Ingólfur

Ataaseq assigiiaat ilaat

Ingólfur - 30.04.1910, Qupperneq 1

Ingólfur - 30.04.1910, Qupperneq 1
r INGÓLFUR VIII. árg. Keykjiivík laugardagiim 30. apríl 1910. 17. blað. | Ig ll.l tlUlllllHJUUlJ UU LiUUlAUUUUUUU Æx »lw n m m n m *1 m m m »1 n n n rm n m ± IKTOÓLF UH !kemur út einu sinni í viku að minnsta ± kosti; venjulega á fimtudöguin. í Árgangurinn kostar 3 kr., erlend- * is 4 kr. Uppsögn skrifleg og bund- in við áramót, og komin til útgef- anda fyrir 1. október, annars ógild. Eigandi: h/f „Sjálfstjórn11. Ritstjóri, ábyrgðarmaður og gjald- keri: Konráð Stefánsson, Kirkju- ¥ stræti 12. Afgreiðslan er í Kirkjustræti 12. ^ t ► V »-HM-HM*MMM-HM-HMMMMMW-M-MMMMMM®j+ í ± I ¥ ¥ ¥ Bjömstjerae Bjönsan látinn. Símfregn hefur borist hingað um það, að skáldið Björnstjerne Björnson só látinn í París, þar sem hann hefur dvalið í vetur. Var hann fluttur þangað snemma í vetur allveikur, en var talinn á góðum batavegi- er síðast fréttist. Var hann á 78. ári, og starfaði að heita mátti til síðustu stundar. Noregur á þar á bak að sjá einum sinna mestu og beztu manna. Aðflutningsbaniiið. Svar frá Maguúsi Einarssyni. IV. „Baráttan“. Pað er dálítið erfitt að rökræða við þá menn, »em annaðhvort af vanþekk- ingu eða þráa vilja ekki kannast við nein viðurkennd alheíms aannindi, nema þeim fylgi aönnun í hvert skifti. Ég hefi fengið að kenna á þe»»um erfiðleikum að því er anertir „baráttu- kenninguna". Enginn af and»tæðingum mínum hefur viljað taka hana gilda; fiestir farið utan um hana, líkt og köttur um heitan graut, og reynt eftir mætti að brenna aig ekki; en til þess að láta það eitthvað heita, hafa þeir annaðhvort tekið það ráð, að snúa út úr orðum mínum, eða kaata því fram, að hér væri aðeins um hugarburð minn að ræða, aem reynslan væri þegar búin að hrekja, og hafa þeir ekki ósjaldan í því skyni vitnað í aðflutningsbannlög í Bandaríkjunum, »em að ví»u aldrei hafa verið til nema á óhreinni tungu þeirra ajálfra og annara bannpostula. Og þó vita og »kilja allir »kynbærir mefin sem vilja skilja, að það »em ég segi um baráttuna er ekki nein ný kenning frá mér, heldur ein af grein- um náttúrulögmálsins, »em hver full- vita maður með opin augun fær dag- lega margfaldar »annanir fyrir, enda viðurkenndur sannleikur um allan heim. Ég man nú reyndar ekki til þeas, að nokkur af andans görpum bannmanna hafi beinlíais reynt til að hrekja þetta náttúru lögmái. Þeir hafa haft einhverja óljósa hugmynd um að það væri þeim þó ofurefli þangað til hr. J. Þ. kemur fram á vígvöllinn, og mun hann ekki láta sér alit fyrir brjósti brenna. Herra. J. Þ. fullyrðir, áð það, »em ég segi um baráttuna, „hvíii að minnsta kosti að hálfu ieyti á ósannindum“, og hefur þá kappann brostið áræði tii þess að segja það follum fetum, er hann langaði til; hefði honum verið sæmilegra að haida þvi fram, að það hvíldi að öllu leyti á ósannindum, úr því hann vildi hrekja það, því að þá hefði hann ekki gjört sig berau að því að vera óheill. Allt háift í þessu efni er óheilt, og lélegnr mun aá sannleiki vera, *em hvíiir meira en að hálfu leyti á lýgi. Ef hr. J. Þ. getur hrakið baráttu- sannindin að hálfu leyti eða einhverjú leyti, skal ég »ízt verða til að verja hinn partinn! Hrakning hr. Jóhannesar á baráttu- kenningunni byrjar með