Gjallarhorn - 16.02.1911, Blaðsíða 2

18
• •• •♦•♦♦•••••••••♦••
ast við að fylgismenn málsins hafi
rætt það öðruvísi en frá sfnu sjónar-
miði, og það hafa þeir gert. Kvenna-
blaðið hefir nú upp á síðkastið, helg-
að þessu máli nálega alla sína krafta.
Fyrir síðasta þing, var það rætt á
allmörgum þingmálafundum, og alstað-
ar voru samþyktar ályktanir í kven-
frelsisáttina, mótmælalaust.
Ritstjórinn efast um að meiri hluti
kvenna æski kosningarréttar og kjör-
gengis til alþingis, og álítur ekki rétt
að veita þeim það fyr en þær alment
hafa látið vilja sinn í ljósi, með því
að greiða atkvæði um málið. Reyndar
hefir það komið fyrir áður að rýmkað
hefir verið um kosningarréttinn, þó
hefi eg aldrei heyrt þess getið, að
það væri gert að skilyrði, að þeir
sem hans ættu að njóta, hefðu áður
greitt atkvæði um málið. Hvers vegna
ætti það þá fremur að vera nauðsyn-
legt nú? Eða er það ætlun ritstjórans,
að egna konur til æsinga með þess-
um skrifum sínum? — Heldur hann
að fósturjörðin væri betur farin ineð
það? Annars er álit ritstjórans á vilja
kvenna í þessu efni, að eins trúarat-
riði, sem hann gerir sér ekkert far
um að rökstyðja, og er því raunar ó-
þarfi að fara nokkuð út í það. Eg fyr-
ir mitt leyti verð að segja, að mín
trú gengur alveg í gagnstæða átt og
hún hefir talsverðar sannanir við að
styðjast. Má fyrst til þeirra telja, á-
skorun frá fleiri þúsundum kvenna,
sem fóru fram á að þingið 1907 veitti
konum fult jafnrétti við karlmenn.
Ennfremur hafa, nú á seinni árum,
verið stofnuð kvenréttindafélög víðs-
vegar um landið. Margt fleira rnætti
tína til, sem lýsir áhuga hvenna á
málinu.
Hvað öðrum liðnum í röksemdafærslu
ritstjórans viðvíkur þá er það, sem
þar að lítur, óneitanlega skemtilegasti
kafli greinanna. Hann kemst meðal
annars að þeirri niðurstöðu, að karl-
menn einir hafi erft, eftir feður sína
og forfeður, gegn um margar kynslóð-
ir, þá festu og reynslu, er nauðsynleg
sé til þess »að ráða ráðum um hagi
landsins«. Það er raunar spáný kenn-
ing að lyndiseinkunnir gangi eingöngu
að erfðum frá föður til sonar og frá
móður til dóttur, en alls ekki t. d.
frá föður til dóttur eða frá móður til
sonar. En á meðan vísindamennirnir
hafa ekki gefið ákveðinn úrskurð á
því máli, verður ritstjórinn að fyrir-
gefa, þó að eg efist um orð hans. —
En setjum svo, að hann hefði þarna
hitt naglann á höfuðið, þá væri að
mfnu áliti einni ástæðunni fleira, fyrir
því að konur eigi að fá hlutdeild í
stjórnmálum, og það sem allra fyrst.
Því sé það yíst að þau störf gefi þeim,
er við þau fást, meiri skapfestu en
önnur störf, þá mun ekki óþarft að
veita konum aðgang að þeim skóla.
Eða heldur ritstjórinn að sá kostur,
sem hann telur einna nauðsynlegastan
til þess að stjórn landanna fari vel
úr hendi, sé alveg óþarfur við stjórn
heimilanna? — Eða hugsar hann að
drengirnir hafi tekið svo mikið fast-
lyndi í arf frá feðrum sínum, að þá
geti ekki sakað, hversu mikið stefnu-
leysi og hringlandahátt sem þeir kunna
að sjá fyrir sér meðan þeir eru und-
ir hendi mæðranna.
