Baldur - 23.05.1904, Side 2

2
BALDUR, 23. MAÍ I9O4.
BALDUR
ergefinn útáGIMLI, Manitoba.
Kemur út einu sinni í viku.
Kostar $1 um &rið.
Borgist fyrirfram.
Útgefendur:
Nokkrir Ný-Lslendingar.
R&ðsmaður: G. THORSTEINSSON
Brentari: JóHANNES VIGFÖSSON.
Utanáskrift til blaðsins:
BALDUR,
Gimli, Man.
Verð á, emáam »uglý«inRum er 25 eente
fyrir þumlung dáMcslengdar. Afeláttur er
gefino á etœrri augiýeingum, »em birtait í
blaðinu yfir lengri tíma. Viðvíkjandi
ilikum afaltetti og öðrum fjármálum blaði
ins, eru meon beðnir að múa ijer að iáð«-
manninum.
MÁNUDAGINN, 23. MAl. I9O4.
Til hvers lifum við?
—:o: —
(Framhald).
Þ& hefi jeg nú farið fljótlega yfir
fyrstu tvö svörin og athugað að
hverju þau lciða, og hcfi komist
að þeirri niðurstöðu að ef við tök-
um annaðhvort þeirra scm full-
nægjandi svar þú verðum við um
leið að trúa þvf að mcnnirnir hafi
verið settir í þennan heim í illu m
tilgangi. En jeg neita að trúa
þvf. Jeg neita að trúa þvf að
menn sje hjer í þeim tilgangi að
troða hver annan undir, til að
tildra sjálfum sjer upp; að menn
sje hjer til að verða auðugir af fje
þó það kosti máske líf þúsunda af
meðbræðrum okkar; að menn sje
hjer til'að eiga í stöðugri orustu
hvcr við annan, annaðhvort mcð
sverðum og öðrum morðvopnum,
cða með því að einn leggi undir
sig starfskrafta annara og taki
þannig af þeim viðhaldsmögulcg-
leika þeirra. Jeg ncita cinnig að
trúa því að menn sje hjer til að
pfna sjálfa sig og aðra, svo þcir fái
öðlast náð hefnigjarnrar veru ann-
ars heims.
Jeg trúi því aftur á móti (og
hjer kem jeg að úrlausn umbóta-
mannsins) að tilgangurinn sje góð-
u r; og mj<þ- virðist svo sem allar
siðferðiskehningar verði að byggj-'"
ast á þeirri trú. Umbótamennirn-
ir lifa fyrir þctta lífoghcim.
Þeir llla til þess að vera nýtur
hlekkur í framfarakeðju mannkyns-
ins. Þeir lifa til þess að vera
betri menn en feður þeirra voru,
og þeir halda þvf fram að eitt af
helztu skilyrðum fyrir þvf, að verða
betri menn, sje að hafa betri ytri
kringumstæður. Þeir sjá, til dœm-
is, að maður sem hefir nœgilegt og
gott viðurværi, notalegan klæðnað,
þægilegt og skemmtilegt heimili,
og ekki of langan eða erfiðan
vinnutfma, hafi betra tækifæri til
að vera góður og nýtur maður
heldar en hinn sem verður að
vinna eins og þræll 12 kl.tíma á
dag og þaðan af meira, og hcfir þó
ekki hin allra nauðsynlegustu Íífs-
skilyrði. Heldur þú til dœmis lcs-
ari góður að maður, sem á konu
og s—6 börn, sem eru illa hýst,
illa klædd og jafnvel illa fœdd, og
scm vinnur allt scm kraftar hatis
leyfa, án þess þó að geta f nokkru
bætt kjör sfn og sinna; heldur þú,
segi jeg, að þcssi maður hafi mikið
tækifæri til að auðga anda sinn
cða vera sáttur við heiminn og á-
nægður með kjör sfn ? Jeg býst
við að sumir prestarnir mundu
segja honum að það væri ljótt að
mögla; að þetta væri vilji guðs að
hafa þetta svona; og að það væri
hans eini sáluhjalparvegur að bera
sína byrði með auðmýkt og þolin-
mæði. Það getur enginn maður
talað svona löguð huggunarorð (?)
til fátækra erfiðismanna, nema því
að eins ,að skórinn kreppi
ekki að honum sjálfum.
(Niðurlag næst).
IJr brjefum.
Kaflar þeir, sem hjcr fara á eft-
ir útskýra sig sjálfir. Fáir eða
jafnvel engir hinna svonefndu al-
þýðumanna, meðal íslendinga hjer
f landi, munu vera mikilsvirtari
heldur en þeir tveir, sem hafa
skrifað þessi brjef.
I.
,,Jeg vona að blaðið haldi áfram.
Mjer líkar það að mörgu leyti vcl.
Það leitast við að frœða alþýðu
um ýmislegt, scm við kemur-bú-
skap og öðru, sem almcnningi er
nauðsynlegt að fneðast um.
Mjer þótti vænt' um ritgjörðina
’Stjórnarfarið í Canada*. Það er
nauðsynlegt fyrir þegna hvers rfk-
i is, að þekkja stjórnarfarið, og svo
| framkomu fulltrúanna, sem þeir
I kjósa til að standa fyrir málum
sfnum og vcmda hag ríkisins.
