Ingólfur - 24.09.1912, Side 1

s
X. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 24. sept. 1912.
39. blað
INGÓIjFUII
kemur út að minsta kosti einu sinni
í viku á þriðjudögum.
Árgangurinn kostar 3 kr., erlend-
is 4 kr. Uppsögn skrifleg og bund-
in við áramót, og komin til útgef-
anda fyrir 1. október, annars ógild.
Nýir kaupendur að blöðum þeim
er út koma frá miðjum mai til árs-
loka, borgi 2 krónur.
Ritstj.: Benedikt Sveinsson,
Skólavörðustig 11 A.
Afgreiðsla og innheimta í Austur-
strœti 3. Talsimi 140.

Gjalddasl Ing-
ólfs var 1. JUlí.
íslenzk
landhelgisgæzla.
í 26. tbl. Ingólfs var frá því skýrt,
hvílík nauðsyn bæri til, að íslending-
ar ajálflr reyndu, þótt eigi væri nema
að einhverju leyti, að taka að sér
landhelgisgæzluna hér við Iand. Pess
var getið, að boðizt hefði til mað-
ur, er kunnur er að góðri framgöngu
við lögbrjóta við Norðurland, að taka
að aér, með tilstyrk annara góðra manna,
að halda úti skyndisnekkju til þeaa að
verja landhelgina þar um sildveiðatím-
ann. Hann vildi aðeina fá leyfi lands-
stjórnarinnar til þess áaamt loforði um,
að útgerð akipsins fengi til þeas að stand-
ast kostnaðinn, ákveðinn hluta (helming)
þess sektafjár, er honum tækist að inn-
vinna landssjóði með því aðgrípasöku-
dólga að ólöglegum veiðum.
Stjórnarráðið, sem tók þessu allvel í
fyrstu, heyktist á því von bráðar, enda
þótt ekkert væri í húfl og hér gripinn
svo að segja hlutur á þurru landi, án
nokkurs kostnaðar landssjóði,— og er það
nokkurnveginn víst, að þessum stakka-
skiftum olli yfirmaður danska varSskips-
ins liér við land. Það er nú þjóðkunn-
ugt, að þetta skip getur með engu móti
varið landhelgi vora, eða vill ekki; það
virðist og leggja áherzlu á það eitt að
hafa sem allra náðugasta daga og skemta
dátum sínum með innilegum á kaup-
staðahöfnunum. Þaðan skýzt það út
nokkrum sinnum, og tekur „einn“, þeg-
ar bezt lætur. Síldveiðara útlenda fyrir
Norðurlandi, er uppi vaða þar í land-
helgi á sumrin, heflr það svo að segja
ekkert fengist við; gefur sig aðeins lítið
eitt að „trollurum" hér sunnanlands.
En þótt stjórnarráðið viti þetta vel, og
eins hitt, að oss er í lófa lagið, enda
allskostar heimilt, að gæta þessa sj&lfir
og að öðru leyti lífsnauðsyn að gera
einhverja gangskör í þeim efnum, þá
er það þó svo aumt, að það missir all-
an kjark, er það fær að heyra, að Dön*
um muni ekki vera um, að vér hefj-
umst handa. Það sé einskonar van-
traust á þeim og þeirra vörzlu á land-
helgi vorril Það þorir ekkert, þorir
ekki einu sinni að leyfa, að þegnar þessa
lands bjargi sér sem bezt þeir geta,
heldur vísar öllum vanda af sér — til
þingsins. Telur það eitt bært um þetta
að fjalla og ákvörðun að gera, i stað-
inn fyrir að taka af skarið þegar, svo
sem auðveldast og sjálfsagðast var.
Stjórnarráðið sveikst þar um að gera í
snatri, til þess áð eyða öllum töfum,
það sem þvi bar að gera.
Menn eru nú kunnir orðnir, hvernig
alþingi í sumar var sbipað. Góðs gat
því ekki verið að vænta þar, af þeim
sem réðu og í meiri hluta voru.
Sú varð og raunin á i þessu máli.
í þinginu (neðri deild) varmáliðvaf-
ið og tafið. Tillaga var borin framum
það að auka eftirlit úr landi með fisk-
veiðum útlendinga. En eins og allir,
sem skyn bera á málið vita, er slíkt
sagt út í hött, því að úr landi verður
landhelgin aldrei varin til hlítar. Til
þess þarf sérstakt eftirlit á sjö. Bræð-
ingshöfðingjarnír vóru þó allsendis ófá-
anlegir til þessa, enda þótt þeir (og ráð-
herra H. H.) yrðu að líðustu að kann-
ast við, að bæði hefðum vér heimild til
slíks eftirlits og að það eitt kæmi að
haldi. Þeir fengust ekki til þesi að
sinna hinu framkomna tilboði — og
virtist það liggja þeim mest áhjartaað
styggja ekki rœningjana, hvorki vald-
ræningjana á landheígisvörninni, Dani,
né heldur hlutrængjana, hinar erlendu
veiðiþjóðir 1
Þeir samþyktu því, eftir mikla vafn-
lnga og að áliðnu þingi, óákveðna til-
lögu um aukið eftirlit — úr landi. Og
komu þar með algerlega í veg fyrir, að
nokkuð yrði gert í þá átt að halda úti
gæzlubát á sjó. Stendur því alt í stað.
