Baldur - 10.08.1904, Blaðsíða 1

Oliáð íslenzkt vikublað.
*
STEFNA: Að efla hreinskilni og
eyða hræsni f hvaða máli, sem fyrir kem-
ur, &n tillits til sjerstakra flokka.
BALDUE
Eitt í sinni röð vestanhafs.
*
AÐFERÐ: Að tala opinskátt og
vöflulaust, eins og hæfir þvf fólki, sem er
af norrœnu bergi brotið.
II. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, io. ÁGÚST 1904.
Nr. 31.
FRJETTIR.
*
Ógreinileg frjett segir að Japan-
ftar hafi unnið Fort Arthur. Frjett
þessi þykir samt allósenniieg.
Sagt er að vistaforði sjc orðinn
lftill f Fort Arthur.
Frcgnin um að Japanítar hafi
tekið Port Arthur er borin til baka.
En Japanftar cru samt stöðugt að
kreppa meir að Rössum. I>að er
sagt að allskonar ósamkomuleg og
óregla eigi sjer stað meðal rúss-
neska hersins. Meðal annars er
sagt að vörur þær, sem hernum
Rússakeisari hefir sent sendi-
boða á fund Edvvards Englands
konungs. Það er áiitið að það
muni vera eitthvað f sambandi við
hin hertcknu verzlunarskip, en
ekkert hefir enn vcrið opinberað.
eru sendar, sje sviknar, og að það
muni einhvernvegirm vera gjíirt
eftir að þær koma fit fyrir takmörk
Rósslands. Deilur, og ósam-
komulag meðal herforingjanna cr
orðið svo algcwgt, að liðið cr farið
að tapa allri tiltrú tii lciðtoga
sinna.
Japanftar hafa sent fjögur her-
skip til að Ifta cftir Vladivostok
flotanum. I>að sást til flotans
austur af Japansströndum og var
hann þá i hraðii ferð suður, og
Japan/taskipin á eftir honum. Sfð
ari frjctt scgir flotaim.kominn inn
á höfn, í Vladivostok aftur.—'Svo
fór um sjóferð þá‘.
Einn af mcrkustu herforingjum
Rfissa, Count Keller,fjell í orustu,
hinn 29. júlf.
Róssum er farið að iftast illa á
afstöðuna þar cystra. Þeim er
farið að sýnast að Japanít ir sje
liðfleiri cn þcir áttu von á í fyrstu.
Þeir álfta nfi að her Japaníta, í
grennd bið Port Arthur.muni vcra
um 300,000 manns, mcð 300—
400 fallbyssur. Það cr sagt að
nö muni standa yfir orustan, sem
gjöri út um sakimar viðvíkjandi
Port Arthur. Kuropatkin hcfir
stöðugt orðið ;ið láta síga undan,
og eru Japanltar nú búnir að um-
kringja hann svo að það Iítur út
fyrir að hann hafi að cins tvo
kosti fyrir höndum. Annaðhvort
að berjast eða flýja.
Kuroki hefir náð tveimur stíiðv-
um enn, af Rfissum, cftir tveggja
daga orustu. Stöðvar þessar cru :
Yushulikzu og Yangsc Pass.
5 u n idaginn hinn 31. júlf tóku
Japanítar Simoucheng. Þcir náðu
sex fallbyssum, en ljetu 400
mcnn. Sagt er að mannfall í liði
Rússa muni hafa vcrið nokkru
meira. Rússar hafa einnig orðið
að gefa upp Hai Cheng. Sama
dag gjörðu Rússar tiiraun til að
taka Kuchiatzu, cn urðu frá að
hvcrfa, cftir að hafa tapað 1 ,ooo
mönnum.
Japanftar eru nú komnir að sfð-
ustu varnarvirkjunum við l’ort
Arthur og búist við að þcir muni,
þá og þegar taka staðinn.
