Baldur - 06.11.1907, Blaðsíða 3

BALDUR, V. 4r, nr. 35.
svo ótölulegan grúa af ljósdaufum
stjurnum, svo fjarlægum, að vfs-
indamennirnir gcta enga hugmynd
gj'-rtsjer um afstöðu þeirra, ogþað
þó þcir brúki jarðbrautina um sólu
sern mælikvarða. Þar stendur
stjörnufræðingurinn jafn aflvana
og landmælingamaður sá, sem ætl-
aði sjer að mæla lengd Ameríku
mcð al.nmáli.
Arcturus er stjarna af óskiljan-
legri stærð. Hún er talin að vera
1,000,000 stærri en okkar sól, og
þvf, 1.200,000,000,000 en jörðin.
Fjarlægð hennar frú jörðu er sogð
1,000,000,000,000,000 mflna. Get-
um við skilið þessa afarmiklu fjar-
lægð ? (Eitt þúsund billfónir), eða
með (öðrum orðum : gjört oss grein
fyrir henni ? [Þýtt].
SAMTININGUR.
KÖTTLRINN. Eftir að
manninum hafði heppnast að temja
sjcr til afnota stærri tegundir hús-
dýranna, fór hann að hugsa rm
smHvaxnari tegundirnar. og til
þeirra telst kötturinn. Hann 4
ekki ætt sfna að rekja tii villikatt-
arins, eins og sumir halda. heldur
er hann ættaður frfi. norðaustur
Afrfku, og cr hið eina dýr sem
undraland Faraóanna, Egyptaland,
hcfir látið oss í tjc.
Að kötturinn hafi vcrið orðinn
taminn um 2 500 fyrir Kr., sjcst
af mynd nokkurri sem fundist
hcfir f grafhvelfingu f Suttara.
þar er hann sýndur með band um
hfilsinn, scm sannar það, að hann
sjc þá að minnsta kosti ekki al-
villtur.
Siikum þcss að kötturinn drepur
og cyðileggur nagdýr, svo sem
mýs og vöiskur, scm voru sanr.ar-
leg búraun fyrir akuryrkjubændur
er þá fittu heima f Nflárdalnum,
og auk þess eitraða höggorma, var
ekki að undra þótt hann fiynni sjer
velvild Egyptalandsmanna, og
væri að sfðustu álitinn heilagur.
Herodot og Diodor segja frádýrk-
un þcssa dýrs f ritum sfnum, og
sannast sú frfisaga mcð þvf, að
fundist hafa stðrir katta-grafreitir,
þar sem smurðir kattaskrokkar f
þúsundatali voru jarðsettir,
Egyþtar álitu kiittinn verndar-
engil heiinilisins ; væri honum mis-
þyrmt, leiddi það ógæfu yfir þann
scm það gjörði, og cf köttur var
drepinn, varðaði þnð líflfiti vcg-
andans. Kvcnnfólkið hafði mikið
dfilæti á köttum, cnda var gyðjan
Basta, aðalverndarengill kvenna,
útbúin með kaftarhiifði,
Til þess að tryggja köttunum
framhald lffsins f iiðrum heimi,
voru þcir smurðir á san>a hfitt og
tíðkaðist um rnenn.
Um leið og munkareglurnar
fluttust til austurlanda frfi Egypta-
landi, fluttist einnig kattardýrkun-
in þangað, og kvað svo mikið að
hcnni f borginni Nebata, að þar
var búinn til kiittur úr gulli og til-
bcðinn. Þess er getið, að cinn af
útsendurum drottins, klæddur
kápu með víðum crmum, skar
part af erminni burtu, til þess að
trufla ckki svefn kattar þess er
hafði lagst á hana.
Þegar Norðurálfu krossfararnir
