tåukunungalo ilaussar-
*) B}rraad-it Sogneraad-ildlo åssigingajagpait måne Kura-
muneraad-it.