Baldur - 22.09.1909, Blaðsíða 1

STEFNA:
Að efla hreinskilni og eyða
hræsni í hvaða máli, sem fyrir
íeraur, á.n tillits til sjerstakra
flokka.

| AÐFERÐ:
1 Að lala opinskátt og vöflu-
|| laust, eins og hæfir þvl fólki,
g sen er »f norrœnu bergi
ac brolið.
VII. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, 22. SEPT. 1909.
No. 7.
Firðsjáin.
Á galdrabrennuöldinni hefði eng-
inn sá þurft að kvíða e!li nje fje-
leysi, sem hefði fært Evrópu-
mönuum frjettir af þvf, sem 5
mínútum áður hefði gjörst f Amer-
íku, — ef frjettin hefði á sfnum
tíma reynst sönn.
Það hcfði verið fullyrt að sá
frjettasmali væri göldróttur og
hefði mök við Kölska, — og þá
vita allir hvaða ævilok honnm
voru sjálfkjörin.
En svo fór, að fr-jcttasmalar
scm gátu þetta, urðu til f veröld-
inni, án þcss að vera göldróttir.
Mennirnir kynntust rafmagninu
og fóru að hafa írök við það en
ekki við Kölska; — og það sem
menn hjeldu að ómögulega gæti
nokkurn tfma skeð, það skeði.
Frjettirnar bárust eftir þræði á
hafsbotninum, 5 mínútna gamlar
eða yngii.
En það var ekki nóg. Éftir að
ritþráðurinn var farinn að skila
skrifuðum merkjum milíi fjarlægra
staða, var raddþráðurinn fundinn
upp til þess ao beia heyranleg
hijóð frá einum stað til annars.
•‘Þræðir! þræðir! ” sögðu vfsind
ainennirnir, “það cr ekki þægilegt
að vera bundinn við þessa þræði.”
Þeir vildu geta franfleitt mcrki á
fjarlægum stfiðum án allra þráða.
Loksins heppnaðist Marcóní það.
Þá komu þráðlausu skeytin.
Útbúnaðurinn, sern því tilHeyrir
er sannkallaður frjettafleygir, og
nú gengur frjettaburðurinn bók-
staflega f loftinu.
Svo eru nænnirnir nú farnir að
fljúga f loftinu, og óðfluga eru þeir
að leitast Við að tala saman langar
lc ðir f eintómu löftinu.
Til eins eru þó þræðirnir cnnþá
b. úkaðir, án .þess nokkur sjc far-
inn að keppa við þá urn það staif
í loftinu. Það er myndaflutning-
ur. Ljósmyndir eru nú orðið
sendar með þráðum, en ofan á það
er einmitt urn þessir mundir að
bætast annað enn furðulegra.
Það hefir margur sá, sem neyrt
hefir málróm fjarlægs vinar sfns t
raddþráðarhlust, óskað þess að
hann gæti lfka sjeð þann, sem
hann talar við. Að þvf marki cr
nú vcrið að keppa.
Þess er í síðastliðnum mánuði
j^etið í Londonblaðinu “Knovv-
ledgc and Scientific News”, að
þýzkur inaður sje bú.nn að vir.na
björninn í þcssu efni, og að firðsjf,
scm kosti 1 milljón dollara, verð;
sýnd á sýn.ngunni í Brussels að
su.nri. Sagt er að vísindamenn-
irnir bíði óþreyjufullir cftir því, að
sjá þennan töfraspegil. Um slfk-
an hlut hefir aldrei áður heyrst
getið, nema í “Mjallhvft” og öðr-
um þjóðsögum. Nú virðist þó
svo sem jafnvel sá þjóðsagna-^
draumur eigi fyrir höndum að
rætast.
Síðan aðferð fannst upp ti! þess
að láta rafmagnið flytja myndir,
hefir torveldleikinn stafað af hreif-
ingunum sem sffellt eru lífinu
samfara; svipbreytingar á andlitum
þeirra, sem cru að talast við yfir
raddþráðinn, og aðrar hreifingar
þeirra.
‘‘Ernest Ruhmer, í Berlin,” seg-
ir í f)/rnefndu vfsindablaði, “sem
er nafnkunnur orðinn fyrir upp-
fundningar í sambandi við þráð-
lausa ritbera og raddbera, hefir
heppnast að fullgjöra hinn fyrsta
útbúnað, sem óhætt er að segja að
yfirstigi alla þruskulda f þessu cfni.
