Dagsbrún - 04.08.1917, Síða 1

FREMJID EKKI 1 ® Jf%. K ^ LJ L —, UAu u D J R 1 U M N ÞOLIB BKKI RANQINDI
BLAÐ JAFNAÐARMANNA
GEFIÐ GT AF ALPÝÐUFLOKKN'UM RITSTJÓRI OG ÁRYRGÐARMAÐUR: ÓLAFUR FRIÐRIKSSON
23. tbl.
Reykjavik, laugardaginn 4. ágúst.
1917.
Alþingi
Þinginu hefir borist sandur af
frumvörpum, fá bráðnauðsynleg,
færri með öllu óþörf, flest lítilvæg,
en gagnleg þó.
Sala einslakra þjóðjarða.
Nokkur frv. eru flutt um sölu ein-
stakra þjóðjarða. Þingmenn ættu
að athuga, hvort rétt er að tefja
tíma þingsins með því að flytja
slík frumvörp, sem að eins eru
flutt fyrir einstaka menn. Fáist
jarðir ekki keyptar skv. lögunum
frá 1905, liggja venjulega gildar
ástæður til þess.
Landaurar. Bjarni frá Yogi
flytur frv. um það, „að verkamenn
hins íslenzka ríkis skuli reikna
kaup í landaurum". Þessir verka-
menn eru embættis- og sýslunar-
menn. Sami þingmaður flytur till.
um að mæla oddvitum kaupið
í álnum.
Lokun sölubúða. Matth. Ólafs-
son flytur að undirlagi Kaupmanna-
félags Reykjavíkur frv. um lokun
sölubúða í Rvík. Helztu ákvæðin
eru, að á tímabilunum frá 1. jan.
til febrúarloka og 16. júlí til 31.
ágúst megi ekki loka búðum síðar
en kl. 7. e. h. og á öðrum tíma
árs ekki seinna en kl. 8. Undan-
tekningar eru þó gerðar á kvöldin
fyrir helga daga, þá má halda
opnu til kl. 9, nema á aðfangadag
Jóla og gamlársdag, að eins til kl.
4. Búðum sé algerlega lokað sum-
ardaginn fyrsta, 17. júní og 2.
ágúst. Þó má halda opnu til kl.
12 hina tvo síðastnefndu daga, ef
næsti dagur er helgur dagur.
Frumvarp þetta er svo sem sjá
má mjög róttækt, og yfirleitt mjög
þarft; fór Dagsbrún mörgum orð-
um um þetta mál 1915. Líklegast
verður að vera einhver undanþága
fyrir tóbaks- og sælgætisbúðir,
því kallarnir þurfa að fá í nefið,
ungu mennirnir sælgæti og Reykja-
víkur-dömurnar cigarettur, hvað
sefii á gengur. Þar eð engu síður
en hér, er þörf fyrir lokunarlög
út um land, ætti að bæta við frv.
grein um að líkar reglur gætu
sveitastjórnir sett á, hver hjá sér,
tneð samþykki stjórnarráðs.
Brýr á Hojsá og Selá í Vopna-
firði. Þingmenn Norðmýlinga flytja
frv. um að þessar tvær ár verði
brúaðar og sá kostnaður goldinn
að 2/3 úr landssjóði þegar fé
verði veitt til þess á fjárlögun-
um.
Bjargráðasjóðurinn. Pétur
Ottesen og Pétur Þórðarson vilja
láta fresta framkvæmd laga um
kjargráðasjóð, til þess að draga
»úr útgjöldum einstaklinganna og
hins opinbera".
( tfhilningsiollur af síld. Sig.
Sig. flytur frv. um að hækka út-
fiutningsgjaldið af síld upp í 2 kr.
af tunnu. 5°/o renni í Fiskiveiða-
sjóðinn. Innheimtulaun séu 1%.
Siglufjörður. Þingmenn Eyfirð-
inga flytja frumvarp um að veita
Siglufirði kaupstaðarréttindi. Bú-
settir eru nú á Siglufirði á níunda
hundrað manns, auk þess sem þar
eru útlendingar og aðkomufólk i
þúsundatali á sumrin.
Lýsismat. Ben. Sv. og Sveinn
Ólafss. fiytja frv. um lýsismat.
