Landið - 16.03.1917, Page 1

RiUtJiri:
Jnktb Jéh. Smárl
maglitcr arttam
Sttrimannastlg 8 B.
LANDIÐ

JCaupirðu góðati hlut,
þá munðu hvar þú Jékkst hann.
iMiæri »• oi
kaupa menn ódýrast hjá Sig-urjóni.
Vélaoliur og Sxuljeiti
er seld með afarlágu verði.
Allir §jóinenn þurfa að nota liin heimsfrægu
ameríkönsku olíuföt,
sem allir hrósa, er reynt hafa.
Munið að þurrasti bletturinn á sjó og landi er undir
» olíufötunum frá Sigurjóni.
S XomiS i netaversl. Sigurj. péturssonar,
Hafnarstræti 16.
Þar, og hvergi annarsstaðar, fáið þið mest
fyrir peninga yðar.

& ^ ^ I 7? ^ ^ ^
^ I ^ I ^ I ^
jOanóið.
XaupenSur btaðsins
ern vinsamlega beðnir
að greiía anðvirði þess
sem allra jyrst.

Vanskil á blaðinu.
Ef vanskil verða á blað-
inu, eru kaupendur beðnir
að gera afgreiðslunni að-
vart um það svo fljótt
sem hægt er.
Bogi Brynjólfsson
yflrréttarmálaílntningsmaðnr.
Skrifstofa í Aðalstræti 6 (uppi).
Venjulega heima kl. 12—i
og 4—6 e. m. Talsími 250.
Ijugletöingar
um skattamál og jleira.
Eftir
Jóhannes L. L. Jóhannsson.
(Frh.). -----
Sala sannfæringar fyrir þingsæti.
Meinið stóra er, að sumir þing-
menn virðast láta múta sér með
þingsætinu. Þegar svo er, þá gefa
þeir sannfæringu sfna í staðinn til
að þóknast kjósendum. Að siðréttu
lagi, eiga mennirnir þó að fara eftir
sannfæringu sinni einni og segja
skýrt: Þetta er mín skoðun á mál-
inu, og ef þið fallist á hana, þá
óska ég, að þið kjósið mig fyrir
fulltrúa, en ef eigi, þá vil ég eigi
lita við að vera þingmaður ykkar,
svo framarlega sem þið metið þenna
skoðanamun svo mikils. Þið ráðið
hvað þið gerið, því aldrei vil ég
vinna á móti sjálfs mín sannfær-
ingn, og yrði víst lítt nýtur að vera
málpípa annara*. Það er nú öll-
um vitanlegt, að þingmenn eru að
lögum eingöngu bundnir við sína
sannfæringu, en eigi kjósendaregl
ur, en að þessu er stundum illa
gætt. Fari hvorttveggja saman,
þá er alt í góðu lagi, en ávalt er
vissara, að trúa hreinlynda og sjálf-
stæða manninum fyrir málefnum
sínum, þótt eigi sé hann í öllum
efnum samdóma þeim, er senda
hann, heldur en manni, sem er
ósjálfstæður og breytir skoðunum
eftir velþóknun annara, og þá oft
f hag fyrir sjálfan sig. Það var
hin heiðarlega frambjóðanda-aðferéi
og trúmenska við eigin sannfær
ingu, sem við sfðustu kosningar
varð Jóhanni í Brautarholti að falli,
og hafi hann heiður og hrós fyrir
vikið; þótt ég sé honum ósam-
dóma um útflutningstollinn og sé
eigi flokksbróðir hans, skal hann
njóta sannmælis hjá mér, því ráð-
vendnin er fyrsta dygð allra og
eigi sízt þingmannsins. Það var
því slæmt fyrir Mýramenn og þjóð-
ina, að missa sltkan mann, sem
Jóhann, af þingi. — Þegar iögbrjót-
ar eru kosnir á þing, og þingið
sjálft gengur á undan, með því að
brjóta sín eigin lög, þá er auð-
sætt, að voðaleg og hættuleg sið-
spilling er kotnin inn í alt stjórn-
málalít iandsins. Samt er eigi rétt,
að ávíta þingið eitt sér, heldur
þjóðina, eða kjósendurna, því hver
þjóð hefur það þing, er hún á
skilið, og vitanlega er það eigi
annað en spegill hennar. Spilling
í þinginu er því vottur um spilling
hjá þjóðinni, sem reyna þarf að
lækna. Og sannarlega er það sælla,
að vera ekki þingmaður og þora
að taia um málin sem frjáis maður,
en að ná þingmensku og þora svo
ekkert af auvirðilegum ótta fyrir
mönnum. Verst er samt það, að
þessi siðspilling getur oft orðið til
sess, að beztu mennirnir draga sig
í hlé við afskifti af opinberum mál-
um, því við það versnar ástandið.
Munaðarvörutollur og nauðsynjavörutollur.
Eftir útúrdúrinn, sem óneitanlega
verða margir hjá mér í þessari rit
gerð, sný ég mér aftur að skatta-
málunum sjálfum. Þegar þá talað
er um aðflutningstolla, þá er þar
tvenns kyns vörur um að ræða,
nefnilega munaðarvöru og nauð-
synjavöru. Fyrnefndu vöruna er
sjálfsagt að'tolla tii að afla lands-
sjóði tekna af henni, því án hennar
geta allir vel lifað og eru sjálfráðir
um, hvort þeir greiða þar gjaldið
eða eigi. Tollurinn er þar og hálf-
gert neyzluhaft til að draga úr
kaupum á óþörfum varningi. Um
þenna sjálfsagða toll þarf ég hér
því eigi meira að tala og hverf
því að tolli á nauðsynjavörum.
Það er hann, sem er alveg óhæfi-
legur, og með honum er mest níðzt
á þeim, er minsta hafa getuna.
Þannig er kaffi- og sykurtollurinn,
og umfram ait vörutoliurinn, sem
þingið neyddist til að demba á
þjóðina af tekjuskorti, þegar vín-
fangatollurinn hvarf við aðflutn-
ingsbannið. Hér er ekki um neitt
smáræði að tefla, þótt sumir kunni
að halda þáð, og ímyndi sér, að
þessir tollar séu léttari á bændum
og fleiri gjaldendum, heldur en
hæfiiegur eignaskattur og tekju-
skattur. Eftir núgildandi fjárlög-
um verður kaffi- og sykurtoilurinn
árið 1917 samkvæmt áætiun um
58 kr. á hvert 10 manna heimili
og vörutollurinn um 42 kr. á sama
heimili. Það gerir 100 kr. á heim-
ilið fyrir utan öll önnur opinber
gjöld til landssjóðs og annara sjóða.
Nú tek ég dæmi, sem mér er
kunnugt, og slfk dæmi finnast um
allar jarðir: „Það eru 2 bændur,
sem báðir hafa 9 manns í heimili
V. B. K.
Vandaðar vörur.
Ódýrar vömr.
Léreft, bl. og óbl. Tvisttau. Lakaléreft. Rekkjuvoðir.
Kjólatau. Cheviot. Alklæði. Cashimire.
Flauil, silki, ull og bómull. Gardinutau. Fatatau.
Prjónavörur allsk. Regnkápnr. Gólfteppi.
Pappír og ritföng. Sólaleðnr og Skósmíðavörur.
Heildsala. Smásala.
Verzinniit jjjörn Xristjánsson.