Það hefir og sýnt sig nú, á veiði-
tímanum fyrir Norðurlandi í suraar, að
engin mynd heflr verið á eftirliti eða
gæzlu og svo sem engu áorkað til varn-
ar ólöglegum sildveiðum í landhelginni.
Lögreglustjórn hefir verið á Siglufirði
(og Eyjafirði) — í landi; en þótt eins
víst sé eins og tveir og tveir eru fjór-
ir, að útlendingar hafi fiskað þar óleyfi-
lega fyrir utan landsteinana unnvörp-
um, á sama hátt og áður, hefir ekkert
um það heyrst, að þeir hafi verið „tekn-
ir“. Og það hefir engan mun gert.frá
því er verið hefir, þótt varðskipið danska
hafi nú mjög haft bækistöð sína á Eyja-
firði þetta sumar. Það fer sér hægt í
þeim sökum, meira nafn en veruleiki.
Það hefir vantað, sem við þarf: sér-
staka snekkju, er œtíð sé á varðbergi,
skipaða íslenekum mönnum, er þekkja
háttu gripdeildarseggjanna, snekkju, er
hefir heimild til að grípa þá að stöðnu
verki á sjó og draga þá fyrir dóm í
landi, eða að öðrum kosti segja til þeirra,
svo að hægt verði að hafa hendur í
hári þeirra, þá er færi gefst.
Að koma þessu i verk verður óhjá-
kvæmilegt, og hefir þegar of lengi dreg-
ist. Á næsta alþingi neyðait þessir full-
trúar til að sýna einhverja rögg af sér
um þetta, ef eigi er alt um þrotið. Þjóð-
in verður að skipa þeim það, síuum svo-
kölluðu trúnaðarmönnum, með því að
landssjörninni er allur hugur horfinn
til allra framtaksstarfa í slíkum ijálf-
stæðismálum sem þenum.
Jóhannes Jósefsson
og íslenzkar íþróttir.
[Niðnrl.J
„í ísafold frá 3. ágúst í grein „Þjóð-
hátíðin" (eftir Islandicus), er skorað á
menn að taka vel á móti Olympiuför-
unum (slíkt var sjálfsagt) „og þá eigi
síst þessum Olympíuförum, er svo vel
hafa sýnt að íslendingar vilja þeir vera“!
Á þetta að vera sneið til Olympíufar-
anna 1908, um að þeir hafi ekki gætt
þjóðernis síns sem skyldi? Sannleikur-
inn er þó, að Olympíufararnir 1908
komu fram sem s'érstök þjóð við sýn-
ingar sínar, hvað sem Danir sögðu. —
„Þvaðri“ þeirra var alls ekki skeytt né
hótunum. Enda ætti ekki að vera neitt
merkilegt, þótt íslendingar kæmi fram
við leikana, fyrr og síðar, sem sjálfstæð-
ur þjóðflokkur; það liafa þeir leyfi til.
Og núna virtist nægur tími fyrir landa
til undirbúnings fararinnar, bæði til
þess að koma þvi og öðru fram. En
hvernig var háttað 1908? íslenzka
stjörnin rétt búin að eyðileggja alt, með
því að gefa það út, auðvitað eftir dönsku
stjörninni, að Islendingar fengi ékki að
taka neinn sjálfstœðan þátt í leikunum,
— og þar með væri það mál útkljáð,
nema ef landar vildu koma fram sem
Danir; það yrði þeim leyftl! En það
vildum við auðvitað ekki. (Yil skjóta
hér inn í, að það er alveg ástæðulaust
fyrir íslendinga að taka hið minsta til-
lit til þess, hvað Danir eru að segja
um þetta mál; það er Dönum sem sé
alveg óviðkomandi. Við getum komið
fram við leikana sem sérstök þjóð, al-
veg eins og aðrar smáþjóðir, hvað sem
Danir segja). — Þetta dró þvi mikið
úr undirbúningnum innanlands hjá okk-
ur (1908) og tók algerlega fyrir hann
utanlands, þar eð flestir héldu með þessu
málið dautt. En svo varð þó eigi. Eg
hélt þessu áfram, þvert ofan í yfirlýs-
ingu stjórnarinnar; með aðstcð Einars
Benediktssonar, sem á stórþakkir skilið
fyrir, og sir William Henry’s (er var
einn af forstöðumönnum Olympíu nefnd-
arinnar í Lundúnum) kom eg á þátt-
töku íslendinga án allrar milligöngu
Dana og þvert ofan í þeirra vilja. En
tíminn hafði farið svo í þessu vafstri,
að undirbúningurinn varð enginn í Lund-
únum, aðeins höfðum við á höttum okk-
ar íslenzka litinn og bláhvíta fánann
(lítið merki) á treyjuhornunum. Þar
var tvisvar sýnd íslenzk glíma og í
bæði sbiftin fjöldi fólks viðstaddur;
annað skiftið 40 þús. manns. í ensk-
um blöðum var skrifað mikið um okk-
ur og myndir komu í enskum, þýskum
og frönskum blöðum. Hygg eg því að
þátttaka íslendinga hafi ekki borið minni
árangur þá en í þetta sbiftið, nema
meiri hafi verið. — Eu eg kom þar
fram í hóp Dana, sem grískur glímu-
maður, með „Danaveifuna“ á brjóstinu,
sem eg þö strax reif af mér og glímdi
síðan „ómerktur“. Við nafn mitt stóð
ísland, alveg eins og við nafn Sigur-
jóns í Stokkhólmi. — Að eg varð að
koma svona fram þá, var vegna þess
»0 undirbúningstíminn var avo naumur
af áðurgreindum ástæðum, og einnig af
hinu, að eg stóð þar svo að legja einn
nppi gegn Dönum".