sneru heim aftur frá Austurlöndum,
tóku þcir með sjcr köttinn, sem
undireins varð eftirlætisgoð Norð-
urálfukvenna.
Árið 1857 var fluttur stór skips-
farmur af köttum til Nýja Sjfilands,
til þess að eyðileggja þar cölskur,
scm voru orðnar óþolandi, Til
Norður- Ameríku kom kötturinn
fyrst 1626. — [Eftir dr. Ludwig
Rcinhardt í ‘Frometheus‘].
SNÚRURNAR. Blað nokk-
urt í Málmcy f Svfþjóð scgir þcssa
skrftlu um sótaraþing þar í borg-
i n n i:
“Sótararnir komu hingað um
það lcyti scm gistihúsin voru öll
full af gestum. Einn þeirra —
sem heima átti f Skara — kom
með kvffldlestinni og gekk inn í
næsta hótel.
“Það er leiðinlegt", sagði dyra-
vörður, “að öll herbergi cru full,
en farðu til ‘Temperance hótets-
ins‘, mfiske þar ffiist rúm“.
Þegar þangað kom, var þar sama
sagan, alstaðar fullt af fólki.
“Hvert fi jeg þfi að fara ? Jeg
þarf skýli í nótt“,
Dyraverði datt þáíhug að flytja
rúm inn f baðherbergið, og um
það komu þeir sjcr saman. Sótar-
inn lagðist þar til svefns og svaf
vcl.
Þcgar hann vaknaði um morg-
uninn og sfi baðútbúnaðinn, lang-
aði haiin til að ffi sjer fosslaug,
fór þvf úr nærfötunum, tók sjer
stiiðu undir fosslaugarpípunni og
kippti svo f aðra snúruna.
En vatnið kom ekki.
í þess stað kom þjónustumær
hiklaust inn f herberglð. Snúran
sem sótarinn tók I, stóð f sam-
bandi við bjöllu sem kallaði á mær-
ina. Sótarinn roðnaði, stúlkan
roðnaði, hann þreif rekkjuvoð og
huldi sig, en stúlkan fór.
Meðan hann var að klæða sig,
datt honum í hug að snúran væri
fest f bjöllu sem kallaði einhverja
þjónustumær, og því hefði stúlkan
koinið.
Þcgar hann var fullklæddur,
langaði hann f kaffi, og ætlaði þvf
að hringja aftur til að biðja um
það. Hann kippir nú f aðrasnúr-
una og heyrir þyt, sem af vindi,
og f sama bili stcypist yfir hann
mikið vatn, sem foss væri. Ilann
varð allur votur frá hvirfli til ilja,
þvf nú kom vatnið cn ekki þjón-
ustumærin.
Ella (segir undir borðum við
gestinn): ‘Jeg vcit hvað þú heitir*.
Gesturinn : ‘Hvað heiti jegþá?'
E.: ‘Þú heitir sláni1,
G.: ‘Sláni ? Rugl!‘
E.: ‘Jú, jeg heyrði mömmu
segja við pabba f eldhúsinu : Því
varstu að bjóða þessum slfina að
borða miðdagsmat hjfi okkur ?‘
Þ';gn.
M
rt
C
c
o
X
E
o
. ">
E ~
c? £
**> &
V
s
£ E
3
c
x
"O
u
o
o
HD
05
s
ctí
rt
u
X
<
V
X
©
~u 3
ctf *0
^ |
o
fcfl
*o
rt
o
c
<tí
03
C
o
X
U)
u.
CJ
>
x
c
o
tn
t/i
C
o
x
c
c
ct
x
3
bJ)
o
<3
o
3
'0
u.
2
C
> o3
fcC
O
fcfl
o o
'
0
S Á
A-
£ 9
ctí -
C
C
n3 s-
fcÆ rt
E
3
c
o
-C
V-
rt
>
c
3
C<3
E
-*-*
v-
O
fcfl *
o .5
o
E
3
c
1
V
V
*
>
X
ctí
O4
JZ
C
tó
tfl
o
ctí
v-
cö
4-»
V-
O
fcÆ
tx
o
v-
CTÍ
U
jtí
-u»
3
fc/D
C
.E
’fcío
V
3
X
O
3
XI
V
X
c
V
TD
C
.«
G—<
«3
*0
3
fcX
fc/D
V
<n
rt
*o
n3
X
O
o3
w-
3
3
«3
X
«3
-4-»
©
X
X
O
*o
X