[Framh.]
OJALLARHORN. V-
♦ ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦ ♦ ♦ ♦ ♦ • •♦•♦♦♦••♦♦•♦♦ ♦• ♦-• ♦ ♦-♦-•-• • • • • • • • • • • ♦-♦ ♦ ■♦ ♦
Karlmanna-
fataefni
af nýjustu tízku
sfórf úrval °g lágf verð
og ótalmargt fleira nýkomið í
vefnaðai vöi uveizlun
jSudmanns Sfterfl.
Alþingi.
I.
Á mánudaginn kotn „Vesta" til
Reykjavíkur norðan og vestan um,
land með þá þingmenn er héima
áttu utan Reykjavíkur og ókomnir
voru áður til alþingis.
Tíminn til þingsetningarinnar var
notaður sleitulaust til flokksfunda.
Þó hafði ekki komist á samkomu-
lag um kosningu á forsetunum, milli
meiri hlutans er var á síðasta þingi,
áður en alþingi var sett.
Ekki kvað „Sjálfstæðisflokkurinn"
á þingi heldur vera búinn að koma
sér til fulls saman um það enn,
hve lengi þeir lofi Birni að vera
við ráðherraembættið. Hinir trygg-
ustu af flokksmönnum hans sækja
fast að hann verði ekki látinn velta
fyr en »í þinglok í fyrsta lagi" og
hugsa sér víst á þann veg að tryggja
honum valdasætið eftirleiðis.
II.
Alþingi var sett á hádegi í gær.
Aliir þingmenn voru mættir. Á und-
an þingsetningunni voru þeir við
guðsþjónustugerð í dómkirkjunni og
gengu svo þaðan í skrúðfylking til
þinghússins. Síra Björn Þorláksson
þingmaður Seyðfirðinga prédikaði.
Aldursforseti Júlíus Havsteen gekst
fyrir kosningu forseta í sameinuðu
þingi. Kosningu hlaut Skúli Thor-
oddsen með 23 atkvæðum. Hann-
es Hafstein fékk 13 atkv. Varafor-
seti kosinn Sigurður Gunnarsson og
skrifarar Jón Ólafsson og Björn
Kristjánsson. Kjörbréfanefnd: Krist-
ján Jónsson, Jón Magnússon, Sig-
urður Stefánsson, Benedikt Sveins-
son og Lárus H. Bjarnason.
Að því búnu skiftu þingmenn sér
í deildirnar og hófst fundur í hverri
um sig.
Forseti í efri deild var kosinn
Jens Pálsson með hlutkesti milli
hans og Kristjáns Jónssonar. Vara-
forsetar: Stefán Stefánsson skólameist-
ari og Júlíus Havsteen. Skrifarar:
Kristinn Daníelsson og Steingrímur
Jónsson.
Forseti í neðri deild var. kosinn
Hannes Þorsteinsson með 14 atkv.
og kusu Heimastjórnarmenn hann,
Ólafur Briem fékk 12 atkv. Vara-
forsetar: Benedikt Sveinsson og Hálf-
dán Guðjónsson. Skrifarar: Björn
Þorláksson og Eggert Pálsson.
III.
Reykjavík 16h kl. 5 e. h.
Skrifstofustjóri alþingis verður Ein-
ar Hjörleifsson og þykir það ó-
svinna, jafn óduglegur og hann hafði
verið við það starf á síðasta þingi,
þegar Björn Jónsson laumaði þeim
bita að honum.
í dag er enginn fundur í þing-
deildunum, en margt fer nú fram
bak við tjöldin.
Flokksfundur var í gærkvöldi með-
al stjórnarmanna og varaði fram á
nótt. Fullyrt er að þar hafi flokkurinn
klofnað.
Fullyrt ennfremur að Björn verði
látinn velta úr valdasessinum nú
þegar í þingbyrjun. Fullnaðará-
kvörðun um það, verður þó ekki
tekin fyr en á laugardagskvöldið.
