Baldur - 19.04.1907, Side 3

BALDÖR, 19. afríl 1907.
3
KLDSÁBYRtíÐ og PENINGALAN.
Þeir sem þurfa að setja hús og aðrar eignir í eldsábyrgð, eða
fápeningalán út á fasteignir, geta snúið sjer til mín. í
EINAR ÓLAFSSON, f
Skrifstofu ,,Baldurs,“ GIMLI, MAN. ^
»»••«*••»<* »»<»•*•••«•*»••#*•• »»**“••••••• *•••••••
ÓVIÐJAFNANLEG K]ÖRKAUP
Á BÓKUM
framlengd um nokkrar vikur.
30 til 60 prósent afsláttur.
Lesið eftirfylgjandi verðskrá:
Uncle Tom’s Cabin, eftir H. B. Stowe ioe.
Hidden Iland, eftir Mrs. E. D. E N. Southworth ioc,
Self-Made, ,, tvær bækur 1.50,
IIow Christianity Began, eftir William Burney I.oc.
Advancement of Science, eftir Prof. John Tyndall iSc,
Christianity and Materialism, cftir B. F. Underwood I5C>
Common Sense, cftir Thornas Paine IS:C>
Age of Reason, e,ftir Thomas Paine t I5C*.
Apostles of Christ, eftir Austin Holyoake OSc,
The Atonement, eftir Ch, Bradlaugh 050.
Blasphemy and the Bible, eftir C. B. Reynolds o.sc,
Career of Religious System, eftir C. B. Waitc 05C,
Christian Deity, eftir Ch. Watts 050,
Christian Mysteries 050.
Christian Scheme of Redcmption eftir Ch. Watts C5C<
Christianity— cftir D. M. Bennett c 50.
Daniel in the Lions’ Den, eftir D. M. Bennett 050.
Giordano Brunö, æfisaga hans, kenningar og pfslarvættisdauði 050.
Last Link in Evolution, eftir Ernst Haeckel OSc,
Liberty and Morality, eftir M. D. Conway 05C.
Passage of the Red Sea, eftir S. E. Todd 050,
Prophets and Prophesies, eftir John E. Remsburg 05C.
Science and thc Bible Anta.gonistic, e.ftir Ch. Watts 050.
Science of the Bible 05C.
Superstition Displayed, eftir William Pitt 05C,
Twelve Apostles, eftir Ch. Bradlaugh 05C.
What did Jesus Teach ? eftirCh. Bradlaugb 05C.
Why don’t God kill the Devil ? eftir M. Babcock ioc.
Allar þsssar ofantöWu bækur $2.00
Jeg borga póstgjöld til hvaða staðar sem er, 1 Canada eðæ
Bandaríkjunum.
PÁLLJÓNSSON,
655 Toronto St., WINNIPEG, MAN.
nema hún yerði kyrkja, sú er þann
beina tilgang og markmið hefir.
Látum þá kyrkjuna vera svo^ófull-
komna, sem vill, og þótt hún á
vissurr^tfmum sje bæði hjátrúar-
full og grimmlynd ; minnumst ein-
ungis þess, að tfminn var ekki
betri. Oss verður á stundum að
dæma Kalvin eins og hann hefði
verið hinn eini grimmdarseggur
sinnar tfðar, fyrir þá sðk að Serve-
tus var brenndur á báli með hans
ráði. En voru önnur fjelðg og
stofnanir á Kalvins dögum vitrar,
frjálslyndar, mannúðlegar ogmild-
ar, og hann einn undantekning ?
Hann var barn sinna tfma. Og
nú vil jeg benda fingri mínum á
það, sem jeg álít að sje sjerstak-
legasti, einkennilegasti og skaðleg-
asti galli kyrkjunnar á öllum öld-
um, það sem verið hefir rót og
uppruni að flestu illu, sem fylgt
hefir kyrkjunni f verki hennar og
framkvæmd. Hefði jeg tfma til,
hefði jeg bent á, hverjar bætur
fylgdu því böli, en þvf verður að
sleppa f þetta sinn. Þessi mikli
löstur kyrkjunnar hefir æ verið
helgihald hennar og gjörsamlega ó-
rökstuddu óslceikuriarkröfur. Til
síðustu tfma hefir hvert kyrkjufje-
lag f heiminum þótzt vera óskeik-
andi, þótzt tala f Guðs umboði,
stýra og stjórna mönnum eftir Guðs
sannleiksorði og fyrir Guðs kraft.