Eiga þeir sem lýsi flytja úr landi
frá löggiltum kauptúnum að eiga
kost á að fá það metið, en skylda
á það ekki að vera.
Herpinótarveiðar við Húna-
flóa. M. P. og Þór. Jónss. flytja
frv. sem heimila sýslunefndum
Strandasýslu og Húnavatnssýslu
að friða firði þá er ganga inn úr
Húnaflóa fyrir herpinótaveiði.
Friðun hreindýra. Jón á
Hvanná og Sig. Sig. flytja frv.
um að framlengja friðunartíma
hreindýra til 1. Jan. 1926.
Frv. um merkjalög flytur Þór.
Jónss. Eru eigendur jarða samkv.
því, skyldir að halda við glöggum
merkjum fyrir jörð sinni, hvort
sem þeir búa á henni eða ekki.
Priðji bankastjórinn við
Landsbankann. Magnús Torfa-
son og Karl Einarsson flytja frv.
um að bankastjórar Landsbankans
skuli framvegis vera þrír, þar af
sá þriðji lögfrœðingur. Frv.
það sama og Einar Arnórsson
lagði fyrir þingið 1915.
Löggœzla. Magnús Torfason
flytur frv. um, að sérstakir lög-
gæzlumenn séu skipaðir í kaup-
stöðum og kauptúnum til aðstoð-
ar lögreglustjórum „eftir því sem
þörf krefur".
Hafnarlög fyrir ísafjörð flytur
Magnús Torfason. Samkv. þeim á
landssjóður að greiða 150 þús. kr.
til hafnargerðar á ísafirði (þegar
fé er veitt til þess á fjárlögunum)
gegn þreföldu framlagi úr hafnar-
sjóði ísafjarðar.
Ábúðarlöggjöf. Sig. Sig. flytur
frv. um breytingu á ábúðarlögum
frá 1884, og er aðalatriðið að jörð
skuli ekki bygð til skemri tíma
en 10 ára, og að leiguliði eigi
jarðabætur sem hann gerir," og
ekki eru áskildar í leigusamningi,
nema hann njóti þeirra í minst
11 ár.
Stýrimannaskóli á ísafirði.
Mentamáladeild n. d. leggur á móti
því, að stýrimannaskóli sé settur
á stofn á ísafirði, en vill láta kenna
stýrimannafræði á námsskeiðum
höldnum á 3—4 stöðum á landinu.
Vörutollslögin. Stjórnin hefir
ekki fundið neitt annað ráð til
þess að afia iandinu tekna en að
framlengja vörutollslögin.
Flóaáveitan. Landbúnaðarnefnd
n. d. leggur til að frv. um Flóa-
áveituna verði samþykt að mestu
óbreytt.
Siglingafáni. Nefndin sem kosin
var til þess að íhuga sjálfstæðis-
málin, ber fram svohljóðandi til-
lögu til þingsályktunar:
„Alþingi ályktar að skora á
stjórnina, að sjá um, að íslandi
verði þegar ákveðinn fullkominn
siglingafáni með konungsúrskurði
og ályktar að veita heimild til þess,
að svo sé farið með málið“.
Skýrslurnar um alidýrasjúk-
dóma. Landbúnaðarnefndin leggur
til, að lögin um þær verði numin
úr gildi, þar eð skýrslur þessar
muni vera mjög ónákvæmar og
því lítils virði.
Alþýðuskólinn á Eiðum.
Mentamálanefnd n. d. leggur til
að frumv. um að alþýðuskóli sé
stofnsettur á Eiðum um leið og
búnaðarskólinn þar er lagður nið-
ur, verði samþykt með lítilfjörleg-
um breytingum.
Andvana fœtt frumvarp. Jón
á Hvanná og Pótur Jónsson’ flytja
nýtt „bannlagafrumvarp". Samkv.
því á að vera leyfður innflutningur
á veikari vínum.
Skifting bœjarfógetaembœttis-
ins í Reykjavík. Allsherjarnefnd
neðri deildar og fjárveitingarnefnd
sömu deildar leggur til að frv. um
skiftingu embættisins nái fram að
ganga.