„í ísaf. (3. ág.), í grein lem heitir
„Olympíuleikarnir", er sagt frá því, að
frammistaða Sigurjóns hafi verið „með
afbrigðum góð“ (og ivo hefir húnsjálf-
sagt verið), en svo er bætt við: þegar
þess er gætt, að hann hefir eigi æft
sig með kennara (Trænör) í þessari
glímu nema 3 mánuði, an aðrir kapp-
ar 3 ár eða lengur“. Nú vil eg leyfa
mér að benda á, að 3ja mánaða æfing
með „Trænör“ er ekki lítið, heldur þvert
á móti mjög mikið og mjög sjaldgæft
að einn amateur hafi „Trænör" svo
lengi. Og það er algerlega rangt og
villandi, að nokkur amateur hafi „Træn-
ör“ í 3 ár. Auðvitað æfa menn sig í
3 ár og meira, í klúbbum, við klúbb-
bræður sina o. s. frv., en það er alt
annað. Sem dæmi skal eg benda á, að
íþróttafélag Svíaréðitil sín líðastliðinn
vetur sem „Trænör" finska glimumann-
Tuomisto (professinnal), í tvo mánuði,
og vitanlega ekki til að æfa 1 sérstak-
an mann, heldur til að æfa marga í
fleiri klúbbum. Hve lengi menn hafa
„Trænör" geta menn þvi séð af þessu
enda kostar slikur maður ógrynni fjár.
— Sigurjón komst í „iemi-finalen“ og
var þá Iagður; en eg (það fyrirgefst
vonaudi að eg verð að nefna sjálfan
mig) komst þó í „finalen" íLundúnum
1908 og varð aldrei lagður, þótt eg
yrði að glíma með brotið bein í öxlinni
í nær 20 mínútur; hafði eg þó aldrei
haft neinn „Trænör" — en tveim árum
áður hafði eg haft kennara í Höfn í
eina viku og var það drenghnokki, sem
sýndi mér helztu tökin. — Tel eg alls-
kostar ósennilegt, að nokkur annar
glímumaður við leikina en Sigurjón hafi
haft „Trænör“ sérstakan í 3 mánuði.
Enda virðist eigi leika vafi á því, að
hann stóð sig vel, og er líklegt, að
hann hafi haft afi við flesta (eða alla)
þeirra, er glímdu i hans fiokki“.
„Þegar sagt er frá slíkum íþróttum
sem þessum i blöðum, verður vitanlega
að krefjast þess, að það sé að minsta
kosti gert með nokkurri nákvæmni.
Þar hefir þó skort á í ísl. blöðum. T.
d. má geta þess (þótt ekki sýniit það
vera mikilsvert fljótt á að lita), að í
grein um S. P. í ísaf. (31. júli), undir-
rituð H., er sbýrt var frá þvíaðSigur-
jón hafi orðið undir fyrir O. Wiklund
með aðeins 1 stigi (point). Þetta er
rétt — það sem það nær; en hvers vegna
er þesi ekki getið um leið, að Sigurj.
hafði engan „point“? Sú glíma var
unnin af Wiklund með point 1:0, og
hefði verið rétt að geta þess jafnframt.
— Ef til vill mætti eg nú einnig geta
þess i þessu sambandi, að ekki virðist
það neitt tiltökumál og varla í frásög-
ur færandi í blöðum, þótt löndum hafi
verið „boðið í veizlu“ í Stokkhólmi
milliliðalaust »: án þesi að Danir væru
milligöngumenn (ísaf. 3. ág.). Slíkt
var auðvitað ijálfsagt (og átti sér líka
stað í Lundúnum 1908). Öllum þátt-
takendum í leibunum er boðið í ilikar
veizlur. Hvaða rétt hefðu Danir haft
tii þess að iletta sórframí ilíkt ? Það