fcfl S
0 rp
H
*c
*£> <S)
X V
X X
3
s f
V) v
X
u
o
>
X
«
>
u
X
u
. N L
<r. c
3
«
3
oí
o
(/)
KD
(tí
© •—
*/) &
X 'O
<3 3 5 c
*■■«*» LTí
£
cö
C
3
V
X
3
fc»
3
c?í
•S
V)
u
%
X
'Z
'V
X
'V'
X
fcJD
o
3
*-»
'wT
o
, dj:
rt 3
fc/D X
o -m
*
3 »0
x
«-
«3
cH
o
5-
V©
ri
'S
>
CJ
'SP-
E
03
X
u
X
<
V)
U
3
cC
fc/D
3
&
£ |
J s
3 v)
S .5
: M
3
<CC2
90
‘u
Ko
~ a
u.
3 ^
4-»
J5
fc'/D
3
C$
>
X
§
</)
E s
cO
V
X
Cö
t/5
O
X
3
X
H
x

E
x
C3
■_
X t,
<
fc/D
O
-
-
O sí
- I
%%
s
•'—*
X
o
ro
*o
«3
3
X
X
3
u.
X
v-
S -
tr,
o • —
X, ^
f9 x
rj
2 «3
cfc cn
c
«3
‘52
«
T3
C
rt
*-»
c
H
tn
u
cS
X
E
l*í
x
rð
t-
X
<
X
CL w
3
»0
O 3
AO
flfc rð
fc/D
3
cð
X
*o
•5
>
x
cö >
C c
•3 r—'
X có
.X X
*c
c
0 V*
X C
0 ctí CÖ X
^ » . _ »—<
rt Vo •*-»
_rt
.5 V) *© rt
*u *> rt
■*-»
s fcj: 0 fcfl O
t/5 '3 rt rt
X 4-» tn
. — c «
tn 0
O X c
. X
c
rö
E
S
o
X
X X
ÍC x
*r<-»
3 fcj:
</> _
'/ð c
CJ c
Xk rð
T3
©
rt
-»-»
4-»
w
2
x
»0
rt
v
X
E
3
fc/D
3
tC
w.
có
C
H
x

fcfl
c
rt

o x
X
X 0
•’fi c
>-/D y
c
e
o
£
3
«0
ctí
C
«
X
rt
c
c
0
CJ
fcfl
X 3
3 •»-*
tn 3
O fó
X< X4
e
3
3
*o
ct3
O
X
3
ct
X
3
2
x
X-
•o
»cC
3
3
<3
3
X
‘O
O!
O
3
tp
h
0
o
t/D
ctí
ctí
© >0
oi
C
3

3
c
o
X
n5
'52
n5
3
.3
’«3
X
E
cC
X
£
X
<
v-
cr3
tE
O
cfc
u
Jtí
u O
rt •
tn o
rt *P
X
«3
._í
C
3
X
r: o > *-~
. X X
3
X
rt
v-
V)
c
rt
r-
X
X
o
fc/D
bÆ 3
o *0
fc/D
C c
3
3
X
fcð
Q
JD
X
3
rt
TJ
ctí
«0
rt
3
6
rt
O
X
HO
»3
►O .X
rt o
1
.c >
í 1
3
x
!
g *§
.3
w X
X X
V)
•O
>
t/D —
C <
J) O
fcc S
o ™
« «0
C 3
i?
*«D
fc/D
rt
2
x
X
'o
V)
o
V*
X
3
8»
o >
v-
— (j
fc/J
1 5
rt
•o Z
a
'Jö
.«
O
2.
2
rt
3
rt ^
c
X
X ^
'O X
X ‘£5
•o -
C rt
5
tí • 3
u rp
t/D «
»C6
3
'O
fO
rt
4-»
C
fc/5
M A
O ] N|
b/D