Miklar ráðagerðir um hver skuli
verða eftirmaður hans f ráðherra-
sætinu. Enn er ekkert hægt að full-
yrða um það.
Frá Seyðfirðingum.
16/2 I9II.
Ungfrú Herdís Matthíasdóttir hélt
hljómleika á laugardagskvöldið. Lék
hún mörg lög á slaghörpu og söng
með. Þótti Seyðfirðingum mikils vert
um söng hennar og luku mesta lofs-
orði á. Nokkur lög sungu þær systur
saman, Herdís og frú Þóra Skaptason,
og si'ðast léku þau nokkur lög, þau
Herdís (á slaghörpu) og Þorsteinn
Gíslason símritari á fiðlu. Segja menn
yfirleitt, að traUðla hafi heyrst hér
betri hljómleikar áður.
Kvenfélagið »Kvik« hefir efnt til
kvöldskemtunar á sunnudagskvöldið.
Verður þar meðal annars mikill grímu-
dans og eru margir af búningunum
mjög skrautlegir og eftir nýjustu gerð.
(iaítnfræöaskóiinn.
Stefán Stefánsson skólameistari fór
áleiðis til alþingis með »Vestu« um
daginn eins og áður er getið. Þegar
hann var kominn »um borð« komu
allir skólapiltar og kennarar skólans
í fylkingu fram á hafnarbryggju, fram
að hlið skipsins og árnuðu honum
góðrar ferðar og heillar heimkomu.
Ber það vitni um vinsældir skólameist-
ara við skólann.
Þorkell Þorkelsson, eðlisfræðingur
gagnfræðaskólakennari er, af stjórn-
arráðinu, settur skólameistari í fjar-
veru Stefáns Stefánssonar. Stgr. Matt-
híassonhéraðslæknirkennir þær fræðslu-
greinir er Stefán skólameistari kendi,
í fjarveru hans.
„Verzlunarmannafélaz Akureyrar"
heldur árs afmæli sitt nú á laugar-
daginn kemur, á »Hótel Akureyri«.
Verður þar margs konar fagnaður
um hönd hafður. Félagið hefir boðið
bæjarfógetanum og frú hans sem heið-
ursgestum.
Kaupamennirnir.
Synd væri að segja það að nýju
kaupamennirnir við »Norðurland« reyni
ekki að gera það sem þeir geta til
þess að verja »húsbóndann« og hækka
hann í sessi. Og er það ekki altaf
bæði fallegt og virðingarvert að sjá
hjúin »stunda húsbóndans hag« og
gera það sem þau geta? Enginn getur
með sanngirni heimtað meira.
Hugsa sér annars starf »Norður-
lands«! Miklu af rúmi þess er stöð-
%
ugt varið til þess að hœla húsbónd-
anum, hver sem það er, f það og
það skiftið. Sigurður Hjörleifsson bis-
ar altaf í líf og blóð við að hæla
Birni Jónssyni og þegar Sigurður skýzt
í burtu, koma nýjar sálarstærðir til
þess að hæla Sigurði. Er eitthvert
segulafl 1' »NorðurIandi« er verkar sér-
staklega á alla »attaníossa« ? — Ojæja,
það gengur oft svo í lífinu. »í sveita
þíns andlitis skaltu þfns brauðs
neyta.« — —
»Gjh.« nennir nú, satt að segja,
ekki að fást mikið við þessa nýju
kaupamannasveit Sig. Hjörleifssonar.
Finst þess heldur ekki svo mikil þörf.
Lesendur beggja blaðanna (»Gjh.« og
Nl.«) munu samdóma »Gjh.« um það,
að þegar einhver leigir sig til ákveð-
ins starfs, fyrir ákveðna borgun, er
sá drengur beztur, er reynir að leysa
starfið bezt af hendi og koma sem
mestu í verk. Það —sú meginregla —
verður að vera þeim til afsökunar, kaupa-
mönnunum, ef einhverjum kynni að
þykja hól þeirra um húsbóndann full-
smeðjulegt eða fullmikið í það borið!