Hann lætur vjel kasta mynd þess,
sem sýna skal, á tjald [svipað eins
og á myndasýningu með töfralukt].
Tjald þetta er fyrst og freinst
sjálft sjerstaklega tilbúið, og svo
er á bak við þa,ð raðað selenfum-
kerum, eins og þeim scm brúkuð
eru við ljósmyndaflutning.” Til
hliðar við tjr.ldið er svo rafmagns-
vjelin sem flytur myndina eftir
þræði sem frá tjaldinu liggur, og
dreifir úr henni aftur á öðru sams-
konar tjaldi langar leiðir f burtu.
* *
*
Maður gæti sagt, til samlíking-
ar, að fyrra tjaldið væri eins og
nethimnan f auganu, en hið sfðara
eins og hinn innri endi sjóntaugai-
irnar, sem dreifist út um heilann,
og á einhvern hátt veitir sálinni
vitncskju um það, sem fyrir augað
bcr.
Firðsjáin verður þannig eins og
auga, mcð sjóntaug svo fram-
lengdri sem þörfin krefur.
-» *
*
Heppnist þetta, fer svo með
tímanum, að mennirnir geta sjest
og t"last við, þótt höf og lönd
liggi á milli þeirra blctta, scm lík-
nniir þc'rra eru staddir á; þvf en^ -
iun getur mcð vissu fullyrt að veg-
alengdin verði nokkrum ákveðn-
j um takmörkum bundin. Manns-
í anflhnum cr trúandi til að færa sig
j alltaf lengra og lcngra í hverja átt
sem honum auðnast að koma sjer
af stað.
Þegar svo menniinir verða orðn-
ir leiknir f því, að hagnýta slíka
j firðsjá með þiáðasurnbandi, hvf
jskyldi þá ekki hugsanjegt að hún
gæti nieð tfmanum afkastað sfnu
j hlutverki án þráða?
Það cr undra mikið af hroka í
þvf hjá mönnum, að þykjast vissir
t um að þelta oy hitt sjc óm"gulegt,
THE GIMLI
TZR^'JDXXsTG- O.
GIMLL
MAN.
Selur eftirfylgjandi vörur með m i k 1 u m afslætti yfir marzmánuð,
meðan þær endast:
Karlmanna snjósokka
Drengja snjósokka.
Leðurvetlinga.
Staka?ibuxur.
Knrlmanna nærfatnað.
Karlmanria peysur.
Drengja peysur.
Þykkar karlmanna skyrtur.
Stök vesti.
Drengja nærfatnaður.
Þykk blankctt.
Einnig birgðir af eftirfylgjandi vörum, sem að við seljum með
eins lágu verði eins og hægt er, fyrir borgun út í hönd :
Groceries. Trjefötur.
Patcnt meðul. Álnavörur.
Leirvöru. Stífskyrtur.
Axarsköft Overalls.
Brooms. Skófatnað.
Og margt tleira.
GIMLI. TRADING C°.
af þvf að þeim finnst það f sinni
fáfræði vera ótrúlegt.
Enginn getur sett mannnsand-
anum takmörk. Kúgarar og kúg-
unarfjelög hafa rcynt það; — en
aðeins tafið urn stund; aldrei fyrir-
byggt til hlýtar.
Hagljelið að Tintallon
3. ágúst.
I vor þegar hveitið stakk koll-
inum upp úr jörðinni fæddust von-
irnar og hópuðust í kring um
mann eins og litlir Ijósálfar. Ekki
vissum við vel hvaðan þær komu,
en hinu tókum við eftir að þær
þrozkuðust jafnhratt hveitinu og
3. ágúst voru þær nálega fullþrozka
meyjar, sem lofuðu öllu >nögulegu
og jafnvel ómögulegu; í cinu orði,
aukinni velgengni efnamanninum,
og efnaleysingjanum brauði yfir
allt árið.