Af þessu hafa sprottið nálega allar
hörmungar f kyrkjusögunni. PIví
var Jesús leiddur út c g færður á
fistudaginn langa til þess staðar,
þar sem hann var krossfestur ? hvf
látinn hanga þar milli himins og
jarðar í ofraun kvalanna allt til
þess er hann fól sinn anda í hend-
ur föðursins ? Af þvf, að Gyðing-
ar trúru þvf, að þeit hcfðu í hönd-
um gjörvallan sannleik Guðs, þann
er heiminum væri ómissanlegur;
og að sá 'sem dirfðist . að vefengja
eða við bæta þann sannleik, væri
fjandmaður guðs og manna. Iivf
var Servetus brenndur ? Af þvf
að Jóti Kalvin trúði þvf, að hann
ætti í þessari bók, biblfunni, ó-
brigðula opinberun guðs, en Ser-
vetus hafði dregið í efa, það setn
hann, Kalvin, áleit að hún kenndi.
Og svo margar harmasögur ver-
aldarinnar hafa leitt af óskeikunar-
hugmyndinni, að ekki má þær
telja. Óskeikunarkenninguna get-
ur ekkert lagað nje bætt, óskeikun
vex eigi nje viðgengst, og fyrir
þvf hefir hún orð;ð það vatcl kyrkj-
nnnar, sem hefir haldið heiminum
aftur f nafni Guðs gegnum allar
aldir. Trúarbrögðin hafa sá eini
hlutur f heiminum verið, sem mcnn
hafa ekki þorað að endúrbæta.
Samhlíða óskeikúnarkenningu trú-
arjátninganna hefir fylgzt þa'ð, sem
leiðír af sjálfu sjer, kenningin um
óskeikanleik sakramenntánna og
tfðaformsins; og hafa þvf þessir
hlutir orðir stirðir og steinrunnir f
meðfcrðinni, enda komið f.staðinn
fyt-ir verðleik innra mannsins.
Kreddur, tíðareglur, sakramenti,
guðsþjónustur, tákn og þess konar
— þetta er allt gott og nytsamt,
en þó einungis mcðan það f sjer
ber ftnynd og uppörfun 1 í f s i n s.
En sje það boðið mönnum í bætur
fyrir lífið sjálft, býður það steina
fyrir brauð, það verður ekki til
hjálpar, heldur til hindrunar og
skaða. Kyrkjan þarf að læra, að
Guðs opinberun er engin föst og
fullenduð stærð, sem svo eða svo
skal halda sjer um ár og æfi. Jón
Robinson talaði satt orð, er hann
mælti til pflagrfmanna (svo hjetu
hinir fyrstu Englendingar er flúðu
undan óstjórn Karls I. vestur um
haf, og fyrstir námu Nýja Engl. í
N. Am.) forðum, er hann kvaddi
þá ; hann bað þá vera, þess viðbúna,
að meiri sannleiki rynni upp fyrir
þeim úr Guðs heilaga orði. Og
vjer hljótum að ummerkja hug-
myndina “guðsorð" til meira yfir-
grips, _svo það yfirtaki meira cn
eina bók-—svo orðið inniloki allar
bækur, öll trúarbrögð, inniloki
himinn og jörð og menn alla, inni-
loki allt, sem guðlegt mark hefir,
þvf það er Guðs heilagt orð.
Vjer verðum að læra, að villa, þótt
gömul sje, getur ekki orðið Iotn-
ingarverð, og að sannleikur, þótt
ungur sje fyrir vorum skilningi,
er samt sem áður jafngamall Guði,
og kreft af oss þeirrar lotningar,
sem guði ber. Sannleikur er sá
einasti hlutur, sem er heilagur, og
sannleiksleitarinn er Guðs leitari.