Slátraraverkfallið er við það
sama enn. Það Iftur öt fyrir að
þetta ætli að verða langvarandi
og alvarlcgt strfð. Verkstæða
cigcndurnir halda áfram vinnu,
mcð þcim utanfjclagsmönnum,
sem þeir geta fengið, en verkfalls-
mcnn gjöra það scm þeir mcga, til
að hindra þ& frá að ná sjer mönn-
um. Nú cru verkfallsmenn búnir
að fyrirbjóða ísflutningsmönnum að
flytja fs til verkst;eðanna, og er
hætt við að það vcrði illur hnckk-
ur fyrir hina, cf þcim tekst að
hindra fsflutninginn.
Fjórir vopnaðir ræningjar rændu
ferðafólkið, & járnbrautarlest, ná-
lægt Chicago. Þcir höfðu farið
á lcstina scm farþegjar á járn-
brautarstöðinni; en þegar lestin
var komin nægilega langt frá stöð-
inni tóku þeir til starfa sfns. Þeir
hcimtuðu alit fjemætt af fólkinu,
og þegar það var íengið gáfu þeir
vjelastjóranum, scm ekki vissi
að neitt væri að, hið vanalega
merki um að stansa. Þeir fóru
svo út úr lestinni og hurfu út f
náttmyrkrið. I>cir fóru með eitt-
hvað yfir $ 1,000.
Allar horfur er á góðu ifllar-
verði, sennilega hærra verði en
síðasta ár.
Um sauðfjármarkað ekki hægt
að fullyrða neitt svo löngu fyrir
fram, en líkindi tii, að hann verði
að minnsta kosti eins góður og í
fyrra.
Saltað sauðakjöt sclst sem stcnd-
ur illa vegna þess að verðið ásvfn-
akjöti er mjög lágt' Hæst verð,
sem boðið hefir verið, er kr. 47,
48 turman, «24 pd.
18 júaí.
Stórkostlegur veðráttumunur
hefir verið f Húnavatnssýslu f vet-
ur, eftir þvf, sem ,,Fjallkonunni“
er skrifað 30. aprfl síðastl. Sum-
staðar var þetta bezti vetur, sem
komið hefir á 20 ára tfma; en f
útsveitum einhver sá versti. Tii
samanburðar er þcss getið, að
einn bóndinn f Blöndudal hafi gef-
ið lömbum sfnum inni fjóra daga
aðeins; ená austanverðu Vatnsnesi
höfðu lömb staðið inni 24 vikur.
Siglufjarðarpóstur, sem kom f
gær, segir afla kominn hjcr óti í
firðinum. Frá Böggversstöðum
var róið snemma f þessari viku og
fcngust 80 fi skip af mjög vænuni
fiski. í Ölafsfirði var róið litlu
áður og fengust 60 á skip, sömu-
leiðis af mjög vænuyi fiski. I'yrir
Siglufirði var dreginn mikitl fiskur
nú í vikunni.
íslands banki tók til starfa þann
7. þ. m., á afmælisdegi laganna
um stofnun hans; þau eru dagsett
7, júnf 1901.
Frjezt hefit, að eitt atvinnufjel-
ag f höfuðstaðnum, Vöiundur, hafi
tekið 75,000 kr. lán f bankanum
fyrsta daginn.
Tveggja milljóna fjárhæð er
komin f seðlum hingað til lands.
Seðiarnir eru prýðisfallegir. Fram-
an á þeim standa þessi orð :
,,íslands banki greiðir handhafa
gegn seðli þessum fimm (tíu.fimm
tfu, hundrað) krónur f gulli.
Reykjavfk 1904“.
Einhver bankastjórinn og ein-
hver starfsmannanna rita nöfn sfn
á hvern seðil til þess að hann verði
ildur.
ísafold segir, að mikil eftirsókn
hafi verið eftir seðlunum þegar
fyrsta daginn. ,,Margir, sem
vildu fá þá fyrir Landsbankaseðla,
fengu það svar hjá starfsmönnum
bankans, að ekki hlýddi að láta
innleysanlega seðla fyrir óinnlcys
aniega.