rt s^5
® ■>
- X
x
&
«S S
JU
X
»0
rt
tuO
w
>
V)
>
rt
C
3
u
fc/5
tx
X
X
o
X
o
bx
o
C
H 0
2 tí
fO
>
•- KO
C rt
tx t:
CJ 4-»
X
rt
X
03
rt
JO
rt
*>
X
rt
E
>v
O
'tíc
*o
rt
*3
X
W
rt
>
u
« I—V
X
X
rt
o
>
*o
3
-o
tc
ro
u
ctí
3
X
c
c
o
c
rt
K
u rt fO u ’u fcfl 0 rt
fO 1 c 0 X «0 rt fcfl c w _C
4-» 1 ctí tfl O u 3 :
X 90 - > - fc fl O CV
•O c rt £ 3 v5 c kur X > u .rt fO U- £ <3 X
c rt X E X ‘52 > £ u
*o rt g3 rc CL O tfl 3 *© ’> X u- rt fO 3 4-J u u- rt u rt ’> *o - rt - rt c c 3 X rt X w 'O *o V— • ■—> tfl
x" 3 O X rt X X *5 X X 5 1 1 s tc *© rt >
X ^
90
>
• * »
X 4—•
V)
RD vC
I 'c:
rt
C- C
X
X
o
01
o
>
X
o
V
fcJ3
rt
X
O
>0
rt
O
X
o
>
V)
tr
o
«0
tx
rt
\r,
fcx
C
rt
c
to
o
X
o
«D
tx
rt
rt
tx
o
A
c
S3
X
X X
S. X
E tr
3 •
rt
fcfl
cj
c
c
rt
>
X
uT
X
'u
«
>
C
rt
X
«D
rt
rt
X X
*3 >
X
A fcfl
fcfl
o
»0
rt
X
3
*o
o
X
c
H
u
tfl
V-
rt
<3
X
rt
>
4-4 4-1 • X 3 fcfl u"
E V, >v C « u X JO 0 ’g'
c fcfl > *o
X 'xTi cr, *o ctí hft 0
1 O O E
1 X E X
rt C u 0 u .©* c 0 u T5
8 •*=
*©
rt
X
fcfl
V
>
rt
u
O
■§
X
c
o
1
J
c
r;
O
C
fcc
tT;
rt
fcfl
rt
c
•3
u
bfl
X
rt
*D
rt
t/5 £
O X
Tr X
tC
c /c
3 O
rt
i—
o
E
3
g
5
tc
0
rt
E
X c
o
v- X
3 c
>.
x »0
rt
rt »X
3 c
h ta
C
rt
6
«D
<6
>
rt
tfl
O
tfl
o
*©
rt X
*c
rt
X
O X
rt
*o
«
VO
*o rt fcfl 0 4-» ■j) c c c u X X
C u c 'e ©
c .rt 90 u
C u- C/5 ©
»5 2 E
X 0 E 0 1© KO
u rt > O- fO > 3 c 0 X ^rt rt 4-» rt V) rt X t-T
X rt 2
C c ctí X allir « u rt X *o rt fcfl O 1© fcfl tfl 0
£ 0 </) 3 u 0 > 'w C X X u £ ■ O 3 5 X CO 2 ’o
rt E *-» u 0 X >^ 4-» tn ’)© rt V— 4-» u 05 > E 3 c
rt +-» 4—1 rt V) 3
rt C c fO c
3 c 0 tE rt '0
4-» tA 3 X tfl 4—»
rt 90 rt O X u
C ’g c u 4-» 53
c 0 X 'r) X 0 c 3 fcfl O u rt > tn c 3 u
0 C 3
ci .E fO > u ‘fcfl JJ fO 0 r* Cfl rt <6 cn © u 02
c 0 £ rt O > ’fcfl H X •— C rt ú» sem
c
c
rt
X
<3
fi
u
O
X
E
rt
X
rt
X
c
c
o
£
3
c
+•■»
rt
2
TJ
rt ' ^
X <8
X
u C
X c
+-» W
bfl :
3
*o
o
X
u. «—
3 C
O
^ «
0 c
X' o
^2 3
•** <8
X
<a nf
KO *0
cc tr
X g
fcfl ro
.— rt
X —
X x
o
o
fcfl
c
c
o
E
Jq
>»
o
c
c
c
o
E
*o
ctí
c
o
X ,
3
X
fO
'fcfl
o
Vð
«D
rt
u 90 u
4-» 'O rt u rt ■j) j)
3 fO © X
fcfl 0 'c 4-» 2
c S X
c *—1 V)
'5rj fcfl
c X
rt X
•5 tfl ©
c QJ
fcfl E
fcR ©
’u V)
rt C
!/) V) CJ tr> C
X ’u» 4-> rt
« X
JO X rt
rt X
4-J 4-J c <
vrt 0
"O X r-
2 c ©
X ©
X
o
rt
ro
O
X
<S)
*o
rt
3
fi
3
X
c
c
rt
rt
X
c
rt
x
£
fcfl
o
;5
-o
rt
>
X
.3 X
c
.£
'u
3
©
rt
C
rt
fcfl
rt
X
u 3
3 4-»
E
o v~
x O
o
c
c
rt
£
>3
X
rt
tj:
o
A
rt
o
X
X
<3
<6
X
*© C
fc/5 s
8 x
£
- X
X <
x ^
rt 2
Om
u
3
rt
o
u
'■O
E
n
C
o
X
E
vO
E
3
tfl
o
E g
x
c
c
rt
c
rt
fcJD
c
o
fcfl
fcfl
o
rt
fcfl
rt . ••
fcfl -
3 3
rt
X
cn
X
fcfl
o
c
«S
rt
E
o
X
3
’fcfl
«
C
c
. r.
4-*
E o
CC r*
c
X 2
rt

ro
rt
X
*©
o
X
sfl
rt
rt
X
cn
fcfl
o
fcfl
O
3 -
u
O
o
*E
rt
O,
rt
X
©
rt