Fyrir þessa sök hljótum vjer að
krefjast rjettar vors til sannleikans,
og f viðbót hljótum vjcr og að
kunngjöra þá allshcrjar skyldu, að
leita sannlc.kans. Efasemdir og
erfiði er óumflýjanlegt. Oss er
ekki nóg að sýna umburðarlyndi ;
jeg þarf einskis manns umburðar-
lyndis við ; jeg krefst þess rjettar
að fá að vera frjáls ! Þetta er þá
ætlunarstefna kyrkjunnar, og hver
er nú skylda vor eftir þessu ?
Leyfið mjer að benda á nokkuð,
* sem þykja kann hversdagslegt, en
er f mfnum augum afar-árfðandi.
Þið er skylda vor að vera f ein-
hverju kyrkjufjelagi, eða trúar-
stofnun, fyrir sakir kyrkjunnar og
heims þessa, sem vjer í lifum.
Getir þú styrkt menn og stoðað
fremur einhentur og einsamall, þá
er það vel ; cn hitt höfum vjer
staðreynt, að á öllurn öðrum stöð-
urn lífsins megnum vjer ckki að
koma eins miklu til vegar einn og
einn, eins og vjer orkum í föstum
fjelagsskap. Hafið þvf samtök
sakir Guðs og manna. Hverri
kyrkju viljið þjer f vera? Verið f
þeirri kyrkju, sem bezt gegnir
hugsjónum yðar og bezt hentar
stöðu yðar ; en munið eftir þvf, að
þjer eigið að halda augum yðar og
hjörtum opnum fyrir sjerhverjum
nýjum sannindum, sem yður mæta
kunna, og'verið viðbúnir að hlýða
og leggja af stað eins Og Abraham
forðum, þótt þjer ekki kunnið að
þekkja áfangastaðinn; farið eftir
Ivfka'li, er þjer meg:ð trúa, að
sje röddin Drottins.
Oss liggur á stundum við að láta
hugfaliast og ofbjóða, hve seint
heimi þessum miðar áfram. En
svo sýnist sem Guði þyki ekki á
kiggja, en áfram miðar þó. Jeg
ólst upp við þá trú, að komið væri
nærri enda veraldarinnar og bæði
morgun og miðdegi æfi hennar
væri liðið, enda væri þegar farið að
rökkva í lofti, gæti þvf ekki hjá
því farið, að umskiftin væri þegar
fyrir dyrum, og svo kæmi hinn
sfðasti dómur. En nú á sfðustu
tímum höfum vjer numið annað,
og það er, að sólin sje varla upp-
runnin enn. Það er snemgia
morguns og mannkynið er ekki
orðið ellisjúkt og örvasa og dómur
þess fyrir dyrum, heldur en f
bernsku sinni. Mannkynið er
Herkúles, sem er að kyrkja högg-
ormana, sem hvæsa í kringum
vöggu þess ; en hinar miklu þraut-
ir, að moka og hreinsa veröldina,
á það enn fyrir höndum.
Látum oss lfta upp f öruggum
móð, með von og fjöri ! Oss er
velvinnandi að smjúga út úr dýra-
haminum og fklæðast anda og
hjarta og lifa sfðan eins og synir
og dætur Guðs ! Það hið sama á
og öllu voru kyni að auðnast: að
yfirvínna heiminn, stjórna honum
og hann dýrðlegan að gjöra.
Jeg sje f anda þá tíð, þegar böl
og bágindi liðinna tfma er f
gleymsku fallið, eða menn minnast j
þess sem mótsetningar þcirrar
dýrðar, sem þá er fengin, svo sem
allsherjar friðar og bróðernis, þeg-
ar takmarkalfnur milli þjóða eru
afmáðar og allt verður góður fje-
lags-kapur ; frelsi og f'ignuður
drottnar, og hvergi yfirgangur, ur-
birgð nje skortur ; jörðin er um-
breytt í aldingarð og veröldlnni
stýrir og stjórnar hugsjónir oghei-
lög breytni fullkominnar guðstrúar.
Þetta líf viiðlst mjer eingöngu vcra
eins og fordyri, er leiðir inn f
gegnum lágar og dinimar dyr, og
inn í musteríð f hinu eilífa f'jður-
húsi, þar sem sólin gengur aldrei
til viðar“,------
(Ræða þessi, eða fyrirlestur,
endaði með bænagjörð).