Eitt af málefnum fundarins var
biblfukritfkin. Sjera Hálfdán
Guðjónsson innleiddi það mál til
umræðu. Tók hann fram meðal
annars, hve ótilhlýðilegt það væri
fyrir prestana að láta sjer það mál
óviðkomandi og að brýn nauðsyn
bæri til að þeir kyntu sjer það
mál frá báðum hliðum, eins og bezt
væri kostur á. Bæði málshefjandi
og flestir prestamir voru hlyntir
hinni nýju skoðun á gamla tcsta-
'mentinu og gátu ekki verið þvf
meðmæltir, að hún væri í nokkuru
hættuleg fyrir kristindóminn. Um
mál þctta urðu talsverðar umræður.
ÍSLALDS - FRJETTIR-
Akureyri,. II jú- í
Vatnsveitumál Rvfkur virðist
nú komið vel á veg. Tvo menn
hefir bæjarstjórnin fcngíð frá Eng-
landi til þess að rannsaka, hvernig
hentugast mundi að afla sjer vatns,
°g ^þcir telja illklcift að fá það
annarstaðar að c:i úr Elliðaánum.
En þær ár á Englendingur einn.
Þær fengust fyrir ekki mörgum
árum fyrir lftilræði 1 samanburð
við það, sem þær mundu kosta
nú, ef þær væru falar. Menn
gjöra sjer vonir um, að samningar
muni samt takast við cigandann,
mcð því að bærinn þarf ekki að
halda á netna litlum hluta af án-
um. Mikill áhugi er með bæj-
arstjórninni á að koma málinu f
framkvæmt og bæjarbúar fylgja
hei.ni víst f þvf efni, cftir þvf, sem
kom fram á borgarafundi, er
haldinn var 28. f. m. Frum-
kvöðull þessa fyrirtœkis f höfuð-
staðnum er hjeraðslæknirinn þar
Guðm. Bjösnsson.
Vestan megin Ei jarfjarðar eru
skepnuhöld betri en áhorfðist um
tfma. Kje hcfir ekki fallið þar,
svo að orð sje á gcrandi. — Þegar
póstur var staddur f Siglufirði á
mánudaginn var, var jörð ekki
nema hálfauð í frcmri hluta fjarð-
arins og sagt að snjóskaflar á Skar-
dalstúni væru þá 2—3 álna djúpir.
Sumstaðar var ekki búið að vinna
á túnum f Fljótum um síðustu
hclgi.
Sláttur mun almennt byrja hjer
um slóðir um þessa helgi. Sumir
bœndur eru þegar byrjaðir að slá.
Grasvöxtur á túnum er með allra
bczta móti hjer f grendinni og um
alt Norðurland mun hann vera
góður.
Sigurður skólastjóri Sigiuðsson
hefir látið gjöra veg á allt annan
hátt en sjezt hcfir áðurhjerá Iandi.
Vcgurinn hggur frá nc-ðri tilrauna-
stöðinni við Akureyri upp f efri
tilraunastöðina tnn við Kjamafand.
Hann liggur skáhaít upp brekku,
yfir gil, skominga, holt og mýrar,
cr Þr'ggja átna hreiður, akfær, 230
faðma langur og hcfir kostað 32
kr. Faðmurinn kostar þvf tæpa
14 aura.
Til þess að fá veginn svona ó-
dýrann, hcfir Sigurður skólastjóri
notað hestaflið og verkfæri þau
sem Ræktunarfjelag Norðurlands
hefir kcypt, pióga og moldrekur.
Síilfi Magnússoa í Kaupangi cr
sennilegasá Eyfirftingur, scm mest
hefir bœtt jprft sína á síðustu
tveimur árum.