Hiti hafði tekið við rfki af Kulda
bróður sínum tyrir nokkrum mán-
uðum. Þótti Kulda bróðir sinn
stjórna af of mikilli mildi, og gjörði
þvf áhlaup á hann að honum óvör-
um. Iliti varð þó skjótur til lið-
sufnunar, rjeðist á Kulda á þrjár
hliðar svo hann neyddist til að
draga lið sitt saman f fjögra mflna
fylkingu og hörfa með miklum
hraða í austurátt, en svo harðan
haglskúr sendi hann frá sjer á
flóttanum, að allur jaiðargróði
fórst á þvf svæði, sem hann fór
yfir.
Bóndir.n gckk álútur heim af
akri sfnum. Þar scm áður hafði
verið blómlegur akur, scrn hann
hafði starfað og stritað við f heilt
ár, var nú allt í eyðilegging. Þar
sem áður hafði verið lifandi, vagg-
andi kornstanga móða f kvöldblæn
um, var nú auðn dauðans.
Nóttin var dimm og hráslaga-
leg. Andvaka og óværir draumar
skiftust á. Einstaka sinnunv
heyrðust drunur frá orustustaðn-
! um, en einlægt sjaldnar og sjaldn-
j ar eftir þvf sein fjarlægðin óx.
| Út við sjóndeildarhring hugsan-
j anna sást hópur kvennlegra vera,
með nábleik andlit og fiaxandi hár
og klæði. Það voru vonirnar,
sem nú höfðu lagt á flótta á eftir
hagljelinu; cn úr annari átt gægð-
j ist yfir sjónceildarhringinn hörku-
legt andlit með glott á vörum.
Það var Vetur, sem nú var að líta
yfir það svæði, scm hann gæti
j drottnað yfir f algleymingi á sfn-
um tíma.
,
G. Olafsson.
i —■—------------
Minni Réykjavíkur.
Sungið á þjóðhátíð Reykvíkinga
2 ágúst.
Hjer stóð upphaf okkar sögu,
Ingólfs höfuðból;
fáar hendur fyrst hjer reistu
frónskan vcldistól.
Einn hann tók, við cngan deildi,
allt var landið hans.
Gjöful hönd með gestum skifti
gæðum þcssa lands,
Allt það hvarf —ogei skal rekja
alda myrkra spor.
Þá er oft sem ætti að gieymast
æðsta mirtning vor.
Loks var eins og einhver vcra,
ókennd, vizkurfk,
bcnti vorum blindu völdum
beint á Reykjavfk.
Vöxtur hennar, hcill og gengi,
hefir morgun-brag.
Þá var eins og Island búist
undir bctri dag.
Hjer slær aftur hjarta landsins,
hjer er lagt þcss ráð;
helgi forna böfuðbólsins
heimtar nýja dáð.
Drotnna ska! hún — fjöllun.
föðmuð,
fögrum cyjum girt,
standa vörðinn, sterk og ítur,
stór og mikilsvirt,
vera landsins háreist höfuð,
hrcynlynd, rausnarfull,
meðan signir sólarlagið
sundsins kvika-gull.
G. M.
Eftir Lögrjettu,
VlLDI EKKIVERA EINIAULINN.
Læknirinn var vakinn kl. 2 um
nóttina til að vitja manns, sem
bjó eina mflu frá bænum. Veðrið
var afarkalt. Þegar læknirinn
kom þangað, segir maðurinn:
“Jeg hefi enga verki, en jeg
hcld að einhver veilci búi f
kroppnum á mjer”.
Læknirinn skoðaði manninn ná-
kvæmlega og sagði svo:
“Hefirðu skrifað erfðaskrána?”
Maðurinn fölnaði.
“Nei, langt frá. Á mfnum aldri
— það er þó líklega ekki satt,
læknir?”
“Ilver cr lögmaður þinn?”
“II. lögmaður, en —”
“Það er rjettast að þú biðjir
hann að koma.”
Maðurinn kallaði í gegnum tele-
fóninn á lögmanninn.
“Hver er sáiusorgari þínn?”
spurði læknirinn.
“Sjera B. En góði læknir —
þjcr haldið þó ekki —”
“Kallaðu strax á hann. Faðir
þinn ætti líka að koma, og” —
Maðurinn fór að’ gráta:
“Eru þjer viss um að jcg eigi
að deyja strax?”
Læknirinn horfði iengi á hann,
“Nci”, svaraði læknirinn harð-
neskjuiega. “Það gengur ekkcrt
að þjcr, þú ert alheilbrigður, cn
jeg vil ekki vera sá eini, scm þú
narrar hingað um hánótt”.