Góð tillaga. Fjárveitinganefnd
n. d. flytur svohljóðandi tillögu
til þingsályktunar:
„Neðri deild alþingis ályktar að
skora á stjórnina að taka til rann-
sóknar, hversu hagfeldast verði
komið fyrir smíð brúa og vita úr
járni og hvort eigi muni tiltæki-
legast að reisa eina smiðju í
Reykjavík, er framkvæma mætti
þau verk og jafnvel smið járn-
skipa, — gera áætlun um kostnað
og fyrirkomulag slíkrar smiðju og
leggja fyrir næsta aðalþing“.
Pörf breyting. Björn R. Stef.
flytur frv. um breyting á sveitar-
stjórnarlögunum í þá átt, að sá
maður hafi kosningarétt í sveita-
málum sem á fjögur börn fram
að færa eða fleiri, þó hann þiggi
af sveit, ef styrkurinn nemur
ekki meiru en sem svarar 70 kr.
á hvert barn. Einnig á sá að hafa
kosningarétt, sem borgar af, af
þegnum sveitarstyrk því sem svar-
ar tuttugasta part á ári.
Hagtœring, samsetning og
meðferð matvœla. Frú Bríet og
nokkrar aðrar konur hér í borg-
inni skrifuðu bjargráðanefnd n. d.
og mæltust til þess að sett yrði
sérstök nefnd, skipuð bæði færum
húsmæðium eða hússtjórnarkenslu-
konum og karlmönnum, sem bæði
Kaupendur blaðsins, sem
ekki hafa enn greitt andvirði yfir-
standandi árg., svo og þeir er
skulda fyrir eldri árg., eru vin-
samlegast beðnir að greiða það
hið fyrsta.
Innheimta og atgreiðsla er á
Laugavegi 4 (Bókabúðinni).
landsstjórnin og hinar dýrtíðar-
nefndirnar geti snúið sér til, þegar
um einhver þau mál er að ræða,
sem nánast snerta heimilin. Bjarg-
ráðanefnd félst á þetta, en tillaga
um að skora á stjórnina að skipa
þessa nefnd var feld.
Frv. um veðurathugunarstofu
flytja Jörundur Brynjólfsson og
Ben. Sveinsson.
Vinnubrögð alþingis,
Út um borgina heyrist oft talað
um vinnubrögð alþingis, hvað þau
séu léleg, fundir stuttir o. s. frv.
Mest eru þetta hleypidómar, bygðir
á minni en engri þekkingu á
þinginu, eða starfi þess. En þrátt
fyrir þetta — vinnubrögð alþingis
eru ekki góð, en ekki er það af
því að fundir séu of stuttir, held-
ur er það, að minsta kosti hvað
neðri deild viðvíkur, af þvi fundir
eru alt of langir. En fyrsta or-
sökin til þess hvað þeir eru langir
er, hvað málin eru illa undirbúin,
og að ekki er gegnt- fyrirskipun
þingskapanna um að láta ítarlega
greinargerð fylgja hverju frumvarpi.
Yæri ákvæði þessu fylgt, þyrftu
framsöguræður ekki að vera nema
örstuttar. En það, hvað fundirnir
eru langir, gerir þá enn þá lengri,
því þingmennirnir verða mjög
þreyttir á hinni streymandi anda-
gift hvor annars. En það er marg-
reynt, að maður sem er þreyttur,
er frá */3 til V* lengur að
halda ræðu, en óþreyttur. En
málalengingarnar í ræðu þreytts
manns verða aftur til þess að
þreyta þá, sem á heyra, enn þá
meira, auk þess sem það gerir
suma þingmenn geðilla. svo þeir
þurfa að svala geði sínu á ein-
hverjum meðþingmanni sínum,
sem svo auðvitað þarf að svara
fyrir sig o. s. frv. En versta af-
leiðing af þessari mærð þingmann-
anna og þreytu þeirri, sem or-
sakast af löngum fundum, er, að
meðferð mála hjá þinginu verður
slík, að hún oft og einatt ber
merki þreytunnar, auk þess sem
hún ber á sér merki flaustursins;
og er þetta síðara eðlileg afleiðing
hins nú orðið hlægilega stutta
þingtíma, 'sem ekki væri of langur,
þó þing væri háð hvert ár.