Maniíotoa
Agricultural
Gcllegc.
u
Akuryrkjubcendur.
Það er örðugt að reikna út þann
skaða, sem Manitobafylki leið á
árinu 1906 við það, að bændur
notuðu slæmt útsæði, hirtu illa um
akrana, lögðu of litla rækt við að
uppræta illgresi, ogreyndu of lítið
til að fyrlrbyggja “smut“, með því
að sósa útsæð ð f formalin-uppleys-
Ingu eða blásteins-uppleysingu.
Þessi skaði er ekki eins mikið að
kenna skorti á þekkingu, eins og
hirðuleysi f að nota þá þekkingu
sem menn hafa. Mörg þúsund
bushel töpuðust fyrir það, að menn
brúkuðu ljelegt, skorpið og óþrosk-
að útsæði ; og mörg þúsund bush-
el töpuðust fyrir það, að jarðveg-
urinn var svo illa búinn undir sán-
ingu, að plantan gat ekki náð
nægilegum næringarefnuai úr
honum.
Við akuryrkjuskólann höfum
vjer í vefur skoðað yfir þrjú hutidr-
Sjá 4. s.
MEIBI
BŒKUR 2
HEIMSPEKISLEGS,
VÍSINDALEGS,
STTÓRNFRŒÐISLEGS,
OG TRÚARBRAGÐALEGS
EFNIS.
WHAT IS RELIGION ? Síð-
asta ræða Ingersolls. Verð iCc.
DESIGN ARGUMENT FAL-
ACIES.eftir E. D.Macdonald 25C.
WISDOM OF LIFE, eftir Arth-
ur Schopenhauer. — Vcrð 250.
RITVERK Charles Bradlaughs,
mcð mynd, æfisögu, og sögu um
baráttu hans f enska þinginu.
Verð : í skrautbaudi - - $1.10
f kápu - - - - 50C.
FORCE AND MAT'tER : or
Principles of the Natural Order
of'thc Universe, with a System of
Morallty based theron, eftir Prof.
Ludwig Buchner. Með mynd.
Verð: í bandi - - $110
MEN, WOMEN, AND GODS,
eftir Helen H. Gardener. Með
formála cftir Col. R. G. Ingersoll,
og mynd hufunnarins. Þessi bók
er hin langsnjailasta sem þessi
fræga kona hefir ritað.
Verð : f bandi $1. io, f kápu 50C.
PHILOSOPIIY of SPIRITUAL-
ISM,
cftir Frederic R. Marvin. í bandi.
Vcrð:..................- 50C.
PULPIT, PEW.and CRADLE,
eftir Helen II. Gardener. í kápu.
Verð: ioc.
God and My Nféjghbouu
eftir Robert Blatchford á Eng--
landi, sem er höfundur að ,,Merrie
England,“ ,,Britain forBritish,"
o.fl. Bókin er 200 bls. á stærð,
prentuð með skíru letri á góðan
pappír. Bókin er frairvúrskarand
vel rituð, eins , öll ritverk Robert:
Blatchfords. Verð:íbandi $i.oo
f kápu 5oc.
ADAM’S DIARY, eftir Mark
Tvvain $1.00
EVE’S DIARY, eftir Mark
Twain $1.00.
EXAMINATION OF THE
| PROPHECIES—-Paine 15C..
Is thc God of Israel the True God?-
eftir Israel W. Groh. ISC-.
Ritverk Voltaires:
VOLTAU' E’S ROMANCES.
Ný útgáfa í bandi $1.50.
Micromegas. í kápu 25C..
Man of P'orty Crowns- 25C.
Pocket Theology 25C.
Letters on the Christian Religion,
með myndum af M.de Voltaire..
p'rancois Rabelais, John Locke,
Peter Bayle, Jean Meslier og
Bene,diqt Spinoza. 25C.
Ph'il.osophy of History 25C.
Ignorant Philosophqr, mcð mynid-
um af René Desqartes og Bene-
dic.t Spino>za 250..
Chinese Catecism 25C.,
Sentið pantanir yðar til
PÁLS JÓNSSONAR,
655 Toronto St,
WINNIPEG, - MAN.,