9
Arni Biríksson.
LHeMdsalaJ Tals. 265 og 554. Pósth. 277. l smásaia. i
— 'Vefnaöarvörur, Prjónavörur mjög fjölbreyttar. —
Saumavélar með fríhjóli
og
S ára verksmiðjuábyrgð.
Smávörur er snerta saumavinnu og hannyrðir.
Pvotta- og lirelnlætisvörur, beztar og ódýrastar.
Tækifærisgjafir — Jólagjafir — Leikföng.

hvor. Annar hefur gott bú á góðri
jörð og á líklega um 15000 kr.
skuldlaust f föstu og lausu, og
fólkið alt er vinnandi menn, og
enginn er ómaginn. Hinn berst
áfram bláfátækur og á fráleitt fult
fyrir skuldum. Hann hefur 7 börn
í ómegð fram að færa og bú hans
er sárlítið og jörðin slæm". Það
er nú auðsætt, að hinn síðarnefndi
með litla búið og mörgu ómagana,
muni þurfa að fá árlegar nauðsynj-
ar úr kaupstað, eigi jafn-mikiar,
heldur meiri, en hinn, og því geld-
ur hann þarna fremur meira lands-
sjóðsgjald en hinn fyrnefndi. Geta
nú eigi allir óblindir menn séð,
hversu hróplegt ranglæti þetta er?
Og hvað er svo þessi fátækiingur
að gera? Eftir minu viti er hann
með mikium dugnaði að klekja
upp fyrir þjóðféiagið mörgum börn-
um, og vinnur þann veg landi sfnu
óneitanlega meira gagn en margur
barnlaus auðkýfingur. Það er því
sízt ástæða til að fþyngja þessum
manni, heidur ætti beint að hlffa
honum, en miklu síður auðmannin
um. En hinu háa alþingi hefur
hingað til þóknast að hafa þetta
öðruvfsi. Það getur víst fráleitt
talizt neitt hátignarbrot, þótt ég nú
í nafni heilags réttlætis skori á
það, að snúa nú við blaðinu og
breyta stefnu sinni í skattamálunum.
Ýmsar leiðir til að afla landssjóði fjár.
Ég býst við, að mér muni verða
svarað þvf, að efnaði maðurinn
borgi hærra sveitarútsvar en hinn
og svo jafnist þetta alt. En sann-
leikurinn er ekki nema einn f hverju
máli, en iýgin margföld f roðinu.
Hluturinn er, að efnaði maðurinn
aer alls eigi útsvar nema tiltölu-
lega hærra, ef það þá nær þvf, en
ábúðar- og lausafjárskattar koma
vitanlega jafnt niður á hvert hundr-
að hjá báðum, sem er rétt, en nem-
ur minstu. Og svo koma þessir
nýju og þungu nefskattar, sem
koma hnffjafnt á stöndugasta og
aumasta manninn, svo sem kirkju-
gjöld, ellistyrksgjald o. fl. Útflutn-
ingstollur, þótt slæmur sé, lfkist þó
lausafjárskatti f því, að hann kem-
ur eigi á aðra en þá, er hafa eitt-
hvað af gjaldvöru handa á milli,
og það eftir vörumegni hvers, og
er að því leyti miklu skárri en
vörutollurinn, er engu síður lendir
á öreiga daglaunamanni. Vel skil
ég það, að í skattamálum sé tor-
velt að ná fullu réttlæti, en þó má
fara þar nokkuð nærri, og tiiraun
ber að gera til þess. Þótt nú kaffi-
tollinum væri haidið með þeim
rökum, að án þeirrar vöru geti þó
fátæklingurinn lifað, þá er honum
torvelt, að vera án sykurs og ai-
ómögulegt að lifa án kornvöru og
ýmislegs fleira úr kaupstað; það
sjá allir; svo sykurtoiiur, og eink-
um vörutoilurinn, ætti tafarlaust að
falla burtu og setja eitthvað rétt-
látara f staðinn. Á sumri kram-
vöru kynni að mega haida vöru-
tollinum, en fráleitt nema að mjög