því að hann prentar upp glepsu úr grein minni, um baráttuna, en eins og bannmannsins var von og vísa sé»t honum yfir þá setningu, sem er mergurinn málsin* í því sambAndi, en »ú setning hljóðar svo: „Hvert böl vinnur sjálfu *ér til óþurftar, þegar til er vilji og kraftur til að heyja við það baráttu. Að vekja viljann og hald'a honum vakandi og þroskun og efling kraftanna er fyrsta og eina skilyrði fyrir þvi, ad baráttan verði sigursælu. Þessi „yfirsjón" hr. J. Þ. sýnir það berlega, að hann hefur ekkert skilið eða viljað skilja í röksemdum mínuin og er það að vísu leitt, því að annars má vel vera, að hann hefði íloppið við það fásinnuforað, sem hann lendir í, þegar hann hyggst að ganga milli bols og höfuðs á kenningunni a „hálfu ósanniadunum“. Og nú koma þau orð hr. Jóhannesar óbreytt, sem lengi munu í minnum höfð: „Það er að minnsta kosti allt ein» oft, »em baráttan eða réttara sagt: meinsemd sú, sem barist er við, verður til þess að kreppa að lífinu, verður kyrking þe*» og eyðilegging, ein» og hitt, að hún verði blómgunarskilyrði þe*» og lyftistöng, eins og hr. M. E. segir, að hún undantekningarlaust sé, að þvi er virðist". í þe*»ari aetningu er undarlegt »am- bland af flónsku og frekju; ekki gott að segja af hvoru meira er. Ef hr. J. Þ. hefði lesið og skilið mál mitt, þá ætti honum að ,virða»t‘ ég halda því fram, að baráttan verði því að eins sigursæl, að til sé viljp og krattur til að berjast og þvi að eina verði hún blómgunarskilyrði lífsina og lyptistöng, að viljinn sé vakandi og kraftamir efldir og þroskaðir. Til þess að halda slíku fram, þvert oían i skýr orð min, þarf ótrúlega frekju eða þá flónsku. Hitt er ósvikin flónska, að segja að b&ráttan »é sama og meinsemd sú, sem barist er við. (!) Eða vill herra Jóhanne* halda því fram, að barátta templara við brenni- vínið sé sama »em templara brennivín? Ef »vo væri, skyldi mig sízt furða, þótt þeir væru orðnir nokkuð linir í breunivíninu (= baráttunni)! Þegar herra Jóhannes er búinn að upplýsa um þ«ð, að bannmenn telji baráttuna gegn áfengiabölinu samasem áfengisbölið sjálft, og það er aítur á bannmanna máli sama sem áfengið, þá fer það að verða skiljanlegt, hve mein- illa þeim er við baráttuna, og þar sem þessi barátta hefur aðallega verið háð af bindindismönnum, er engin furða þótt bannmenn séu farnir að hata bindindið álíka mikið og áfengið, enda hefur þetta bindindis hatur þeirra þrá- sinni* komið í ljós eftir að bannið kom»t í hávegu. En það má hr. Jóh. eiga, að hann hefur betur en nokkur annar skýrt það fyrir mönnum, hvers- vegna bannmennirnir reyna »vo mjög til að bana bindindishreyfingunni. Að því leyti er ég honum þakklátur fyrir skrif hans. Hitt er ég honum ekki eins þakk- látur fyrir, að hann er að reyna að koma þeirri skynviilu inn í fólkið, að ég sé bannmönnum samdóma í þe»»u efni. En fyrirgefið get ég það, þar sem ég veit, að allt snýr öfugt í heila • bannmanna. Dæmin þrjú, sem hr. J. Þ. tilfærir, og eiga að þéna honum til þess að sýna fram á „öfgar“ mínar, eru vitaD- lega öfug, en ættu að vera í samræmi við forsendu herra Jóhannesar. Fyrsta dæmið um Ódáðahraun o. fl. öræfi hefur það til síns ágæti« að þar tekst hr. J. Þ. að halda stryki aínu í samræmi við forsenduna (barátta = bölið, aem bariat er við). Af því að