Jeg hefi tekið cftir tveimur villum
f nefndri ritgjörð,—sem mun koma
af þvf, að farið hefir verið eftir
gömlum hcimildarritum, — nefni-
lega um kaup ráðgjafanna og þing-
mannanna f báðum dcildum.*'
Kaup ráðgjafanna hefir verið og er
$7,000.00 en kaup þingmannanna
í efri og neðri deildinni var hækk-
að upp f 1,500.00 árið 1901 sam-
kvæmt tillögu frá Sir W. Lausier
sjálfum, 20 maf það ár.
Leiðtogi íhaldsmanna og nærri
allur þingheimurinn var tillögunni
samþykkur. Örfáir þingmenp
mæltu móti, en hjeldu þvf fram Áö
þetta spursmál ætti að ræðast fyrir
kjósendum þegar kosningar stæðu
yfir. Þeir álitu að þingmennirnir
væru ráðnir fyrir visst kaup og
ættu því ekki án samþykkis þjóð-
arinnar að stinga höndum í fje-
hirslu ríkisins og taka þaðan miklu
meiren um var samið.
Mjer virðist bezt að við íslend-
ingar hefðum alls engin blind og
ofstækisfull flokkablöð, sem virðast
aðallega hafa það mark, og vera
keypt til þess, að slá sem mestu
ryki f augu almennings, f stað
þcss að frœða fólk um stjórnarfar
og fjárhag landsins rjett og sam-
vizkusamlaga, og skýra rjett frá
framkomu stjórnmálamanna. Eins
og flokkablöðin eru yfir höfuð,
finnst mjer þau vera til eyðilegg-
ingar og spillingar fyrir þjóðina,—
jeg mcina pólítfsku ritgjörðirnar
f þeim,— og það er ekki Iftið, sem
tekið er árlega af almenningsfje til
að viðhalda þessum ófögnuði. Það
cr sorglegt og auðmýkjandi þegar
maður íhugar allt þetta, að varla
er hægt að komast hjá, að draga
fram þá ályktun, að til cru menn
og blöð, sem hafa það fyrir at-
vinnu, að safna atkvæðum fyrir
* Baldur þakkar fyrir þessa leið-
rjettingu, og óskar að sem
flestir lesendur vildu sýna
slfka góðvild, þegár þeir finna
villur. ÚTG*
-....■ ' -----T1*
hina pólitfsku flokka og fá að laun-
um peninga og embættisbitlinga
á kostnað almennings, og verður
þetta atkvæðaverzlun, cða með
öðrum orðum, verzlun með þá sem
greiða atkvæði. Lægra er varia
hægt að komast f siðfcrðislegu til-
liti stjórnmálum viðvíkjandi.
Jeg sendi hjer með $1 sem
borgun fyrir annan árgang ,,Bald-
urs“ (1904), og ef þið hafið fyrir
hendi heilan fyrsta árgang (1903),
sqm þið gætuð látið mig fá, vil jeg
gjarnan kaupá hann, þvf jeg hefi
tapað sumum blöðunum“.
II.
,,Jeg hefi heyrt þá sem hjer
kaupa ,,Baldur,“ segja að hann
sjc bezta fslenzka blaðið vestan
hafs, en ckki er vfst að hann verði
almennings cftirsókn fyrir því.
Bull er útgengilegast. Jeg hefi
ekkert út á ,,Baldur“ að setja; en
það er honum lítið lið. Auðvitað,
skoðanir mfnar og hans eru vfða
svipaðar, og jeg hefi þann sið, (að
minnsta kosti ekki viljandi) þvf til
óhags sem eitthvað fer f mína átt.
Jeg hygg það heimsku, að vera að
fljúgast á, á þeirri samleið, sem
menn eiga, fyrir þá skuld éina, að
annar vildi stfga sporið á annan
hátt, eða hinn þykist sjá lengra
fram í veginn. Það er gálli á
frjálslyndum mönnum, að drepast
of mikið á.
Sveitarráðsfundir ykkar, sem
engan varðar nema Ný-íslend-
inga, eru galli, sem jeg veit þið
komist ekki hjá. Hússgangsfrjetta
sakna jeg ekki; en gott væri að
koma auga ahnennings á ganginn
í stórviðburðum, sem cru að gjörast,
og afleiðingum af rannsókninni á
þvf, sem skeð cr. Að rýmkva út-
sýnið er hið eina, sem vert er að
gjöra; cn þá er að sætta sig við
vanþökk fyrir kaup, og leggja
mannhylli sína og hamingju inn
hjá langalánstakandi, framtíð, sem
að eins borgar inn í dánarbú erf-
ingjanna.
Ef ,,Baldur“ þolir það kann
hann að tóra, en verður varla ást-
sæll nje auðugur".
-*
-:í *
Það sannast máske á ,,BaIdri,“
að ,,það á við hcimskann að hœla
honum,“ enda er ekki þvf að neita,
að það glaðnar yfir útgcfenduin
hans við önnur cins brjcf og þetta,
frá öðrum eins mönnum cins og
hjcr er um að ræða.