Hann kom að Kaupangi fyrir
tvelm árum. í fyrra sljettaði
hann rúma 800 ferfaðma í túninu,
og tra þefr nú orðrvir cL.divee bezti
hluti(in þar. Þ& plœgði harin og
800 faðma. alt að helmingi af 1>yí
hefir hann plœgt aftur f ár og hcrf-
aði það og sáði t nokkum hluta
þcss höfrum. í fyrra híóð hann
og túngarð, að minnsta kosti 300
faðma langan. Enn fremur byggði
hann hl'iðu fyrir 200 hcsta af heyi.
Loks reisti hann í fyrra geymslu-
skúr yið húsið, úr timbri Qg mcð
járnþaki, 8x8 álnir.
í ár hefir hann svo au’rið sljctt-
urnar um 1200 ferfaðma; sumt af
Norskir reknetaveiðamenn voru
að byrja að koma á Siglufjörð um
sfðustu helgi, og hvalaveiðabátar
hafa verið að koma við og við, en
flestir aflalitlir. Hafa þó leitað
vestur undir Grænland.
þvf veiftur vel siægt f sumar. Auk
2. júlí þcss gerði hann f ár við mýrar-
Lárus H. Rjamason sýslumaður j braut, sem var orðin ónýt, og
f stykkishólmi hefir tjáð oddvitan-
um f Neshreppi utan Ennis, að
gengu til þess minnst 30 dagsverk.
Endist Sölfa lengi aldur á
sakámálsrannsókn verði hafin gegn j Kaupangi, eru allar horfur á, að
honum og hreppsnefndinni fyrirjsújörð muni bera mcira en lft 1
það, að hreppsnefndin hcfir sótt merki um dvöl hans þar.
beint til amtmanns um gjafsókn í
Ófært var með hcsta fyrir Siglu-
fjarðarpóst alla leið úr Svarfaðar-
dal til Ólafsfjarðar, Hagnesvfkur
og Siglufjarðar. Fóstur scgir, að
máli, en ekki látið umsóknina fara
gegnum hendur sýslumanns.
Annað er ekki tilefnið til þess-
ar sakamálsrannsóknar.
Yfirvaldið f Snæfellssýslu lcitarí
auðsjáanlcga við aö hafa fast
taumhald á þeiin þar vestra.
Saltfiskur hjeðan hefir komist í
hæi'ra vcrð ytra 1 vor en dœmj
munu vcra til áður nokkuru sinni,
nema ef vera skyldi fyrir rúmum
20 árum, 1883. Þá komst hann
hjer f 70 kr. og á ísafiifti jafnvel f
75. En nú hvað hann hafa verið
í 72 kr. um mánaðarmótin sfðustu,
... . tj , °g sjáifsagt vekur það f°rvitn st<Jr fiskur óhnakkakýldur.
mjog sjaldgæft sje að verða að fara I mikla um land alt, hvernig þessu
gangandi þá leið um þetta leyti árs.
2d. jum
sakamáli rciðir af.
Frestafundur var haldinn f Stein-
Erá Ncwcastle er skrifað 25. f.
in., a.ðfinkverðið haldist stöðugt
og að boðið sje í Khöfn fyrir stór-
Englendingar þeir, sem ætla að j nesi f þingi 22. júnf. Það var
vinna Teystareykja-námana, hafa j þriðji aðalfundur prestafjclags
sent einn mann, engineer Black, Húnavatnsfrófastsdœmis, semhófst j
til þcss að undirbúa samninga, sem j 1902. Af 8 prestum, scm nú eru
gjöra á í næsta mánuði. I'yrir- ’ í (irófastsdœminu, mættu sex. d(
hugað er, að flytja á hcstum f suin- fundurinn hófst mcð guðsþjónustu-
ar um 600 smálestar af brenni- j gjörð og prjedikaði prófastur Hjör-
steini til Húsavfkur. Jafnframt j leifur Einarsson í forföllum sjera
á í sumar að leggja járnbraut, sem' Ásmundar Gfslasonar og lagði út
fisk kr. 67,68, fyrir smáfiisk kr.
5-b55 °g fyrir ýsu kr. 50, skipp. ] notuð verði þegar mcð næsta vori. af Fil. 1, 6.