ég hvet til kröftugrar baráttu við þær meinsemdir, sem vér hljótum að berjast við, hyggur hann mig hvetja til að leita kröftugra meinsemda, og þá helzt »vo kröftugra að öll barátta við þær verði vonlaus! — Það er lofsvert af bannmanni að rugla ekki í fyrsta dæminu, en því miður rennur útífyrir honum í hinum tveim og veit ég sízt hvað þau eiga að aýna, nema ef vera skyldi „hágöngu“ flónskunnar. En því vil ég bæta hér við, að ef herra Jóhannes skyldi grípa óstöðv- andi þrá eftir að flytja sig bú- ferlum upp í Ódáðahraun, eða hann af öðrum ástæðum neyddist til að fela »ig þar, þá er það ráð mitt að hann fari að orðum mínum og reyni að berjaat siguraælli baráttu, en leggi ekki strax allar árar í bát. Mölora og rior allíi£is til að taka þátt í stjórn Landsbankans, Þriðji dómur um lögleysur ráðherra. Úrskurður fógetaréttar Heykjavikur staöfestur af yfir- dóminum i einu hljóði; Mánudaginn 25. þ. m. var kveðinn upp dómur í laadsyfi> dóminum í málinu milli Kristjáns Jónssonar háyfirdómara og Björna Jónssonar ráðherra fyrir hönd landsstjórnarinnar og Björns Krist- jánssonar og Björns Sigurðaaonar fyrir höud Landabankans um það, hvort Kr. J. sé löglegur gæzlustjóri eða ekki. Eins og menn muna eru áður dæmdir tveir dómar, sem báðir fara í þááttað Kr. J. aé löglegar gæzlustjóri þrátt fyrir mótmæli ráðherra og bankastjór- anna. Annar dómurinn var aérstaklega um rétt Kr. J. til gæzlustjóralauna, en hinn var uppkveðinn af fógetarétti Reykjavíkur 4. janúar og heimilaði Kr. J. sem gæzlustjöra aðgang að hús- um bankana, bókum og skjölum. Þess- um úrskurði hafði verið skotið til yfir- dóms. Dóniur yfirdóinsms er á þessa leið: í bréfi til bæjarfógetans í Reykjavík, dag». 3. jan. þ. á. bar stefndi Kristján háyfirdómari Jónsson *ig upp útafþví, að framkvæmdarstjórar Landsbankans Björn Kristjánason og Björn Sigurða- son vildu eigi kannast við hann, sem löglegan gæzlustjóra bankans, og með því að honum, sem alþingi hefði kosið til þessa atarfa, væri þannig meinað að rækja eftirlitsskyldu þá, sem þingið hefði falið honum, krafðist hann, að fógetinn veitti »ér aðstoð til að fá aðgang að húsi Landsbankans, bókum og akjölum, avo að hann gæti gegnt starfi sínu, aem gæzlustjóri. Næita dag 4. janúar fór íram fógetagjörð í hú*i Landsbankans, og úrskurðaði fó getinn, eftir að mótmæli höfðu komið fram frá bankastjórunum og Ráðherra íslands, sem lét mæta við gjörðina fyrir hönd landstjórnarinnar, að krafa gjörðarbeiðanda skyldi tekin til greina og honurn veitast aðgangur að Lands- bankahúsmu bókum bankana og skjöium. Þea»um úrakurði hefur verið skotið til yfirdómsins af hálfu ráðherra íslands fyrir hönd landstjórnarinnar og af hálfu nefndra bankastjóra fyrir hönd Lands- bankans, með stefnu, dags 17. jan. þ. á., og er af hendi áfrýjendanna gjörð »ú ^aðalkrafa, að málinu verði vísað frá fógetaréttinum, en til vara er þess krafist, að málinu verði víaað heim til nýrrar og betri meðferðar og nýrrar úrskurðaruppkvaðningar og enn til vara að úrskurðurinn verði ónýttur og algjör- lega úr gildi felldur. Svo krefjast þeir og, að fógotinn, Jón Magnússon bæjar-

x

Ingólfur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ingólfur
https://timarit.is/publication/189

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.